Γιατί έχουμε την ανάγκη να νιώθουμε εξαιρετικοί;

Έχετε την ανάγκη να νιώθετε ξεχωριστοί;

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ αν η παιδική σας ηλικία σας άφησε με τα εφόδια της ψυχικής ισορροπίας; Ή κάποια στιγμή σας δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι πρέπει να είστε "εξαιρετικοί" ώστε να σας αγαπάνε και να αξίζετε μια θέση σε αυτό τον κόσμο; Αυτές οι ερωτήσεις αφορούν τον πυρήνα της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησής σας. Αλλά μετά από αυτές προκύπτει η εξής απορία: είστε χαλαροί και ικανοποιημένοι με την τωρινή κατάσταση στη ζωή σας; Ή μήπως έχετε την τάση να διαπρέπετε συνεχώς ή νιώθετε ντροπή για τη (δήθεν) "μετριότητά" σας;

Ενα 20% από εμάς νιώθουν άβολα με αυτές τις ερωτήσεις. Αρνούνται να πιστέψουν ότι οτιδήποτε και αν κάνουν δεν θα είναι ποτέ αρκετά καλό ή θεωρούν τους εαυτούς τους "αποτυχημένους". Στο σχολείο δουλεύαμε σκληρά, όχι επειδή μας ενδιέφεραν απόλυτα τα θέματα, αλλά επειδή νιώθαμε υποχρεωμένοι για λόγους που δεν ήταν ξεκάθαροι, απλά γνωρίζαμε ότι έπρεπε να είμαστε στους καλύτερους μαθητές της τάξης. Ίσως να μην είμαστε εξαιρετικοί σε κάτι αυτή τη στιγμή, αλλά σπάνια δεν νιώθουμε την πίεση να είμαστε έτσι.

Στην παιδική μας ηλικία, η ιστορία μπορεί να ήταν κάπως έτσι: ένας γονέας μπορεί να είχε ανάγκη να είμαστε εμείς εξαιρετικοί ως παιδιά, λόγω της νοημοσύνης, της εμφάνισης ή της δημοτικότητας μας, ώστε να βελτιώνεται η αίσθηση για τον δικό του εαυτό. Μπορεί να έβλεπε στο πρόσωπό μας τις δικές του ανεκπλήρωτες επιθυμίες και όνειρα. Ο γονέας μπορεί να αντιμετώπιζε τα δικά του προβλήματα, ίσως να μην εκτιμούσε τον εαυτό του, να έδινε μάχη με την κατάθλιψη, να μην ήταν ευχαριστημένος με την πορεία της ζωής του, να μην περνούσε καλά στο γάμο του. Και η αποστολή του παιδιού, για το οποίο δεν υπάρχει επιλογή, ήταν να κάνει την κατάσταση κάπως καλύτερη.

Φαίνεται περίεργο να κοιτά κανείς την επιτυχία από αυτή την ψυχολογική οπτική γωνία και όχι όπως παρουσιάζεται στις εφημερίδες. Αυτοί που φτιάχνουν ουρανοξύστες, γράφουν βιβλία που είναι πρώτα σε πωλήσεις, οι ηθοποιοί μπορεί να μην είναι καλά στην πραγματικότητα. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μια "συνηθισμένη" ζωή που αποκαλείται "μετριότητα" αλλά στην πραγματικότητα να είναι σούπερ σταρ και πνευματικοί ηγέτες.

