Τύποι Γονέων
Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους επηρεάζει τα πάντα γύρω από το παιδί, από το βάρος του μέχρι το πώς αισθάνεται για τον εαυτό του. Είναι σημαντικό ο τρόπος ανατροφής των παιδιών να υποστηρίζει την υγιή ανάπτυξη και εξέλιξη επειδή ο τρόπος με τον οποίο ένας γονέας αλληλεπιδρά με το παιδί του και το πώς βάζει όρια επηρεάζει την εξέλιξη του παιδιού για την υπόλοιπη ζωή του.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχουν τέσσερις τύποι γονέων:
- Ο απολυταρχικός
- Ο δημοκρατικά αυστηρός
- Ο επιτρεπτικός-ανεκτικός
- Ο αδιάφορος
Κάθε τύπος γονέα έχει διαφορετική προσέγγιση για το μεγάλωμα των παιδιών και διαφορετικά χαρακτηριστικά.
1.Απολυταρχικός γονέας
Οποιαδήποτε από τις παρακάτω φράσεις σας αντιπροσωπεύει;
- Πιστεύετε ότι τα παιδιά πρέπει να φαίνονται αλλά να μην ακούγονται.
- Όταν έρχεται η στιγμή να θέσετε κανόνες, πιστεύετε ότι ʺθα γίνει αυτό που θέλετε εσείς.ʺ
- Δεν σκέφτεστε καθόλου τα συναισθήματα του παιδιού σας.
Αν οποιαδήποτε από τις παραπάνω διαπιστώσεις ισχύουν για εσάς, τότε ίσως να είστε ένας απολυταρχικός γονέας. Οι απολυταρχικοί γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες χωρίς εξαιρέσεις.
Οι απολυταρχικοί γονείς είναι πολύ γνωστοί από τη φράση, ʺΕπειδή το λέω εγώ,ʺ όταν ένα παιδί ρωτάει να μάθει για τους λόγους που υπάρχουν πίσω από ένα κανόνα. Δεν δίνουν καμία σημασία στην διαπραγμάτευση και επικεντρώνονται στην υπακοή.
Οι απολυταρχικοί γονείς δεν επιτρέπουν στα παιδιά να εμπλακούν στην επίλυση προκλήσεων και προβλημάτων. Αντιθέτως ,θέτουν κανόνες και επιβάλλουν τις συνέπειες με ελάχιστο σεβασμό για τη γνώμη του παιδιού. Χρησιμοποιούν τις τιμωρίες αντί για την πειθαρχία. Έτσι αντί να διδάσκουν σε ένα παιδί πώς να μπορεί να κάνει καλύτερες επιλογές, επενδύουν στο να κάνουν τα παιδιά να αισθάνονται άσχημα για τα λάθη τους.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυστηρούς-απολυταρχικούς γονείς τείνουν να ακολουθούν κανόνες τον περισσότερο καιρό. Αλλά, η υπακοή τους ανταμείβεται. Επίσης τα παιδιά αυτά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα αυτοεκτίμησης επειδή η γνώμη τους δεν έχει αξία.
Επίσης μπορεί να είναι πιο εχθρικά και επιθετικά. Αντί να σκέφτονται για το πώς θα βελτιώσουν τα πράγματα στο μέλλον, επικεντρώνονται στο θυμό που αισθάνονται για τους γονείς τους. Καθώς οι απολυταρχικοί γονείς είναι συχνά αυστηροί, τα παιδιά τους ίσως μεγαλώνοντας να γίνονται καλοί ψεύτες στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την τιμωρία.
2.Δημοκρατικά αυστηρός γονέας
Οποιαδήποτε από τις παρακάτω φράσεις σας αντιπροσωπεύει;
- Προσπαθείτε σκληρά να δημιουργήσετε και να διατηρήσετε μια θετική σχέση με το παιδί σας.
- Εξηγείτε τους λόγους πίσω από τους κανόνες σας.
- Επιβάλλετε τους κανόνες και τις συνέπειες, αλλά λαμβάνετε σοβαρά υπόψη σας τα συναισθήματα του παιδιού σας.
Αν αυτές οι διαπιστώσεις σας είναι οικείες , ίσως να είστε ένας δημοκρατικά αυστηρός γονέας. Οι δημοκρατικά αυστηροί γονείς θέτουν κανόνες και συνέπειες, αλλά επίσης λαμβάνουν υπόψη την άποψη των παιδιών τους. Δίνουν σημασία στα συναισθήματα των παιδιών τους, αν και ξεκαθαρίζουν ότι οι ενήλικες έχουν την τελική ευθύνη.
Οι δημοκρατικά αυστηροί γονείς επενδύουν χρόνο και ενέργεια για να προλάβουν οποιοδήποτε πρόβλημα συμπεριφοράς πριν εμφανιστεί. Χρησιμοποιούν θετικούς τρόπους πειθαρχίας για να ενισχύσουν την καλή συμπεριφορά, όπως οι έπαινοι και η ανταμοιβή.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με δημοκρατικά αυστηρούς γονείς είναι πιο πιθανό να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικες που θα αισθάνονται άνετα να εκφράσουν τη γνώμη τους.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν με δημοκρατικά αυστηρούς γονείς τείνουν να είναι ποιο ευτυχισμένα και επιτυχημένα. Επίσης είναι πιο πιθανό να κάνουν καλές επιλογές και να μπορούν να αξιολογούν τα ρίσκα μόνα τους.
