Η σύνδεση μεταξύ χρόνιου πόνου, στρες, ψυχικού τραύματος

Ψυχικό τραύμα και Χρόνιος πόνος

Όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει τον πόνο. Ωστόσο το πώς βιώνει ο κάθε άνθρωπος τον πόνο διαφέρει, και είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν αυτή την υποκειμενική εμπειρία. Αλλά ο χρόνιος πόνος είναι μια διαφορετική κατάσταση. Το σώμα συνεχίζει να πονάει εβδομάδες, μήνες και ακόμα και για χρόνια μετά από μία κάκωση. Οι ερευνητές έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μελέτη των ψυχολογικών παραγόντων που μπορεί να επηρεάζουν το πως βιώνουμε τον χρόνιο πόνο και το πώς λειτουργούμε όταν πονάμε.

Γιατί αισθανόμαστε πόνο;

Ο πόνος είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός του οργανισμού. Όταν χτυπάμε κάπου, η ιστική κάκωση ενεργοποιεί τις ελεύθερες νευρικές απολήξεις και το μήνυμα μεταφέρεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος) μέσω του νωτιαίου μυελού. Το αίσθημα του πόνου λοιπόν δημιουργείται από μηνύματα που μεταφέρονται από το νευρικό μας σύστημα. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται το μήνυμα που φτάνει σε αυτόν, και σας ειδοποιεί ότι πονάτε. Συνήθως, το μήνυμα του πόνου σταματάει όταν η αιτία του πόνου επιλύεται – το σώμα μας επιδιορθώνει το τραύμα. Αλλά στις περιπτώσεις χρόνιου πόνου, το επώδυνο σήμα συνεχίζει να φτάνει στον εγκέφαλο, παρόλο που η πληγή έχει επουλωθεί.

Ποιες καταστάσεις προκαλούν χρόνιο πόνο;

Μερικές φορές ο χρόνιος πόνος μπορεί να προκληθεί χωρίς κάποια εμφανή αιτία. Αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους αρχίζει ως μια κάκωση, ή εξαιτίας κάποιας παθολογικής κατάστασης. Ορισμένες συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Παλαιότερες κακώσεις ή χειρουργεία
• Οσφυαλγία, λουμπάγκο
• Ημικρανίες και άλλου τύπου πονοκέφαλοι
• Αρθρίτιδα
• Κακώσεις νεύρων (νευροπαθητικός πόνος)
• Λοιμώξεις
• Φλεγμονές (από τις πιο συχνές αιτίες πόνου)
• Ινομυαλγία

Ο "χρόνιος πόνος" ορίζεται ως ο πόνος που διαρκεί περισσότερο από έξι μήνες. Με τον χρόνιο πόνο, τα σημάδια του πόνου στο νευρικό σύστημα επιμένουν αντίθετα από την ξεκάθαρη αιτία της παρουσία του, που μπορεί να είναι πολύ καιρό μετά από μια οξεία βλάβη που έχει επουλωθεί ή να σχετίζεται με άλλα ιατρικά ζητήματα όπως οι πονοκέφαλοι και η αρθρίτιδα. Η εμπειρία του χρόνιου πόνου είναι δυσάρεστη για κάποιον που έχει σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Καθώς υπάρχουν πολλές θεραπείες διαθέσιμες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου- αντιφλεγμονώδη φάρμακα, βελονισμός, χειρουργική επέμβαση- δεν υπάρχει θεραπεία για τον χρόνιο πόνο και κομμάτι της θεραπείας συχνά περιλαμβάνει νέους τρόπους για την καλύτερη διαχείριση και αντιμετώπιση του πόνου. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για ένα άτομο να δεχτεί και να κατανοήσει την κατάσταση, και η βελτίωση πολλές φορές υπονομεύεται όταν υπάρχουν ψυχολογικά προβλήματα όπως η κατάθλιψη ή το άγχος, που συνυπάρχουν με τον πόνο.

Ο χρόνιος πόνος και η ψυχική σας υγεία

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να επηρεάζει την καθημερινότητά σας, και να σας σταματά από το να ασχολείστε με όσα θέλετε και όσα πρέπει να κάνετε. Έχει σημαντική επίδραση στην αυτοπεποίθησή σας, και στη διάθεσή σας, κάνοντας σας να αισθάνεστε θυμό, κατάθλιψη, άγχος και εκνευρισμό. Η σύνδεση μεταξύ πόνου και συναισθημάτων μπορεί να δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο. Όσο περισσότερο πονάτε, τόσο περισσότερο πιθανό είναι να νιώσετε κατάθλιψη. Αυτό θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τον πόνο. Αυτός είναι ο λόγος που συχνά οι γιατροί χρησιμοποιούν αντικαταθλιπτικά ως μία θεραπεία για τον χρόνιο πόνο. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (όπως το Cymbalta) μπορούν να βοηθήσουν: (α) με την αντίληψη του πόνου, και (β) στη συναισθηματική πίεση που ο πόνος δημιουργεί. Ο πόνος μπορεί επίσης να επηρεάσει τον ύπνο και να αυξήσει τα επίπεδα στρες στον οργανισμό, τα οποία επίσης επιδεινώνουν την αντίληψη του πόνου.

