Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών: συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση

Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών

Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών (RLS) είναι μια διαταραχή της κίνησης που παρεμβαίνει στον ύπνο: το άτομο βιώνει την ανάγκη να κουνήσει τα πόδια του, σε απόκριση σε μια παράξενη και δυσάρεστη αίσθηση. Αυτό συνήθως συμβαίνει τη νύχτα όταν το άτομο ξεκουράζεται ή ξαπλώνει, με αποτέλεσμα να παρεμβαίνει στον ύπνο.

Περιγράφεται ως μια ασυνήθιστη αίσθηση στα πόδια (ή και στα χέρια) που ανακουφίζεται από την κίνηση, όπως το περπάτημα. Τα συμπτώματα του συνδρόμου επιδεινώνονται όταν ένα άτομο ξεκουράζεται, συνήθως το απόγευμα ή στη διάρκεια του ύπνου. Οι περισσότεροι άνθρωποι με σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών έχουν επίσης διαταραχή της περιοδικής κίνησης των άκρων στον ύπνο (PLMS), την επαναλαμβανόμενη κίνηση των ποδιών ενώ κοιμούνται.

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών σχετίζεται με αλλαγές στη λειτουργία του σώματος. Κάποιες από αυτές είναι η ανεπάρκεια σιδήρου και ντοπαμίνης. Γενετικοί παράγοντες εμπλέκονται στο σύνδρομο και μπορεί να σχετίζεται με άλλες καταστάσεις όπως η σοβαρή νεφρική νόσο και η εγκυμοσύνη.

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών;

Αν και το κύριο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου συνδρόμου είναι η επιθυμία για κίνηση των ποδιών, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που περιλαμβάνουν:

• Περίεργη αίσθηση στα άκρα όταν ξεκουράζεστε ή χαλαρώνετε.
• Ανακούφιση όταν κινείστε.
• Στρίβετε τα πόδια σας, ειδικά τη νύχτα.

Αυτές οι αισθήσεις μπορούν να υποχωρήσουν με την κίνηση των ποδιών.

Συνήθως οι ασθενείς δυσκολεύονται να περιγράψουν τα συμπτώματα, τα οποία περιλαμβάνουν μια έντονη επιθυμία κίνησης των ποδιών και μια δυσάρεστη αίσθηση βαθιά μέσα στα πόδια. Συχνές περιγραφές που χρησιμοποιούνται είναι η ανησυχία, η ανάγκη για κίνηση, η ένταση, η νευρικότητα, ο κνησμός, ο πόνος ή η αίσθηση καύσου.

Πιο συχνά, οι αισθήσεις παρατηρούνται στο κάτω άκρα, αλλά μπορεί να επηρεάζουν και άλλες περιοχές όπως οι μηροί ή τα χέρια. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται και στα δύο πόδια αλλά μπορεί να εμφανίζονται πότε στο ένα και πότε στο άλλο. Σπάνια το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών επηρεάζει μονάχα ένα πόδι.

Η συχνότητα των συμπτωμάτων ποικίλει, και κυμαίνεται από σπάνια μέχρι καθημερινά. Επίσης μπορεί να διαφέρει από το ένα επεισόδιο στο άλλο.

Εξαιτίας της στιγμής που εμφανίζονται τα συμπτώματα, το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών οδηγεί σε προβλήματα αϋπνίας. Μπορεί να δυσκολεύεστε να αποκοιμηθείτε και να ξυπνάτε στη διάρκεια της νύχτας. Η κόπωση στη διάρκεια της μέρας είναι συχνή και μπορεί να παρεμβαίνει στη δουλειά ή σε άλλες δραστηριότητες.

Αιτίες συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Οι μελέτες δεν έχουν βρει ποια είναι η αιτία της συγκεκριμένης κατάστασης. Υπάρχουν συνθήκες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα ή μπορεί να συνδέονται με το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών και περιλαμβάνουν:

• Εγκυμοσύνη
• Γονείς με το συγκεκριμένο σύνδρομο
• Ανεπάρκεια σιδήρου
• Περιφερική νευροπάθεια

Διάγνωση συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Η διάγνωση του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών βασίζεται στην περιγραφή των συμπτωμάτων από τον ασθενή. Ο γιατρός σας θα σας κάνει ερωτήσεις για τα συμπτώματα, τη διάρκεια τους και πως επηρεάζουν τον ύπνο σας. Οι ερωτήσεις θα βοηθήσουν το γιατρό σας να αποκλείσει καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα.  Δεν υπάρχουν εξειδικευμένες εξετάσεις για να καθορίσουν την διάγνωση.

