Στρες και άγχος: τρόποι αντιμετώπισης

Τρόποι αντιμετώπισης του Άγχους / Στρες

Το στρες είναι μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση. Τα χαμηλά επίπεδα του στρες είναι υγιή όταν μας βοηθούν να αλλάξουμε και να εξελιχθούμε. Όμως όταν αναφερόμαστε στη λέξη στρες συχνά εννοούμε το έντονο στρες. Αυτό το έντονο συναίσθημα ανησυχίας και έντασης που συνδέεται με ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Όταν αυτά τα συναισθήματα είναι μακροχρόνια μπορεί να έχουν τεράστια επίδραση στη συναισθηματική και στη σωματική μας υγεία.

Αιτίες άγχους

Το άγχος είναι ο μηχανισμός απόκρισης του σώματος όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο ψυχοπιεστικό παράγοντα, ο οποίος μπορεί να είναι εσωτερικός ή εξωτερικός. Οι εξωτερικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τη δουλειά, τις σχέσεις και το περιβάλλον. Είναι όλες οι καταστάσεις, οι προκλήσεις, οι δυσκολίες και οι προσδοκίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Οι εσωτερικοί παράγοντες καθορίζουν την ικανότητα του σώματος να αντιμετωπίσει αυτούς τους εξωτερικούς παράγοντες. Και περιλαμβάνουν τη διατροφή, την υγεία , την φυσική κατάσταση, την ψυχική και την συναισθηματική μας υγεία.

Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Αυτό που είναι πιεστικό για ένα άτομο μπορεί να μην είναι για κάποιο άλλο, και σχεδόν το οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει στρες.

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να νιώθει πίεση. Τα ψυχικά νοσήματα, όπως η κατάθλιψη ή το άγχος κάνουν τους ανθρώπους πιο ευάλωτους από άλλους.

Γεγονότα της ζωής που μπορεί να προκαλέσουν στρες περιλαμβάνουν:

• Η απώλεια της δουλειάς ή η συνταξιοδότηση
• Το πένθος
• Τα οικονομικά προβλήματα
• Τα οικογενειακά προβλήματα
• Η μετακόμιση
• Ο γάμος, οι σχέσεις ή το διαζύγιο

Άλλες αιτίες άγχους είναι:

• Η άμβλωση ή η αποβολή
• Η εγκυμοσύνη
• Τα εγκλήματα
• Η αβεβαιότητα

Μερικοί άνθρωποι νιώθουν έντονο στρες μετά από ένα τραυματικό γεγονός, όπως ένα ατύχημα ή κάποια μορφή κακοποίησης.

Μορφές άγχους

Το στρες μπορεί να είναι:

• άγχος ρουτίνας, όπως η φροντίδα των παιδιών, οι δουλειές του σπιτιού ή οι οικονομικές υποχρεώσεις.
• οξύ άγχος που προκαλείται από αλλαγές όπως η απώλεια της δουλειά ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.
• τραυματικό στρες, που οφείλεται σε ένα τραύμα ως αποτέλεσμα ενός σοβαρού ατυχήματος, μιας φυσικής καταστροφής ή πολέμου.

Οξύ στρες

Το οξύ στρες είναι μικρής διάρκειας και είναι η πιο συχνή μορφή άγχους. Συνήθως παρατηρείται σε ανθρώπους που σκέφτονται την πίεση των γεγονότων που συμβαίνουν στη ζωή τους ή που αντιμετωπίζουν ξαφνικές αλλαγές. Μπορεί ένα άτομο να νιώθει στρες για μια διαφωνία ή μια προθεσμία. Ωστόσο, το στρες μειώνεται ή εξαφανίζεται όταν το άτομο λύνει τη διαφωνία ή καταφέρνει να προλάβει την προθεσμία.

Οι παράγοντες που προκαλούν οξύ στρες έχουν ξεκάθαρη και άμεση λύση. Υπάρχουν δηλαδή τρόποι για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Το οξύ στρες δεν προκαλεί την ίδια βλάβη με το χρόνιο στρες και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκέφαλο ή σφίξιμο στο στομάχι αλλά σε μέτριο βαθμό.

Χρόνιο στρες

Αυτή η μορφή άγχους διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι πιο επιβλαβής. Τα συνεχή οικονομικά προβλήματα, η δυσλειτουργική οικογένεια ή τα συζυγικά προβλήματα είναι αιτίες χρόνιου στρες. Συνήθως συμβαίνουν όταν ένα άτομο δεν βρίσκει τρόπο αντιμετώπισης και λύσεις για τα προβλήματα του. Μια τραυματική εμπειρία στην πρώιμη παιδική ηλικία συμβάλλει στο χρόνιο στρες.

