Χασίς και παρενέργειες: μόνο “αθώο” δεν είναι – Ψυχικές διαταραχές

Παρενέργειες χασίς (κάνναβη)

Η ανησυχία για τις θετικές και τις αρνητικές επιδράσεις του χασίς είναι ένα φλέγον ζήτημα τα τελευταία χρόνια. Λόγω της νομιμοποίησης της χρήσης της σε πολλές χώρες, αρχίζουν και μένουν στην αφάνεια οι παρενέργειες του χασίς (κάνναβη, μαριχουάνα), οι επιπτώσεις της χρήσης του και οι ψυχικές διαταραχές που προκαλεί.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι κάνουν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. Η τακτική και η χρόνια χρήση της έχει πολλές αρνητικές επιδράσεις. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα νέα είδη κάνναβης είναι πολύ πιο ισχυρά. Φυσικά, αυτό είναι απόλυτα λογικό καθώς τα νέα είδη κάνναβης είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που υπήρχαν στην άγρια φύση.

Είναι ασφαλής η χρήση της κάνναβης;

Ακόμη και σήμερα η κάνναβη αποτελεί ναρκωτικό, δηλαδή μια ουσία που μέχρι στιγμής δεν έχει αποδεδειγμένη ιατρική χρήση αλλά πολλές πιθανότητες ανάπτυξης εθισμού και άλλων προβλημάτων:

• η συστηματική, χρόνια ή υπερβολική χρήση κάνναβης επιδρά σε διάφορες εγκεφαλικές λειτουργίες, προκαλώντας παρόμοιες μεταβολές με αυτές της χρήσης ηρωίνη, κοκαΐνης και οινοπνεύματος.
• κίνδυνος εθισμού: ο εθισμός και η εξάρτηση ξεκινάει όταν το άτομο αναζητά ενεργά την ουσία και τη χρησιμοποιεί συστηματικά. Η συστηματική χρήση χασίς οδηγεί στην ανάπτυξη ανοχής, δηλαδή την ανάγκη για λήψη όλο και μεγαλύτερης ποσότητας χασίς για να αισθανθεί την ίδια ευφορία που ένιωθε προηγουμένως.
• συσχέτιση με καρκίνο: η χρήση χασίς σχετίζεται με κάποια είδη καρκίνου και με διαταραχές στο αναπνευστικό, ανοσοποιητικό και γεννητικό σύστημα. Όταν κάποιος καπνίζει χασίς, προσλαμβάνει καρκινογόνα χημικά συστατικά.

Στις μέρες μας οι κυβερνήσεις και εταιρείες αξιολογούν τα οικονομικά οφέλη που έχει η χρήση της κάνναβης για ψυχαγωγία και θεραπεία, μια τάση που είναι νόμιμη σε όλο και περισσότερες χώρες. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες μελέτες αφορούν την κανναβιδιόλη (CBD). Η κανναβιδιόλη είναι ένα ενεργό συστατικό της κάνναβης, το οποίο μπορεί να αποτελεί θεραπεία για διάφορες καταστάσεις. Αυτές περιλαμβάνουν το χρόνιο πόνο, το γλαύκωμα και την επιληψία.

Πλέον υπάρχουν προϊόντα όπως οι συσκευές καπνίσματος με κάνναβη, βρώσιμα προϊόντα με κάνναβη, που έχουν πολύ υψηλά επίπεδα THC (τετραϋδροκανναβινόλη). Η THC είναι το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της κάνναβης.

Επιπλέον, κάθε άτομο ανακαλύπτει ή χρησιμοποιεί το χασίς με διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικές ηλικίες και με διαφορετικά επίπεδα ανθεκτικότητας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο είναι πιθανό να αντιδρά διαφορετικά στο χασίσι (ή αλλιώς μαριχουάνα, κάνναβη).

Παρενέργειες χασίς και Ψυχικές διαταραχές

Αλλά παρά την όλο αυξανόμενη συζήτηση για την αποποινικοποίηση της χρήσης της κάνναβης, προκαλεί σοβαρές παρενέργειες και συχνά οδηγεί σε ψυχικές διαταραχές, για αυτό πρέπει κάποιος να σκεφτεί πολύ σοβαρά τα υπέρ και τα κατά. Ποιες είναι όμως τα συμπτώματα, οι παρενέργειες και οι επιπτώσεις της χρήσης χασίς;

1. Προβλήματα μνήμης

Τα στοιχεία δείχνουν ότι το χασίς επηρεάζει αρνητικά την βραχυπρόθεσμη μνήμη, και ο εγκέφαλος δεν μπορεί να συγκρατεί πράγματα που έγιναν ακόμη και 20 λεπτά νωρίτερα. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η υπερβολική ή χρόνια χρήση κάνναβης μπορεί να οδηγεί σε προβλήματα στην μακροπρόθεσμη μνήμη και στη δημιουργία ψεύτικες αναμνήσεις.

