Οι πρώτες μέρες με αντικαταθλιπτικά φάρμακα
Αν και τα νεότερα αντικαταθλιπτικά της σεροτονίνης (όπως τα SSRIs και SNRIs) έχουν συνήθως λιγότερες ή λιγότερο σοβαρές παρενέργειες από τα παλαιότερα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να εμφανιστούν διάφορες παρενέργειες παρόλο αυτά. Κατά τις πρώτες μέρες ή εβδομάδες της λήψης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες ή ακόμα και να αισθανθεί χειρότερα κανείς, πριν αρχίσει να αισθάνεται πολύ καλύτερα.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να δράσουν τα αντικαταθλιπτικά;
Οι εμπειρίες με τα αντικαταθλιπτικά ποικίλλουν. Συνήθως χρειάζονται αρκετές εβδομάδες προτού οι άνθρωποι αρχίσουν να αισθάνονται κάποιο όφελος. Οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από κατάθλιψη αρχίζουν να έχουν σημαντικά οφέλη μετά από περίπου 3-4 εβδομάδες. Κάποιοι μπορεί να νιώθουν νωρίτερα τα αποτελέσματα, ενώ άλλοι (οι πιο ηλικιωμένοι συνήθως) χρειάστηκαν 5-8 εβδομάδες για να αισθανθούν διαφορά στη διάθεσή τους.
Ο ειδικός ψυχίατρος συνταγογραφεί συνήθως μια χαμηλή δόση αντικαταθλιπτικού τις πρώτες μέρες και αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πιθανότητας να εμφανιστούν παρενέργειες, ή στην ένταση αυτών εφόσον παρουσιαστούν.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσουν διαφορετικά αντικαταθλιπτικά πριν βρουν αυτό που τους ταιριάζει. Δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί το αν και πως θα ταιριάξει το αντικαταθλιπτικό φάρμακο στον οργανισμό του ασθενούς. Υπάρχουν ορισμένα τεστ DNA (φαρμακογονιδιωματική) που μπορούν να εξετάσουν το μεταβολισμό του φαρμάκου, αλλά δεν έχουν ιδιαίτερη αξία στην κλινική πράξη.
Τι μπορεί να παρατηρήσω τις πρώτες μέρες και εβδομάδες αφού ξεκινήσω αντικαταθλιπτικά;
Ακολουθεί ένα γενικό χρονοδιάγραμμα που περιγράφει πότε μπορεί να περιμένετε να δείτε αποτελέσματα από τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα:
1η Ημέρα – Την πρώτη ημέρα λήψης ενός αντικαταθλιπτικού φαρμάκου, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα αισθανθούν απολύτως τίποτα. Μερικοί μπορεί να παρατηρήσουν παρενέργειες όπως ναυτία ή στομαχικές διαταραχές που μπορεί να είναι ήπιες.
1η Εβδομάδα – Σε μία εβδομάδα, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να παρατηρήσουν κάποιες άλλες παρενέργειες όπως ανησυχία, προβλήματα ύπνου, διάρροια, ξηροστομία και σεξουαλικά προβλήματα. Ο ασθενής μπορεί να μην δει ακόμη τα επιθυμητά θετικά αποτελέσματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, τις πρώτες ημέρες λήψης ενός αντικαταθλιπτικού, μπορεί κάποιος να αισθανθεί χειρότερα. Ωστόσο αυτό παρέρχεται μετά από μερικές ημέρες. Αν εμφανιστούν κάποιες παρενέργειες (και ιδίως ανησυχία), μπορεί τις πρώτες ημέρες να συνταγογραφηθούν παράλληλα ηρεμιστικά (όπως το Xanax) για να ανακουφιστεί ο ασθενής.
2 εβδομάδες – Μετά από 14 ημέρες θεραπείας, οι άνθρωποι μπορεί να δουν τις αρχικές παρενέργειές τους να εξαφανίζονται. Ίσως επίσης να παρατηρήσουν κάποιες θετικές αλλαγές στα αρχικά συμπτώματά τους, όπως βελτίωση της διάθεσης, πιο ευχάριστες σκέψεις, βελτιωμένο ύπνο και περισσότερη ενέργεια.
1ος Μήνας – Όταν κάποιος ολοκληρώσει τον πρώτο μήνα της θεραπείας του, συνήθως παρατηρείται μια σημαντική βελτίωση.
2 μήνες – Με την εξαίρεση των ηλικιωμένων (που μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος), μέσα σε 2 μήνες το φάρμακο έχει δείξει τις δυνατότητες του για να σας βοηθήσει. Αν δεν έχετε βοηθηθεί ήδη, θα πρέπει να υπάρξει προβληματισμός.
3 μήνες – Στις 90 ημέρες από τη θεραπεία, τα πλήρη αποτελέσματα του αντικαταθλιπτικού θα είναι ενεργά, επομένως εάν τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι ακόμα έντονα, θα πρέπει να υπάρξει συζήτηση για το θέμα. Σε τρεις μήνες, οι άνθρωποι μπορεί επίσης να παρατηρήσουν κάποια αύξηση βάρους, η οποία θα μπορούσε να είναι μια παρενέργεια ή ένα σημάδι ότι έχει επιστρέψει η όρεξη κάποιου.