Το χρόνιο στρες επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών του στρες στο σώμα πράγμα που έχει αντίκτυπο :

• Στο καρδιαγγειακό σύστημα
• Στο αναπνευστικό σύστημα
• Στον ύπνο
• Στο ανοσοποιητικό σύστημα
• Στο αναπαραγωγικό σύστημα

Το χρόνιο στρες αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η κατάθλιψη, η ανησυχία και άλλες ψυχικές διαταραχές , όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες μπορεί να συμβάλλουν στο χρόνιο στρες.

Πολλές φορές το χρόνιο στρες συνεχίζεται και γίνεται συνήθεια με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να νιώθουν συνεχώς αναστάτωση. Μπορεί να γίνει κομμάτι της προσωπικότητας ενός ατόμου και έτσι να είναι πιο ευάλωτο στις επιδράσεις του στρες. Οι άνθρωποι με χρόνιο στρες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για αυτοκτονία, βίαιη συμπεριφορά, έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Συμπτώματα άγχους

Τα συμπτώματα του άγχους μπορεί να είναι γνωστικά:

• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Αρνητικές σκέψεις
• Ανησυχία
• Προβλήματα μνήμης
• Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων

Συναισθηματικά:

• Ευερεθιστότητα, ανυπομονησία
• Κακή διάθεση και εναλλαγές στη διάθεση
• Αναστάτωση
• Δυσκολία στη χαλάρωση
• Αίσθηση απομόνωσης
• Ενοχές
• Αίσθηση απελπισίας

Σωματικά:

• Πόνοι και τραβήγματα
• Μυϊκή ένταση , ειδικά στους ώμους και στον αυχένα
• Ταχυπαλμία
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Ναυτία
• Κόπωση
• Απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ
• Ζαλάδα
• Δερματικά προβλήματα

Συμπεριφορικά:

• Αύξηση ή μείωση της όρεξης
• Περισσότερος ή λιγότερος ύπνος
• Αναβολή ή παραμέληση των υποχρεώσεων
• Νευρικές συνήθειες
• Απομόνωση από τους άλλους

Περιστασιακά αν νιώθετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα δεν είναι αιτία ανησυχίας. Το στρες είναι απόλυτα φυσιολογικά κάποιες φορές. Αν όμως αντιμετωπίζετε αυτά τα συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε καλό είναι να βρείτε τρόπους να το αντιμετωπίσετε.

Αναποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους

Όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα που μας φαίνεται δύσκολο ή που μας πιέζει μπορεί να χρησιμοποιούμε αναποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης. Μπορεί να είναι κάποια πράγματα που κάνετε για να νιώσετε καλύτερα αλλά τα οποία σπάνια μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.

Είναι γενικά βοηθητικό να αποφεύγετε:

• Την αναβλητικότητα: μην αναβάλλετε να ασχοληθείτε με το πρόβλημα γιατί έτσι απλά παρατείνετε το στρες.
• Την άρνηση: το να αρνείστε ή να προσποιείστε ότι όλα είναι καλά, όταν τα γεγονότα δείχνουν το αντίθετο δεν είναι και η πιο εποικοδομητική συμπεριφορά.
• Την διαμαρτυρία: μπορεί με αυτό τον τρόπο να νιώθετε ότι φεύγει ένα βάρος από πάνω σας αλλά τελικά δεν βοηθάει.

Το θέμα με το στρες είναι ότι οι ψυχοπιεστικοί παράγοντες μπορούν να επιδεινωθούν. Μπορεί να νιώθετε χαρούμενοι, παραγωγικοί αλλά στην πραγματικότητα να θέλετε να αποφύγετε το αναπόφευκτο. Το ζήτημα είναι πως όταν αισθανόμαστε κουρασμένοι, πιεσμένοι, αναστατωμένοι, αγχωμένοι είμαστε πολύ πιο ευάλωτοι.

Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με ψυχοπιεστικούς παράγοντες καλό είναι να βρείτε κάποιες στρατηγικές διαχείρισης που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε όσα σας απασχολούν.

