Θετική ψυχολογία

Θετική Ψυχολογία

Η θετική ψυχολογία είναι η μελέτη όλων των συνθηκών και των διαδικασιών που συμβάλλουν στην ευημερία των ανθρώπων. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι δυνατότητες του κάθε ανθρώπου πάνω στις οποίες χτίζει τη ζωή του.

Η ευτυχία, η αισιοδοξία, η ροή, η συνειδητότητα, οι ικανότητες, η ελπίδα, η θετική σκέψη και η ψυχική ανθεκτικότητα όλα εμπεριέχονται στην θετική ψυχολογία που βασίζεται στην κατανόηση ότι οι άνθρωποι στον πυρήνα τους είναι γενικά χαρούμενοι.

Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται μη ρεαλιστικό είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι η θετική ψυχολογία δεν είναι ακριβώς το ίδιο με τον θετικό τρόπο σκέψης και δεν περιλαμβάνει την άγνοια των πολύ σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος .

Η θετική ψυχολογία έχει αναπτυχθεί ώστε να συμπληρώσει την ψυχολογία που επικεντρώνεται γύρω από τα προβλήματα, και να επεκτείνει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον πόνο, τα προβλήματα και τις δυσκολίες.

Αρχές της θετικής ψυχολογίας

Η θετική ψυχολογία επικεντρώνεται στα θετικά γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή:

1. Θετικές εμπειρίες όπως η χαρά, η ευτυχία, η έμπνευση και η αγάπη.
2. Θετικές καταστάσεις και χαρακτηριστικά όπως η ευγνωμοσύνη, η αντοχή και η συμπόνια.
3. Θετικές εφαρμογές όπως η εφαρμογή των αρχών της θετικής ψυχολογίας σε οργανισμούς.

Η θετική ψυχολογία ασχολείται με θέματα όπως οι δυνάμεις που έχει ο καθένας, η αισιοδοξία, η ικανοποίηση από τη ζωή, η ευτυχία, η ευεξία, η ευγνωμοσύνη, η συμπόνια, η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση και η ελπίδα.

Όλα αυτά βοηθούν τους ανθρώπους να ανθίσουν και να ευημερήσουν στη ζωή τους.

Υπάρχουν τρόποι για να κάνετε τη ζωή σας καλύτερη, να είστε πιο ευτυχισμένοι και να ζείτε πιο ικανοποιητικά. Πολλές φορές το νόημα της ζωής δεν συμβαδίζει με την ευτυχία:

• Η ικανοποίηση των αναγκών και των επιθυμιών ενισχύουν την ευτυχία, αλλά δεν έχει ιδιαίτερη επίδραση στο νόημα της ζωής. Αυτό δείχνει ότι όταν επικεντρώνεστε στην αύξηση της ευτυχίας δεν θα νιώθετε την βαθύτερη αίσθηση του σκοπού.
• Η ευτυχία έχει τις ρίζες της στην παρούσα στιγμή, αν λοιπόν επικεντρώνεστε στο παρελθόν και στο μέλλον δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε στην παρούσα στιγμή για να αυξήσετε την ευτυχία σας. Αυτό συμβαίνει επειδή σκέφτεστε το παρελθόν και το μέλλον για να βρείτε το νόημα της ζωής σας.
• Οι άνθρωποι που δίνουν έχουν μεγαλύτερη αίσθηση του σκοπού ενώ αυτοί που παίρνουν βιώνουν περισσότερη ευτυχία. Αν λοιπόν θέλετε να βρείτε το νόημα στη ζωή σας προσπαθήστε να προσφέρετε στους άλλους και αν  θέλετε να νιώσετε ευτυχία αποδεχτείτε την γενναιοδωρία των άλλων.
• Η ανησυχία και το στρες είναι πιο συχνά σε ανθρώπους που έχουν βρει το νόημα στη ζωή τους και έχουν χαμηλά επίπεδα ευτυχίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα νιώθετε άσχημα συναισθήματα, αν έχετε ισχυρή την αίσθηση του σκοπού ένα μικρό αρνητικό συναίσθημα μπορεί στην πραγματικότητα να είναι καλό.
• Η έκφραση του αυθεντικού σας εαυτού και η αίσθηση της ισχυρής σας προσωπικότητας συνδέονται με το νόημα της ζωής αλλά όχι με την ευτυχία. Αν θέλετε να βρείτε το νόημα της ζωής σας προσπαθήστε να είστε αυθεντικοί.

