Γιατί δεν μας αρέσει να μας λένε τι να κάνουμε;
Γιατί αντιδρούμε αρνητικά όταν οι άλλοι μας λένε τι να κάνουμε; Αυτή η ερώτηση είναι πολύ επίκαιρη καθώς φαίνεται να εμφανίζουμε μια αντίσταση στις οδηγίες σχετικά με τον κορωνοϊό, το πλύσιμο των χεριών και τη χρήση μάσκας.
Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι οι επιλογές τους είναι περιορισμένες ή ότι οι άλλοι τους λένε τι να κάνουν, μερικές φορές επαναστατούν και κάνουν το αντίθετο. Κάτι που οι επιστήμονες ονομάζουν "ψυχολογική αντίδραση". Η ψυχολογική αντίδραση είναι η απόκριση του εγκεφάλου μας όταν απειλείται η ελευθερία μας. Η απειλή της ελευθερίας μπορεί να περιλαμβάνει κάθε φορά που κάποιος σας προτείνει κάτι ή σας λέει να κάνετε κάτι.
Αυτή η έντονη αντίδραση στην απειλή της ελευθερίας μας έχει δύο μέρη: τα συναισθήματα και τις σκέψεις. Όταν η αντίδραση συμβαίνει στο μυαλό και στο σώμα μας έχουμε αρνητικές σκέψεις και συχνά νιώθουμε θυμό και επιθετικότητα.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Χρειαζόμαστε αυτονομία
Η ανάγκη να έχουμε τον έλεγχο των πράξεων μας βασίζεται σε εμάς. Έτσι εναντιωνόμαστε όταν κάποιος άλλος προσπαθεί να μας ελέγξει. Αρχίζουμε να διεκδικούμε την αυτονομία μας το συντομότερο δυνατό. Τα μικρά παιδιά επιμένουν να θέλουν να κάνουν πράγματα μόνα τους, ακόμη και αν αυτό αναστατώνει τους γονείς τους. Όσο μεγαλώνουμε θέλουμε περισσότερη αυτονομία. Η αυτονομία αποτελεί θεμελιώδη ψυχολογική ανάγκη. Για αυτό όταν μας λένε τι να κάνουμε αυτό είναι ενάντια στην ίδια μας τη φύση.
Αισθανόμαστε αδύναμοι
Όταν παραχωρούμε την αυτονομία μας είναι σαν να δίνουμε τη δύναμη μας σε κάποιον άλλο. Κάποιος άλλος θα αποφασίζει για το που θα πάμε και τι θα φορέσουμε, και αν επιτρέπετε να μπούμε σε ένα κατάστημα χωρίς μάσκα. Το να είμαστε λιγότερο ισχυροί από κάποιον άλλο δεν μας κάνει να νιώθουμε καλά. Η υποχώρηση είναι συχνά σημάδι αδυναμίας και σημαίνει ότι παίρνουμε λιγότερα από αυτά που έχουμε ανάγκη.
Η δύναμη επίσης σημαίνει και έλεγχο, και όταν μας λένε τι να κάνουμε είναι σαν να δίνουμε τον έλεγχο σε κάποιον άλλο. Η αντίσταση στις οδηγίες ή στις εντολές των άλλων μπορεί να είναι ένας τρόπος ανάκτησης της δύναμής μας, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι ενεργούμε ενάντια στο δικό μας συμφέρον (όπως όταν αρνούμαστε να φορέσουμε ζώνη στο αυτοκίνητο).
Νιώθουμε σαν παιδιά
Για πολλούς από εμάς, όταν μας λένε τι να κάνουμε μας μεταφέρει πίσω στην παιδική μας ηλικία, όπου οι γονείς και οι δάσκαλοι μας έλεγαν τι να κάνουμε. Πιθανότατα να ανυπομονούμε να μεγαλώσουμε και να είμαστε αφεντικά του εαυτού μας. Ας είμαστε ειλικρινείς, αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Δεν μας αρέσει να νιώθουμε σαν παιδιά και να μας λένε τι να κάνουμε. Και δυστυχώς, αυτό το συναίσθημα μας κάνει να αντιδρούμε παιδιάστικα.
Κριτική
Όταν κάποιος μας λέει τι να κάνουμε, είναι σαν να μας λέει να σταματήσουμε ότι κάνουμε ή να κάνουμε κάτι που δεν κάνουμε. Έτσι φυσιολογικά νιώθουμε ότι μας κρίνουν, και κανείς δεν το απολαμβάνει αυτό. Πληγώνει τον εγωισμό μας, ο οποίος θέλει να έχει πάντα δίκιο.
Δεν ξέρουμε που τελειώνει αυτό
Μπορεί να φοβόμαστε όταν κάποιος μας λέει τι να κάνουμε. Πρώτα μας λένε να μείνουμε σπίτι. Μετά να φοράμε μάσκες όταν βγαίνουμε έξω. Μετά τι ακολουθεί; Ίσως να ανησυχούμε ότι στερούμαστε τις βασικές μας ελευθερίες. Συχνά αυτοί οι φόβοι δεν βασίζονται σε όσα μας ζητούν αλλά στο φόβο που μπορούν να οδηγήσουν.
Ατομικότητα
Τελικά, πολλοί από εμάς είμαστε υπερήφανοι για την ατομικότητά μας. Θέλουμε να παίρνουμε μόνοι μας τις αποφάσεις και να ξεχωρίζουμε από το πλήθος. Όταν ακολουθούμε συγκεκριμένες οδηγίες όπως "φορέστε μάσκα" ή "τηρήστε τις κοινωνικές αποστάσεις" είναι σαν να μας παίρνουν ένα ουσιαστικό κομμάτι της ταυτότητάς μας.