3.Επιτρεπτικός-ανεκτικός γονέας
Οποιαδήποτε από τις παρακάτω φράσεις σας αντιπροσωπεύει;
- Βάζετε κανόνες αλλά σπάνια τους τηρείτε.
- Δεν αποδίδετε τις συνέπειες πολύ συχνά.
- Νομίζετε ότι το παιδί σας θα μάθει καλύτερα με μικρή παρέμβαση από εσάς.
Αν κάτι από τα παραπάνω σας αντιπροσωπεύει, ίσως να είστε ανεκτικός γονέας. Οι επιτρεπτικοί-ανεκτικοί γονείς είναι επιεικείς, συχνά παρεμβαίνουν μόνο όταν υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα.
Συγχωρούν εύκολα και υιοθετούν μια στάση ʺτα παιδιά θα είναι παιδιά.ʺ Όταν ορίζουν τις συνέπειες, δεν παραμένουν σε αυτές, ίσως να ενδίδουν στα παρακάλια των παιδιών ή ίσως να επιτρέπουν σε ένα παιδί να ολοκληρώσει νωρίτερα την τιμωρία αν υποσχεθεί ότι θα έχει καλή συμπεριφορά.
Οι ανεκτικοί γονείς συνήθως έχουν το ρόλο ενός φίλου από ότι το ρόλο γονέα. Ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να συζητούν μαζί τους για τα προβλήματά τους, αλλά συνήθως δεν προσπαθούν να αποθαρρύνουν τις κακές επιλογές ή τις άσχημες συμπεριφορές.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν με ανεκτικούς γονείς είναι πιο πιθανό να δυσκολεύονται ακαδημαϊκά. Ίσως να έχουν περισσότερα θέματα συμπεριφοράς καθώς δεν εκτιμούν τις αρχές και τους κανόνες. Συχνά αντιμετωπίζουν θέματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και ίσως να νιώθουν θλίψη.
Είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κάποιο πρόβλημα υγείας όπως η παχυσαρκία, επειδή οι ανεκτικοί γονείς δεν μπορούν να περιορίσουν το έτοιμο φαγητό. Έχουν περισσότερα προβλήματα με τα δόντια τους επειδή οι γονείς τους δεν ενισχύουν τις καλές συνήθειες, όπως το να βουρτσίζουν τα δόντια τους.
4.Αδιάφορος γονέας
Οποιαδήποτε από τις παρακάτω φράσεις σας αντιπροσωπεύει;
- Δεν ρωτάτε το παιδί σας για το σχολείο ή τις εργασίες για το σπίτι.
- Σπάνια ξέρετε που είναι το παιδί σας ή με ποιον είναι.
- Δεν περνάτε πολύ χρόνο με το παιδί σας.
Αν οτιδήποτε από τα παραπάνω σας είναι οικείο, ίσως να είστε ένας αδιάφορος γονέας. Οι αδιάφοροι γονείς τείνουν να ξέρουν ελάχιστα πράγματα για το τι κάνουν τα παιδιά τους. Τα παιδιά δεν λαμβάνουν αρκετή καθοδήγηση, στοργή, φροντίδα και γονική προσοχή.
Οι αδιάφοροι γονείς προσδοκούν τα παιδιά να μεγαλώσουν από μόνα τους. Δεν αφιερώνουν χρόνο ή ενέργεια για τις βασικές ανάγκες των παιδιών τους.
Επίσης οι αδιάφοροι γονείς ίσως να είναι αμελείς αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα σκόπιμα. Για παράδειγμα, ένας γονέας με προβλήματα ψυχικής υγείας ή με προβλήματα κατάχρησης ουσιών, ίσως να μην είναι ικανός να φροντίσει τις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού του σε σταθερή βάση.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι αδιάφοροι γονείς έχουν έλλειψη γνώσεων για την ανάπτυξη του παιδιού τους. Ασχολούνται με τα δικά τους προβλήματα, όπως η δουλειά, οι υποχρεώσεις και οι δουλειές του σπιτιού.
Τα παιδιά με αδιάφορους γονείς είναι πιθανό να έχουν θέματα με την αυτοεκτίμησή τους, δεν έχουν καλή απόδοση στο σχολείο και συχνά έχουν προβλήματα συμπεριφοράς και δεν είναι και τα πιο ευτυχισμένα παιδιά.
Συμπερασματικά
Μερικές φορές οι γονείς δεν ταιριάζουν σε μια μόνο κατηγορία, οπότε μην απελπίζεστε αν υπάρχουν στιγμές ή πτυχές που τείνετε να είστε πιο ανεκτικοί και άλλες ποιο αυστηροί.Οι μελέτες είναι ξεκάθαρες, ωστόσο, οι δημοκρατικά αυστηροί γονείς είναι ο καλύτερος τύπος γονέα. Αλλά αν αναγνωρίζετε και άλλα χαρακτηριστικά από τους άλλους τύπους γονέα, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να κάνετε για να γίνεται πιο δημοκρατικός γονέας.
Με αφοσίωση και δέσμευση για να είστε οι καλύτεροι γονείς που μπορείτε, δημιουργείστε μια θετική σχέση με το παιδί σας ενώ θα έχετε την εξουσία με υγιή τρόπο. Και με την πάροδο του χρόνου, το παιδί σας θα απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα του δημοκρατικά αυστηρού τρόπου διαπαιδαγώγησης.
c114