Επαγγελματική εξουθένωση: σημάδια που δείχνουν burn out

Επαγγελματική εξουθένωση (burn out)

Αν νιώθετε συνεχώς κουρασμένοι στη δουλειά σας, ίσως να υποφέρετε από επαγγελματική εξουθένωση (σύνδρομο burn out).

Καθώς αντιμετωπίζουν το άγχος και το βαρύ φόρτο εργασίας σαν ένα κομμάτι της δουλειάς τους, πολλοί εργαζόμενοι πιέζουν πολύ τον εαυτό τους στην προσπάθειά τους να ανελιχτούν επαγγελματικά. Με αυτό το χρόνιο στρες όμως, είναι πιθανό σταδιακά να πάθουν επαγγελματική εξουθένωση (burn out).

Μπορεί καθημερινά ως επαγγελματίας, στέλεχος ή επιχειρηματίας στη δουλειά σας να κάνετε αμέτρητα μικρά πράγματα που σας κρατούν απασχολημένους, όπως το να ελέγχετε τα email σας, όμως στην περίπτωση της επαγγελματικής εξουθενωσης ακόμα και τα πιο απλά πράγματα μετατρέπονται σε κάτι πολύ δύσκολο.

Η επαγγελματική εξουθένωση είναι η συναισθηματική, πνευματική και σωματική εξουθένωση που προκαλείται από υπερβολικό και παρατεταμένο στρες. Παρουσιάζεται όταν δουλεύετε υπερβολικά, όταν έχετε εξαντληθεί διανοητικά και συναισθηματικά και πλέον δεν μπορείτε να καλύψετε τις απαιτήσεις της δουλειάς. Το χειρότερο είναι ότι μπορεί να σας οδηγήσει σε έλλειψη κινήτρου που είναι απαραίτητη για την επιτυχία.

Αλλά πώς θα καταλάβετε ότι είστε στο δρόμο της επαγγελματικής εξουθένωσης; Κάποια προειδοποιητικά σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης είναι τα ακόλουθα:

1. Πνευματική σύγχυση

Η πνευματική σύγχυση είναι ένα από τα πιο συχνά σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης. Για παράδειγμα, ίσως να πιάνετε τον εαυτό σας να διαβάζει την ίδια σελίδα ενός εγγράφου ή ένα email ξανά και ξανά, χωρίς να καταλαβαίνετε τι λέει. Αυτό συμβαίνει επειδή το χρόνιο στρες αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης. Αν δεν κάνετε τίποτα για να τη μειώσετε, το σώμα μένει κολλημένο σε μια κατάσταση όπου η σωματική απόδοση έχει προτεραιότητα έναντι της πνευματικής ικανότητας.

Όταν είστε σε πνευματική σύγχυση, ίσως να μην νιώθετε ακριβώς αγχωμένοι, αλλά να μην έχετε την φυσιολογική πνευματική σας διαύγεια. Ίσως να κάνετε περισσότερα λάθη στη δουλειά, ή να θέλετε περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσετε κάποιες δουλειές. Τέτοια θέματα είναι συχνά τα πρώτα σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης.

2. Ευερεθιστότητα - ξεσπάσματα θυμού

Καθώς το στρες γίνεται σταδιακά τοξικό, ίσως να πιάνετε τον εαυτό σας να νευριάζει ή να ανησυχεί πιο εύκολα, ακόμη και για μικροπράγματα. Αυτή η ευερεθιστότητα ίσως να ξεκινά στο χώρο εργασίας, αλλά μπορεί γρήγορα να εξαπλωθεί και στο σπίτι ή στην αλληλεπίδραση στους φίλους και τις υπόλοιπες σχέσεις σας.

Οι άνθρωποι με επαγγελματική εξουθένωση έχουν έντονα ξεσπάσματα θυμού για μικρά πράγματα που φυσιολογικά δεν θα τους ενοχλούσαν. Αν κάτι δεν λειτουργεί όπως το περιμένατε , η αλλαγή των σχεδίων ή η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της εργασίας μπορεί να σας κάνει να ξεσπάσετε σε άλλους, και αυτή είναι η στιγμή να κάνετε ένα βήμα πίσω πριν πείτε ή κάνετε κάτι που θα το μετανιώσετε.

3. Αρρωσταίνετε εύκολα

Το στρες και το ανοσοποιητικό μας σύστημα συνδέονται άρρηκτα σύμφωνα με τις μελέτες. Έχει αποδειχθεί ότι σε περιόδους έντονου στρες το ανοσοποιητικό μας σύστημα παρουσιάζει κάμψη.

Το παρατεταμένο στρες στην πραγματικότητα προκαλεί τη διακοπή της παραγωγής των κυττάρων που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση των λοιμώξεων.

Οι άνθρωποι με επαγγελματική εξουθένωση εμφανίζουν συμπτώματα που δείχνουν την επιβαρυμένη σωματική τους υγεία. Ίσως να κρυολογείτε εύκολα, ακόμη και στη μέση του καλοκαιριού. Ίσως να πονάτε σε καθημερινή ή ακόμα και σε 24ωρη βάση. Κάποιοι άνθρωποι με επαγγελματική εξουθένωση αποκτούν κάποια χρόνια νοσήματα ως αποτέλεσμα του έντονου στρες (πχ αυτοάνοσα).

