Πως οι σχέσεις αντέχουν στο χρόνο

Πως οι σχέσεις αντέχουν στο χρόνο

Πολλοί άνθρωποι συχνά ξεκινούν ψυχοθεραπεία λόγω κάποιων σχέσεων (οικογενειακές, ερωτικές ή φιλικές) ξεθωριάζουν με τον καιρό και αυτό δημιουργεί προβλήματα ή τους στεναχωρεί. Τι μπορεί να συμβαίνει; Ποιοι είναι οι παράγοντες που πρέπει να έχει κανείς υπόψιν του για να το αποφύγει αυτό;

Από τη στιγμή της γέννησής μας έχουμε μόνιμες σχέσεις και δεσμούς (για παράδειγμα γιος, κόρη, αδερφός, αδερφή, ξάδερφος, ανιψιός). Αλλά όσο μεγαλώνουμε δημιουργούμε και προσωρινές σχέσεις (όπως συνεργάτης, φίλος, σύντροφος). Οι οικογενειακές σχέσεις είναι μόνιμες επειδή ακόμη και αν μια σχέση τελειώσει, οι δεσμοί της οικογένειας παραμένουν. Πώς όμως κάποιες σχέσεις μπορούν να αντέξουν στη φθορά του χρόνου;

Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις σχέσεις;

Οι σχέσεις διαρκούν όσο τις έχουμε ανάγκη ή όσο έχουμε όφελος από αυτές. Οι ψυχολόγοι συμφωνούν στο ότι ως κοινωνικά όντα, έχουμε ανάγκη την αλληλεπίδραση αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι σχέσεις είναι καλές για εμάς (κάποιοι άνθρωποι είναι τοξικοί, και άρα και η σχέση μαζί τους). Όσο μεγαλώνουμε η αντίληψη για τον κόσμο, οι ευθύνες, οι ελπίδες, τα όνειρα και οι επιθυμίες μας αλλάζουν. Έτσι, κάποιες σχέσεις ξεθωριάζουν με τον καιρό καθώς οι ανάγκες αλλάζουν. Ποιοι όμως παράγοντες επηρεάζουν τις σχέσεις;

1. Ασφάλεια

Η αίσθηση της ασφάλειας σε μια σχέση μας κάνει να νιώθουμε ελεύθεροι να εξερευνήσουμε και να μιλήσουμε για τις ευαισθησίες μας. Το κύριο παράπονο από τις γυναίκες στην ψυχοθεραπεία ζεύγους είναι ότι οι άνδρες τους δεν μιλούν για τα συναισθήματά τους. Για αυτές τις γυναίκες και τους άνδρες η συζήτηση για τις ευαισθησίες ενισχύει τη σχέση. Αυτό συμβαίνει επειδή το άτομο που ακούει νιώθει ότι έχει το προνόμιο της εμπιστοσύνης για να ακούει κάτι τόσο βαθιά προσωπικό.

2. Αυθορμητισμός/αβεβαιότητα

Για να εξελιχθούμε ως άτομα, είναι ανάγκη να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας, να ζήσουμε νέες εμπειρίες και προκλήσεις και να διευρύνουμε τα όρια και τις δυνατότητές μας. Η ποικιλία είναι το αλατοπίπερο της ζωής καθώς οι περισσότεροι από εμάς την αποζητούμε. Με αυτό τον τρόπο έχουμε την ευκαιρία να ξεφεύγουμε από τις υποχρεώσεις και τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να έχουμε σχέσεις που μας δίνουν ευκαιρίες για αυθορμητισμό.

3. Αγάπη και σύνδεση

Αυτό μπορεί να μοιάζει αυτονόητο επειδή ως ανθρώπινα όντα διψάμε για αγάπη και σύνδεση με τους άλλους για να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου. Αλλά τι είναι αυτό που μας ενώνει; Μπορεί να είναι οι εμπειρίες, οι απόψεις για τον κόσμο, τα ενδιαφέροντα, η πολιτική ιδεολογία, οι προσωπικές αρχές.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος έχει ανάγκη στη ζωή του ανθρώπους που θα έχουν τα πάντα κοινά. Ωστόσο, κάποιες κοινές πτυχές πρέπει να υπάρχουν για την διατήρηση της σύνδεσης.

4. Αξία

Πολλές φορές μπορεί να νιώθουμε ότι οι κοινωνικές μας σχέσεις δεν είναι απαραίτητες, όταν για παράδειγμα οι φίλοι δεν μας καλούν στα πάρτι ή όταν ο σύντροφός μας δεν μας ρωτάει όταν παραγγέλνει ένα αυτοκίνητο ή για άλλες αλλαγές ζωής. Όταν οι απόψεις και οι ανάγκες μας δεν ακούγονται τότε νιώθουμε λιγότερο σημαντικοί και η σύνδεση αρχίζει να καταρρέει.

