Τριγλυκερίδια
Τα τριγλυκερίδια είναι μια μορφή λιπαρών οξέων (λίπους) που κυκλοφορούν στο αίμα. Οι τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά μετατρέπονται σε τριγλυκερίδια τα οποία αποθηκεύονται στα λιποκύτταρα του σώματος και απελευθερώνονται ανάμεσα στα γεύματα για να μας δώσουν ενέργεια. Τα τριγλυκερίδια αποτελούν ουσιαστικά μια αποθηκεύσιμη μορφή ενέργειας.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα τριγλυκερίδια και στη χοληστερόλη;
Τα τριγλυκερίδια και η χοληστερόλη είναι και τα δύο μορφές λιπιδίων, αλλά τα τριγλυκερίδια είναι λίπος , η χοληστερόλη όμως όχι. Η χοληστερόλη είναι μια ουσία που συντίθεται από το ήπαρ και είναι κομμάτι του τοιχώματος των κυττάρων και των νεύρων.
Η χοληστερόλη επίσης παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του σώματος όπως η πέψη και η παραγωγή ορμονών. Εκτός από την παραγωγή της από το σώμα, η χοληστερόλη υπάρχει σε πολλές ζωικές τροφές που καταναλώνουμε.
Η καθαρή χοληστερόλη δεν μπορεί να αναμιχθεί ή να διαλυθεί στο αίμα. Επομένως, το ήπαρ ενώνει την χοληστερόλη ή τα τριγλυκερίδια με τις πρωτεΐνες και δημιουργούνται οι λιποπρωτεΐνες. Οι λιποπρωτεΐνες μετακινούν αυτά τα συμπλέγματα σε διαφορετικές περιοχές του σώματος. Τα αυξημένα επίπεδα των τριγλυκεριδίων αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Γιατί έχουν τόση σημασία τα τριγλυκερίδια;
Τα υψηλά τριγλυκερίδια μπορεί να συμβάλλουν στην σκλήρυνση των αρτηριών ή στην αρτηριοσκλήρυνση, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακό επεισόδιο και καρδιακά νοσήματα. Τα υπερβολικά υψηλά τριγλυκερίδια μπορούν επίσης να προκαλέσουν οξεία φλεγμονή στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδα).
Τα υψηλά τριγλυκερίδια συχνά αποτελούν σημάδι άλλων καταστάσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιακά νοσήματα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, όπως η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο, που περιλαμβάνει τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά τριγλυκερίδια, υψηλά επίπεδα γλυκόζης και μη φυσιολογικά επίπεδα της χοληστερόλης.
Τα υψηλά τριγλυκερίδια μπορεί επίσης να είναι σημάδι:
- Διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη
- Μεταβολικού συνδρόμου
- Χαμηλών επιπέδων των ορμονών του θυρεοειδή (υποθυρεοειδισμός)
- Σπάνιων γενετικών αλλαγών που επηρεάζουν το πως το σώμα μας μετατρέπει το λίπος σε ενέργεια
Μερικές φορές τα υψηλά τριγλυκερίδια είναι παρενέργεια της λήψης συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως:
- Τα διουρητικά
- Τα οιστρογόνα και η προγεστίνη
- Τα ρετινοειδή
- Τα στεροειδή
- Οι β-αναστολείς
- Κάποια ανοσοκατασταλτικά
- Μερικά φάρμακα για τον HIV
Φυσιολογικές τιμές τριγλυκεριδίων
Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων μετρούνται μέσα από εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Πάνω από τα 20 έτη όλοι μας πρέπει να ελέγχουμε τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων τουλάχιστον μία φορά κάθε 5 χρόνια. Έτσι θα έχετε μια εικόνα για τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, της HDL χοληστερόλης (καλής χοληστερόλη) και της LDL χοληστερόλης (κακής χοληστερόλη).
Συνήθως τα τριγλυκερίδια αυξάνονται μετά από την κατανάλωση φαγητού για αυτό καλό θα είναι να είστε 12 ώρες νηστικοί πριν κάνετε τις εξετάσεις σας. Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, όπως το αλκοόλ, η διατροφή, η έμμηνος ρύση, η ώρα της ημέρας και η άσκηση.
Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων είναι:
- Φυσιολογικά: κάτω από 150mg/dl
- Ανώτερα φυσιολογικά: 151-200 mg/dl
- Υψηλά: 201-499 mg/dl
- Πολύ υψηλά: 500mg/dl ή υψηλότερα
Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τα τριγλυκερίδια;
Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων περιλαμβάνουν:
- Κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από αυτών που καίτε, ειδικά αν τρώτε πολλή ζάχαρη
- Το αυξημένο σωματικό βάρος ή η παχυσαρκία
- Το κάπνισμα
- Η κατανάλωση αλκοόλ
- Συγκεκριμένα φάρμακα
- Συγκεκριμένες γενετικές διαταραχές
- Οι παθήσεις του θυρεοειδή
- Ο διαβήτης τύπου 2
- Οι παθήσεις του ήπατος ή των νεφρών
Πώς μπορούν να μειωθούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων;
Αν τα τριγλυκερίδια είναι σε υψηλά επίπεδα, το επόμενο βήμα είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας και να συζητήσετε όλες τις πιθανές αιτίες. Συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές, οι παθήσεις του θυρεοειδή, ο διαβήτης που δεν έχει ρυθμιστεί, τα ηπατικά νοσήματα ή οι παθήσεις των νεφρών μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και να είναι υψηλότερα από τα φυσιολογικά.
Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία των αυξημένων επιπέδων των τριγλυκεριδίων περιλαμβάνει την υγιεινή διατροφή, τη διατήρηση σωστού σωματικού βάρους και την άσκηση σε τακτική βάση.
Αν έχετε υψηλά τριγλυκερίδια και χαμηλή HDL χοληστερόλη και υψηλή LDL χοληστερόλη, ίσως να χρειαστεί να πάρετε κάποια φαρμακευτική αγωγή μαζί με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Μπορείτε να μειώσετε τα τριγλυκερίδια με αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως:
- Ο έλεγχος του σωματικού βάρους
- Η τακτική σωματική άσκηση
- Η διακοπή του καπνίσματος
- Ο περιορισμός της ζάχαρης και των επεξεργασμένων τροφών
- Ο περιορισμός του αλκοόλ
- Η κατανάλωση υγιών λιπαρών