Κρίση άγχους: συμπτώματα, αιτίες, θεραπεία

Κρίση Άγχους

Ο καθένας μας βιώνει διαφορετικές καταστάσεις που μπορεί να του προκαλέσουν άγχος. Η διαχείριση του άγχους περιλαμβάνει την αναγνώριση των συμπτωμάτων που αυτό προκαλεί. Είτε προσαρμόζεστε σε μια νέα ρουτίνα είτε βιώνετε μια ψυχοπιεστική κατάσταση όπως η απώλεια της δουλειάς ή η αλλαγή στη δυναμική της οικογένειας, μερικές φορές το άγχος επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε και ανταποκρίνεστε σε δύσκολες καταστάσεις. Όταν η ανησυχία σας κατακλύζει μπορεί να οδηγηθείτε σε ανθυγιεινούς τρόπους αντιμετώπισης.

Γιατί είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε το άγχος;

Το άγχος είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Είναι τμήμα του μηχανισμού πάλης ή φυγής που ενεργοποιείται όταν βιώνετε μια κατάσταση όπως μια απειλή, μια πρόκληση ή η πίεση. Μπορεί να σας επηρεάζουν συγκεκριμένα γεγονότα, άνθρωποι που γνωρίζετε και άνθρωποι που δεν γνωρίζετε και αυτό να έχει δραματική επίδραση στα συναισθήματά σας. Το άγχος κυμαίνεται από ήπιο μέχρι παθολογικό. Κάποιες φορές μπορεί να σας βοηθά να μένετε συγκεντρωμένοι, σε εγρήγορση και να έχετε κίνητρο. Ωστόσο, το υπερβολικό άγχος μπορεί να σας κάνει να νιώθετε φόβο και ανησυχία και να σκέφτεστε ότι όλα οδηγούν στην καταστροφή.

Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα άγχους και συχνά το άγχος μπορεί να εμφανιστεί με ή χωρίς προειδοποίηση. Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά σε καταστάσεις και το επίπεδο άγχους αντανακλά το πως θα αντιδράσει. Μερικοί άνθρωποι έχουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και δεν το γνωρίζουν επειδή έχουν την συνήθεια να ανησυχούν συνεχώς. Κάποιο άλλοι έχουν σωματικά συμπτώματα όταν νιώθουν στρες, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα άγχους και αυτό έχει κόστος στην υγεία τους. Κάποιος μπορεί να εμφανίζει κρίσεις άγχους ή αγχώδη διαταραχή που χρειάζονται την καθοδήγηση ενός ψυχοθεραπευτή. Καθώς το άγχος επηρεάζει τον τρόπο ζωής σας , είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τα σημάδια και να διαχειριστείτε τα συμπτώματα.

Συμπτώματα κρίσης άγχους

Κάποιοι άνθρωποι αντιδρούν υπερβολικά σε καταστάσεις στρες και ανησυχούν συνεχώς. Ίσως να έχουν παρατηρήσει ότι το άγχος επηρεάζει τις σχέσεις τους ή τη δουλειά τους. Άλλοι φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να απαλλαχθούν από αυτό ή πιστεύουν ότι κάτι τρομερό θα συμβεί. Μπορεί να αποφεύγουν συγκεκριμένες δραστηριότητες ή καταστάσεις επειδή γνωρίζουν ότι το άγχος τους δημιουργεί πρόβλημα.

Μια κρίση άγχους είναι μια μορφή άγχους που εμφανίζεται ξαφνικά. Μπορεί να οφείλεται σε κάποια σκέψη ή κατάσταση. Μια κρίση άγχους συμβαίνει χωρίς προειδοποίηση. Διαρκεί από αρκετά λεπτά μέχρι μισή ώρα. Μερικοί άνθρωποι που παθαίνουν κρίσεις άγχους ίσως να τρομάζουν και τα φοβούνται από τα σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Τρέμουλο
• Αίσθηση ότι είστε αποκομμένοι από το περιβάλλον
• Αίσθηση ότι χάνετε τον έλεγχο
• Συναίσθημα πανικού
• Πόνο στο στήθος ή ταχυκαρδία
• Ρίγος, εφίδρωση ή εξάψεις
• Κράμπες στο στομάχι ή ναυτία
• Νιώθετε ότι θα λιποθυμήσετε