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια ψυχική διαταραχή;

Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών θεωρείται πρόβλημα ψυχικής υγείας καθώς η αιτία του είναι σχετικά απροσδιόριστη εκτός από αν προέρχεται από κάποια αλλαγή στον εγκέφαλο. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι ουσιαστικά ένα αισθητικοκινητικό θέμα, πράγμα που αμφισβητεί τη θέση του ανάμεσα στα θέματα ψυχικής υγείας. Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο σύνδρομο είναι μια νευρολογική διαταραχή.

Θεραπεία συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα κνησμού στα πόδια. Αυτή η αίσθηση κάνει το άτομο να θέλει να κουνάει συνεχώς τα πόδια του, να τα τρίβει, να τα γυρνάει. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό όταν κάποιος προσπαθεί να κοιμηθεί το βράδυ.

Η θεραπεία μπορεί να είναι απαραίτητη ή όχι. Ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει αν χρειάζεστε θεραπεία είναι ο βαθμός στον οποίο το σύνδρομο επηρεάζει τον ύπνο και την καθημερινή σας λειτουργικότητα.

Η πιο κοινή αντιμετώπιση του συνδρόμου είναι κάποιος να αρχίσει να κινείται. Η κίνηση των ποδιών βοηθά μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Υπάρχουν όμως κάποιοι άλλοι τρόποι που βοηθούν στην μείωση των συμπτωμάτων:

• Θεραπεία με ζέστη ή κρύο: τοποθέτηση πάγου στα πόδια, ή ένα ζεστό μπάνιο για να χαλαρώσουν οι μύες των ποδιών πριν από τον ύπνο
• Μείωση της πρόσληψης καφεΐνης
• Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ
• Διακοπή του καπνίσματος
• Συμπληρώματα με βιταμίνη D
• Μασάζ
• Τακτική άσκηση
• Ασκήσεις για βαθιές αναπνοές
• Γιόγκα

Φαρμακευτική αγωγή

Από τη στιγμή που θα γίνει η διάγνωση, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή. Τα πιο γνωστά φάρμακα είναι οι αγωνιστές της ντοπαμίνης. Υπάρχουν και άλλα φάρμακα, όπως αυτά που χορηγούνται για την ανεπάρκεια σιδήρου.

Εναλλακτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις

Άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:

• Ψυχοθεραπεία
• Συσκευές συμπίεσης γύρω από τα πόδια
• Φυσικοθεραπεία
• Ομοιοπαθητική

Μπορεί η φυσικοθεραπεία να βοηθήσει στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;

Η σωματική άσκηση παίζει κύριο ρόλο σε κάθε πρόγραμμα αποκατάστασης των ανήσυχων ποδιών, και ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σχεδιάσει το κατάλληλο για εσάς πρόγραμμα ώστε να ενισχύσετε τις αρθρώσεις σας. Η απαλή πίεση στις αρθρώσεις, η θεραπεία με κρύο και ζέστη, και το μασάζ βοηθούν στην μακροχρόνια ανακούφιση.

Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σας μάθει τεχνικές και ασκήσεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στο σπίτι για να μειώσετε τα συμπτώματα. Οι ασκήσεις για τα πόδια βοηθούν στην κίνηση των προβληματικών μυών. Τα ελλειπτικά μηχανήματα και τα μηχανήματα κωπηλασίας είναι δημοφιλείς επιλογές για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.

Η φυσικοθεραπεία βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Με τακτικές φυσικοθεραπείες, ο ασθενής μπορεί να κοιμάται καλά, να νιώθει πιο χαλαρός και να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής.

Αν έχετε οποιοδήποτε σύμπτωμα καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας, ώστε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση και να μην επηρεάσει σημαντικά τον ύπνο σας και την ευεξία σας. Ο γιατρός θα αξιολογήσει τα συμπτώματα και θα σας προτείνει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες θεραπείες:

1. Βραχυπρόθεσμη θεραπεία: μπορείτε να ανακουφιστείτε γρήγορα από την δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια αν σηκωθείτε και περπατήσετε. Η φυσικοθεραπεία επίσης θα ανακουφίσει τα συμπτώματα. Φυσικά αυτές οι θεραπείες δεν στοχεύουν στη ρίζα του προβλήματος για αυτό είναι απαραίτητες οι μακροχρόνιες θεραπείες.
2. Μακροπρόθεσμη θεραπεία: ακόμη δεν είναι απολύτως κατανοητή η αιτία του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών. Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια ανισορροπία στα επίπεδα της ντοπαμίνης και αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Για αυτό το λόγο, συγκεκριμένα φάρμακα βοηθούν στην θεραπεία του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών με αγωνιστές της ντοπαμίνης όπως και με φάρμακα για τον πόνο των νεύρων. Μπορείτε να κάνετε αλλαγές στην καθημερινή σας ρουτίνα, όπως το να αυξήσετε τη σωματική σας δραστηριότητα και να μάθετε τεχνικές χαλάρωσης ώστε να ανακουφίζεστε από τα συμπτώματα του συνδρόμου.