Βοηθάει η ψυχοθεραπεία ζεύγους;
Όταν συμβαίνει κάτι με το σώμα σας, για παράδειγμα έχετε ένα επίμονο βήχα ή ένα έκζεμα το οποίο δεν περνάει μόνο του, θα επισκεφτείτε ένα γιατρό για να σας βοηθήσει. Όμως όταν υπάρχουν προβλήματα στη σχέση, γεγονός που σημαίνει ότι χρειάζεστε βοήθεια, που μπορείτε να απευθυνθείτε;
Για πολλά ζευγάρια, η βοήθεια ενός ειδικού στις σχέσεις είναι η λύση. Οι μελέτες δείχνουν ότι με τη βοήθεια ενός έμπειρου ψυχοθεραπευτή, η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική ζεύγους είναι επιτυχημένη στο 70-80% των ζευγαριών.
Το θέμα είναι ότι δεν μπορούμε να δούμε τις σχέσεις μας αντικειμενικά. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν επίγνωση του πως ο σύντροφός τους συμβάλει στα προβλήματα, αλλά όχι το πως η δική τους συμπεριφορά εμπλέκεται σε αυτό. Επειδή δεν μπορούμε λοιπόν ούτε να δούμε, αλλά ούτε και να επιδιορθώσουμε τους εαυτούς μας, χρειαζόμαστε την βοήθεια μιας τρίτης οπτικής γωνίας, ενός ανθρώπου ειδικού στις σχέσεις ο οποίος μπορεί να βοηθήσει.
Πότε να επισκεφτείτε έναν ψυχοθεραπευτή;
Η εμπειρία δείχνει ότι ο μέσος χρόνος μετά τον οποίο τα ζευγάρια ζητάνε βοήθεια είναι τα 6 χρόνια. Ωστόσο όσο πιο νωρίς απευθυνθεί ένα ζευγάρι σε ένα ψυχοθεραπευτή, τόσο υψηλότερες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας τους. Όσο ακόμα υπάρχουν κάποια θετικά συναισθήματα και πριν παγιωθούν η αδιαφορία και η απάθεια, ή πριν υπάρξουν περιπλοκές στη σχέση (απιστία με τρίτα πρόσωπα), είναι ευκολότερο να λυθούν τα προβλήματα επικοινωνίας στο ζευγάρι.
Οι πιο συχνές αιτίες για τις οποίες τα ζευγάρια προσέρχονται για θεραπεία και συμβουλευτική είναι η συναισθηματική απομάκρυνση των συντρόφων και οι συχνές και άσχημες συγκρούσεις που εξαντλούν το ζευγάρι. Και αντίστοιχα, οι δύο λόγοι διαζυγίου τους οποίους επικαλούνται τα ζευγάρια για ένα διαζύγιο είναι ότι μέσα στο πέρασμα του χρόνου οι σύντροφοι απομακρύνθηκαν, με αποτέλεσμα ο καθένας ζει τη ζωή του και να υπάρχει αμοιβαία απάθεια ή αδιαφορία, και εν τέλει δεν είναι πια συνοδοιπόροι στη ζωή. Δεύτερος λόγος που επικαλούνται είναι πως υπάρχει ασυμφωνία χαρακτήρων και πολύ έντονοι καυγάδες.
Οι μεγάλες αλλαγές ζωής ή τα πολύ υψηλά επίπεδα στρες επίσης ασκούν τεράστια πίεση στη σχέση (για παράδειγμα: η γέννηση ενός παιδιού, η απώλεια εργασίας, ατυχήματα, χρόνια νοσήματα, ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου, κα).
Όμως ανεξαρτήτως αιτίας, αυτό που είναι καλύτερο είναι ένα ζευγάρι να πάρει βοήθεια το δυνατόν συντομότερο, όπως ακριβώς θα κάνατε και για ένα ιατρικό πρόβλημα.
Πως βοηθάει η συμβουλευτική ζεύγους;
Η συμβουλευτική έχει ένα πρακτικό προσανατολισμό και ο στόχος της είναι να δώσει στο ζευγάρι εκείνα τα εργαλεία που χρειάζεται ώστε άμεσα να βελτιωθεί η επικοινωνία και να βρεθούν λύσεις στα όσα επιβαρύνουν το ζευγάρι. Υπάρχουν τρόποι και τεχνικές που είναι εύκολο να μάθει και να εφαρμόσει κανείς και που είναι πολύ αποτελεσματικές για τη διαχείριση των κρίσεων.
Ο μέσος όρος συναντήσεων για τη συμβουλευτική είναι 8 συνεδρίες, αλλά μπορεί να είναι διαφορετικός για το κάθε ζευγάρι. Αρχικά στις πρώτες συνεδρίες θα επισκεφτείτε το θεραπευτή ως ζευγάρι (ταυτόχρονα και οι δύο στη συνεδρία) ενώ αργότερα μπορεί να γίνουν και ατομικές συνεδρίες. Ο θεραπευτής θα προσπαθήσει να σας γνωρίσει και τους δύο, και να δει την οπτική γωνία του καθενός. Αργότερα θα θέσετε τους στόχους της θεραπείας και θα κάνετε ένα θεραπευτικό πλάνο. Μετά από τις πρώτες 2-3 συνεδρίες θα πρέπει να βλέπετε ήδη κάποια (μικρά τουλάχιστον) αποτελέσματα στο σπίτι και να έχετε και οι δύο την αίσθηση ότι επικοινωνείτε καλύτερα μεταξύ σας. Μπορείτε να καταλάβετε ότι η συμβουλευτική έχει αποτέλεσμα, όταν βλέπετε λίγο περισσότερο φως στο τούνελ, είσαστε δηλαδή λίγο περισσότερο αισιόδοξοι για το μέλλον της σχέσης. Μπορεί δηλαδή να νιώθετε λίγο πιο κοντά ο ένας στον άλλο, και οι συγκρούσεις να έχουν μειωθεί λίγο σε συχνότητα ή ένταση.
