Η απελευθέρωση του θυμού προς τους γονείς

Θυμός και Γονείς

Ο πόνος που νιώθουμε στην παιδική μας ηλικία όταν οι ανάγκες μας δεν ικανοποιούνται μας οδηγεί στο θυμό για τους γονείς μας και αυτό είναι ένα τρομερά δύσκολο, ευαίσθητο και σημαντικό θέμα. Ο στόχος δεν είναι να αισθανθείτε αυτολύπηση ή να κατηγορήσετε κάποιον, αλλά απλά να αξιολογήσετε κάποιες από τις επώδυνες εμπειρίες σας και να δείτε τι μπορείτε να κάνετε τώρα για να απελευθερώσετε το συναισθηματικό πόνο που κουβαλάτε τόσο καιρό μέσα σας.

Ο χρόνος που περνάτε με τα μέλη της οικογένειά σας, ειδικά τους γονείς σας, συχνά επιδεινώνει τα έντονα αρνητικά συναισθήματα. Μερικές φορές μπορεί να αναρωτιέστε γιατί ενοχλείστε από αυτούς ακόμη και όταν είναι ηλικιωμένοι, άρρωστοι, ζουν μακριά από εσάς και δεν επηρεάζουν πλέον τη ζωή σας. Ακόμη και όταν απομακρύνεστε από αυτούς και έχετε χτίσει τη ζωή σας μακριά τους μπορεί να αισθάνεστε αδύναμοι και αναστατωμένοι όπως όταν ήσασταν 5 ετών, ή να συμπεριφέρεστε σαν μανιασμένοι, μη ελεγχόμενοι έφηβοι. Ακόμη και όταν ζείτε σε ανεξάρτητα ενήλικα σώματα, αισθάνεστε σαν φυλακισμένοι στα συναισθήματά σας.

Δεν έχουν όλοι την τύχη να μεγαλώσουν με τους γονείς τους, που θα τους αγαπούν και θα τους προσέχουν. Υπάρχουν ανώριμοι, τοξικοί γονείς που κακοποιούν τα παιδιά τους και τα παραμελούν, και υπάρχουν και γονείς που έχουν τις καλύτερες προθέσεις αλλά αποτυγχάνουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των ευαίσθητων παιδιών τους. Συχνά, οι γονείς κάνουν το καλύτερο που μπορούν με τον τρόπο που ξέρουν. Οι περιορισμένες ικανότητές τους έχουν τη ρίζα τους στην ανατροφή που πήραν αυτοί ως παιδιά.

Στις περιπτώσεις που ένα παιδί δέχεται κακοποίηση ή παραμέληση, ίσως να αισθάνεται ανησυχία ή ακόμη και αηδία όταν αλληλεπιδρά με τους γονείς του. Αν δεν υπάρχει συναισθηματικό δέσιμο, το ενδιαφέρον που δείχνουν τώρα οι γονείς στη ζωή σας μπορεί να είναι ψεύτικο. Αποκλεισμένοι από την άμυνα τους και την απογοήτευση σας, δεν υπάρχει ειλικρίνεια. Ακόμη και αν κατά βάθος αγαπιέστε, το πραγματικό δέσιμο δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.

Ξέρουμε ότι οι γονείς μας δεν μπορούν να αλλάξουν αυτό που είναι. Ξέρουμε επίσης ότι το παρελθόν μένει στο παρελθόν. Σε πολλά επίπεδα τους έχουμε συγχωρήσει. Ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει τα πραγματικά μας συναισθήματα που είναι επώδυνα, βαθιά, αντιδραστικά, ανεξέλεγκτα και γεμάτα οργή. Δεν μπορούμε να πάμε στο παρελθόν και να αλλάξουμε όσα συνέβησαν, έχουμε όμως τη δύναμη να αλλάξουμε την εσωτερική μας πραγματικότητα. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο την πνευματική στροφή αλλά μια συναισθηματική στροφή της ψυχής. Και αυτή η διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη.