Κάντε ένα διάλλειμα

Όταν νιώθετε έντονο στρες κάντε ένα διάλλειμα. Κάντε κάτι που θα αποσπάσει το μυαλό σας από το άγχος , διαβάστε, πιείτε ένα καφέ με ένα φίλο, βγείτε μια βόλτα, ξεκουραστείτε. Αυτή η ανανέωση θα σας δώσει την σωματική και ψυχική δύναμη να αντιμετωπίσετε όσα σας αγχώνουν.

Τεχνικές χαλάρωσης

Για αιώνες, οι άνθρωποι κάνουν τεχνικές αναπνοών για ηρεμία και χαλάρωση. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι βαθιές, ήρεμες αναπνοές μειώνουν τον ρυθμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση και έχουν θετική επίδραση στη συγκέντρωση.

Υποστήριξη

Η υποστήριξη από άλλους ανθρώπους είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αντιμετωπίσετε το στρες. Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα και αυτό σημαίνει ότι παίρνουμε και δίνουμε κοινωνική στήριξη. Η κοινωνική υποστήριξη μας κάνει να νιώθουμε καλά. Σκεφτείτε πόσο γρήγορα ηρεμεί ένα μωρό που κλαίει όταν η μαμά του ή ο μπαμπάς του το παίρνουν αγκαλιά. Η ανάγκη μας για υποστήριξη εμφανίζεται σε όλη μας τη ζωή.

Χαμογελάστε

Όλοι αγαπούν να γελούν. Το γέλιο είναι πολύ ισχυρό όπλο ενάντια στο στρες. Βοηθά στην απελευθέρωση της ένταση, μας κάνει να ξεχνάμε τα προβλήματά μας και μπορεί να προκαλέσει φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα που μοιάζουν με αυτές που παρατηρούνται όταν κάνουμε άσκηση.

Άσκηση

Η φυσική δραστηριότητα είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για την υγεία μας και για να βελτιώσουμε την απόκριση μας στο στρες. Η σωματική άσκηση προκαλεί την απελευθέρωση χημικών ουσιών στον εγκέφαλο που μας κάνουν να νιώθουμε καλά, και μας βοηθούν να νιώθουμε ευεξία μετά από μια ψυχοπιεστική εμπειρία.

Γιόγκα

Η γιόγκα συνδυάζει άσκηση, βαθιές αναπνοές, χαλάρωση και διαλογισμό. Είναι μια αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης του άγχους. Ο διαλογισμός βοηθά στην ηρεμία του μυαλού από τις αρνητικές σκέψεις.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Όλοι μας γνωρίζουμε ότι αν δεν φροντίσουμε τον εαυτό μας , είμαστε πιο ευάλωτοι στις ασθένειες. Το ίδιο συμβαίνει και με το στρες. Φροντίστε τον εαυτό σας, κοιμηθείτε καλά, ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, βάλτε την άσκηση στη ζωή σας, κάντε δραστηριότητες που απολαμβάνετε.

Μάθετε να βλέπετε διαφορετικά το άγχος

Το στρες είναι κάτι που μπορεί να μας βοηθήσει ή να μας υπονομεύσει. Ο αρνητικός τρόπος σκέψης μπορεί να επιδεινώσει το στρες και η κατάσταση μπορεί να φαίνεται χειρότερη από ότι είναι πραγματικά. Έτσι η αλλαγή του τρόπου σκέψης είναι ένας πολύ βοηθητικός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους.

Για να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης σχετικά με το άγχος θα χρειαστεί:

• να αποδεχτείτε και να προσαρμοστείτε στο στρες που δεν μπορείτε να αλλάξετε
•  να αναγνωρίσετε και να μειώσετε τον αρνητικό ή καταστροφικό τρόπο σκέψης που εντείνει τα συναισθήματα του στρες
• να σκέφτεστε με πιο ευέλικτους τρόπους

Η αλλαγή του τρόπου σκέψης δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Αλλά είναι μια δεξιότητα που μπορείτε να μάθετε.

Το στρες είναι κομμάτι της ζωής μας , είτε αντιμετωπίζουμε μικρές είτε μεγάλες δυσκολίες. Αν και δεν μπορούμε πάντα να ελέγχουμε όσα συμβαίνουν, μπορούμε να ελέγξουμε το πως αντιδρούμε εμείς σε αυτά.

Όταν το στρες γίνεται έντονο, ή είναι χρόνιο αυτό έχει σημαντικό κόστος στην ευεξία μας. Για αυτό είναι αναγκαίο να βρείτε αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης του στρες που θα ηρεμούν το μυαλό και το σώμα σας.