Γιατί είναι δύσκολη η συγχώρεση του εαυτού;

Συγχώρεση του εαυτού

Πολλές φορές όταν πληγώνουμε τους άλλους, συνήθως βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα όπως η ντροπή και οι ενοχές. Παρόλο που αποζητάμε τη συγχώρεση, ίσως να μην μπορούμε εμείς οι ίδιοι να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας. Η συγχώρεση του εαυτού είναι μια δύσκολη υπόθεση.

Για αρκετούς ανθρώπους ακόμη και τα μικρά λάθη μπορεί να είναι μεγάλο πρόβλημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ντροπή και οι ενοχές είναι ένας αμυντικός μηχανισμός. Τα συναισθήματα μας είναι αυτά που μας καθοδηγούν και έτσι μπορούμε να μάθουμε από τα λάθη μας.

Τι είναι η συγχώρεση του εαυτού;

Υπάρχει ένα παράδοξο στη συγχώρεση του εαυτού. Από την μία πλευρά, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αν συγχωρήσουν τον εαυτό τους, του δίνουν την άδεια να κάνει ξανά το ίδιο λάθος.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν την συγχώρεση του εαυτού ως πολύ σημαντικό κομμάτι της ψυχικής τους υγείας. Επειδή αν δεν συγχωρούν τον εαυτό τους και διατηρούν μέσα τους τις ενοχές και τη ντροπή, αυτό δεν οδηγεί σε καμία θετική αλλαγή.

Αυτό εξηγεί εν μέρει ότι η συγχώρεση δεν είναι μια μονοδιάστατη ενέργεια. Είναι μια διαδικασία μέσω της οποίας αρχίζουμε να αντικαθιστούμε τα συναισθήματα της ντροπής και των ενοχών, τα οποία δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο, με συμπόνια προς τον εαυτό μας, και την επιθυμία να αλλάξουμε.

Η αληθινή συγχώρεση του εαυτού για να μας οδηγήσει στην ουσιαστική αλλαγή , χρειάζεται πολλή προσπάθεια.

Στην πραγματικότητα, η συγχώρεση του εαυτού  περιλαμβάνει τον προβληματισμό για τη συμπεριφορά μας. Η συγχώρεση του εαυτού είναι μια παραγωγική διαδικασία, ειδικά μετά από τραυματικές εμπειρίες, όπως η ντροπή που νιώθουν τα θύματα κακοποίησης.

Τι είναι η εσωτερική επικριτική φωνή;

Η εσωτερική επικριτική φωνή είναι μια φωνή μέσα μας που συνεχώς μας λέει ότι αποτυγχάνουμε, ότι κάνουμε συνεχώς λάθη ή ότι πρέπει να γίνουμε καλύτεροι. Για να είμαστε ειλικρινείς είναι πολύ κακιά. Είναι πολύ σκληρή. Κανείς μας δεν θα μιλούσε με αυτό τον τρόπο σε ένα φίλο ή σε ένα αγαπημένο του πρόσωπο. Και σίγουρα δεν θα δείχναμε ανοχή αν μας μιλούσε κάποιος με αυτό τον τρόπο (ειδικά κάποιος που αγαπάμε).

Αλλά όταν αυτές οι σκέψεις μένουν μέσα μας, πολλές φορές μοιάζουν αληθινές. Η αλήθεια είναι πως δύσκολα αμφιβάλλουμε για τις σκέψεις μας επειδή έχουμε την τάση να τις θεωρούμε σωστές. Αυτή η ασυνείδητη εσωτερική φωνή μπορεί να προκαλεί μεγάλη ζημιά. Όταν μας κυριεύει, έχουμε δεύτερες σκέψεις για όσα λέμε, κάνουμε ή ονειρευόμαστε. Και η καλλιέργεια της συμπόνιας προς τον εαυτό είναι ο μοναδικός δρόμος να κατευνάσουμε αυτή τη φωνή.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας;

Το να συγχωρεί κάποιος τους ανθρώπους είναι και αυτό μια ανάγκη. Ωστόσο, επειδή γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας και τις συνθήκες γύρω από τις αποφάσεις και τα λάθη μας, έχουμε την τάση να κάνουμε αυστηρή κριτική στον εαυτό μας. Είναι αλήθεια, ότι το πιο δύσκολο πράγμα είναι να συγχωρούμε τον εαυτό μας.

Εξισώνουμε την ενοχή και την ντροπή με τις τύψεις

Υπάρχει μια υποσυνείδητη ιδέα ότι οι ενοχές και η ντροπή είναι ένας τρόπος να πληρώνουμε για τα λάθη μας. Μερικές φορές, αυτό αφορά την βλάβη που προκαλέσαμε στους άλλους, και έτσι πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε τη συγχώρεση.

Μένουμε κολλημένοι σε ένα κύκλο ενοχών

Μερικοί άνθρωποι κουβαλούν μέσα τους την ντροπή και τις ενοχές για πολύ καιρό. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για πολλούς λόγους, όπως τα κοινωνικά στερεότυπα, η τελειομανία και διάφορες άλλες καταστάσεις. Εσωτερικεύουν αυτά τα συναισθήματα στο σώμα τους και είναι πολύ δύσκολο να τα αποχωριστούν.

Νιώθουμε ότι δεν πήραμε το μάθημά μας

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι  άνθρωποι δυσκολεύονται να συγχωρήσουν τον εαυτό τους επειδή απλά θέλουν να βεβαιωθούν ότι δεν βιάζονται.

