Τι είναι η μελατονίνη;

Μελατονίνη

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου. Η παραγωγή και η απελευθέρωση της μελατονίνης στον εγκέφαλο συνδέεται με την ώρα της ημέρας, αυξάνεται όταν υπάρχει σκοτάδι και μειώνεται όταν είναι μέρα. Η παραγωγή της μελατονίνης μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων.

Η μελατονίνη είναι διαθέσιμη σε συμπλήρωμα διατροφής, συνήθως με τη μορφή χαπιού. Τα περισσότερα συμπληρώματα μελατονίνης παρασκευάζονται στο εργαστήριο (πχ Circadin).

Οι άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν μελατονίνη για τις διαταραχές ύπνου, όπως η αϋπνία και το τζετ λαγκ. Σε αντίθεση με άλλα φάρμακα για τον ύπνο, είναι απίθανο να εξαρτηθείτε από την μελατονίνη, να έχετε μειωμένη απόκριση μετά από συνεχόμενη χρήση ή να εμφανιστούν παρενέργειες.

Χρήσεις μελατονίνης

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η μελατονίνη χρησιμοποιείται για καταστάσεις όπως:

• Διαταραχή καθυστερημένης επέλευσης του ύπνου. Σε αυτή τη διαταραχή το μοτίβο ύπνου είναι καθυστερημένο κατά δύο ώρες ή περισσότερο από ένα συμβατικό μοτίβο ύπνου, με αποτέλεσμα να πηγαίνετε για ύπνο αργά και να ξυπνάτε πιο αργά. Οι μελέτες δείχνουν ότι η μελατονίνη μειώνει την ώρα που χρειάζεστε για να αποκοιμηθείτε και προωθεί την έναρξη του ύπνου σε νέους ενήλικες και παιδιά. Πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας πριν δώσετε μελατονίνη στο παιδί σας.
• Αϋπνία. Οι μελέτες δείχνουν ότι η μελατονίνη ίσως να προάγει την ανακούφιση από την αδυναμία να αποκοιμηθεί κάποιος και να παραμείνει κοιμισμένος (αϋπνία) και να βελτιώνει τη συνολική διάρκεια του ύπνου, την ποιότητά του και το χρόνο που χρειάζεται για να αποκοιμηθεί.
• Τζετ λαγκ. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η μελατονίνη μπορεί σε μέτριο βαθμό να βελτιώσει τα συμπτώματα του τζετ λαγκ, όπως η εγρήγορση.
• Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού σε ανθρώπους με τύφλωση. Η μελατονίνη βοηθά στη βελτίωση αυτών των διαταραχών στους ενήλικες και στα παιδιά.
• Διαταραχή του ύπνου λόγω εργασίας σε βάρδιες. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η μελατονίνη ίσως να βελτιώνει την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου στη διάρκεια της ημέρας σε ανθρώπους που η δουλειά τους απαιτεί να μην δουλεύουν παραδοσιακά το πρωί.
• Διαταραχές στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης. Η μελατονίνη βοηθά στη θεραπεία αυτών των διαταραχών στα παιδιά με αναπηρίες.

Η μελατονίνη έχει επίσης ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, και έχει νευροπροστατευτικά αποτελέσματα, βοηθώντας δυνητικά στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Τα τελευταία χρόνια γίνονται μελέτες για τη δράση της μελατονίνης στη βελτίωση των γνωσιακών ελλειμμάτων που παρατηρούνται στους ανθρώπους με άνοια Alzheimer και προλαμβάνει την κυτταρική βλάβη που συνδέεται με την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS).

Η μελατονίνη μπορεί επίσης να επηρεάσει τις γυναικείες αναπαραγωγικές ορμόνες, παίζοντας ρόλο στη ρύθμιση της περιόδου και ενδεχομένως επηρεάζοντας τη γονιμότητα.

Ασφάλεια μελατονίνης

Το σώμα μας παράγει αρκετή μελατονίνη για την κάλυψη των αναγκών μας. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η μελατονίνη προάγει τον ύπνο και είναι ασφαλής για βραχυπρόθεσμη χρήση. Η μελατονίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί η καθυστερημένη επέλευση του ύπνου, οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού στους τυφλούς και βοηθά σε ένα βαθμό στην αϋπνία. Βέβαια η χρήση της πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του ψυχίατρού σας.

Παρενέργειες μελατονίνης

Η μελατονίνη που λαμβάνεται από το στόμα είναι γενικά ασφαλής. Σε κάποιες περιπτώσεις η μελατονίνη μπορεί να προκαλέσει:

• Πονοκέφαλο
• Ζαλάδα
• Ναυτία
• Υπνηλία

Λιγότερο συχνές παρενέργειες της μελατονίνης περιλαμβάνουν τα βραχυχρόνια συναισθήματα κατάθλιψης, το ήπιο τρέμουλο, οι κράμπες στην κοιλιά, η ευερεθιστότητα, η μειωμένη εγρήγορση, η σύγχυση ή ο αποπροσανατολισμός και η ασυνήθιστα χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση).

Επειδή η μελατονίνη μπορεί να προκαλέσει υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, καλό θα ήταν να μην οδηγείτε ή να μην χρησιμοποιείτε μηχανήματα μέσα σε πέντε ώρες από τη στιγμή που θα πάρετε το όποιο συμπλήρωμα.

Επίσης, καλό θα ήταν να αποφύγετε την χρήση της μελατονίνης αν έχετε κάποιο αυτοάνοσο νόσημα.

Σκευάσματα μελατονίνης

Το Circadin είναι το πιο γνωστό σκεύασμα μελατονίνης.

Αλληλεπιδράσεις μελατονίνης

Η μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα όπως:

• Τα αντιπηκτικά και τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, βότανα και συμπληρώματα. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν την πήξη του αίματος. Ο συνδυασμός της μελατονίνης με αυτά τα φάρμακα ίσως να αυξάνει τον κίνδυνο για αιμορραγία.
• Αντιεπιληπτικά. Η μελατονίνη ίσως να αναστέλλει τις επιδράσεις των αντιεπιληπτικών φαρμάκων στα παιδιά με κάποια νευρολογική αναπηρία.
• Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση. Η μελατονίνη ίσως να επιδεινώνει την αρτηριακή πίεση σε ανθρώπους που παίρνουν φάρμακα για την υπέρταση.
• Τα κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η χρήση της μελατονίνης μαζί με αυτά τα φάρμακα μπορεί να οδηγήσει σε ένα πρόσθετο ηρεμιστικό αποτέλεσμα.
• Φάρμακα για τον διαβήτη. Η μελατονίνη ίσως να επηρεάζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Αν παίρνετε φάρμακα για τον διαβήτη, χρησιμοποιήστε με πολλή προσοχή την μελατονίνη.
• Αντισυλληπτικά χάπια. Η χρήση των αντισυλληπτικών φαρμάκων με τη μελατονίνη μπορεί να αυξάνει τις πιθανές παρενέργειες της μελατονίνης.
• Φλουβοξαμίνη. Αυτός ο επιλεκτικός αναστολέας της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της μελατονίνης και να προκαλέσει υπερβολική και ανεπιθύμητη υπνηλία.
• Ανοσοκατασταλτικά. Η μελατονίνη μπορεί να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και να παρεμβαίνει στις ανοσοκατασταλτικές θεραπείες.