1. Πένθος

Το πρώτο και το πιο σημαντικό βήμα προς την συναισθηματική ελευθερία είναι το πένθος.

Επειδή το πένθος περιλαμβάνει πόνο, η πιο συχνή αντίδραση είναι να απομακρυνθούμε από αυτό. Αυτό συνήθως συμβαίνει ασυνείδητα, αλλά θα μπορούσαμε να κάνουμε τα πάντα για να αποφύγουμε αυτόν το βαθύ πόνο που μας δημιουργεί η έλλειψη της παιδικής ηλικίας που δεν είχαμε. Τρώμε ανθυγιεινά, πίνουμε υπερβολικά και αναζητούμε συναισθηματική παρηγοριά σε (λάθος) σχέσεις για να καλύψουμε την βαθιά μας ανάγκη για αγάπη, ασφάλεια και την αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου.

Η διαδικασία του πένθους μας επιτρέπει να αισθανθούμε λύπη και θλίψη επειδή δεν είχαμε αυτά που θα έπρεπε να έχουμε. Συχνά, οι άνθρωποι μπερδεύουν αυτό το συναίσθημα με την αυτολύπηση ή με  την παθητική αποδοχή της ήττας. Η αλήθεια είναι το ακριβώς αντίθετο, είναι πιο εύκολο να αποφύγουμε πράγματα  από το να δούμε την αλήθεια κατάματα.

Ακόμη και αν οι γονείς μας ήθελαν το καλύτερο για εμάς, οι περιορισμένες ικανότητες τους δείχνουν ότι δεν μπορούσαν να μας προστατεύσουν από τον εκφοβισμό, να χαρούν με τις επιτυχίες μας, ή να αγκαλιάσουν τις ευαισθησίες μας.

Το πένθος δεν έχει να κάνει με την απόδοση ευθυνών, αλλά απλά μας βοηθά να κατανοήσουμε την τραγική φύση των γεγονότων. Αν αυτή η διαδικασία μας προκαλεί θυμό, θα πρέπει να τον σεβαστούμε. Αυτό ο θυμός είναι υγιής και αποτελεί μια αντίδραση σε μια άδικη κατάσταση, κανένα παιδί δεν θα έπρεπε να βιώνει τέτοιο πόνο και μοναξιά.

Ο πόνος και οι προσβολές είναι πραγματικές, αλλά οι πληγές παραμένουν τοξικές αν δεν αντιμετωπιστούν. Όταν μια φορά κάποιος εκτεθεί σε αυτές, τις αναγνωρίζει, και τις αντιμετωπίσει, σταδιακά παύουν να έχουν εξουσία πάνω μας.

Αν και ποτέ δεν θα σταματήσουμε να αισθανόμαστε θλίψη για την χαμένη παιδική μας ηλικία, η ένταση του πόνου και του θυμού σταδιακά μειώνεται. Στην πραγματικότητα, το πένθος είναι το καλύτερο φάρμακο για τον πόνο, είναι μια οδυνηρή διαδικασία που στο τέλος προσφέρει πραγματική απελευθέρωση.

Το πένθος είναι ο διάδρομος προσγείωσης των συναισθημάτων. Κάποια συντρίβονται και κάποια προσγειώνονται ομαλά. Κάποια προκαλούν βλάβες, που δεν κρατούν για πολύ. Εμείς πιστεύουμε ότι θα επιβιώσουμε. David Richo

