Πως επηρεάζει η παιδική ηλικία τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή

Επίδραση της Παιδικής ηλικίας στις Σχέσεις

Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας είναι καθοριστικές για την ψυχολογική πορεία μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν ψυχοθεραπεία και συχνά αναφέρουν ότι έχουν μια καλή παιδική ηλικία. Όσο εξελίσσεται η ψυχοθεραπεία αρκετοί αναφέρουν ότι νιώθουν ότι σε όλοι τους τη ζωή ήταν μόνοι ή ότι δεν μπορούν να πιστέψουν ότι κάνουν τα πάντα μόνοι τους και ο σύντροφός τους απλά ασκεί κριτική. Οι άνθρωποι τελικά ανακαλύπτουν ότι όλα τα θέματα στη σχέση τους έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία.

Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας είναι σημαντικές για την συναισθηματική μας ανάπτυξη. Οι γονείς μας, οι οποίοι αποτελούν τις πρώτες φιγούρες προσκόλλησης , παίζουν σημαντικό ρόλο στο πως αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο επειδή αυτοί βάζουν τα θεμέλια του πως θα μοιάζει ο κόσμος σε εμάς. Μαθαίνουμε αν ο κόσμος είναι ένα ασφαλές μέρος για να εξερευνήσουμε τα συναισθήματά μας και να πάρουμε συναισθηματικά ρίσκα, αν οι άνθρωποι γύρω μας θέλουν να μας βλάψουν. Επίσης διαμορφώνεται η άποψή μας για το εάν μπορούμε να βασιστούμε σε ένα σημαντικό άτομο στη ζωή μας για υποστήριξη όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες.

Τα τραύματα της παιδικής ηλικίας περιλαμβάνουν την σωματική, την σεξουαλική και/ή την συναισθηματική κακοποίηση. Χωρίς την αίσθηση της ασφάλειας και την ασφαλή προσκόλληση, τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες που παλεύουν με τα συναισθήματα τους. Έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη και άγχος.

Μοτίβα προσκόλλησης

Υπάρχουν τέσσερα κύρια μοτίβα προσκόλλησης που υιοθετούν οι ενήλικες:

1. Ασφαλής προσκόλληση: όταν κάποιος νιώθει άνετα με την οικειότητα, δεν ανησυχεί για την απόρριψη, είναι αυτόνομος.
2. Αγχώδης προσκόλληση: ανασφάλεια στις σχέσεις, λαχτάρα για οικειότητα.
3. Προσκόλληση αποφυγής: δυσφορία με την οικειότητα, έντονες αξίες ανεξαρτησίας και ελευθερίας.
4. Φοβική-αποφευκτική προσκόλληση: δυσφορία με την οικειότητα και ανησυχία για την αγάπη και τη δέσμευση του συντρόφου.

Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσετε το πως τα πρότυπα προσκόλλησης επηρεάζουν τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Αυτό που είναι δύσκολο είναι να δείτε πως η παιδική ηλικία διαμορφώνει τα μοτίβα προσκόλλησης.

Μερικοί από εμάς είναι τυχεροί και έχουν μεγαλώσει με ασφαλή προσκόλληση, οι γονείς τους ήταν δίπλα τους, τους φρόντιζαν και έδειχναν την αγάπη τους. Αυτό σημαίνει ότι ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι να είναι ανοιχτοί και να εμπιστεύονται τις ενήλικες σχέσεις. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτοί που είχαν γονείς απρόβλεπτους, τους παραμελούσαν  και δεν ήταν αξιόπιστοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ανασφαλή πρότυπα προσκόλλησης.

Μοτίβα που μπλοκάρουν την συναισθηματική οικειότητα

Αναγνωρίζοντας τα μοτίβα που επαναλαμβάνονται μπορείτε να τα αλλάξετε ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες σας. Υπάρχουν τέσσερα μοτίβα που μπλοκάρουν την συναισθηματική οικειότητα στις σχέσεις:

1. Ο αποκλεισμός των συναισθημάτων: αν έχετε νιώσει συναισθηματική οικειότητα από τους γονείς και του φροντιστές σας στην παιδική ηλικία, τότε είναι δύσκολο να την δώσετε στην ενήλικη ζωή. Αν μεγαλώνοντας οι γονείς σας δεν έδειξαν ενδιαφέρον να σας γνωρίσουν, να κατανοήσουν τα συναισθήματά σας, να δουν τι σας αρέσει και τι όχι, τότε μπορεί να μην είστε ένας συναισθηματικά διαθέσιμος σύντροφος. Τα παιδιά που έχουν παραμεληθεί συναισθηματικά συχνά δέχονται την αναγνώριση των επιτευγμάτων τους αλλά μόνα τους προσπαθούν να κατανοήσουν τον εαυτό τους και τον συναισθηματικό τους κόσμο. Με την πάροδο του χρόνου αυτά τα παιδιά έχουν την τάση να φροντίζουν τον εαυτό τους και να μην ασχολούνται με τους άλλους σε συναισθηματικό επίπεδο. Αν οι συναισθηματικές σας ανάγκες δεν καλύπτονταν στην παιδική ηλικία αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην αφήνετε το σύντροφό σας να σας μάθει καλά και να δει την ευαίσθητη πλευρά σας.