5. Εξέλιξη/ωρίμανση

Όσο μεγαλώνουμε η ανάγκη για εξέλιξη παραμένει σταθερή. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ψάχνουμε για σχέσεις που θα μας πάνε παρακάτω και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας. Κάθε συμπεριφορά που επιδιώκει να περιορίσει αυτή την ανάγκη σημαίνει ότι η σχέση αρχίζει να ξεθωριάζει.

Γιατί τα ζευγάρια απομακρύνονται;

Συναισθηματική απόσταση

Έχετε μια υγιή σχέση με το σύντροφό σας;Έχετε ποιοτικό χρόνο; Κάνετε ουσιαστικές συζητήσεις; Οι διάλογοι σας είναι για πρακτικά θέματα; Είναι πολύ σημαντικό να παραμένουμε ανοιχτοί και να συζητάμε για τη ζωή μας με όσους αγαπάμε. Όταν το κάνουμε αυτό, τους γνωρίζουμε πραγματικά. Έτσι διατηρούμε μια στενή σχέση χωρίς να υπάρχει υποχρέωση.  Με αυτό τον τρόπο σχηματίζουμε και ενισχύουμε τις φιλικές μας σχέσεις, γινόμαστε λιγότερο επικριτικοί και αμυντικοί. Όλες αυτές οι προσπάθειες ενδυναμώνουν την αγάπη, εξαλείφουν τον κυνισμό και διατηρούν την σύνδεση.

Θυμός

Στις μακροχρόνιες σχέσεις, συνήθως οι σύντροφοι συσσωρεύουν τα αρνητικά συναισθήματα τους και κάθε φορά που διαφωνούν τα χρησιμοποιούν, με αποτέλεσμα να είναι κυνικοί. Νιώθετε ότι έχετε μέσα σας θυμό ή δυσαρέσκεια; Μιλάτε ανοιχτά για τα συναισθήματά σας;

Είναι πολύ σημαντικό οι σύντροφοι να επιλύουν τις διαφωνίες τους με ώριμο τρόπο. Μόνο έτσι μπορούν να ενισχύουν τα συναισθήματα της αγάπης και της συμπόνιας. Η ειλικρινής επικοινωνία μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά βοηθά να διατηρείτε την επαφή με το σύντροφό σας. Με αυτό τον τρόπο δεν θα επικρατεί ο αρνητισμός και η κριτική.

Όταν έχουμε τη συνήθεια να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας και να τα στρέφουμε ενάντια στο σύντροφό μας αντί να λέμε πως νιώθουμε, είναι σαν να κάνουμε πατινάζ σε λεπτό πάγο. Ακόμη και όταν αρχίζουμε να νιώθουμε κοντά, μπορεί να γίνουμε επικριτικοί πολύ γρήγορα όταν ο σύντροφός μας κάνει κάτι που δεν μας αρέσει. Όταν νιώθουμε ελεύθεροι να πούμε όσα θέλουμε, όσα μας ενοχλούν ή μας θυμώνουν, μπορούμε πιο εύκολα να τα ξεπεράσουμε. Όσο περισσότερο μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τόσο πιο κοντά συναισθηματικά θα νιώθουμε με το σύντροφό μας. Όταν οι σκέψεις μας αποκτούν φωνή τότε θα σταματήσουμε να βλέπουμε με θυμό το σύντροφό μας. Τα δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς αρχίζουν να υποχωρούν μόνο όταν τα αναγνωρίζουμε.

Όταν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, η συναισθηματική σύνδεση ξεθωριάζει. Η ανανέωση της σχέσης μας μπορεί να γίνει με απλές πράξεις στοργής που θα κάνουν το σύντροφό μας να νιώσει ότι τον αγαπάμε. Κάθε μέρα μπορούμε να κάνουμε βήματα ώστε η σχέση μας να είναι ικανοποιητική.

Πώς μπορούμε να κρατήσουμε την αγάπη ζωντανή;

Το κλειδί για να παραμείνει η αγάπη ζωντανή είναι να παραμένουμε ανοιχτοί σε νέα πράγματα. Όταν δύο σύντροφοι θέλουν να μαθαίνουν για τους φόβους τους και όλες τις υποκείμενες λανθασμένες πεποιθήσεις που τροφοδοτούν τους φόβους τους, η σχέση τους διαρκώς εξελίσσεται και υπάρχει ανανέωση.

Όταν έχουμε την καρδιά μας ανοιχτή, αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τα συναισθήματα και τους φόβους μας. Έτσι, υποστηρίζουμε το σύντροφό μας να επουλώσει αυτούς τους φόβους,  τότε η αγάπη μένει ζωντανή. Όταν μένουμε ανοιχτοί στη μάθηση τότε όχι μόνο μπορούμε να επουλωθούμε ως ζευγάρι αλλά και ο κάθε σύντροφος έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει τον εαυτό του και τους άλλους. Μαθαίνουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας και να μπορούμε να μοιράσουμε την αγάπη με πολλούς τρόπους.

Η ζωντάνια προκύπτει από την όρεξη για μάθηση. Έτσι, κάθε σύντροφος είναι ανοιχτός να αναλάβει την ευθύνη για την επούλωση των φόβων του και των περιοριστικών του πεποιθήσεων.