Ψυχοθεραπεία για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ)

Ψυχοθεραπεία και Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Αυτή η διαταραχή μπορεί να γίνει σοβαρό εμπόδιο σε μια χαρούμενη ζωή, να δυσκολεύει την κοινωνική σας ζωή, τη δουλειά σας ή ακόμη και τις απλές δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ευτυχώς η διαταραχή γενικευμένου άγχους μπορεί να θεραπευτεί. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότεροι άνθρωποι που ζητούν βοήθεια για αυτή τη διαταραχή μπορούν να αναρρώσουν και να απολαύσουν τη ζωή τους.

Συμπτώματα άγχους

Όλοι βιώνουμε συμπτώματα άγχους κάποια στιγμή στη ζωή μας. Και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και στρες, ειδικά όταν αντιμετωπίζουμε απειλητικά για τη ζωή μας ή σημαντικά ψυχοπιεστικά γεγονότα, ως ένα βαθμό η αντίδραση στο άγχος είναι φυσιολογική.

Όταν όμως το άγχος παρεμβαίνει στις καθημερινές φυσιολογικές δραστηριότητες ενός ατόμου, είναι συνετό να εξερευνήσουμε αν πρόκειται για Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή. Μερικά συμπτώματα της διαταραχής γενικευμένου άγχους περιλαμβάνουν:

• Δεν μπορείτε να αποσπάσετε τη σκέψη σας από όσα σας πιέζουν. Αυτό περιλαμβάνει μια γενική αδυναμία χαλάρωσης και συνεχή αγωνία.
• Δυσανάλογη ανησυχία για μικρά πράγματα στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.
• Συνεχή ανησυχία για τα χειρότερα δυνατά σενάρια (καταστροφολογία) και η αίσθηση ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε και να σταματήσετε αυτές τις αρνητικές σκέψεις που σας οδηγούν σε καταστροφικά αποτελέσματα.
• Δυσκολεύεστε να αντιληφθείτε τα επίπεδα της απειλής. Ο καθένας μας φοβάται κάποιους ανθρώπους, τοποθεσίες ή δραστηριότητες. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παραλύουν από το φόβο τους κάθε φορά που οδηγούν ένα αυτοκίνητο ή αντιμετωπίζουν άγνωστες καταστάσεις.
• Δυσκολεύεστε να αποφασίσετε, αναποφασιστικότητα
• Φοβάστε ότι θα κάνετε λάθος επιλογές ή θα κάνετε λάθος για κάτι γενικά.
• Δυσκολία στη συγκέντρωση, δεν μπορείτε να μείνετε συγκεντρωμένοι για πολύ χρόνο.

Το άγχος μπορεί να προκαλεί και σωματικά συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Έντονη κόπωση ή λήθαργο.
• Δυσκολία στον ύπνο ή αϋπνία.
• Αυξημένο καρδιακό ρυθμό και υπεραερισμό.
• Σύσπαση των μυών, σπασμοί ή τρέμουλο.
• Ευερεθιστότητα, νεύρα.
• Υπερβολική εφίδρωση.
• Ναυτία και στομαχικές ή γαστρεντερικές διαταραχές  (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου).

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί περιστασιακά να βιώσουν κάποια ή όλα τα παραπάνω συμπτώματα, όμως αυτοί που έχουν μια διαταραχή άγχους εμφανίζουν επανειλημμένα αυτά τα συμπτώματα, σε βαθμό που παρεμβαίνουν στη φυσιολογική τους λειτουργικότητα.

Τι είναι η κρίση άγχους;

Οι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους συχνά παθαίνουν κρίσεις άγχους. Αυτές οι κρίσεις εμφανίζονται ξαφνικά και το άτομο νιώθει να το κατακλύζει ο πανικός ή νιώθει ότι έρχεται μια επικείμενη καταστροφή. Οι κρίσεις άγχους μπορεί να προκληθούν από απλές αφορμές ή από το συνδυασμό καταστάσεων, όπως το να έχετε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα καφεΐνης  ή να προσπαθείτε να επανέλθετε μετά από μια νύχτα που ήπιατε πολύ αλκοόλ.

Οι κρίσεις άγχους δεν οδηγούν σε σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Ωστόσο, μπορεί να αποτελούν πολύ δυσάρεστες και έντονες εμπειρίες. Οι άνθρωποι που παθαίνουν κρίσεις άγχους αναφέρουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται σε σοβαρά επείγοντα περιστατικά, όπως ο πόνος στο στήθος, η δυσκολία στην αναπνοή ή ο υπεραερισμός, και την αίσθηση ότι ο κόσμος γύρω σας μικραίνει. Σε σοβαρές κρίσεις άγχους οι άνθρωποι ζητούν ιατρική βοήθεια επειδή είναι πεπεισμένοι ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, ότι τρελαίνονται, ή ότι θα πάθουν κάτι κακό γενικότερα ή κάποια άλλη θανατηφόρα ιατρική κατάσταση.