Γιατί είναι σημαντική η θετική ψυχολογία;

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, στο επίκεντρο της ψυχολογίας είναι οι αρνητικές πτυχές της ανθρώπινης ζωής. Υπάρχει ενδιαφέρον για θέματα όπως η δημιουργικότητα, η αισιοδοξία και η σοφία αλλά αυτά δεν ενώνονται κάτω από μια κοινή θεωρία ή ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.

Πριν το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η ψυχολογία είχε τρεις κύριους σκοπούς:

1. Την θεραπεία των ψυχικών νοσημάτων
2. Την βελτίωση της φυσιολογικής ζωής
3. Την αναγνώριση και την καλλιέργεια των ταλέντων

Ωστόσο, μετά τον πόλεμο κάτι άλλαξε και η ψυχολογία επικεντρώθηκε κυρίως στη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών. Η ψυχολογία είναι μια επιστήμη που εξαρτάται άμεσα από το τι συμβαίνει στον κόσμο. Αν υπάρχει μια ανθρωπιστική κρίση τότε αλλάζει το επίκεντρο της.

Ωστόσο η υιοθέτηση αυτού του μοντέλου της θεραπείας των νοσημάτων δημιούργησε μια αρνητική άποψη για τους ψυχολόγους καθώς αποτύγχαναν  να βελτιώσουν τη φυσιολογική ζωή και να αναγνωρίσουν και να καλλιεργήσουν ένα ταλέντο.

Αν πείτε σε ένα φίλο σας ότι θα επισκεφτείτε έναν ψυχοθεραπευτή ποια είναι η πιο πιθανή αντίδραση; Θα σας ρωτήσει αν κάτι συμβαίνει. Πόσο πιθανό είναι κάποιος να σας πει , "Μπράβο, σκοπεύεις να επικεντρωθείς στην αυτοβελτίωση;"

Πολλοί ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές αποδέχονται ότι υπάρχουν λίγες γνώσεις σχετικά με το τι κάνει την ζωή να αξίζει ή το πως οι φυσιολογικοί άνθρωποι μπορούν να ευημερήσουν κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.

Η θετική ψυχολογία κυρίως στοχεύει στην ενθάρρυνση των ανθρώπων να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα δυνατά τους χαρακτηριστικά, από το να προσπαθούν να διορθώσουν τις αδυναμίες τους. Η θετική ψυχολογία τονίζει την ανάγκη να αλλάξει κάποιος τον αρνητικό τρόπο σκέψης του και να δει τα πράγματα πιο αισιόδοξα ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής του.

Σύμφωνα με τις θεωρίες της θετικής ψυχολογίας, η θετικότητα είναι μία από τις κύριες κινητήριες δυνάμεις της ζωής. Ο καθένας βιώνει όμορφα και άσχημα συναισθήματα, αλλά είναι πιο εύκολο να επικεντρώνεται στα αρνητικά, αγνοώντας τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αξιοποιήσει τα θετικά για να ανακουφίσει τα αρνητικά. Οι ψυχολογικές μελέτες επικεντρώνονται στα ψυχολογικά προβλήματα και τις ψυχικές παθήσεις που μας κάνουν να διαφέρουμε από τους άλλους, η διάγνωση εξηγεί τις αρνητικές πράξεις και τα μοτίβα συμπεριφοράς. Αυτή η διάγνωση περιλαμβάνει διαταραχές  της ψυχικής υγείας που πολλοί από εμάς αντιμετωπίζουμε όπως το άγχος και η κατάθλιψη.

Οι μελέτες στην θετική ψυχολογία επικεντρώνονται στην επιστημονική εξήγηση των θετικών σκέψεων και πράξεων. Η θετική ψυχολογία δεν αρνείται την ύπαρξη των ελαττωμάτων και  των αδυναμιών στις σκέψεις και στις συμπεριφορές μας, αλλά υποστηρίζει την ισότιμη εκτίμηση των δυνάμεων, χαρισμάτων και των ταλέντων.