2. Η αδυναμία: αν οι γονείς σας δεν σας έμαθαν να είστε υπεύθυνοι, να κατανοείτε τις συνέπειες των πράξεων σας, σας βοήθησαν σε όλες τις δυσκολίες, τότε ίσως να μάθατε ότι όλα θα είναι εύκολα. Μπορεί οι γονείς σας να ήταν απασχολημένοι ή να μην μπορούσαν να ανεχτούν την δυσφορία σας έτσι δεν σας άφησαν ποτέ να κάνετε τη σκληρή δουλειά. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορείτε να είστε ένα πλήρως λειτουργικός ενήλικας και ο σύντροφός σας μπορεί να νιώθει ότι έχει αναλάβει όλες τις ευθύνες μόνος του. Αντί να ανταποκρίνεστε στις υποχρεώσεις σας, αναθέτετε τις ευθύνες, τις εργασίες, τις συναισθηματικές ανάγκες στους στενούς σας ανθρώπους. Όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, σηκώνετε τα χέρια και περιμένετε από το σύντροφό σας να διορθώσει τα πράγματα για εσάς.

3. Η υπερλειτουργία: αν οι γονείς σας δεν ήταν πλήρως λειτουργικοί ενήλικες, τότε μπορεί να καλείστε να καλύψετε τα κενά τους. Οι υπερλειτουργικοί ενήλικες συνήθως προέρχονται από ένα περιβάλλον στο οποίο οι γονείς δεν ήταν πρόθυμοι ή ικανοί να φροντίσουν τα παιδιά τους και να αναλάβουν τις ενήλικες υποχρεώσεις τους. Συνήθως αυτοί οι γονείς εμφανίζουν προβλήματα όπως η εξάρτηση από το αλκοόλ, τα οικονομικά προβλήματα, το στρες στη δουλειά ή κάποια άλλη ψυχική ασθένεια. Οποιαδήποτε και αν είναι η αιτία, το παιδί εμφανίζει έντονο άγχος όταν αναγνωρίζει ότι οι ανάγκες του ή η ασφάλειά του δεν καλύπτονται. Πολλά παιδιά σε αυτή την κατάσταση αναλαμβάνουν τον έλεγχο του περιβάλλοντος που μεγαλώνουν και κάνουν το καλύτερο που μπορούν. Κάποια κάνουν τις δουλειές του σπιτιού ή φροντίζουν τους γονείς τους. Μπορεί στην ενήλικη ζωή σας να νιώθετε ότι τα κάνετε όλα και δεν υπάρχει κανείς που να σας φροντίζει και να σας αγαπάει.

4. Θέλετε να ευχαριστείτε τους άλλους: μπορεί να έχετε μια χαρισματική προσωπικότητα, να τα πηγαίνετε καλά στο σχολείο και στη δουλειά σας, οι γύρω σας να σας θαυμάζουν και εσείς να θέλετε να διατηρήσετε αυτή την εικόνα. Οι γονείς σας εγκωμίαζαν τη συμπεριφορά σας. Αποφεύγατε τις διαφωνίες επειδή δεν θέλατε να έχετε προβλήματα με τους άλλους. Ως ενήλικες μπορεί να δυσκολεύστε να μιλήσετε στο σύντροφό σας για όσα σας ενοχλούν και για τις ανάγκες σας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συσσωρεύετε αρνητικά συναισθήματα με αποτέλεσμα ο σύντροφός σας να γνωρίζει μόνο την καλή σας πλευρά. Σταδιακά μπορεί να αρχίσετε να νιώθετε μοναξιά.

Πώς η παιδική ηλικία επηρεάζει τις σχέσεις μας;

Τρόποι επικοινωνίας

Κάθε οικογένεια επικοινωνεί διαφορετικά. Σε κάποιες οικογένειες, οι διαφωνίες λύνονται χαμηλόφωνα και με διάλογο. Σε κάποιες άλλες με φωνές και έντονες συγκρούσεις.

Όλοι μας αναπτύσσουμε το δικό μας μοναδικό τρόπο επικοινωνίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επηρεαζόμαστε από τα πρότυπα της οικογένειας. Αν προέρχεστε από μια οικογένεια που οι συγκρούσεις γίνονται με έντονο τρόπο και ο σύντροφος σας δεν έχει μάθει να λύνει έτσι τις διαφωνίες του, τότε αυτό δημιουργεί πρόβλημα στην επικοινωνία. Όσο πιο γρήγορα αναγνωρίσετε τα μοτίβα επικοινωνίας, τόσο πιο γρήγορα θα μπορείτε να βρείτε τρόπους επικοινωνίας με το σύντροφό σας.

