Τσουκνίδα: θεραπευτικές ιδιότητες και παρενέργειες

Τσουκνίδα - ιδιότητες και οφέλη

Πολλοί σκέφτονται την τσουκνίδα σαν ένα ακανθώδες φυτό που το άγγιγμα του προκαλεί πόνο. Όμως στην πραγματικότητα η τσουκνίδα είναι η πολυβιταμίνη της φύσης καθώς περιέχει βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία σε τέλεια ισορροπημένη αναλογία. Η τσουκνίδα έχει φύλλα σε σχήμα καρδιάς με κίτρινα ή ροζ λουλούδια. Τα περισσότερα οφέλη της οφείλονται στο στέλεχος και στα φύλλα, αλλά και οι ρίζες της έχουν κάποιες επουλωτικές ιδιότητες.

Θρεπτική αξία τσουκνίδας

Τα φύλλα και η ρίζα της τσουκνίδας περιέχουν μια ποικιλία θρεπτικών συστατικών:

• Βιταμίνες: βιταμίνη Α, C και βιταμίνη Κ, όπως και βιταμίνες του συμπλέγματος Β
• Μεταλλικά στοιχεία: ασβέστιο, σίδηρο. μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο και νάτριο.
• Λιπαρά οξέα: λινολενικό οξύ, παλμιτικό οξύ, στεατικό οξύ και ελαϊκό οξύ.
• Αμινοξέα: όλα τα απαραίτητα αμινοξέα
• Πολυφαινόλες: καμφερόλη, κουερσετίνη, καφεϊκό οξύ, κουμαρίνες και άλλα φλαβονοειδή
• Χρωστικές: β-καροτένιο, λουτεΐνη, λουτεοξανθίνη και άλλα καροτενοειδή

Πολλά από αυτά τα θρεπτικά συστατικά έχουν αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό μας. Τα αντιοξειδωτικά είναι μόρια που βοηθούν στην άμυνα των κυττάρων ενάντια στη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Η βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες έχουν σχέση με τη γήρανση, όπως επίσης με τον καρκίνο και άλλες παθήσεις.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα τσουκνίδας αυξάνει τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών στο αίμα.

Ωστόσο, τα συμπληρώματα διατροφής με τσουκνίδα δεν περιέχουν σημαντικά ποσοστά αυτών των ενώσεων.

Τσουκνίδα - θεραπευτικές ιδιότητες

Η τσουκνίδα χρησιμοποιείται για πολλούς σκοπούς. Συχνά χρησιμοποιείται ως διουρητικό και για τη θεραπεία των παθήσεων του ουροποιητικού. Τα ιατρικά της οφέλη περιλαμβάνουν τις αντικαρκινικές και τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της, τη μείωση της υπέρτασης, την ανακούφιση της αρθρίτιδας, της ρινίτιδας, των ρευματισμών, του διαβήτη και την πρόληψη των νοσημάτων του καρδιαγγειακού. Τα περισσότερα επιστημονικά στοιχεία για την τσουκνίδα αφορούν την ικανότητά της να μειώνει τον πόνο στις αρθρώσεις και να ανακουφίζει την αρθρίτιδα και την αλλεργική ρινίτιδα.

Η τσουκνίδα περιέχει μεταλλικά στοιχεία όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το κάλιο, το πυρίτιο, το μαγγάνιο, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός και το χρώμιο που παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών. Εκτός από μεταλλικά στοιχεία περιέχει βιταμίνη Κ και βιταμίνη C (που είναι σημαντικό αντιοξειδωτικό) μαζί με βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Οφέλη τσουκνίδας

Καταπολέμηση της φλεγμονής

Η φλεγμονή στο σώμα μας είναι ένας μηχανισμός που βοηθά το σώμα να επουλωθεί μόνο του και να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις. Ωστόσο, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη.

Η τσουκνίδα περιέχει αρκετές ενώσεις που μειώνουν την φλεγμονή. Οι μελέτες που έχουν γίνει έχουν δείξει ότι η τσουκνίδα μειώνει τα επίπεδα των δεικτών της φλεγμονής παρεμβαίνοντας στην παραγωγή τους.

Αν κάποιος εφαρμόζει κρέμα τσουκνίδας ή πίνει αφέψημα τσουκνίδας τότε αυτά ανακουφίζουν καταστάσεις όπως η αρθρίτιδα.

Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του προστάτη

Περίπου το 50% των ανδρών ηλικίας 51 ετών και άνω έχουν διογκωμένο προστάτη αδένα.

Ένας διογκωμένος προστάτης αδένας συνήθως εμφανίζει καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Αν και δεν είναι γνωστές οι αιτίες που οδηγούν στην υπερπλασία του προστάτη, ωστόσο μπορεί να οδηγεί σε σοβαρή δυσφορία κατά την ούρηση.

Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η τσουκνίδα βοηθά στη θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.  Οι μελέτες που έχουν γίνει σε ζώα έχουν δείξει ότι η τσουκνίδα είναι ένα πανίσχυρο φυτό που αποτρέπει την μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη, μια πιο ισχυρή μορφή τεστοστερόνης.

Η διακοπή αυτής της μετατροπής μπορεί να μειώσει το μέγεθος του προστάτη. Οι μελέτες που έχουν γίνει σε ασθενείς με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη δείχνουν ότι η τσουκνίδα βοηθά στην βραχυχρόνια και μακροχρόνια θεραπεία των προβλημάτων ούρησης, χωρίς παρενέργειες.

Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο πόσο αποτελεσματική είναι η δράση της τσουκνίδας συγκριτικά με τις συμβατικές θεραπείες.

Ανακούφιση της αρθρίτιδας

Η τσουκνίδα είναι πολύ δημοφιλής για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας. Η τσουκνίδα μειώνει τη φλεγμονή και βελτιώνει τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας και ανακουφίζει την ουρική αρθρίτιδα.