Η θετική ψυχολογία είναι σημαντική επειδή βοηθά στην ανακάλυψη όσων κάνουν τους ανθρώπους να ζουν ουσιαστικά έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα σε ψυχικές διαταραχές, να διορθώσουν τις αρνητικές συμπεριφορές και να αυξήσουν την ευτυχία και την παραγωγικότητα.

Πώς εφαρμόζεται η θετική ψυχολογία;

Η θετική ψυχολογία έχει γίνει αντικείμενο κριτικής και λανθασμένων αντιλήψεων. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αρχές της θετικής ψυχολογίας μερικές φορές απορρίπτονται.

Ωστόσο, η θετική ψυχολογία χρησιμοποιεί τεχνικές που εφαρμόζονται στην παραδοσιακή ψυχοθεραπεία, με αποδεδειγμένα αποτελέσματα. Η θετική ψυχολογία έχει ως επίκεντρο την ευεξία του θεραπευόμενου.

Η θετική ψυχολογία έχει στο επίκεντρο τα θετικά γεγονότα και όχι τα αρνητικά, βοηθά στην ενίσχυση των ικανοτήτων, των δυνάμεων, ισορροπεί τις θετικές και τις αρνητικές μας πτυχές σε συμπεριφορές ή καταστάσεις και χτίζει στρατηγικές που καλλιεργούν την ελπίδα, όπως η αναγνώριση των ικανοτήτων για να ξεπεράσει κάποιος ένα συγκεκριμένο πρόβλημα.

Σύμφωνα με τις αρχές της θετικής ψυχολογίας , η επιτυχία μπορεί να βασιστεί στις προσωπικές μας ικανότητες, και είναι σημαντικό να δουλεύει κάποιος τις αδυναμίες του για να επιτύχει την ισορροπία, ώστε να ζει μια ικανοποιητική ζωή.

Οφέλη θετικής ψυχολογίας

Η θετική ψυχολογία βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και καλύπτει το κενό  στην παραδοσιακή ψυχολογία (που επικεντρώνεται κυρίως στα αρνητικά και στα τραύματα) και επικεντρώνεται στα θετικά (τι μας κάνει να νιώθουμε ικανοποίηση, ευχαρίστηση, ευτυχία).

Όπως οι ψυχοθεραπευτές που μελετούν δυσάρεστα συμπτώματα, οι θετικοί ψυχολόγοι μελετούν τα ευχάριστα συμπτώματα. Στη συνέχεια τα εφαρμόζουν στην θεραπεία των ανθρώπων ώστε να έχουν καλύτερη ευεξία.

Φυσικά η "κλασική" ψυχολογία και η θετική ψυχολογία δεν απορρίπτουν η μία την άλλη, αλλά συμπληρώνουν η μία την άλλη.

Συμπληρώνει την παραδοσιακή ψυχολογία

Αν έχετε ξεκινήσει ψυχοθεραπεία με συμπτώματα ήπιας κατάθλιψης εξαιτίας ενός χωρισμού, ο ψυχοθεραπευτής έχει να επιλέξει ανάμεσα σε τρία μονοπάτια. Να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την δυσλειτουργία, το γιατί έχετε κατάθλιψη. Μπορεί να κάνει την διάγνωση και να σας προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή αν κριθεί απαραίτητο.

Μπορεί να επικεντρωθεί σε όσα λειτουργούν καλά στη ζωή σας. Ο ψυχοθεραπευτής θα σας μάθει πως να βλέπετε την θετική πλευρά της ζωής. Θα σας βοηθήσει να βρείτε λόγους που θα κάνουν τη ζωή σας να αξίζει.

Μπορεί όμως να επιλέξει και τις δύο μορφές ψυχοθεραπείας. Οι καλοί ψυχοθεραπευτές μπορούν άμεσα να αναγνωρίσουν τις ανάγκες και τις ανησυχίες ενός ανθρώπου. Αλλά όταν δίνετε προσοχή μονάχα στα συμπτώματα της κατάθλιψης , είναι πιο πιθανό να μείνετε συγκεντρωμένοι στα αρνητικά συμπτώματα.

Από τη στιγμή που θα αντιμετωπίσετε ένα αρνητικό συναίσθημα, μπορείτε να ανακατευθύνετε την προσοχή σας στα θετικά που συμβαίνουν στη ζωή σας και να νιώσετε ότι υπάρχει ελπίδα για το μέλλον.