Ο κόσμος διαχωρίζει τους ανθρώπους σε εκείνους που έχουν το προνόμιο να είναι "συνηθισμένοι" και αυτούς που είναι "εξαιρετικοί". Όμως και για τους τελευταίους, συχνά μετά από πολλά χρόνια επιτυχιών, μπορούν να πέσουν σταδιακά σε κατάθλιψη. Εμφανίζουν κοινωνικό άγχος. Χρειάζονται βοήθεια για να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές υποχρεώσεις και πρέπει να μείνουν στο σπίτι τους. Η κατάρρευση δεν είναι απλώς ένα κομμάτι  δυσλειτουργίας, μπορεί να είναι  σοβαρές και ενοχλητικές βλάβες στην υγεία. Είναι μια προσπάθεια ενός τμήματος του μυαλού μας να πιέσει τα υπόλοιπα ώστε να εξελιχθούν, για να  μπορέσουμε να ωριμάσουμε, να αναπτυχθούμε και να κατανοήσουμε όλα εκείνα για τα οποία δεν είχαμε χρόνο. Παραδόξως, αυτή είναι μια προσπάθεια για να βάλουμε μπροστά τη διαδικασία της ανάρρωσης, σε μια φάση της ζωής μας που είμαστε πολύ άρρωστοι. Σε μια προφανώς κακή κατάσταση, ίσως να προσπαθήσουμε να καταστρέψουμε όλα τα δομικά στοιχεία της προηγούμενης αποτυχημένης σταδιοδρομίας μας. Ίσως να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τις δεσμεύσεις και τα έξοδά μας. Ίσως να δοκιμάσουμε να απορρίψουμε τις προσδοκίες των άλλων για εμάς.

Οι κοινωνίες μας, που δεν τα πάνε καλά σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο, έχουν έλλειψη από εικόνες αρκετά καλών "συνηθισμένων" ζωών. Τείνουν να συνδέουν την "συνηθισμένη" ζωή με την αποτυχία. Φανταζόμαστε ότι μια ήσυχη ζωή είναι κάτι που θέλουν μόνο οι αποτυχημένοι άνθρωποι χωρίς φιλοδοξίες. Δείχνουμε θαυμασμό σε αυτούς που είναι το κέντρο του κόσμου και συγκεντρώνουν τα φώτα της δημοσιότητας. Δεν μας αρέσει η ηρεμία.

Ίσως η επιτυχία στη ζωή να μην είναι τίποτε περισσότερο από ένα ήσυχο απόγευμα με τα παιδιά, στο σπίτι, σε μια απλή γειτονιά.

Οι περισσότερες ταινίες, οι διαφημίσεις, τα τραγούδια και τα άρθρα ωστόσο τείνουν να μας δείχνουν αυτό το δρόμο, αν και συνεχώς μας προσελκύουν άλλα πράγματα: τα γρήγορα αυτοκίνητα, οι διακοπές σε τροπικά νησιά, η φήμη, η δόξα, τα πολυτελή ταξίδια και οι πολλές δουλειές. Αυτή η έλξη είναι κάποιες φορές απόλυτα αληθινή. Αλλά το συσσωρευτικό αποτέλεσμα είναι ότι μας δημιουργείται η ιδέα ότι η δική μας ζωή δεν έχει τόση αξία. Και ίσως να υπάρχουν τεράστιες ικανότητες, χαρά και ευγένεια σε όλα αυτά που κάνουμε: να μεγαλώσουμε ένα παιδί ανεξάρτητο και ισορροπημένο, να διατηρήσουμε μια πολύ καλή σχέση με το σύντροφο μας για πολλά χρόνια παρά τις δυσκολίες,  να κρατάμε ένα σπίτι, να κάνουμε μια δουλειά που δεν είναι τόσο συναρπαστική ή δεν είναι καλοπληρωμένη και διασκεδαστική, να ακούμε ενεργά τους άλλους ανθρώπους και γενικά να μην υποκύπτουμε στην τρέλα ή στα παράδοξα και να μην συμβιβαζόμαστε στο πως θα ζήσουμε τη ζωή μας.

Ίσως να ανακαλύψουμε ελευθερωμένοι από τις προσδοκίες των άλλων, ότι οι πραγματικές πολυτέλειες της ζωής δεν θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από την απλότητα, την ηρεμία, τη φιλία που βασίζεται στην ευαισθησία, την δημιουργικότητα χωρίς να υπάρχει κοινό, την αγάπη χωρίς να τρέφουμε πολλές ελπίδες ή απελπισία, ένα ζεστό μπάνιο και η απόλαυση των φρούτων, των ξηρών καρπών ή μιας σοκολάτας.