Φερριτίνη
Η φερριτίνη είναι μια πρωτεΐνη που αποθηκεύει σίδηρο και τον απελευθερώνει όταν το σώμα το έχει ανάγκη. Η φερριτίνη συνήθως υπάρχει μέσα στα κύτταρα του σώματος, και κυκλοφορεί ελάχιστα στην κυκλοφορία του αίματος. Η φερριτίνη δεν είναι το ίδιο πράγμα με το σίδηρο στον οργανισμό.
Το σώμα βασίζεται στο σίδηρο που υπάρχει στα ερυθρά αιμοσφαίρια για την μεταφορά του οξυγόνου σε όλα τα κύτταρα. Χωρίς τον επαρκή σίδηρο, τα ερυθρά αιμοσφαίρια δεν μπορούν να προμηθεύσουν τους ιστούς με αρκετό οξυγόνο.
Η ψηλότερη συγκέντρωση φερριτίνης παρατηρείται στα κύτταρα του ήπατος (ηπατοκύτταρα) και στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (δικτυοενδοθηλιακά κύτταρα).
Η φερριτίνη αποθηκεύεται στα κύτταρα του σώματος μέχρι όταν έρθει η ώρα να παραχθούν περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Το σώμα στέλνει σήμα στα κύτταρα για να απελευθερώσουν φερριτίνη. Η φερριτίνη στη συνέχεια συνδέεται με μια άλλη πρωτεΐνη που ονομάζεται τρανσφερίνη.
Η τρανσφερίνη είναι μια πρωτεΐνη που συνδέεται με την φερριτίνη για να την μεταφέρει όπου χρειάζονται νέα ερυθρά αιμοσφαίρια. Είναι ουσιαστικά μια πρωτεΐνη μεταφοράς για το σίδηρο.
Καθώς είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο να έχει φυσιολογικά επίπεδα σιδήρου, είναι επίσης σημαντικό να έχει αρκετό αποθηκευμένο σίδηρο. Αν ένα άτομο δεν έχει αρκετή φεριτίνη, τα αποθέματα σιδήρου μπορούν να εξαντληθούν γρήγορα.
Εξέταση φερριτίνης
Είναι καλό να γνωρίζετε τα επίπεδα της φερριτίνης στο αίμα καθώς αυτό θα δώσει χρήσιμες πληροφορίες στο γιατρό σας. Όσο περισσότερη φερριτίνη έχετε, τόσο περισσότερο αποθηκευμένο σίδηρο έχετε.
Χαμηλά επίπεδα φερριτίνης
Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει την εξέταση φεριτίνης αν έχετε συμπτώματα που συνδέονται με χαμηλά επίπεδα φερριτίνης, όπως:
- εξάντληση, χρόνια κόπωση
- ζαλάδα, ίλλιγοι
- πονοκέφαλοι
- Ευερεθιστότητα
- Πόνο στα πόδια
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Κατάθλιψη
Χαμηλή φερριτίνη και κατάθλιψη
Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν συχνά χαμηλά επίπεδα φερριτίνης. Ωστόσο δεν είναι η γενεσιουργός αιτία της κατάθλιψης, δηλαδή τα επίπεδα της φερριτίνης πρέπει να διορθωθούν φυσικά, αλλά αυτό δεν θα θεραπεύσει μια πιθανή κατάθλιψη (μπορείτε να κάνετε το online τεστ για την κατάθλιψη).
Τιμές φερριτίνης
Φυσιολογικές τιμές φερριτίνης θεωρούνται τα παρακάτω όρια:
- άνδρες: 12-300 ng/mL
- γυναίκες: 12 έως 150 ng/mL
Υψηλά επίπεδα φερριτίνης
Τα υψηλά επίπεδα φερριτίνης μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστα συμπτώματα όπως:
- Πόνο στο στομάχι
- Ταχυπαλμία ή πόνο στο στήθος
- Ανεξήγητη αδυναμία
- Πόνο στις αρθρώσεις
- Ανεξήγητη κόπωση
Τα επίπεδα της φερριτίνης μπορεί να αυξηθούν ως αποτέλεσμα της βλάβης σε όργανα, όπως το ήπαρ και ο σπλήνας.
Αιτίες ΧΑΜΗΛΩΝ επιπέδων φερριτίνης
Τα επίπεδα της φερριτίνης που είναι χαμηλότερα από τα φυσιολογικά μπορεί να δείχνουν ότι έχετε ανεπάρκεια σιδήρου, πράγμα το οποίο μπορεί να συμβεί αν δεν καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο.
Μια άλλη κατάσταση που επηρεάζει τα επίπεδα του σιδήρου είναι η αναιμία, η οποία παρατηρείται όταν δεν έχετε αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια για να συνδεθεί ο σίδηρος.
Επιπλέον καταστάσεις περιλαμβάνουν:
- Την υπερβολική αιμορραγία στην έμμηνο ρύση
- Στομαχικές διαταραχές που επηρεάζουν την εντερική απορρόφηση
- Την εσωτερική αιμορραγία
Υπάρχει η πιθανότητα ένα άτομο με αναιμία να έχει χαμηλά επίπεδα σιδήρου και χαμηλά επίπεδα φεριτίνης. Ωστόσο, ένα άτομο με χρόνιο νόσημα μπορεί να έχει χαμηλά επίπεδα σιδήρου αλλά φυσιολογική φερριτίνη.
Αιτίες ΥΨΗΛΩΝ επιπέδων φερριτίνης
Τα υψηλά επίπεδα φερριτίνης μπορεί να είναι δείκτες συγκεκριμένων καταστάσεων. Ένα παράδειγμα είναι η αιμοχρωμάτωση, η οποία παρατηρείται όταν το σώμα απορροφά πολύ σίδηρο.
Άλλες καταστάσεις που προκαλούν αύξηση στα επίπεδα σιδήρου περιλαμβάνουν:
- Τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Τον υπερθυρεοειδισμό
- Το διαβήτη τύπου 2
- Την λευχαιμία
- Το λέμφωμα Hodgkin
- Τη δηλητηρίαση από σίδηρο
- Τις συχνές μεταγγίσεις αίματος
- Τα νοσήματα του ήπατος, όπως η χρόνια ηπατίτιδα C
- Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών
Όταν το σώμα αντιμετωπίζει μια φλεγμονή, τα επίπεδα της φερριτίνης αυξάνονται. Αυτό εξηγεί γιατί τα επίπεδα της φερριτίνης αυξάνονται σε ανθρώπους με νοσήματα του ήπατος ή κάποιες μορφές καρκίνου, όπως το λέμφωμα Hodgkin.
Για παράδειγμα, τα κύτταρα του ήπατος έχουν αποθηκευμένη φερριτίνη. Όταν το ήπαρ ενός ανθρώπου έχει κάποια βλάβη, η φερριτίνη που υπάρχει μέσα στα κύτταρα ξεκινά να απελευθερώνεται. Αυτό παρατηρείται σε πολλές φλεγμονώδεις καταστάσεις.
Η πιο συχνή αιτία αυξημένων επιπέδων της φερριτίνης είναι η παχυσαρκία, η φλεγμονή και η καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ. Η πιο συχνή γενετική αιτία αυξημένων επιπέδων φερριτίνης είναι η αιμοχρωμάτωση.