4. Ανεξήγητη αύξηση βάρους

Οι ασθένειες δεν αποτελούν τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται η επαγγελματική εξουθένωση και το έντονο στρες μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σωματική σας υγεία. Η αύξηση του βάρους είναι ένα ακόμη αποτέλεσμα των υψηλών επιπέδων της κορτιζόλης.

Ακόμη και αν τρώτε υγιεινά και κάνετε γυμναστική όπως πάντα, η υπερβολική κορτιζόλη στέλνει το μήνυμα στο σώμα ότι είστε σε κίνδυνο και χρειάζεται να αποθηκεύσετε τις θερμίδες σε λίπος, έτσι ώστε να έχετε ενέργεια αν παρουσιαστεί ανάγκη.

Τα αυξημένα επίπεδα της κορτιζόλης ίσως να εμποδίζουν τις υγιείς διατροφικές σας συνήθειες και να αυξάνουν τα επίπεδα της ινσουλίνης, προκαλώντας  στο σώμα σας μείωση της γλυκόζης.

Αυτό σας κάνει να έχετε έντονη επιθυμία για τροφές με ζάχαρη ή λίπος, διαλύοντας τα διατροφικά σας πλάνα και να οδηγεί στο να παίρνετε επιπλέον βάρος.

5. Είστε συνεχώς κουρασμένοι

Ένα επιπλέον σωματικό σύμπτωμα που πρέπει να σας κινητοποιήσει, είναι η εξουθένωση. Αν και δεν είναι ασυνήθιστο να νιώθετε εξαντλημένοι αν δεν έχετε κοιμηθεί καλά το βράδυ, αν αυτό το συναίσθημα δεν φεύγει ποτέ, πιθανόν να έχετε πάθει burnout.

Πριν από λίγο καιρό ένας θεραπευόμενος ήρθε στο ιατρείο μου και παραπονιόταν ότι ήταν εξαντλημένος και πως αυτή η αίσθηση δεν υποχωρούσε ποτέ. Δεν είχε σημασία πόσο κοιμόταν ή πόσο καφέ έπινε μέσα στην ημέρα, ένιωθε πάντα κουρασμένος. Είχε κάνει εξετάσεις και μαγνητική τομογραφία επειδή σκεφτόταν ότι μπορεί να έχει κάποιον όγκο. Φυσικά ούτε οι εξετάσεις ούτε η μαγνητική τομογραφία (MRI) έδειξαν κάτι ιδιαίτερο, και εν τέλει αποδείχθηκε ότι τα συμπτώματα του ταίριαζαν με αυτά της επαγγελματικής εξουθένωσης. .

6. Έχετε χάσει την όρεξη σας για ζωή

Όταν έχετε επαγγελματική εξουθένωση δεν επηρεάζεται μονάχα η απόδοσή σας στη δουλειά. Αρχίζετε να χάνετε το ενδιαφέρον σας και το πάθος σας για οτιδήποτε σας ευχαριστούσε, μια κατάσταση που θυμίζει κατάθλιψη. Το burnout προκαλεί στους ανθρώπους ένα συναισθηματικό μούδιασμα και πλέον δεν νιώθετε έμπνευση ή ενθουσιασμό.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει απώλεια του ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που απολαμβάνατε εκτός δουλειάς και σας ικανοποιούσαν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, όπως οι δραστηριότητες με τους φίλους σας, οι διακοπές, ένα χόμπι.

Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό για έναν εργαζόμενο, όταν το πάθος του συνδέεται άμεσα με την επαγγελματική του ιδιότητα.

Όσο χάνετε τα κίνητρά σας, τόσο περισσότερο δυσκολεύεστε να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις που εμφανίζονται στο δρόμο σας, με αποτέλεσμα να έχετε προβλήματα στη δουλειά σας.

Αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout)

Αν αναγνωρίζετε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια στον εαυτό σας, μην περιμένετε μέχρι το πρόβλημα να ξεφύγει από τον έλεγχό σας.

Αναλάβετε δράση άμεσα ώστε να αναρρώσετε και να επιστρέψετε στη δουλειά σας ανανεωμένοι και έτοιμοι να επιτύχετε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον. Αν περιμένετε παραπάνω μπορεί να καταστρέψετε εντελώς την καριέρα σας ή την επιχείρησή σας και επίσης να έχετε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και στις σχέσεις σας.

Αρκετές περιπτώσεις επαγγελματικής εξουθένωσης χρήζουν και ψυχοθεραπευτικής βοήθειας ώστε να μπορέσουν όχι μόνο να αναρρώσουν, αλλά ώστε να μπορέσουν να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές στον τρόπο ζωής, για να μην επαναληφθούν οι καταστάσεις.

Αφιερώστε εβδομαδιαία λίγο χρόνο ώστε να χαλαρώσετε και να μειώσετε τα επίπεδα της κορτιζόλης, για παράδειγμα με άσκηση και υγιεινή διατροφή, λαμβάνοντας βιταμίνες και αντιοξειδωτικά. Είναι απαραίτητο να υιοθετήστε έναν νέο τρόπο ζωής και να δώστε στον εαυτό σας το χρόνο να χαλαρώνει, να ηρεμεί και να διαλογιστεί.

Αν αναλάβετε δράση για να αντιμετωπίσετε το burn out θα ξαναβρείτε τη χαρά και τις δυνάμεις σας, ώστε να ζείτε μια πλήρη και ικανοποιητική ζωή. Για αυτό μην περιμένετε άλλο και ζητήστε βοήθεια.