Το χασίς προκαλεί εξασθένηση της μνήμης λόγω του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρά με τον ιππόκαμπο, το κέντρο της μνήμης, των συναισθημάτων και του αυτόνομου νευρικού συστήματος στον εγκέφαλο. Μια μελέτη που έγινε σε άτομα που έκαναν χρήση κάνναβης για χρόνια έδειξε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο σχήμα του ιππόκαμπου.

Επίσης, αυτά τα άτομα είχαν πιο φτωχή επεισοδιακή μνήμη. Η επεισοδιακή μνήμη είναι η ικανότητά μας να συγκρατούμε αυτοβιογραφικά στοιχεία, όπως τοποθεσίες, ημερομηνίες, συναισθήματα, και ποιος, τι, που, γιατί και πότε έγινε κάτι.

Γενικά, ο ιππόκαμπος χάνει κάποιους νευρώνες όσο μεγαλώνουμε με αποτέλεσμα να έχουμε δυσκολία στην εκμάθηση νέων πληροφοριών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η χρόνια χρήση κάνναβης μπορεί να επιδεινώνει αυτή την κατάσταση.  Η χρόνια χρήση χασίς έχει επίσης σχέση με τη δημιουργία ψευδών αναμνήσεων.

2. Σχιζοφρένεια

Η χρήση κάνναβης μπορεί να οδηγεί στην έναρξη της σχιζοφρένειας. Η σχιζοφρένεια (ψυχωσική διαταραχή) είναι μια χρόνια ψυχική διαταραχή με κύρια χαρακτηριστικά τις παραληρητικές ιδέες, τις ψευδαισθήσεις, τις παραισθήσεις, την σύγχυση, την έλλειψη κινήτρου, τις δυσκολίες στη διαχείριση των συναισθημάτων, και τα προβλήματα στη σκέψη και στη συγκέντρωση. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το 3% των χρηστών χασίς αναπτύσσουν σχιζοφρένεια, που είναι μία χρόνια διαταραχή, χωρίς να χρειάζεται κάποια υπερβολική χρήση κάνναβης για αυτό το αποτέλεσμα.

3. Κατάθλιψη

Η νομιμοποίηση του χασίς σε πολλές χώρες αποτέλεσε μια τεράστια ανακούφιση για πολλούς ανθρώπους με κατάθλιψη. Στις μέρες μας πολλές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν πιθανά οφέλη από τη χρήση της κάνναβης στην αποκατάσταση του συστήματος των ενδοκανναβιδοειδών στον εγκέφαλο και στην σταθεροποίηση της διάθεσης.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές υποθέσεις για τα οφέλη της ιατρικής κάνναβης στην θεραπεία της κατάθλιψης τα οποία είναι βραχυπρόθεσμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι έφηβοι που κάνουν χρήση κάνναβης έχουν 37% υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη στην πρώιμη ενηλικίωση συγκριτικά με όσους δεν κάνουν χρήση.

Επιπλέον, οι χρήστες χασίς έχουν 50% περισσότερες πιθανότητες για αυτοκτονικές σκέψεις. Έχουν επίσης, τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για απόπειρες αυτοκτονίας συγκριτικά με όσους δεν κάνουν χρήση χασίσι.

4. Μείωση της ευφυΐας

Σύμφωνα με τα στοιχεία η χρήση κάνναβης (μπάφος) οδηγεί σε μόνιμη μείωση του IQ. Η χρόνια χρήση κάνναβης επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος).

5. Εθισμός - εξάρτηση

Η κάνναβη μπορεί να μην είναι τόσο εθιστική όσο άλλα ναρκωτικά, όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη, αλλά μπορεί να οδηγεί σε εθισμό αν η χρήση είναι τακτική. Αυτό έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες στον εγκέφαλο και στο σώμα.

Ο εθισμός στο χασίς περιλαμβάνει δύο στάδια, την εξάρτηση που ακολουθεί τον εθισμό.

Η εξάρτηση από την κάνναβη αφορά την πραγματική εξάρτηση από αυτή. Τα άτομα σε αυτό το στάδιο χρειάζονται την κάνναβη για να είναι λειτουργικά και νιώθουν συμπτώματα στέρησης αν δεν κάνουν γρήγορα χρήση.

Ο εθισμός από την άλλη πλευρά, είναι χρόνιος και προκαλεί ανεξέλεγκτη και έντονη επιθυμία για κάνναβη. Επίσης μπορεί ένα άτομο να κάνει καταναγκαστική χρήση κάνναβης παρά τους κινδύνους που έχει για τη ζωή του.