Πως βοηθάει η ψυχοθεραπεία ζεύγους;
Ο κάθε άνθρωπος κουβαλάει τα δικά του τραυματικά βιώματα και πεποιθήσεις, βλέπει τον κόσμο με το δικό του τρόπο. Το πρόβλημα λοιπόν ξεκινάει από εκεί, καθώς δύο διαφορετικοί άνθρωποι, δυο διαφορετικοί κόσμοι προσπαθούν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά μεταξύ τους. Είναι όμως σα να μιλάνε σε διαφορετικές γλώσσες.
Η αλήθεια είναι πως δεν έχουμε εκπαιδευτεί στο πως να διαχειριζόμαστε τις σχέσεις μας, τα συναισθήματά μας και τις διαφωνίες. Γενικότερα στη ζωή σε όσα συμβαίνουν αντιδρούμε (αντί να δρούμε) με τρόπους που έχουμε ασυνείδητα μάθει και διαμορφώσει στο πέρασμα του χρόνου, και που τις περισσότερες φορές προέρχονται από τους γονείς μας. Μέσα σε μια σχέση λοιπόν οι σύντροφοι τείνουν να εφαρμόζουν και να κλιμακώνουν ξανά και ξανά τις ίδιες στρατηγικές, ελπίζοντας ότι με κάποιο μαγικό τρόπο, ο άλλος άνθρωπος θα τους κατανοήσει. Όμως όταν στα ίδια προβλήματα εφαρμόζονται οι ίδιες αναποτελεσματικές (όπως έχει αποδειχτεί στο χρόνο) προσεγγίσεις, τα πράγματα δεν εξελίσσονται.
Επίσης, οι ανοιχτές πληγές του προσωπικού παρελθόντος, μας βάζουνε εμπόδια στις σχέσεις μας με τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους. Ένας ψυχοθεραπευτής πέρα από τις πρακτικές λύσεις, θα μπορέσει να εντοπίσει θέματα που αφορούν τον κάθε σύντροφο ξεχωριστά, να σας τα εξηγήσει με κατανοητό τρόπο και να βρει ή προτείνει τρόπους να τα ξεπεράσετε.
Βρίσκοντας τον κατάλληλο σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή
Είναι σημαντικό να βρείτε έναν σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή ο οποίος (α) είναι καταρχήν εκπαιδευμένος στην οικογενειακή ψυχοθεραπεία ή σε ψυχοθεραπεία ζεύγους (όπως η συστημική ψυχοθεραπεία και η θεραπεία ζεύγους EFT), και (β) αφετέρου έχει εμπειρία με ζευγάρια. Ένας άνθρωπος με εμπειρία “τα έχει δει ήδη όλα”, και μπορεί να σας βοηθήσει άμεσα.
Επίσης είναι εξαιρετικά σημαντικό ο άνθρωπος που θα αναλάβει το μέλλον της σχέσης σας, να σας κάνει να αισθάνεστε και οι δύο ότι μπορεί να σας καταλάβει, και ότι δεν υποστηρίζει τη μία ή την άλλη πλευρά. Διαφορετικά, δεν πρόκειται να δουλέψει αυτή σας η προσπάθεια. Ενας καλό και έμπειρος ψυχοθεραπευτής, πολύ σύντομα θα σας ρωτήσει ακριβώς για αυτό, αν αισθάνεστε ότι μπορεί να σας καταλάβει.
Επίσης, ένας θεραπευτής θα πρέπει να έχει τον έλεγχο της συνεδρίας, να μην σας επιτρέπει να διακόπτεται ο ένας τον άλλο (αυτό το κάνετε και μόνοι σας στο σπίτι και δεν καταλήγει πουθενά), να μην απαντάει ο ένας στη θέση του άλλου, ούτε να επιτρέπει τη σύγκρουση μέσα στη συνεδρία.
Εάν ο σύντροφός σας είναι αρνητικός για τη θεραπεία
Μπορείτε να απευθυνθείτε σε ένα σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή για τα προβλήματα στη σχέση σας, ακόμα και αν ο σύντροφός σας δεν θέλει να σας ακολουθήσει.
Στον σύντροφό σας μπορείτε να πείτε ότι ανησυχείτε για τη σχέση, ότι ακόμα τον/την αγαπάτε και ότι θέλετε να δώσετε ακόμα μια ευκαιρία σε αυτή τη σχέση. Μην περιμένετε να πεισθεί ο σύντροφός σας με την πρώτη συζήτηση, είναι κάτι που θα πρέπει να κάνετε και να ξανακάνετε.