Το Παράδοξο του Χιμπατζή
Το παράδοξο του χιμπατζή είναι μια θεωρία σχετικά με τον τρόπο που οι αμφιβολίες για τον εαυτό μας και οι παράλογες, παρορμητικές συμπεριφορές έχουν αρνητική επίδραση στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή. Υπάρχουν τρία κύρια στοιχεία που απαρτίζουν το ψυχολογικό μας μυαλό. Αυτά είναι ο χιμπατζής, ο άνθρωπος και το υπολογιστικό κομμάτι μας. Ο χιμπατζής είναι το κομμάτι του μυαλού που καθοδηγείται από το συναίσθημα, τις εντυπώσεις, τις συναισθηματικές σκέψεις και τα ένστικτα. Ο χιμπατζής αλλάζει γρήγορα γνώμη και σκέφτεται με τη λογική άσπρο ή μαύρο. Η συμπεριφορά του μπορεί να είναι παρανοϊκή και καταστροφική, παρορμητική και προκλητική. Πρωταρχικό κίνητρο είναι η επιβίωση και επιστρέφει σε ένα πολύ πρωτόγονο και ουσιαστικό μέρος της ανθρώπινης ανάπτυξής μας.
Το ανθρώπινο κομμάτι του μυαλού από την άλλη πλευρά, είναι λογικό, βασίζεται σε δεδομένα, σκέφτεται όλες τις αποχρώσεις του γκρι και ακολουθεί μια ισορροπημένη κρίση. Καθοδηγείται από την αυτοεκπλήρωση π.χ. έχει ένα πραγματικό, ανώτερο σκοπό στη ζωή από ότι το ένστικτο επιβίωσης του χιμπατζή. Ο χιμπατζής έχει την ικανότητα να οικειοποιείται και να παίρνει τον έλεγχο των αντιδράσεων μας σε καταστάσεις καθιστώντας μας παράλογους, συναισθηματικούς και εκτός ελέγχου με τρόπο που μετανιώνουμε μετά. Δεν μπορείτε να προσπεράσετε το κομμάτι του χιμπατζή ούτε μπορείτε να το ελέγξετε με τη θέλησή σας. Μαζί με αυτές τις δύο πτυχές της φύσης μας συνυπάρχει και το υπολογιστικό κομμάτι. Το οποίο είναι ένας άδειος σκληρός δίσκος από τη γέννησή μας, είναι ο αποθηκευτικός χώρος για όλες τις εμπειρίες μας. Μια πηγή αναφοράς όταν ο χιμπατζής και η ανθρώπινη φύση ψάχνουν για καθοδήγηση να αντιδράσουν σε κάποιες καταστάσεις. Το υπολογιστικό κομμάτι μας είναι τόσο καλό όσο οι πληροφορίες που περιέχει. Έχει αποθηκευμένες όλες τις πεποιθήσεις μας, κάποιες από τις οποίες είναι θετικές, κάποιες είναι αρνητικές, κάποιες βαθιές και δύσκολο να αλλάξουν και άλλες μπορούν εύκολα να επαναπρογραμματιστούν. Οι προσωπικότητές μας αποτελούν ένα συνδυασμό του χιμπατζή, του ανθρώπου και του υπολογιστικού μας κομματιού. Μαζί σχηματίζουν αυτό που είμαστε και πως συμπεριφερόμαστε.
Όλοι μας έχουμε συναισθηματικές ανάγκες όπως η δύναμη και η ασφάλεια. Όταν αυτές οι ανάγκες δεν ικανοποιούνται τότε ο χιμπατζής μπορεί να γίνει ανήσυχος και ενοχλητικός επειδή μας λέει ότι δεν αισθάνεται ασφάλεια ή επιβεβαίωση. Έχουμε προσωπική ευθύνη να διαχειριστούμε αυτά τα μηνύματα με τον εαυτό μας και να διατηρήσουμε την δική μας προοπτική, ωστόσο, όταν είμαστε σε ένα περιβάλλον που ελαχιστοποιεί την ενόχληση από αυτές τις οδηγίες, είναι πιο πιθανό να αποδώσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο καθώς η παραγωγικότητα και η δημιουργικότητα αυξάνονται.
Το παράδοξο του χιμπατζή συγκρίνει τα ανεξάρτητα συναισθήματα του "εσωτερικού μας χιμπατζή" που παράγονται από το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου που οδηγούν σε αρχικά ανεξέλεγκτα συναισθήματα ή αντιδράσεις, με τις λογικές και εκτελεστικές αποκρίσεις που προέρχονται από το μετωπιαίο φλοιό.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε το "παράδοξο του χιμπατζή" ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι να το ελέγξουμε.