Συννοσηρότητα με την κατάθλιψη

Οι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους συχνά εμφανίζουν και κλινική κατάθλιψη. Επειδή και οι δύο καταστάσεις σχετίζονται με τους ίδιους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, η θεραπεία της μιας κατάστασης οδηγεί στη βελτίωση της άλλης.

Τα καλά νέα είναι ότι η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και η διαταραχή γενικευμένου άγχους μπορούν να θεραπευτούν. Καθώς η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και μοναδική, απαιτείται εξατομικευμένη ψυχοθεραπεία μόνη της ή σε συνδυασμό με την φαρμακευτική αγωγή για επιτυχή αποτελέσματα.

Θεραπεία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής

Η θεραπεία πρώτης γραμμής για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή είναι η ψυχοθεραπεία. Αυτή η μη φαρμακευτική παρέμβαση είναι πολύ αποτελεσματική και βοηθά τους ανθρώπους να ξεπεράσουν το άγχος τους.

Όταν γίνει η διάγνωση της διαταραχής άγχους και οι πιθανές αιτίες που προκαλούν την διαταραχή, είναι πολύ σημαντικό ο ψυχοθεραπευτής να αποκλείσει οποιαδήποτε άλλη αιτία, όπως η κατάθλιψη ή η κατάχρηση ουσιών (για παράδειγμα, κάνναβη), που μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχή άγχους. Όταν ο ψυχοθεραπευτής αναγνωρίσει συνυπάρχουσες καταστάσεις που είναι πιθανό να προκαλούν άγχος, προχωρά στη θεραπεία αυτών ώστε να αντιμετωπιστεί το άγχος του ασθενή.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή είναι η πρωταρχική διαταραχή. Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική σε αυτές τις περιπτώσεις.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία είναι μια θεραπεία συζήτησης που χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακουφιστούν από το συναισθηματικό πόνο. Η ψυχανάλυση είναι αποτελεσματική για τα συναισθηματικά προβλήματα, τα ασυνείδητα κίνητρα και τις συγκρούσεις του ασθενή. Οι περισσότεροι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν στοιχεία από διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με τις ανάγκες του θεραπευόμενου.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να περιγραφεί ως θεραπεία έκφρασης ή υποστήριξης. Η θεραπεία έκφρασης βασίζεται στην ιδέα ότι οι δυσκολίες που βιώνουμε στην ενήλικη ζωή προέρχονται από την παιδική ηλικία. Τα παιδιά τυπικά δεν δείχνουν την ανάλογη ωριμότητα για να κάνουν τις σωστές επιλογές, αλλά καθώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους, πρέπει να αναπτύξουν και τρόπους διαχείρισης των καταστάσεων. Όταν ενηλικιωνόμαστε, οι τρόποι προσαρμογής που καλλιεργήσαμε στην παιδική ηλικία δεν είναι πλέον αποτελεσματικοί, ενώ υπάρχουν άνθρωποι που δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν μεγαλώσει για να χρησιμοποιούν αυτές τις τακτικές. Με την καθοδήγηση του ψυχοθεραπευτή ένα άτομο μπορεί να μάθει αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσης των προβλημάτων που βασίζονται στην ωριμότητα και στην ανεξαρτησία.

Η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία χρησιμοποιείται για την άμεση ανακούφιση της ανησυχίας. Βοηθά τον θεραπευόμενο να επιστρέψει στο προηγούμενο επίπεδο λειτουργικότητας και να ενισχύσει τους προσαρμοστικούς τρόπους για τη διαχείριση των προβλημάτων που ήδη διαθέτει το άτομο. Ο στόχος αυτής της μορφής ψυχοθεραπείας είναι να αποτρέψει την περαιτέρω δυσφορία.

Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται η ψυχοθεραπεία;

Βοηθά όταν οι άνθρωποι νιώθουν επίμονη θλίψη, μοναξιά ή άγχος. Οι άνθρωποι ζητούν βοήθεια για πολλούς λόγους, που περιλαμβάνουν:

•      Μακροχρόνια θλίψη
•      Επίμονα συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης
•      Σεξουαλικές δυσκολίες
•      Άγχος

Η ψυχανάλυση μπορεί να εφαρμοστεί στις παραπάνω  περιπτώσεις ή αν ο θεραπευόμενος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του τα προβλήματά του. Στόχος της θεραπείας είναι ο θεραπευόμενος να καταφέρει να:

•    Να έχει καλύτερη σχέση με τον εαυτού του (αυτοαποδοχή)
•    Να διαχειρίζεται δύσκολες καταστάσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (ψυχραιμία).
•    Να βελτιώσει τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
•    Να είναι πιο αποδοτικός στη δουλειά.
•    Να έχει επίγνωση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των πράξεων του, και να μπορεί να τις ελέγξει αποτελεσματικά (αυτοέλεγχος)