Τι είναι οι τραυματικές εμπειρίες;

Τραυματικές εμπειρίες

Κάθε γεγονός που είναι απειλητικό για τη ζωή, όπως η σεξουαλική βία, μια φυσική καταστροφή ή η μαρτυρία μιας εγκληματικής πράξης μπορεί να είναι τραυματικό. Αν και ο κάθε άνθρωπος που βιώνει μια τραυματική εμπειρία επηρεάζεται συναισθηματικά, ο καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στο τραύμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν γρήγορα με τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων. Για κάποιους άλλους, οι επιδράσεις είναι μακροχρόνιες.

Οι τραυματικές εμπειρίες περιλαμβάνουν για παράδειγμα:

• κάποιο σοβαρό ατύχημα
• σωματική επίθεση, ξυλοδαρμός, ληστεία
• πόλεμο
• φυσική καταστροφή
• σεξουαλική κακοποίηση (βιασμός), σεξουαλική παρενόχληση
• απώλεια (θάνατος) ενός συγγενούς ή φίλου

Τα τραυματικά γεγονότα μπορεί να συμβούν άμεσα σε ένα άτομο ή σε κάποιο άλλο κοντινό του πρόσωπο. Κάθε γεγονός μπορεί να είναι τραυματικό αν είστε μάρτυρας σε αυτό. Για παράδειγμα:

• αν είστε μπροστά σε ένα σοβαρό ατύχημα ή σε μια φυσική καταστροφή.
• αν μάθετε ότι ένας φίλος ή ένα μέλος της οικογένειας έχει βιώσει ένα απειλητικό γεγονός ή έχει πεθάνει ξαφνικά.

Οι τραυματικές εμπειρίες προκαλούν έντονο στρες. Καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν μόνοι τους, για κάποιους το τραύμα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας όπως το μετατραυματικό στρες, η κατάθλιψη, το άγχος.

Τα τραυματικά γεγονότα είναι επώδυνα

Όταν κάτι τραυματικό συμβαίνει, μπορεί να νιώθετε έντονα συναισθήματα και να είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσετε τι έχει συμβεί. Η εμπειρία σας διαφέρει πολύ από όσα έχετε ζήσει μέχρι τώρα. Μπορεί να αναρωτιέστε για πράγματα που θεωρούσατε δεδομένα. Ίσως πλέον να μην πιστεύετε ότι ο κόσμος είναι ασφαλές μέρος, ότι οι άνθρωποι είναι καλοί ή ότι έχετε τον έλεγχο σε όσα συμβαίνουν στη ζωή σας. Ο κόσμος γυρίζει ανάποδα μετά από μια τραυματική εμπειρία. Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι το τραύμα διαφέρει από τις άλλες ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Αυτά τα γεγονότα επηρεάζουν την ψυχική υγεία ενός ατόμου. Η αναγνώριση αυτής της διαφοράς είναι ουσιαστική, επειδή η θεραπευτική αντιμετώπιση των τραυμάτων είναι διαφορετική.

Συναισθήματα μετά από ένα τραυματικό γεγονός

Αμέσως μετά από ένα τραυματικό γεγονός, είναι συχνό οι άνθρωποι να νιώθουν σοκαρισμένοι ή μουδιασμένοι ή να μην μπορούν να αποδεχτούν όσα συνέβησαν.

Όταν κάποιος είναι σε κατάσταση σοκ αισθάνεται:

• σαστισμένος, σε σύγχυση ή μουδιασμένος
• αποκομμένος από τα συναισθήματά του ή από όσα συμβαίνουν γύρω του.

Η άρνηση εμφανίζεται όταν δεν μπορείτε να αποδεχτείτε τι συνέβη, έτσι συμπεριφέρεστε σαν να μην έχει συμβεί. Οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να σκέφτονται ότι είστε δυνατοί ή ότι δεν νοιάζεστε για ότι συνέβη.

Μετά από κάποιες ώρες ή ημέρες, τα συναισθήματα του σοκ και της άρνησης αρχίζουν σταδιακά να υποχωρούν και άλλες σκέψεις και συναισθήματα παίρνουν τη θέση τους.

Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά και χρειάζεται ο καθένας το χρόνο του για να συνειδητοποιήσει όσα συνέβησαν. Για αυτό, μπορεί να εκπλαγείτε από τη δύναμη των συναισθημάτων σας. Είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθετε ανάμικτα συναισθήματα, όπως:

• Φόβος: φοβάστε ότι το ίδιο πράγμα μπορεί να συμβεί ξανά ή ότι μπορεί να χάσετε τον έλεγχο των συναισθημάτων σας και να καταρρεύσετε.
• Αβοηθητότητα: νιώθετε ότι μπορεί να συμβεί κάτι κακό και ότι δεν θα μπορείτε να κάνετε τίποτα για αυτό. Νιώθετε αβοήθητοι, ευάλωτοι και συγκλονισμένοι.
• Θυμός: θυμώνετε για όσα συνέβησαν και για όσους ήταν υπεύθυνοι.
• Ενοχές: επειδή επιβιώσατε ενώ άλλοι έχουν πεθάνει. Νιώθετε ότι θα μπορούσατε να έχετε κάνει κάτι να το προλάβετε.
• Λύπη: αν κάποιο άτομο χάσει τη ζωή του, ειδικά κάποιος που γνωρίζετε.
• Ντροπή ή αμηχανία: επειδή έχετε έντονα συναισθήματα που δεν μπορείτε να ελέγξετε, ειδικά αν χρειάζεστε άλλους να σας στηρίζουν.
• Ανακούφιση: ότι ο κίνδυνος έχει περάσει.
• Ελπίδα: ότι η ζωή σας θα επανέλθει στην κανονικότητά της. Νιώθετε πιο θετικά συναισθήματα λίγο καιρό μετά το τραύμα.

Συμπτώματα μετά από ένα τραυματικό γεγονός

Τα έντονα συναισθήματα επηρεάζουν και την σωματική μας υγεία. Στις εβδομάδες που ακολουθούν μετά το τραύμα, μπορεί να παρατηρήσετε τα εξής:

• δεν μπορείτε να κοιμηθείτε
• νιώθετε κουρασμένοι
• βλέπετε πολλά όνειρα και εφιάλτες
• δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε
• έχετε προβλήματα με τη μνήμη σας
• δεν μπορείτε να σκεφτείτε καθαρά
• έχετε πονοκεφάλους
• έχετε αλλαγές στην όρεξη
• έχετε αλλαγές στη σεξουαλική επιθυμία
• έχετε πόνους
• νιώθετε ότι η καρδιά σας χτυπά πιο δυνατά

Αντιμετώπιση τραυματικών γεγονότων

Είναι πολύ σημαντικό μετά από μια τραυματική εμπειρία να φροντίσετε τον εαυτό σας:

• Δώστε χρόνο στον εαυτό σας: μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες για να αποδεχτείτε όσα συνέβησαν και να μάθετε να ζείτε με αυτό. Ίσως να είναι ανάγκη να πενθήσετε για όσα χάσατε.
• Ξεκαθαρίστε όσα συνέβησαν: είναι καλύτερο να αντιμετωπίζετε την πραγματικότητα από το να αναρωτιέστε τι συνέβη.
• Ζητήστε υποστήριξη: μπορεί να νιώσετε ανακούφιση όταν αρχίσετε να μιλάτε για όσα συνέβησαν. Πάρτε το χρόνο σας και συζητήστε όσα νιώθετε με τους συγγενείς, τους φίλους και τον ψυχοθεραπευτή σας.
• Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας: κάποιες στιγμές μπορεί να θέλετε να μείνετε μόνοι σας ή με κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο.
• Αρχίστε να μιλάτε για το τραυματικό γεγονός: λίγο-λίγο αρχίστε να μιλάτε για το τραύμα με τους άλλους. Μην ανησυχείτε αν κλάψετε όταν μιλάτε, είναι φυσιολογικό και βοηθητικό. Μιλήστε όταν θα νιώθετε άνετα με την κατάσταση.
• Δημιουργήστε μια ρουτίνα: αν δεν έχετε όρεξη για φαγητό, προσπαθήστε να τρώτε τα γεύματά σας και να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή. Η άσκηση θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα.
• Ξεκινήστε να κάνετε δραστηριότητες: κάποιες φορές θα θέλετε να είστε μαζί με άλλους ανθρώπους, αλλά χωρίς να μιλάτε για ότι συνέβη. Αυτό μπορεί να είναι κομμάτι της διαδικασίας της επούλωσης.