2. Πάρτε τη ζωή στα χέρια σας

Παράλληλα με το πένθος, για να επουλωθείτε πραγματικά πρέπει να αγκαλιάσετε, να φροντίσετε και να δείξετε στοργή στο μικρό παιδί που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Ίσως να μην αισθάνεστε την αγάπη ειδικά αν δεν είχατε λάβει αγάπη στην παιδική σας ηλικία. Ωστόσο, είναι στο χέρι σας να φροντίσετε τον εαυτό σας όπως δεν σας έχει φροντίσει πριν κανείς. Ίσως να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία για να πάρετε συμβουλές και καθοδήγηση. Ίσως να πάρετε αγάπη από φίλους και συντρόφους στη ζωή σας, και σταδιακά να μεταφέρετε αυτή την αγάπη προς τον εαυτό σας. Ίσως να πάρετε από το χεράκι τον παιδί που κρύβετε μέσα σας και να το αγαπήσετε με όλη σας την καρδιά. Μπορείτε να γίνετε ο γονέας που δεν είχατε ποτέ, και να πείτε στον εαυτό σας πόσο τον αφουγκράζεστε και τον αγαπάτε. Ίσως να πείτε στον εαυτό σας: ʺΞέρω ότι τα πράγματα είναι δύσκολα και λυπάμαι για αυτόʺ. Όταν πάρετε μια γεύση από αυτή την απόλυτη και ολοκληρωτική αγάπη, είναι τόσο συναρπαστικό που μπορεί να σας φέρει δάκρυα στα μάτια. Και επειδή ξέρετε πως είναι να ζείτε χωρίς αγάπη, δεν τη θεωρείται δεδομένη αλλά αγαπάτε το καθετί κάθε στιγμή. Αν και οι παλιές προσβολές και η μοναξιά έχουν αφήσει την ουλή τους, δεν είναι ανάγκη πλέον να έχετε μια ανοιχτή πληγή.

3. Η πραγματικότητα

Σε κάποιο σημείο αυτής της διαδρομής, θα παρατηρήσετε μια μικρή αλλά βαθιά εσωτερική μετατόπιση: Ξεκινάτε να βλέπετε τα πράγματα όπως είναι τώρα, και πως είναι οι γονείς σας τώρα. Όσο πιο πολύ πενθήσετε και αφήσετε πίσω σας την εξιδανικευμένη εκδοχή των γονιών σας, τόσο πιο πολύ ανοιχτοί θα είστε στο παρόν.

Ξαφνικά αρχίζετε να βλέπετε τους γονείς σας ευάλωτους και αδύναμους. Αυτή η εικόνα ίσως να σας φέρει στο μυαλό προσωρινά κύματα θλίψης, καθώς αναγνωρίζετε πλήρως τους περιορισμούς τους και τις επιπτώσεις σε εσάς. Αλλά πλέον δεν απειλήστε. Αυτή τη στιγμή, η θλίψη είναι οδυνηρή αλλά έχει γαλήνια μορφή, πενθείτε όχι μόνο για τον εαυτό σας, αλλά και για την ατελή φύση της ανθρώπινης υπόστασης.

Αφού έχετε πενθήσει και έχετε μάθει να φροντίζετε τις εσωτερικές σας πληγές, είστε πλέον ικανοί να επικοινωνείτε με τους γονείς σας χωρίς τα ασυνείδητα συναισθήματα. Μπορείτε να είστε ανοιχτοί στην εμπειρία από μόνη της. Όταν συμβαίνει μια τέτοια αλλαγή, αισθάνεστε απελευθερωμένοι, σαν ένα μεγάλο βάρος να έχει φύγει από τους ώμους σας, δεν νιώθετε πλέον παγιδευμένοι από την ανεξήγητη παρόρμηση να αλλάξετε το παρελθόν σας ή το παρόν σας. Σταματάτε πλέον να αποζητάτε την τελειότητα που ποτέ δεν υπήρξε.

4. Δύναμη

Με τη δύναμη ενός ενήλικα με αυτοπεποίθηση, τώρα έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε τον τρόπο που αντιδράτε και αλληλεπιδράτε με τους άλλους.

Αν συνεχίσετε να αλληλεπιδράτε με τα μέλη της οικογένειας σας με την ψυχή ενός πληγωμένου παιδιού, επιδεινώνετε την κατάσταση. Αντίθετα μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση σαν ενήλικας με αυτοπεποίθηση, να σπάσετε τον φαύλο κύκλο της αρνητικής επικοινωνίας και να ξεκινήσετε μια συζήτηση σαν ενήλικες.

