Χαμηλή αυτοεκτίμηση και ψυχοθεραπεία

Αυτοεκτίμηση

Η αυτοεκτίμηση είναι η χροιά με την οποία χρωματίζουμε τις σκέψεις και τα αισθήματα για τον εαυτό μας, η αξία που δίνουμε στις δυνάμεις μας, στις αδυναμίες μας και στις ικανότητές μας. Η αυτοεκτίμηση παίζει τεράστιο ρόλο στο πως θα ζήσουμε τη ζωή μας, καθώς επηρεάζει τις αποφάσεις που παίρνουμε και τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους. Μπορεί ως επί το πλείστων να έχετε “αρνητική” ή “θετική” άποψη για τον εαυτό σας, αλλά η αυτοεκτίμηση συχνά διακυμαίνεται μεταξύ των δύο αυτών σημείων.

Οι άνθρωποι μπαίνουν συνεχώς στη διαδικασία να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους γύρω τους (ή την αψεγάδιαστη εκδοχή που προβάλλουν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης). Αυτή η συμπεριφορά είναι ανθυγιεινή και καλλιεργεί τις προσωπικές ανασφάλειες, οδηγώντας σε αρνητική άποψη για τον εαυτό μας, για τις επιλογές μας και γενικά τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Είναι εύκολο να χάσουμε την αξία της ατομικότητάς μας και να αισθανόμαστε ανεπαρκείς και ανικανοποίητοι, χαρακτηριστικά που μας εξαντλούν ψυχικά.

 Σημάδια χαμηλής αυτοεκτίμησης:

· Αίσθημα αναξιότητας

· Δεν πιστεύετε στις ικανότητές σας

· Αίσθημα ότι δεν αξίζετε να αγαπηθείτε

· Κατακλύζεστε από φόβο και αρνητικές σκέψεις

· Δεν είστε ρεαλιστικοί με τους στόχους σας

· Παραμένετε σε “τοξικές” σχέσεις

· Φοβάστε τις αλλαγές

· Έχετε διαστρεβλωμένη άποψη για εσάς και τους άλλους

Τι μπορεί να προκαλέσει χαμηλή αυτοεκτίμηση;

Οι βάσεις της αυτοεκτίμησης μπαίνουν στην παιδική ηλικία. Η αίσθηση ότι μας εκτιμούν και ότι μας σέβονται, ότι τα όσα μας φοβίζουν μπορούν να αντιμετωπιστούν, όλα αυτά μας δίνουν μια την αίσθηση ότι αξίζουμε.

Η αυτοπεποίθηση δεν είναι κάτι σταθερό, που καθορίζεται από ένα συγκεκριμένο γεγονός ή πρόσωπο. Συνεχίζει να εξελίσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, με διακυμάνσεις ανάλογα με τη φάση ζωή μας και γεγονότα που μας συμβαίνουν.

Είναι φυσιολογικό να αισθανθεί κάποιος άσχημα για τον εαυτό του σε κάποιες φάσεις της ζωής του. Αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης μπορεί να προκληθούν από κάποιο άτομο που είναι στη ζωή σας τώρα (ή ήταν στο παρελθόν), από γεγονότα ή από αποφάσεις που έχει πάρει κάποιος για τη ζωή του. Αυτό είναι φυσιολογικό, όμως η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνοδεύει σταθερά πολλούς ανθρώπους, ειδικά εκείνους που έχουν βιώσει κατάθλιψη, άγχος, φοβίες ή έχουν κάποια σωματική νόσο ή αναπηρία. Αν είστε ένας από αυτούς τους ανθρώπους, ίσως να έχετε περάσει όλη σας τη ζωή νιώθοντας άσχημα για τον εαυτό σας.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν σας αφήνει να απολαύσετε πολλά πράγματα στη ζωή, να κάνετε πράγματα που θέλετε και να δουλέψετε για να επιτύχετε τους προσωπικούς σας στόχους.

Έχετε κάθε δικαίωμα να αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας, αυτό βέβαια δεν είναι πολύ εύκολο όταν είστε αγχωμένοι ή έχετε συμπτώματα που δεν μπορείτε να διαχειριστείτε, αν αντιμετωπίζετε μια νόσο, ή περνάτε δύσκολα ή όταν οι άλλοι δεν σας φέρονται καλά. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ εύκολο να λυγίσετε και να βρεθείτε μέσα σε ένα φαύλο κύκλο. Για παράδειγμα, όταν αισθάνεστε άσχημα με κάποιον που σας προσβάλλει, είστε πιεσμένοι στη δουλειά, ή κάποιος από την οικογένειά σας περνάει δύσκολα. Τότε ξεκινάτε μια αρνητική συζήτηση με τον εαυτό σας που περιλαμβάνει εκφράσεις όπως ʺΔεν είμαι καλός.ʺ Αυτός ο τρόπος σκέψης σας κάνει να αισθάνεστε άσχημα για τον εαυτό σας και να κάνετε πράγματα που πληγώνουν εσάς ή κάποιον άλλο, όπως το να ξεσπάτε στους δικούς σας ανθρώπους. Και αυτό σας οδηγεί στο να αισθάνεστε ακόμα χειρότερα.

Η κατανόηση της προέλευσης αυτών των αρνητικών συναισθημάτων, είναι το πρώτο βήμα για να προχωρήσετε. Αυτό δεν είναι εύκολο επειδή τείνουμε να θάβουμε τις επώδυνες αναμνήσεις βαθιά στο ασυνείδητο, καθώς είναι ένα τρόπος για να διαχειριστούμε την κριτική. Αλλά έχει μεγάλο όφελος να ανακαλούμε και να αναθεωρούμε μια μνήμη στην οποία αποτύχαμε ή δεν ήμασταν αρκετά καλοί.