Αυτός ο δισταγμός έχει τη βάση του στην αβεβαιότητα και στο γεγονός ότι δεν κάνουμε τις "σωστές" αλλαγές ώστε να αξίζουμε την συγχώρεση. Όμως όταν συνεχίζουμε να τιμωρούμε τον εαυτό μας με αυτή την αρνητική συζήτησης, τότε ενισχύουμε τον κύκλο της ντροπής.

Μέσα από αυτό το ταξίδι μπορεί να έρθουν στην επιφάνεια αναμνήσεις από προηγούμενα λάθη τα οποία δεν έχουμε αφήσει πίσω μας. Μπορεί να αποκαλύψουμε βαθύτερα τραύματα τα οποία επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας, όλα αυτά είναι δύσκολο να τα αντιμετωπίσει κάποιος.

Γιατί είναι σημαντικό να συγχωρούμε τον εαυτό μας;

Η συγχώρεση του εαυτού είναι πολύ σημαντική για την ψυχική μας υγεία. Όταν έχουμε το κουράγιο να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας δεν μένουμε στον κύκλο της ντροπής και των ενοχών.

Όταν συγχωρούμε τον εαυτό μας, τότε μπορούμε να είμαστε ευάλωτοι. Μαθαίνουμε να ακούμε την εποικοδομητική κριτική αντί να παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά, μια κατάσταση που ενισχύει τις ανασφάλειές μας.

Ποια είναι τα οφέλη της συγχώρεσης του εαυτού;

Στη ρίζα της, η αυτοκριτική είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός. Η λειτουργία της είναι να μας προστατεύει από κοινωνικές και επαγγελματικές αποτυχίες. Η επικριτική φωνή μας προσπαθεί να μας κρατά συντονισμένους με τις αξίες μας (παρόλο που αυτό είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό).

Όταν κάνουμε αυστηρή κριτική στον εαυτό μας αυτό είναι αντιπαραγωγικό, δεν μας δίνει κίνητρο και μας αποθαρρύνει. Και φυσικά, δεν μας δίνει τη δυνατότητα να μάθουμε από τα λάθη μας και να προχωρήσουμε μπροστά.

Η συγχώρεση του εαυτού από την άλλη πλευρά έχει πολλά οφέλη, ψυχικά και σωματικά.

1. Βελτίωση της συναισθηματικής και της ψυχικής υγείας

Οι αρνητικές σκέψεις μπορεί να εντείνουν το άγχος, την ανησυχία και την κατάθλιψη. Όταν νιώθουμε συμπόνια για τον εαυτό μας, εκτονώνουμε την πίεση που μας προκαλούν όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα.

2. Ενίσχυση της παραγωγικότητας

Όλοι κάνουμε λάθη. Όταν όμως μένουμε κολλημένοι σε αυτά ( ή παραλύουμε από το φόβο της αποτυχίας) δεν έχουμε την ενέργεια να μάθουμε από αυτά και να προσχωρήσουμε. Η συμπόνια προς τον εαυτό βελτιώνει την αυτοπεποίθηση, την αντοχή και την αυτοεκτίμηση.

3. Μείωση της γνωστικής ασυμφωνίας

Όταν κάνουμε κάτι που μοιάζει "λάθος", τότε νιώθουμε ψυχική αναστάτωση (γνωστική ασυμφωνία). Αυτό το συναίσθημα είναι μια προειδοποίηση, ότι έχουμε βγει εκτός πορείας και δεν συμβαδίζουμε με τις αξίες μας. Η αναγνώριση αυτού του συναισθήματος είναι μια εμπειρία μάθησης και ένας τρόπος για να επαναφέρουμε την ισορροπία και να μειώσουμε τις αρνητικές επιδράσεις αυτών των εσωτερικών αντιφάσεων.

4. Αντιμετώπιση του συνδρόμου του απατεώνα

Όταν αφήνουμε πίσω μας την ανάγκη για τελειότητα, μπορούμε να εξελιχθούμε και να μάθουμε. Αυτή η συμπεριφορά ότι μπορούμε να μαθαίνουμε για μια ζωή είναι ακριβώς αντίθετη με το σύνδρομο του απατεώνα. Όταν αγκαλιάζουμε τον εαυτό μας και αποδεχόμαστε ότι δεν είμαστε τέλειοι, δεν είναι τόσο δύσκολο να συγχωρούμε τον εαυτό μας για τα λάθη μας. Μπορούμε να δούμε τα λάθη ως ευκαιρίες μάθησης.

5. Βελτίωση της σωματικής υγείας

Οι ενοχές και η ντροπή έχουν κόστος για την υγεία μας. Η συγχώρεση, ωστόσο, βελτιώνει την συνολική μας υγεία.

Το σωματικό κόστος των ενοχών και της ντροπής

Η έλλειψη συγχώρεσης του εαυτού οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα άγχους. Όταν οι ορμόνες του στρες αυξάνονται, ολόκληρο το σώμα μας υποφέρει. Αυτές οι επιδράσεις περιλαμβάνουν:

• αδύναμο ανοσοποιητικό, με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουμε πιο συχνά
• υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και υψηλή αρτηριακή πίεση
• διαταραχές στο στομάχι και θέματα με την πέψη

Μπορώ να συγχωρήσω γρήγορα τον εαυτό μου;

Δεν έχει σημασία πόσο γρήγορα συγχωρεί κάποιος τον εαυτό του για τα λάθη του. Το σημαντικό είναι η δέσμευση στην εξερεύνηση του εαυτού:

• Πώς οι πράξεις μου πλήγωσαν τους άλλους;
• Πώς νιώθω για αυτό;
• Πώς θα προχωρήσω;

Αυτή η εσωτερική συζήτηση δεν είναι απαραίτητα μια διαδικασία που χρειάζεται συγκεκριμένο χρόνο για να γίνει.