Μερικές φορές, διακόπτοντας το μακροχρόνιο και δυσλειτουργικό κύκλο της επικοινωνίας, η αλλαγή θα συμβεί αναπόφευκτα μέσα στο οικογενειακό σύστημα. Για παράδειγμα, όταν είστε αποφασιστικοί για όσα μπορείτε και δεν μπορείτε να δώσετε, οι άλλοι χρειάζεται να βρουν ένα τρόπο να επαναδιαπραγματευθούν τα όρια μαζί σας, και να σεβαστούν τα βασικά σας δικαιώματα.

Αν και τα μέλη της οικογένειας σας μπορεί να μην αντιδράσουν με τον τρόπο που θα επιθυμούσατε, τουλάχιστον ξέρετε ότι κάνατε το καθήκον σας. Και μόνο αυτό μπορείτε να κάνετε.

Στο πένθος, επιτρέπουμε στις φαντασιώσεις και στις εξιδανικεύσεις μας να πεθαίνουν, ακριβώς όπως και η πεταλούδα που ρίχνει το κουκούλι της. Όταν επιλέγουμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα και να μείνουμε στο παρόν, είμαστε έτοιμοι να αντιληφθούμε την καλοσύνη που βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας.

Μετά το πένθος έρχεται η απελευθέρωση

Η λογική σας  λέει ότι οι γονείς σας δεν σας αγάπησαν, δεν σας πρόσεξαν και δεν ήταν οι ευαίσθητοι άνθρωποι που χρειαζόσασταν να είναι. Συναισθηματικά, έχετε πληγωθεί και έχετε απογοητευθεί πολλές φορές.Και ακόμη προσπαθείτε και ψάχνετε να βρείτε απεγνωσμένα αυτά που δεν πήρατε, και στη συνέχεια κατηγορείτε τον εαυτό σας για τον πόνο που εμφανίζεται μετά.

Το πένθος για όλα όσα δεν είχατε ποτέ μπορεί να σας οδηγήσει στην βαθιά κατάθλιψη. Για μια στιγμή βυθίζεστε στη δυσπιστία. Ακόμη και μετά από όλα αυτά τα χρόνια, δεν μπορείτε να πιστέψετε ότι δεν τα έχετε παρατήσει.

Μια μέρα φτάνετε σε ένα σημείο θλίψης. Μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη επώδυνη αλληλεπίδραση ή κάτι που είπατε ή κάνατε, που σας διαλύει. Αυτή είναι η στιγμή στην οποία περπατάτε στη γέφυρα του πένθους.

Αυτή είναι μια γέφυρα εσωτερικού πένθους, γεμάτη με μικρούς θανάτους και απογοητεύσεις. Όσο προχωράτε στη γέφυρα, πέφτετε πάνω σε αυτές, τις ψευδείς προσδοκίες, τις φαντασιώσεις και τις ελπίδες, οι οποίες διαψεύδονται η μία μετά την άλλη.

Προχωράτε αργά αλλά σταθερά, κάνοντας μικρά βήματα. Ίσως να αισθανθείτε αποπροσανατολισμένοι, άδειοι και καταθλιπτικοί, αλλά σας εγγυώμαι ότι αυτά τα συναισθήματα θα περάσουν.

Και όταν αυτό συμβεί, η απελευθέρωση θα σας περιμένει, ώστε να ζήσετε πλήρως τη ζωή σας. Όλα όσα λαχταρούσατε, αλλά φοβόσασταν όπως η πνευματική ωριμότητα, η ικανότητα να αγαπήσετε και να αγαπηθείτε στον κόσμο και η συναισθηματική ανθεκτικότητα σας περιμένουν στην άλλη πλευρά της γέφυρας.