Ψυχικά τραύματα και χρόνιος πόνος

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ ψυχικού τραύματος και χρόνιου πόνου όπως έχουν δείξει μελέτες. Ένα ψυχικό τραύμα στην παιδική ηλικία (όπως η κακοποίηση) αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καταστάσεων χρονίου πόνου στην ενήλικη ζωή. Ο ακριβής μηχανισμός μέσω του οποίοι συμβαίνει αυτό δεν είναι ξεκάθαρος, ωστόσο ένα επικίνδυνο περιβάλλον οδηγεί οργανικά σε μια απόκριση στο στρες. Όταν ο κίνδυνος είναι διαρκής, αυτή η παρατεταμένη ενεργοποίηση των μηχανισμών ανταπόκρισης στο στρες οδηγεί σε απορρύθμιση και οδηγεί στην εμφάνιση σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων, αργότερα στην ενήλικη ζωή. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) συνδέεται επίσης με καταστάσεις πόνου και ανικανότητας από τον πόνο. Αυτή η σχέση είναι ανεξάρτητη από το είδος του τραυματικού γεγονότος, το αν υπήρξε σωματικός τραυματισμός, καθώς και από το πότε συνέβη. Το PTSD και ο χρόνιος πόνος, κάνουν τους ασθενείς ευάλωτους και η μια κατάσταση συντηρεί την άλλη καθώς τα συμπτώματα προκαλούνται από κοινούς παράγοντες. Η συναισθηματική αποδιοργάνωση, ή η ανικανότητα αυτορρύθμισης ή διαχείρισης των έντονων αρνητικών συναισθημάτων, είναι ένα τυπικό στοιχείο του PTSD και παρατηρείται συχνά σε κακοποιημένα παιδιά. Αυτό ίσως να εξηγεί την σύνδεση μεταξύ τραύματος, PTSD και χρόνιου πόνου, καθώς οι συναισθηματικές δυσκολίες μπορεί να οδηγήσουν σε δυσπροσαρμοστικές στρατηγικές για τα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα υγείας.

Ψυχοθεραπεία και Χρόνιος Πόνος

Είναι ξεκάθαρο ότι η ψυχολογική πλευρά του χρόνιου πόνου είναι πολύ σημαντική. Αν και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για την κατανόηση της ακριβής σύνδεσης μεταξύ τραύματος και χρόνιου πόνου είναι σαφές πως η ψυχοθεραπεία και η εκμάθηση στρατηγικών διαχείρισης των συναισθημάτων, βελτιώνουν την αντιμετώπιση του πόνου.

Οι ψυχοθεραπευτές είναι ειδικοί στο να βοηθάνε ανθρώπους να διαχειρίζονται τις σκέψεις, τα συναισθήματά και τις συμπεριφορές τους. Μπορούν να δουλέψουν ατομικά ή και με οικογένειες για να βοηθήσουν ανθρώπους να διαχειριστούν τον χρόνιο πόνο τους. Όταν κάνετε ψυχοθεραπεία, ο στόχος είναι η σωματική και η ψυχική σας υγεία. Ο ψυχοθεραπευτής θα διερευνήσει τον πόνο που αισθάνεστε, που και πότε συμβαίνει, και τους παράγοντες από τους οποίους επηρεάζεται. Επιπλέον, θα συζητήσετε φυσικά για τις γενικότερες ανησυχίες, το άγχος σας, επιπλέον των όσων σχετίζονται με το πόνο.

Για τους ασθενείς με χρόνιο πόνο, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων τεχνικές χαλάρωσης, επεξεργασία των πεποιθήσεων και συναισθημάτων που αφορούν τον πόνο, και καλλιέργεια νέων στρατηγικών ώστε να ανταπεξέρχεστε στο άγχος ή στην κατάθλιψη που μπορεί να συνοδεύει τον πόνο σας. Ένας τρόπος που μπορεί να σας βοηθήσουν είναι να αμφισβητήσετε αρνητικές σκέψεις που έχετε σχετικά με τον πόνο. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε νέους τρόπους σκέψης και προσέγγισης των προβλημάτων σας και να βρείτε λύσεις. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η ψυχοθεραπεία είναι τόσο αποτελεσματική όσο και χειρουργικές επεμβάσεις για την ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο, γιατί η ψυχοθεραπεία αλλάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται την αίσθηση του πόνου. Επίσης, ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε εκείνες τις αλλαγές στη ζωή σας, ώστε να μπορέσετε να συνεχίσετε την εργασία σας και τα χόμπι σας.

Στα ιατρεία πόνου πλέον γίνεται προσπάθεια εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης θεραπευτικής προσέγγισης για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου. Άλλες θεραπευτικές λύσεις περιλαμβάνουν τεχνικές χαλάρωσης, φυσιοθεραπεία, βελονισμό, και αλλαγές στον τρόπο ζωής (καλύτερος ύπνος και αποφυγή καπνίσματος)

Βελονισμός

Ο βελονισμός είναι μια εναλλακτική θεραπεία η οποία μπορεί να προσφέρει πολύτιμη βοήθεια και λύσεις σε προβλήματα χρόνιου πόνου, χωρίς τις παρενέργειες των χημικών φαρμάκων.

Ομοιοπαθητική και θεραπεία EMDR

Το EMDR είναι μια νέα ψυχοθεραπευτική μέθοδος η οποία επιτρέπει την επεξεργασία τραυματικών εμπειριών και την συναισθηματική απελευθέρωση. Με τη βοήθεια το EMDR ένας ασθενής μπορεί να απαλλαγεί από τραυματικά βιώματα του παρελθόντος, και κατά συνέπεια να βελτιωθεί η διάθεσή του και ο χρόνιος πόνος τον οποίο μπορεί να βιώνει. Η ομοιοπαθητική από την άλλη πλευρά, μπορεί να είναι πολύτιμη σε περιπτώσεις χρονίου πόνου όπου έχουν προηγηθεί κακώσεις (για παράδειγμα, κεφαλαλγίες μετά από κάκωση κεφαλής). 

Χειροπρακτική και Trigger Points θεραπεία

Η χειροπρακτική και η trigger points θεραπεία είναι μέθοδοι και τεχνικές φυσικοθεραπείας που μπορούν να δώσουν λύση σε χρόνια μυοσκελετικά προβλήματα και το χρόνιο πόνο.