Περίπου το 30% των χρηστών μπορεί να αναπτύσσει εξάρτηση από το χασίσι, ενώ το 9% αναπτύσσει εθισμό.

Αν και ο κίνδυνος εθισμού στην κάνναβη είναι μικρότερος από άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες, οι επιδράσεις της δεν είναι λιγότερο επικίνδυνες.

Ο εθισμός στο χασίς μπορεί να οδηγεί σε:

• Αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα
• Χαμηλά επίπεδα ενέργειας
• Υψηλό κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα
• Προδιάθεση για ψυχικές διαταραχές
• Άγχος, αγχώδεις διαταραχές (όπως αποσυνδετικά φαινόμενα ή κρίση πανικού)
• κατάθλιψη

6. Στερητικό σύνδρομο

Αν και ένα άτομο μπορεί να σταματήσει τη χρήση κάνναβης, αυτό είναι μια δύσκολη διαδικασία. Η διακοπή της βαριάς χρήσης κάνναβης μπορεί να προκαλεί δυσφορία, και ακόμη και πόνο, ψυχολογικό και σωματικό.

Κάποια από τα συμπτώματα στέρησης περιλαμβάνουν τους πονοκεφάλους, το τρέμουλο, την απώλεια βάρους, την μειωμένη όρεξη, την κατάθλιψη, το άγχος και την αϋπνία.

Αν ένα άτομο αντιμετωπίζει όλα αυτά τα συμπτώματα καλό είναι να μιλά με έναν έμπειρο ψυχοθεραπευτή ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί τα συμπτώματα της στέρησης.

7. Αγχώδεις διαταραχές

Η THC (τετραϋδροκανναβινόλη) εν τέλει αυξάνει την ανησυχία και το άγχος σε ένα άτομο, παρότι αρχικά κατά την χρήση ηρεμεί και χαλαρώνει. Η χρήση χασίς συνδέεται πολύ συχνά με την έναρξη εμφάνισης κρίσεων πανικού.

Όσοι έχουν κάποια προϋπάρχουσα διαταραχή άγχους έχουν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο να έχουν έντονο άγχος από τη χρήση της κάνναβης ή να εμφανίσουν κρίσεις πανικού.

Επίσης συχνά η χρήση κάνναβης συνδέεται με την εμφάνιση επεισοδίων αποπραγματοποίησης-αποπροσωποποίησης.

8. Προβλήματα στους πνεύμονες

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι μια από τις παρενέργειες της κάνναβης (μπάφος) όταν κάποιος καπνίζει είναι η βλάβη που προκαλεί στους πνεύμονες.

Αν και η κάνναβη δεν είναι τόσο επιβλαβής όσο ο καπνός, τα λουλούδια και ο μίσχος περιέχουν καρκινογόνες ουσίες, που σε συνδυασμό με την υψηλή θερμοκρασία και τον καπνό καταστρέφουν τον εύθραυστο ιστό των αεραγωγών στους πνεύμονες.

Όταν κάποιος καπνίζει τακτικά κάνναβη τότε μπορεί να εμφανίζει βρογχίτιδα και τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για λοιμώξεις στους πνεύμονες.

9. Μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης

Τα νέα είδη κάνναβης, τα οποία περιέχουν πολύ υψηλά επίπεδα THC, είναι γνωστό ότι μειώνουν τη σύνθεση της τεστοστερόνης.

Τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να οδηγούν σε αρκετές ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως η έλλειψη ενέργειας, η αύξηση του βάρους και η μειωμένη λίμπιντο. Η τεστοστερόνη επιστρέφει σε φυσιολογικά επίπεδα στους υγιείς ανθρώπους μετά τη διακοπή της χρήσης της κάνναβης.

Ιατρική κάνναβη

Πρέπει να ξεχωρίσουμε τη χρήση κάνναβης/χασίς, από την ιατρική κάνναβη. Η ιατρική κάνναβη είναι μια ειδική μορφή κάνναβης που χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς. Είναι ουσιαστικά ένα φάρμακο που μπορεί να χορηγηθεί σε ασθενείς για την θεραπεία ή την ανακούφιση των συμπτωμάτων σε καταστάσεις όπως ο πόνος που προκαλεί ο καρκίνος.