Πεποιθήσεις και αξίες         

Όλοι μας επηρεαζόμαστε από τους ενήλικες που μας μεγαλώνουν, από τις πεποιθήσεις και τις αρχές τους. Στην πραγματικότητα πολλοί από εμάς μπορούμε να κατονομάσουμε μια επαναλαμβανόμενη αξία που μας δίδαξαν οι γονείς μας. Ακόμη και όταν μεγαλώνουμε και διαμορφώνουμε τις δικές μας αξίες, κουβαλάμε αυτές τις πεποιθήσεις από την παιδική μας ηλικία στην ενήλικη ζωή μας.

Είναι δύσκολο να σπάσετε τις πεποιθήσεις και τις αξίες της παιδικής σας ηλικίας. Όταν τα πράγματα αφορούν τις σχέσεις, είναι ανάγκη να κατανοήσετε ότι οι άλλοι άνθρωποι ίσως να έχουν διαφορετικές αξίες.

Τρόποι έκφραση της αγάπης 

Αν είχατε την τύχη να μεγαλώσετε σε ένα περιβάλλον με στοργικές σχέσεις, ίσως να έχετε περάσει πολλές ώρες παρατηρώντας πως λειτουργούν αυτές οι σχέσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείτε πως το κάθε ζευγάρι δείχνει την αγάπη του.

Αναπόφευκτα υιοθετούμε τους τρόπους έκφρασης της αγάπης και τους μεταφέρουμε στις ενήλικες σχέσεις μας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να δείξετε την αγάπη σας. Για μερικούς ανθρώπους, μια πράξη αγάπης μπορεί να είναι η βοήθεια και η υποστήριξη ενώ για άλλους μπορεί να είναι το ακριβώς αντίθετο.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι σύντροφοι να μην κατανοούν την αγάπη επειδή την δείχνουν με διαφορετικό τρόπο. Όσο πιο γρήγορα βρείτε ένα κοινό τρόπο έκφρασης τόσο το καλύτερο.

Η άποψη για τα χρήματα

Σε αντίθεση με της φαντασίωση που έχουν πολλές γυναίκες πως θα βρουν και θα παντρευτούν τον πρίγκιπα των ονείρων τους , οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να παντρεύονται ανθρώπους της ίδιας κοινωνικής τάξης. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει συχνά και συμβάλλει στις κοινωνικές ανισότητες.

Στην παιδική μας ηλικία αναπτύσσουμε μια άποψη για τα χρήματα που βασίζεται στην ποιότητα της ζωής που έχουμε ή που θα θέλαμε να έχουμε.

Πέρα από τις βασικές μας ανάγκες για τροφή, σπίτι, ένδυση δεν υπάρχουν πρότυπα για το πως θα ξοδεύετε τα χρήματά σας. Μερικοί άνθρωποι δεν έχουν πρόβλημα να ξοδεύουν χιλιάδες ευρώ σε ρούχα, ενώ άλλοι φοράνε το ίδιο πουλόβερ δέκα χρόνια αλλά ταξιδεύουν σε ένα νέο προορισμό κάθε μήνα. Άλλοι κάνουν αποταμίευση για την συνταξιοδότηση.

Όλες αυτές οι διαφορετικές απόψεις μπορεί να εμφανιστούν σε μια σχέση. Ειδικά όταν δύο άνθρωποι θέλουν να είναι μαζί είναι ανάγκη να έχουν συζητήσει την άποψη τους για τα χρήματα. Αν και δεν είναι ανάγκη να συμφωνείτε σε όλα, είναι ανάγκη να βρείτε μια ισορροπία.

Μοτίβα συμπεριφοράς

Κάθε οικογένεια έχει διαφορετική ρουτίνα, παραδόσεις και συμπεριφορές. Μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε τι είναι φυσιολογικό. Στην ενήλικη ζωή συνεχίζουμε να κουβαλάμε μαζί μας αυτά τα μοτίβα. Μπορεί να είναι κάτι απλό όπως τι ώρα θα φάτε βραδινό ή πιο δύσκολο όπως η δυναμική μέσα στην οικογένεια.

Για παράδειγμα μπορεί εσείς να έχετε μεγαλώσει σε μια οικογένεια που ο μεσημεριανός ύπνος είναι ρουτίνα ενώ ο σύντροφός σας να είχε πολυάσχολους γονείς που δεν κοιμόντουσαν αρκετά. Αυτές οι διαφορές εμφανίζονται στην καθημερινότητα.

Όταν δύο άνθρωποι με διαφορετικές συνήθειες μένουν μαζί, είναι ανάγκη να δουλέψουν για να δημιουργήσουν μια νέα ρουτίνα. Αυτή η διαδικασία χρειάζεται υπομονή και χρόνο.

Η άποψη για την οικογένεια

Από όλες τις διαφορές στις αξίες και στις συμπεριφορές, μια συγκεκριμένη αξία είναι καθοριστική, η σημασία που έχει για εσάς η οικογένεια. Στην παιδική ηλικία όλοι μας αναπτύσσουμε άποψη για την οικογένεια, την αγάπη και όσα αξίζουμε. Μερικές φορές παίρνουμε αποφάσεις συνειδητά, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τις λαμβάνουμε ασυνείδητα.