Υγιεινά και ανθυγιεινά λιπαρά

Υγιεινά και Ανθυγιεινά λιπαρά

Τα λιπαρά οξέα αποτελούν κομμάτι της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Είναι απαραίτητα γιατί δίνουν στο σώμα ενέργεια, βοηθούν στην απορρόφηση συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών, προστατεύουν τα όργανα και βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι λιπαρών που παίζουν ρόλο:

• στα νοσήματα του καρδιαγγειακού
• στο διαβήτη
• στον καρκίνο
• στην παχυσαρκία

Όμως δεν είναι όλα τα λιπαρά το ίδιο. Κάποια είναι καλά και συμβάλλουν στην καλή μας υγεία. Όταν γνωρίζετε τις διαφορές ανάμεσα στα καλά και στα κακά λιπαρά τότε μπορείτε να αποφύγετε ή να περιορίσετε την κατανάλωση τροφών που τα περιέχουν.

Τα λιπαρά οξέα προέρχονται από τροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης. Συγκεκριμένα λιπαρά συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία της καρδιάς αλλά άλλα έχουν σημαντικά οφέλη στην υγεία.

Τα λιπαρά αποτελούν ουσιαστικό κομμάτι της διατροφής μας όπως η πρωτεΐνη και οι υδατάνθρακες που δίνουν στο σώμα ενέργεια. Συγκεκριμένες λειτουργίες του οργανισμού μας βασίζονται στην παρουσία λιπαρών οξέων. Για παράδειγμα, κάποιες βιταμίνες απαιτούν λιπαρά οξέα για να μεταφερθούν στην κυκλοφορία του αίματος.

Τύποι λιπαρών οξέων 

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι λιπαρών οξέων στις τροφές, τα ακόρεστα και τα κορεσμένα λιπαρά, και κάθε τύπος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και επιδράσεις στην υγεία.

Ακόρεστα λιπαρά

Τα ακόρεστα λιπαρά περιλαμβάνουν τα μονοακόρεστα λιπαρά(MUFAs) και τα πολυακόρεστα λιπαρά (PUFAs). Αυτά τα λιπαρά οξέα είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου και υπάρχουν σε πολλές τροφές φυτικής προέλευσης και στα ψάρια. Τα ακόρεστα λιπαρά βελτιώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα, και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος για νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος.

Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα υπάρχουν σε έλαια όπως το ελαιόλαδο και τροφές όπως το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.  Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα περιέχονται στα φασόλια, στο τόφου, στον ηλιόσπορο, στα λιπαρά ψάρια και στα καρύδια.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι μια μορφή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για την υγεία. Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες, η πέστροφα, το σκουμπρί, η ρέγγα περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Στις φυτικές πηγές ωμέγα-3 λιπαρών οξέων περιλαμβάνονται οι σπόροι chia, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, η σόγια και ο κολοκυθόσπορος.

Κορεσμένα λιπαρά

Τα κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης και της LDL χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για νοσήματα του καρδιαγγειακού. Για να θυμάστε ποια έλαια είναι κορεσμένα μπορεί να έχετε στο μυαλό σας ότι είναι στερεά σε θερμοκρασία δωματίου, προέρχονται από τροφές ζωικής προέλευσης και συνήθως είναι τροπικά έλαια, όπως το έλαιο καρύδας.

Trans λιπαρά

Τα συγκεκριμένα λιπαρά υπάρχουν σε μικρά ποσοστά σε κάποιες τροφές, αλλά τα περισσότερα προέρχονται από υδρογονωμένα έλαια. Τα trans λιπαρά αυξάνουν την κακή χοληστερόλη (LDL) και μειώνουν την καλή χοληστερόλη (HDL), με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος. Γενικά είναι σημαντικό να αποφεύγετε τα trans λιπαρά.