Ενισχύει τη δέσμευση στην υγεία

Υπάρχουν στιγμές που κάποιος με κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας μπορεί να νιώσει ότι δεν αντέχει άλλο. Αυτό είναι απόλυτα κατανοητό όταν έχει να αντιμετωπίσει τόσο αρνητικά συναισθήματα, μοτίβα συμπεριφοράς ή αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος.

Η θετική ψυχολογία όταν εφαρμόζεται μαζί με την κλασική ψυχοθεραπεία, προσπαθεί να βοηθήσει το άτομο να δεσμευτεί στη βελτίωση της κατάστασης μέσω των στόχων.

Με αυτό τον τρόπο η θετική ψυχολογία προσπαθεί να κάνει τους ανθρώπους να νιώσουν ότι έχουν ένα μεγαλύτερο σκοπό. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες, να είναι παραγωγικοί και να χτίσουν θετικές σχέσεις με τους άλλους.

Ενδυναμώνει τις προσωπικές ικανότητες

Η θετική ψυχολογία έχει σχεδιαστεί για να δείχνει σε κάθε άνθρωπο ότι έχει δυνάμεις όπως και αδυναμίες. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο να αναγνωρίσει τις δυνατότητές του και να τις ενισχύσει. Με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι αποκτούν αυτοπεποίθηση, σιγουριά, έχουν περισσότερη ενέργεια και ενθουσιασμό για τη ζωή και γίνονται πιο ανθεκτικοί.

Βελτιώνει τις  σχέσεις

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας έχουν δυνατές και θετικές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους τους.  Είναι σημαντικός ο τρόπος επικοινωνίας με τους άλλους. Όταν συμπεριφέρεστε θετικά και με ειλικρίνεια, μπορείτε να επικοινωνήσετε εποικοδομητικά με κάποιον. Στις μέρες μας οι άνθρωποι δεν επικοινωνούν σωστά. Μπορείτε όμως να μάθετε να επενδύετε στις σχέσεις και να χρησιμοποιείτε τη γλώσσα του σώματος για να ενδυναμώσετε τις σχέσεις σας.

Βελτιώνει τα επαγγελματικά

Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους η θετική ψυχολογία επηρεάζει την δουλειά. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βλέπει πιο θετικά τα πράγματα και να απολαμβάνει τη δουλειά του. Είναι σημαντικό να βλέπετε τις δυνατότητες εξέλιξης και να μην μένετε κολλημένοι σε δυσάρεστες εμπειρίες.

Η θετική ψυχολογία βοηθά ώστε οι εργαζόμενοι να νιώθουν ότι έχουν αξία. Ότι εκτιμάται η δουλειά τους και έτσι αποδίδουν καλύτερα. Όταν κάποιος νιώθει σημαντικός, κάνει προσπάθεια να επιτύχει στη δουλειά του.

Περιορίζει την αποτυχία

Η θετική ψυχολογία δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν να συμβαίνουν δυσάρεστα πράγματα στη ζωή σας. Σημαίνει ότι θα αλλάξετε τρόπο σκέψης για όσα συμβαίνουν στη ζωή σας.

Ο φόβος και η αποτυχία είναι δύσκολα συναισθήματα για πολλούς ανθρώπους. Αν αλλάξετε τον τρόπο που βλέπετε την αποτυχία και δεν της δίνετε τόση αξία, θα νιώσετε πιο σίγουροι για να αντιμετωπίσετε τις αντιξοότητες που θα προκύψουν.

Μπορείτε να δείτε την αποτυχία σαν μια ευκαιρία για να μάθετε και να γίνετε καλύτεροι. Η αποτυχία είναι ένας ακόμη τρόπος για να γίνετε πιο δυνατοί.

Η θετική ψυχολογία μπορεί να σας βοηθήσει να επιτύχετε τους στόχους σας. Μπορείτε να δείτε τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία, με θετικότητα (positivity) ώστε να ξεπερνάτε τα εμπόδια και να διατηρείτε τον ενθουσιασμό σας ακόμη και όταν αυτά τα εμπόδια φαίνονται ανυπέρβλητα.