Η ιατρική κάνναβη αποτελείται από χημικές ενώσεις που ονομάζονται κανναβιδοειδή. Το φυτό της κάνναβης περιέχει 100 διαφορετικά κανναβιδοειδή.  Τα δύο κύρια κανναβιδοειδή για ιατρική χρήση είναι η τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και η κανναβιδιόλη (CBD). Τα διαφορετικά προϊόντα της κάνναβης περιέχουν διαφορετικά ποσοστά αυτών των κανναβιδοειδών, κάποια περιέχουν κυρίως THC, κάποια CBD ή συνδυασμό των δύο.

Τα είδη της ιατρικής κάνναβης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έλαια, βάμματα και εκχυλίσματα (έλαιο κανναβιδιόλης)
• Ακατέργαστη και αποξηραμένη κάνναβη
• Χασίσι
• Φυσικά και συνθετικά κανναβιδοειδή (συνήθως σε μορφή κάψουλας)

Σε ποια προβλήματα υγείας βοηθά η κάνναβη;

Η ιατρική κάνναβη μπορεί να χορηγείται σε ασθενείς από το γιατρό τους για την αντιμετώπιση του πόνου ή των συμπτωμάτων που έχουν σχέση με σοβαρά θέματα υγείας και περιλαμβάνουν:

• Πόνο ή/και συμπτώματα από τον καρκίνο
• Αντιμετώπιση του εμετού μετά από χημειοθεραπεία (θεραπεία για τον καρκίνο)
• Σοβαρή επιληψία
• Θεραπεία των μυϊκών σπασμών και του πόνου στη σκλήρυνση κατά πλάκας
• Πόνο που οφείλεται σε βλάβη του νευρικού συστήματος
• Παρηγορητική θεραπεία, για την ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ασθένειες τελικού σταδίου

Ποιες είναι οι παρενέργειες της ιατρικής κάνναβης;

Όπως συμβαίνει με όλα τα φάρμακα, έτσι και η ιατρική κάνναβη μπορεί να έχει παρενέργειες. Οι παρενέργειες διαφέρουν ανάλογα με την περιεκτικότητα σε THC ή κανναβιδιόλη (CBD). Γενικά, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν λιγότερες παρενέργειες στα προϊόντα που περιέχουν CBD από ότι στα προϊόντα που περιέχουν THC. Αλλά μερικά προϊόντα με CBD απαιτούν υψηλότερη δοσολογία (όπως για τις περιπτώσεις επιληψίας) και ένα ποσοστό ασθενών έχει παρενέργειες στις υψηλές δόσεις CBD.

Οι παρενέργειες της ιατρικής κάνναβης (THC και CBD) περιλαμβάνουν:

• Κόπωση
• Ίλιγγο
• Ναυτία και εμετό
• Πυρετό
• Αύξηση ή μείωση της όρεξης
• Ξηροστομία

Οι παρενέργειες της ιατρικής κάνναβης με υψηλά επίπεδα THC περιλαμβάνουν:

• Μυϊκούς σπασμούς
• Αίσθηση χαλάρωσης ή υπνηλία
• Γνωστικές διαταραχές
• Πεσμένη διάθεση
• Σύγχυση
• Ψύχωση

Παθητικό κάπνισμα

Είναι γνωστό ότι το παθητικό κάπνισμα, η έκθεση στον καπνό από τα τσιγάρα, έχει πολλούς κινδύνους για την καρδιά και τους πνεύμονες, και προκύπτει η ερώτηση αν το παθητικό κάπνισμα της κάνναβης έχει παρόμοιες επιδράσεις. Το παθητικό κάπνισμα της κάνναβης σημαίνει ότι ένα άτομο εισπνέει τις ίδιες τοξικές και καρκινογόνες χημικές ενώσεις όπως συμβαίνει και με το κάπνισμα των τσιγάρων και κάποιες από αυτές είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Το παθητικό κάπνισμα της κάνναβης επίσης περιέχει THC , την κύρια ένωση που είναι υπεύθυνη για τις ψυχοδραστικές επιδράσεις της. Η THC μπορεί να περνά στα βρέφη και στα παιδιά μέσω του παθητικού καπνίσματος, και οι άνθρωποι που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα κάνναβης μπορεί να νιώθουν τις ψυχοδραστικές της επιδράσεις, όπως η ευφορία.

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στην χρήση κάνναβης μέσα στο σπίτι (γονείς, συγγενείς ή φροντιστές) και στα ανιχνεύσιμα επίπεδα της THC στα παιδιά. Τα παιδιά που εκτίθενται στην THC έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αρνητικές παρενέργειες στην υγεία τους. Φυσικά, είναι ανάγκη να γίνουν περισσότερες μελέτες για το παθητικό κάπνισμα της κάνναβης στα παιδιά. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η χρήση κάνναβης στην εφηβεία επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων και προκαλεί προβλήματα στην συγκέντρωση, στο κίνητρο και στη μνήμη.