Αντικαταθλιπτικά - πόσος χρόνος χρειάζεται για να δράσουν;
6 Μήνες – Εάν τα συμπτώματα εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται καλά και αυτό είναι το πρώτο επεισόδιο κατάθλιψης, ο ψυχίατρος που σας παρακολουθεί θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο διακοπής των αντικαταθλιπτικών. Στους μήνες αυτούς θα ήταν πολύ σοφό να έχετε κάνει κάποιου είδους ψυχοθεραπεία, για να επεξεργαστείτε τα πραγματικά αίτια της κατάθλιψης και τον τρόπο που διαχειρίζεστε τη θλίψη, το στρες και τα συναισθήματά σας.
1 Έτος – Όπως και στο όριο των έξι μηνών, δεν αναμένονται νέες αλλαγές σε ένα έτος. Είναι μια άλλη καλή ευκαιρία να επανεκτιμήσετε την αντικαταθλιπτική θεραπεία για να δείτε εάν πρέπει να τροποποιηθεί ή να συνεχίσετε ως έχει.
Μετά από 1 έτος – Η τυπική διάρκεια θεραπείας με ένα αντικαταθλιπτικό είναι ένας χρόνος, αλλά πολλοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούν περισσότερο. Μερικοί μπορεί να αισθάνονται ότι το φάρμακο έχει χάσει την αποτελεσματικότητά του με την πάροδο του χρόνου, αλλά πολλοί θα μπορούσαν να παραμείνουν στην ίδια δόση για ακόμα μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα (χρόνια). Εάν ο ασθενής έχει παρουσιάσει πολλαπλά επεισόδια κατάθλιψης στη ζωή του (υποτροπιάζουσα κατάθλιψη), τότε η αγωγή μπορεί να χρειάζεται για μεγαλύτερο διάστημα, μακροχρονίως ή και εφ΄όρου ζωής.
Αυτό είναι ένα τυπικό χρονοδιάγραμμα, αλλά υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις στον κανόνα. Οι άνθρωποι θα πρέπει πάντα να είναι υπομονετικοί και να επικοινωνούν με τον ψυχίατρό τους για να διασφαλίζουν τις καλύτερες επιλογές για αυτούς.
Χρόνος δράσης αντικαταθλιπτικών - πότε να περιμένετε τα μέγιστα οφέλη
Το μέγιστο όφελος από ένα αντικαταθλιπτικό (σε μια συγκεκριμένη δόση) αναμένεται περίπου μετά από δύο μήνες χρήσης. Σε εκείνο το σημείο, θα πρέπει να παρατηρηθεί η πλήρης επίδραση του αντικαταθλιπτικού, για τη συντριπτική πλειοψηφία των ενήλικων ασθενών (με τους ηλικιωμένους μπορεί να χρειαστεί ακόμα περισσότερος χρόνος).
Εάν ένα άτομο εξακολουθεί να μην είναι ευχαριστημένο με το αποτέλεσμα, ο ψυχίατρος θα μπορούσε να αποφασίσει να αυξήσει τη δόση, να αλλάξει το φάρμακο ή να προσθέσει και ένα δεύτερο φάρμακο για να ενισχύσει τα αποτελέσματα. Αν μετά από επανειλημμένες προσπάθειες δεν υπάρχει αποτέλεσμα, τίθεται αφενός το θέμα της ανθεκτικής κατάθλιψης αλλά και το θέμα του ορθού της διάγνωσης. Χρειάζεται πάντα υπομονή γιατί τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται χρόνο για να δείξουν τη δράση τους.
Το πρώτο βήμα: διάγνωση - τεστ για την κατάθλιψη
Δεν χρειάζεται να φοβάστε τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, γενικώς είναι ασφαλή και καλώς ανεκτά φάρμακα. Ούτε εξάρτηση προκαλούν. Αυτό που σας βλάπτει είναι η κατάθλιψη. Για αυτό αρχίστε με το τεστ κατάθλιψης, για μια πρώτη εκτίμηση αν έχετε συμπτώματα κατάθλιψης.
Αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ είναι αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, και πως έχει περισσότερα οφέλη μακροπρόθεσμα σε σχέση με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Ιδιαίτερα αποτελεσματικό είναι και το EMDR το οποίο είναι μια εξαιρετική ψυχοθεραπευτική τεχνική η οποία μπορεί να απαλλάξει τον άνθρωπο από βιώματα και εμπειρίες.
Συμπληρωματικά, η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ μπορεί να προσφέρει βοήθεια στην κατάθλιψη, και ιδίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ψυχοπιεστικά γεγονότα. Όλες οι παραπάνω θεραπευτικές μέθοδοι μπορούν να συνδυαστούν για καλύτερα και ταχύτερα αποτελέσματα.