Αιτίες άγχους

Το άγχος συχνά μπορεί να οφείλεται σε:

• πίεση στη δουλειά
• οικονομικά προβλήματα
• οικογενειακά προβλήματα ή προβλήματα στη σχέση
• διαζύγιο, χωρισμό ή πένθος
• ανησυχίες που αφορούν την διαπαιδαγώγηση των παιδιών
• σημαντικές αλλαγές στη ζωή όπως η αλλαγή δουλειάς ή η μετακόμιση
• χρόνια προβλήματα υγείας

Μορφές άγχους

Για να μπορέσετε να κατανοήσετε πως το άγχος σας επηρεάζει καλό είναι να μάθετε για τις διαφορετικές αγχώδεις διαταραχές. Διαφορετικές μορφές άγχους επηρεάζουν διαφορετικά την καθημερινότητα. Κάποιες αγχώδεις διαταραχές απαιτούν φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό. Οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν:

• Την γενικευμένη αγχώδη διαταραχή: αυτή η μορφή άγχους ίσως να σας αποσπά από την ολοκλήρωση των καθημερινών υποχρεώσεων σας. Ένα άτομο μπορεί να ανησυχεί συνεχώς και να νιώθεις κόπωση, αδυναμία και αϋπνία.
• Το κοινωνικό άγχος: αυτή η μορφή άγχους μπορεί να σας κάνει να φοβάστε να μιλήσετε δημόσια ή να έχετε κοινωνική φοβία. Πολλές φορές οι άνθρωποι έχουν αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους, είναι ντροπαλοί ή φοβούνται τις δημόσιες ομιλίες.
• Την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: ένα άτομο με αυτή τη διαταραχή έχει ιδεοληψίες για συγκεκριμένα πράγματα ή καταναγκασμούς για συγκεκριμένες πράξεις. Μπορεί να έχει τη συνήθεια να κάνει επαναλαμβανόμενα συγκεκριμένες πράξεις όπως το πλύσιμο των χεριών.
• Το άγχος αποχωρισμού: αυτή είναι μια συχνή μορφή άγχους στα παιδιά. Είναι ένα έντονο συναίσθημα που προκύπτει λόγω του αποχωρισμού από κάποιον ή κάτι.
• Τη διαταραχή μετατραυματικού στρες: ένα άτομο με αυτή τη διαταραχή μπορεί να βιώνει κρίσεις πανικού που σχετίζονται με ένα τραυματικό γεγονός από το παρελθόν. Μπορεί να περιλαμβάνει εφιάλτες ή αναδρομές ενός γεγονότος. Ένα άτομο μπορεί να νιώθει τρόμο, να αποφεύγει καταστάσεις που του υπενθυμίζουν το τραύμα ή να απομονώνετε από τους άλλους.

Οποιαδήποτε μορφή άγχους και αν αντιμετωπίζετε υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές.

Κρίση πανικού

Αν έχετε νιώσει ποτέ ένα έντονο συναίσθημα τρόμου, φόβου ή ανησυχίας χωρίς λόγο τότε μπορεί να έχετε βιώσει μια κρίση πανικού.

Αν βιώνετε επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, ίσως να έχετε διαταραχή πανικού. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι σημάδι ενός άλλου υποκείμενου ιατρικού ή ψυχικού προβλήματος υγείας, όπως οι διαταραχές στον ύπνο, η διαταραχή μετατραυματικού στρες ή η κατάθλιψη.

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλούν αναστάτωση και τρόμο για το άτομο που τις βιώνει, καθώς εμφανίζονται ξαφνικά και συνοδεύονται από έντονα σωματικά συμπτώματα. Αυτό μπορεί να κάνει το άτομο να πιστεύει ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Επειδή τα συμπτώματα της κρίσης πανικού μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται από συμπτώματα συγκεκριμένων σοβαρών καταστάσεων, είναι σημαντικό να αποκλείσετε οποιαδήποτε άλλη ιατρική αιτία.

Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού περιλαμβάνουν:

• Πόνο στο στήθος ή δυσφορία
• Ρίγος ή εξάψεις
• Φόβο ότι θα πεθάνετε
• Φόβο ότι θα χάσετε τον έλεγχο
• Αίσθημα ζαλάδας, αστάθειας ή λιποθυμία
• Αίσθημα πνιγμού
• Αίσθηση αποκοπής από την πραγματικότητα
• Ταχυκαρδία, ταχυπαλμία
• Ναυτία ή πόνο στομάχι
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο

Θεραπεία

Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για το άγχος. Αυτές οι θεραπείες μπορούν να θεραπεύσουν την διαγνωσμένη αγχώδη διαταραχή, αλλά επίσης μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων του άγχους.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στην αλλαγή του τρόπου σκέψης, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών που συνδέονται με το άγχος. Υπάρχουν πολλές μορφές ψυχοθεραπείας αλλά γενικά στο επίκεντρο βρίσκεται η αναγνώριση των αυτόματων αρνητικών μοτίβων σκέψης που συνδέονται με τα συναισθήματα άγχους. Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσουν αυτά τα μοτίβα οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να αλλάζουν τις σκέψεις τους με πιο θετικές και ρεαλιστικές. Η θεραπεία έκθεσης είναι μια προσέγγιση που είναι αποτελεσματική στην θεραπεία συγκεκριμένων μορφών άγχους, ειδικά των φοβιών. Οι άνθρωποι σταδιακά εκτίθενται σε όσα φοβούνται (αντικείμενα, τοποθεσίες ή καταστάσεις) ενώ ταυτόχρονα εξασκούνται σε τεχνικές χαλάρωσης. Τελικά, η πηγή του φόβου γίνεται λιγότερο τρομακτική.

Φαρμακευτική αγωγή

Μερικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία των συμπτωμάτων του άγχους. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Βενζοδιαζεπίνες όπως η αλπραζολάμη (Xanax) και η διαζεπάμη.
• Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) όπως η εσιταλοπράμη και η σερτραλίνη.
• Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης (SNRIs) όπως η βενλαφαξίνη και η ντουλοξετίνη.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Αν  βιώνετε κρίσεις άγχους υπάρχουν κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε και θα σας βοηθήσουν:

• Επαρκής ύπνος: ο ύπνος έχει σοβαρή επίδραση στην ψυχική σας υγεία και η έλλειψη ύπνου μερικές φορές παίζει σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση των συναισθημάτων του άγχους.
• Βαθιές αναπνοές: η δυσκολία στην αναπνοή στη διάρκεια μιας κρίσης άγχους μπορεί να αυξήσει τον ρυθμό της καρδιάς και έτσι είναι πιο δύσκολο να παραμείνετε ήρεμοι. Οι τεχνικές βαθιών αναπνοών βοηθούν στη διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού της αναπνοής και του ρυθμού της καρδιάς όταν αντιμετωπίζετε συναισθήματα άγχους και ανησυχίας.
• Διαλογισμός: ο διαλογισμός είναι μια εξαιρετική επιλογή ώστε να επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας και να μείνετε επικεντρωμένοι στη στιγμή. Οι τεχνικές διαλογισμού είναι χρήσιμες για την μείωση των συμπτωμάτων του στρες. Ξεκινήστε με 10 λεπτά την ημέρα.
• Τακτική άσκηση: η άσκηση έχει σωματικά και ψυχικά οφέλη. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η άσκηση είναι πολύ αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων του άγχους και της ανησυχίας.
• Υποστήριξη: η κοινωνική υποστήριξη παίζει κύριο ρόλο στην ψυχική και στην σωματική υγεία. Το άγχος μπορεί να συνδέεται με την κοινωνική απομόνωση, για αυτό η υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένεια μπορεί να είναι ιδιαίτερα βοηθητική.