Η τσουκνίδα έχει τις ακόλουθες ιδιότητες:

• αντιμικροβιακές
• αντιοξειδωτικές
• αναλγητικές
• κατά του έλκους

Η τσουκνίδα περιέχει χημικές ενώσεις που είναι γνωστό ότι ανακουφίζουν τον πόνο και τη φλεγμονή.

Ανακούφιση των εποχικών αλλεργιών

Η τσουκνίδα είναι μια δημοφιλής θεραπεία για τις εποχικές αλλεργίες. Οι αλλεργίες εμφανίζονται όταν ένα αλλεργιογόνο εισέλθει στον οργανισμό μας και προκαλεί την παραγωγή ισταμίνης. Η ισταμίνη είναι υπεύθυνη για τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της αλλεργίας, όπως η φλεγμονή, ο κνησμός και τα εξανθήματα.

Σύμφωνα με μελέτες η τσουκνίδα παρεμβαίνει στη διαδικασία της αλλεργίας αναστέλλοντας την παραγωγή ισταμίνης στο σώμα και τη φλεγμονή.

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια αλλεργία που περιλαμβάνει φλεγμονή στη μύτη. Η τσουκνίδα είναι μια πολλά υποσχόμενη φυσική θεραπεία για την αλλεργική ρινίτιδα.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα τσουκνίδας αναστέλλει την φλεγμονή που προκαλείται από τις εποχικές αλλεργίες. Αυτό συμβαίνει επειδή μπλοκάρει τους υποδοχείς ισταμίνης και εμποδίζει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού να απελευθερώνουν χημικές ενώσεις που προκαλούν αλλεργικά συμπτώματα.

Αν και τα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα , σίγουρα πρέπει να γίνουν επιπλέον μελέτες.

Μείωση της αρτηριακής πίεσης

Περίπου το 50% των ενηλίκων έχει υψηλή αρτηριακή πίεση. Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι μια σοβαρή κατάσταση επειδή αυξάνει τον κίνδυνο για παθήσεις του καρδιαγγειακού και εγκεφαλικό επεισόδιο, που είναι από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως,

Η τσουκνίδα χρησιμοποιείται παραδοσιακά εδώ και πολλά χρόνια για την θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Η τσουκνίδα μειώνει την αρτηριακή πίεση καθώς διεγείρει την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου, το οποίο δρα ως αγγειοδιασταλτικό. Τα αγγειοδιασταλτικά χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία.

Επιπλέον, η τσουκνίδα περιέχει ενώσεις που μπλοκάρουν τα κανάλια ασβεστίου, οι οποίες χαλαρώνουν την καρδιά και μειώνουν την δύναμη των συστολών.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η τσουκνίδα μειώνει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης καθώς αυξάνει τους αντιοξειδωτικούς αμυντικούς μηχανισμούς της καρδιάς.

Ωστόσο, οι επιδράσεις της τσουκνίδας στην αρτηριακή πίεση δεν είναι ξεκάθαρες και είναι ανάγκη να γίνουν επιπλέον μελέτες.

Άλλα πιθανά οφέλη

Η τσουκνίδα μπορεί να έχει πιθανά οφέλη:

• Μείωση της αιμορραγίας: τα φάρμακα που περιέχουν εκχύλισμα τσουκνίδας μειώνουν την υπερβολική αιμορραγία, ειδικά μετά από μια χειρουργική επέμβαση.
• Υγεία του ήπατος: οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες της τσουκνίδας προστατεύουν το ήπαρ από την βλάβη που προκαλούν οι τοξίνες, τα βαρέα μέταλλα και η φλεγμονή.
• Φυσικό διουρητικό: η τσουκνίδα βοηθά το σώμα να αποβάλλει το επιπλέον αλάτι και το νερό, πράγμα που μειώνει την αρτηριακή πίεση προσωρινά.
• Εγκαύματα και πληγές: η εφαρμογή κρεμών με τσουκνίδα βοηθούν στην επούλωση των τραυμάτων και των εγκαυμάτων.

Παρενέργειες τσουκνίδας

Γενικά η λήψη τσουκνίδας είναι ασφαλής. Υπάρχουν όμως κάποιες πιθανές παρενέργειες.

Να είστε προσεκτικοί, όταν χειρίζεστε τα φρέσκα φύλλα της τσουκνίδας καθώς μπορεί να τσιμπηθείτε από τα αγκάθια της. Αυτά τα αγκάθια περιέχουν χημικές ουσίες, όπως: η ακετυλοχολίνη, η ισταμίνη, η σεροτονίνη, τα λευκοτριένια, το μυρμηκικό οξύ.  Αυτές οι ενώσεις μπορεί να προκαλέσουν εξανθήματα, κνησμό και φαγούρα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να έχουν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις που μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Αυτές οι ουσίες μειώνονται όταν τα φύλλα επεξεργάζονται, πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρέπει να νιώθετε ερεθισμό στο στόμα ή στο στομάχι όταν καταναλώνετε αποξηραμένη ή μαγειρεμένη τσουκνίδα.

Οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση τσουκνίδας επειδή προκαλεί συσπάσεις στη μήτρα, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο για αποβολή.

Καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας αν παίρνετε φάρμακα, όπως τα παρακάτω:

• αντιπηκτικά
• φαρμακευτική αγωγή για την υπέρταση
• διουρητικά
• φάρμακα για το διαβήτη
• λίθιο

Η τσουκνίδα αλληλεπιδρά με αυτά τα φάρμακα. Η διουρητική δράση του φυτού μπορεί να ενισχύσει τη δράση των διουρητικών φαρμάκων πράγμα το οποίο μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση.