Διαταραχή μετατραυματικού άγχους – αντιμετώπιση

Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους

Η διαταραχή μετατραυματικού άγχους (PTSD) συμβαίνει όταν ένα άτομο εκτίθεται σε μια απειλητική κατάσταση, όπου συνήθως δεν είναι σε θέση να αντιδράσει. Μπορεί να εμφανιστεί όταν κάποιος είναι μάρτυρας ενός τρομακτικού γεγονότος σε κάποιο άλλο άτομο. Καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν τραύμα περιλαμβάνουν τα ατυχήματα, οι επιθέσεις, ο βιασμός αλλά και τραυματικές εμπειρίες από προβλήματα υγείας. Η διαταραχή μετατραυματικού άγχους είναι συχνή σε στρατιωτικούς, πυροσβέστες, διασώστες, γιατρούς αλλά μπορεί να επηρεάσει κάθε άνθρωπο. Είναι πολύ δύσκολο όταν ένα άτομο τραυματίζεται επανειλημμένα , όπως όταν βιώνει κακοποίηση.

Ποιες είναι οι επιδράσεις της διαταραχής μετατραυματικού άγχους;

Μετά από το τραυματικό γεγονός ακολουθούν διαταραχές στον ύπνο και εφιάλτες. Το άτομο είναι συνέχεια σε υπεργρήγορση, και μπορεί να εμφανίσει άγχος και κατάθλιψη. Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα του μετατραυματικού άγχους με αλκοόλ και άλλες καταχρήσεις. Τελικά τα άτομα που έχουν βιώσει ένα τραύμα γίνονται αποφευκτικά, μοναχικά και αυξάνονται οι αυτοκτονικές σκέψεις. Συχνά, το τραύμα προκαλεί χρόνιο πόνο που είναι δύσκολο να θεραπευτεί.

Συμπτώματα μετατραυματικού άγχους

Τα τυπικά συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού άγχους περιλαμβάνουν:

• διαταραχές στον ύπνο
• αναδρομές
• χρόνιο πόνο
• κατάθλιψη
• διαταραχές άγχους

Δυστυχώς, επειδή το τραύμα δεν αναγνωρίζεται πάντα, μπορεί να μην υπάρχει η κατάλληλη βοήθεια και θεραπεία.

Η διαταραχή μετατραυματικού άγχους μπορεί να εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο επειδή το νευρικό σύστημα και η αντοχή στο άγχος και το στρες διαφέρουν. Κάποιοι εμφανίζουν συμπτώματα λίγες ώρες ή μέρες μετά το τραυματικό γεγονός, ενώ κάποιοι άλλοι εμφανίζουν συμπτώματα εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια μετά. Μερικές φορές τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται από το πουθενά. Άλλες φορές μπορεί κάποια συγκεκριμένα πράγματα να σας υπενθυμίζουν το τραυματικό γεγονός όπως ένας θόρυβος, μια εικόνα, μια λέξη ή μια μυρωδιά.

Καθώς ο καθένας βιώνει διαφορετικά την διαταραχή μετατραυματικού άγχους, υπάρχουν τέσσερα κύρια συμπτώματα:

1. Βιώνετε ξανά το τραυματικό γεγονός μέσα από διεισδυτικές αναμνήσεις, αναδρομές, εφιάλτες ή έντονες ψυχικές ή σωματικές αντιδράσεις όταν κάτι σας υπενθυμίζει το τραύμα.
2. Αποφυγή και μούδιασμα, όπως το να αποφεύγετε οτιδήποτε σας θυμίζει το τραύμα, να μην μπορείτε να θυμηθείτε λεπτομέρειες από το συμβάν, να έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας για δραστηριότητες και για τη ζωή γενικά, να νιώθετε συναισθηματικά μουδιασμένοι και αποκομμένοι από τους άλλους και να έχετε την αίσθηση ότι το μέλλον σας είναι περιορισμένο.
3. Υπερδιέγερση που περιλαμβάνει προβλήματα στον ύπνο, ευερεθιστότητα, είστε σε συνεχή εγρήγορση, τρομάζετε εύκολα, έχετε έντονα ξεσπάσματα θυμού και είστε επιθετικοί, αυτοκαταστροφικοί ή έχετε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.
4. Αρνητικές σκέψεις και αλλαγές στη διάθεση, με αποτέλεσμα να νιώθετε μόνοι, δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε ή να θυμηθείτε πράγματα, νιώθετε κατάθλιψη και απελπισία, νιώθετε προδομένοι, αισθάνεστε ενοχές, ντροπή και κατηγορείτε τον εαυτό σας.

Αιτίες διαταραχής μετατραυματικού άγχους

Όταν βιώνετε ένα ψυχοπιεστικό γεγονός, το νευρικό σας σύστημα αντιδρά με την ενεργοποίηση του μηχανισμού πάλης ή φυγής. Η καρδιά χτυπά πιο δυνατά, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται και οι μύες είναι σε ετοιμότητα, σε περίπτωση που χρειαστεί να προστατευτείτε. Όταν ο κίνδυνος περάσει, το νευρικό σύστημα ηρεμεί, το σώμα χαλαρώνει, η καρδιά και η αρτηριακή πίεση επανέρχονται στο φυσιολογικό τους ρυθμό.

Το μετατραυματικό άγχος (PTSD) εμφανίζεται όταν βιώνετε μια απειλητική κατάσταση που συνοδεύεται από εξαιρετικά έντονο άγχος. Ακόμη και όταν ο κίνδυνος περάσει, το νευρικό σύστημα παραμένει κολλημένο, χωρίς να μπορεί να επιστρέψει στην φυσιολογική του κατάσταση, με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να αφήσετε πίσω σας το γεγονός. Η ανάρρωση από το μετατραυματικό άγχος βοηθά το νευρικό σας σύστημα να ξεκολλήσει ώστε να επουλωθείτε και να προχωρήσετε.

Θεραπεία διαταραχής μετατραυματικού άγχους

Η θεραπεία για το μετατραυματικό άγχος μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε το τραύμα σας. Ο ψυχοθεραπευτής σας θα σας βοηθήσει να φέρετε στη μνήμη σας το τραύμα και να επεξεργαστείτε όλα τα συναισθήματα που νιώσατε όταν συνέβη το γεγονός ώστε να μειωθεί η δύναμη που έχει η ανάμνηση στη ζωή σας.  

Στη διάρκεια της θεραπείας, θα εξερευνήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας για το τραύμα, θα δουλέψετε τα συναισθήματα ενοχών και δυσπιστίας, θα μάθετε να αντιμετωπίζετε τις διεισδυτικές σκέψεις και να διαχειρίζεστε τα προβλήματα που προκαλεί το μετατραυματικό άγχος στη ζωή και στις σχέσεις σας.

Οι θεραπείες που είναι διαθέσιμες για την διαταραχή μετατραυματικού άγχους περιλαμβάνουν:

Ψυχοθεραπεία που επικεντρώνεται στο τραύμα: η οποία περιλαμβάνει σταδιακή έκθεση του ασθενή στα συναισθήματα και στις καταστάσεις που του υπενθυμίζουν το τραύμα, και την αντικατάσταση των παράλογων σκέψεων για την εμπειρία με μια πιο υγιή και ισορροπημένη εικόνα.

Οικογενειακή ψυχοθεραπεία: μπορεί να βοηθήσει εσάς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα να κατανοήσουν τι περνάτε και να έτσι να μπορέσετε να δουλέψετε τα προβλήματα στις σχέσεις σας μαζί ως οικογένεια.

Φαρμακευτική αγωγή: μερικές φορές για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του άγχους ή της κατάθλιψης χορηγούνται κάποια φάρμακα, αλλά δεν θεραπεύουν την αιτία της διαταραχής μετατραυματικού άγχους.

EMDR : το EMDR είναι μια εξαιρετική μέθοδος ψυχοθεραπείας που περιλαμβάνει κινήσεις των ματιών ή άλλες ρυθμικές κινήσεις, όπως το χτύπημα στα χέρια. Αυτές οι τεχνικές δουλεύουν ώστε να απελευθερωθεί το σύστημα επεξεργασίας των πληροφοριών του εγκεφάλου, το οποίο παγώνει σε στιγμές έντονου άγχους.

Μαζί με την ψυχοθεραπεία, μπορεί να χορηγηθεί κεταμίνη, η οποία είναι αποτελεσματική στην θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού άγχους. Η βελτίωση της νευροπλαστικότητας, σημαίνει ότι η ψυχοθεραπεία μαζί με το EMDR, έχουν μακροχρόνια αποτελέσματα. Μερικές φορές η θεραπεία με κεταμίνη μπορεί να συμπληρώνεται με την ύπνωση.

Η επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS) σύμφωνα με πολλές μελέτες βοηθά στα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού άγχους, ειδικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Η νευροανάδραση είναι επίσης αποτελεσματική και βοηθά στην αντιμετώπιση της υπερδιέγερσης και των διαταραχών στον ύπνο.

Όσο πιο πρώιμη είναι η παρέμβαση για την θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού άγχους, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι. Οι πιθανές θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Θεραπεία με κεταμίνη
• Ύπνωση
• Ψυχοθεραπεία
• EMDR
• Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία
• Νευροανάδραση
• Διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS)
• Γιόγκα