Υγιείς και αρνητικές εμπειρίες

Οι αρνητικές εμπειρίες και οι καταστροφικές σχέσεις μειώνουν την αυτοεκτίμηση, προκαλούν φόβο, δημιουργούν ευαίσθητα παιδιά που δεν μπορούν να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους, και έτσι καταστρέφουν την αυτό-εικόνα τους. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο πιθανό να γίνουν ενήλικες που συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους, δεν μπορούν να προστατέψουν τον εαυτό τους και δεν προσαρμόζονται εύκολα στις αλλαγές.

Αντίθετα, οι θετικές εμπειρίες επιτρέπουν στους ανθρώπους να είναι ρεαλιστικοί με τους στόχους που θέτουν, να δέχονται την κριτική, να μαθαίνουν από τα λάθη τους και να είναι περιπετειώδεις αλλά όχι ριψοκίνδυνοι. Έτσι διαμορφώνουμε μια εσωτερική άποψη που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τι μπορούμε να διαχειριστούμε, χωρίς να βλάπτουμε τον εαυτό μας. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε το στρες και τις τοξικές σχέσεις καθώς αισθανόμαστε αμήχανα και προσπαθούμε να κάνουμε το σωστό. Χρειάζεται να μάθουμε να εμπιστευόμαστε το ένστικτό μας, για να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Η ανατροφή που παίρνουμε μας βοηθά να αναπτύξουμε αντοχές για να διαχειριστούμε τα χτυπήματα της ζωής.

Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης

Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης σημαίνει ότι βελτιώνετε τη σχέση με τον εαυτό σας, και κατά συνέπεια με τους άλλους γύρω σας. Αυτό σας επιτρέπει να έχετε ένα θετικό τρόπο σκέψης, να αναγνωρίζετε την μοναδικότητά σας και τις ικανότητές σας, να ενθαρρύνετε τον εαυτό σας, να τον εμπιστεύεστε περισσότερο και να είσαστε περισσότερο ικανοποιημένοι μαζί του. Όταν είστε πιο θετικοί με τον εαυτό σας, οι σχέσεις σας με τους άλλους αυτόματα θα βελτιωθούν.

Το πιο απλό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι όταν ξυπνάτε κάθε πρωί και κοιτάτε στον καθρέπτη, χαμογελάστε και πείτε ένα “ευχαριστώ” για την ζωή σας, με τα όσα θετικά και αρνητικά έχει.

Το κλειδί για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης είναι ο θετικός τρόπος σκέψης για τον εαυτό σας και περιλαμβάνει:

· Την αποδοχή: των πραγματικών ικανοτήτων σας και των αδυναμιών σας

· Την βοήθεια: για ρεαλιστικούς στόχους που θα σας επιτρέψουν να αναπτύξετε τις ικανότητές σας

· Την ενθάρρυνση: με ρεαλιστικό σχεδιασμό και χρονοδιάγραμμα

· Την επιδοκιμασία: για τα επιτεύγματά σας

· Το σεβασμό: να είστε περήφανοι για αυτό που είστε ή αυτό που θέλετε να γίνετε

· Την εμπιστοσύνη: στις σκέψεις και στα συναισθήματα σας

· Το χρόνο: για να μάθετε τον εαυτό σας και να απολαύσετε τις σκέψεις σας

Η αυτοεκτίμηση δεν είναι εγωκεντρισμός. Δεν σημαίνει ότι είστε εγωιστής ή εγωκεντρικός, αλλά σας επιτρέπει να εκτιμήσετε τις ικανότητες που έχετε και να ανταποκρίνεστε στους άλλους με παραγωγικό τρόπο. Θα σας βοηθήσει να δείτε με ευγένεια τον εαυτό σας και να αντιμετωπίζετε τους άλλους με θετικές και υγιείς συμπεριφορές.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η ψυχοθεραπεία;

Η αυτοεκτίμηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι του εαυτού μας και κεντρικό κομμάτι στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Ένας υποστηρικτικός ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει πολύ σε αυτό το ταξίδι. Θα σας ενθαρρύνει να δείτε από μια νέα, αντικειμενική πλευρά την προσωπική σας ιστορία και θα δείτε ξεκάθαρα την παρούσα κατάσταση χωρίς να αισθάνεστε ότι φταίτε.

Η βελτίωση της αυτοεκτίμησης παίρνει χρόνο, απαιτεί ειλικρίνεια, δύναμη και θάρρος για να αντικρίσει κανείς όσα δεν του αρέσουν στον εαυτό του και να τα αλλάξει.

Είναι μια διαδικασία που αποτελεί μια μακροπρόθεσμη επένδυση και βοηθά ώστε να αισθάνεστε καλύτερα με τον εαυτό σας και να έχετε μια πιο ευτυχισμένη ζωή. Η ψυχοθεραπεία εξασφαλίζει ένα ασφαλές και προστατευμένο μέρος για να εξερευνήσετε τον εαυτό σας, τις αναμνήσεις σας, τις πληγές σας, αποτελεί μια πηγή δύναμης.

Η ψυχοθεραπεία σας δίνει τη δυνατότητα καταρχήν να διαπιστώσετε αν κάποιες συμπεριφορές και συνήθειες επαναλαμβάνονται στις σχέσεις σας, στο σπίτι σας και στον ευρύτερο κόσμο, και από που πηγάζουν. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την αλλαγή.