Νευροψυχιατρική – TMS

Νευροψυχιατρική - TMS

Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός - TMS

Το TMS (διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός) είναι μια νέα θεραπεία που εφαρμόζεται σε ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ διαταραχές, όπως η ανθεκτική κατάθλιψη. Οι διάφορες μορφές του TMS έχουν εξελιχθεί με τα χρόνια, από το 1985 που παρουσιάστηκε η πρώτη σύγχρονη συσκευή. Η τεχνολογία τελικά οδήγησε στην ανάπτυξη των rTMS, dTMS, iBTS και διαφορετικών πρωτοκόλλων για διαφορετικές ανθεκτικές ψυχιατρικές καταστάσεις.

Όλες αυτές οι νέες θεραπείες TMS έχουν μερικά κοινά στοιχεία. Είναι μη επεμβατικές, με σχετικά λίγες παρενέργειες. Οι ασθενείς δεν παίρνουν κάποιο αναισθητικό (όπως γίνεται στην ηλεκτροσπασμοθεραπεία ECT) και μπορούν να συνεχίσουν την καθημερινότητά τους μετά τις συνεδρίες τους. Για αυτούς τους λόγους, το TMS έχει μέλλον ως μέθοδος θεραπείας.

Ωστόσο, επαναλαμβάνουμε πως το TMS δεν είναι για όλους τους ασθενείς. Νόημα έχει για όσους δεν ανταποκρίνονται καλά στα φάρμακα. Η θεραπεία με rTMS και dTMS απαιτεί έξι εβδομάδες, με καθημερινές συνεδρίες.

1. rTMS

Το rTMS (επαναλαμβανόμενος διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός) χρησιμοποιεί για θεραπεία ένα πηνίο σχήματος-8 που στέλνει μαγνητικούς παλμούς στον εγκέφαλο, με στόχο να διεγείρει τη νευρική δραστηριότητα συγκεκριμένα στον προμετωπιαίο φλοιό και σε άλλες περιοχές.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα αποτυγχάνουν να βοηθήσουν άτομα με συμπτώματα κατάθλιψης. Το rTMS μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με αντικαταθλιπτικά ή μόνο του. Οι συνεδρίες του rTMS συνήθως διαρκούν 30-45 λεπτά και η θεραπεία rTMS απαιτεί συνολικά περίπου έξι εβδομάδες συνεδριών, και κάποιες επαναληπτικές συνεδρίες στη συνέχεια για συντήρηση της θεραπείας.

2. dTMS

Το dTMS (Deep TMS) είναι πιο εξελιγμένο και αποτελεσματικό σύστημα από το rTMS. Αντί για το πηνίο σχήμα-8, το dTMS διαθέτει ένα νέο πηνίο με σχήμα H που βρίσκεται μέσα σε ένα κράνος με επένδυση, το οποίο μπορεί να φτάσει βαθύτερα στον εγκέφαλο, και με σημαντικά ευρύτερη περιοχή στόχευσης. Ενώ οι μαγνητικοί παλμοί που ενεργοποιούνται από το τυπικό rTMS φτάνουν μόνο σε βάθος 0,7 εκατοστά, η τεχνολογία του dTMS καταφέρνει να φτάσει στα 3,2 εκατοστά. Το dTMS είναι πιο εύκολο στη στόχευση και μειώνει τα σφάλματα.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το dTMS είναι πολύ αποτελεσματικό στη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης, με τους ασθενείς να έχουν ποσοστό ύφεσης 68% σε σύγκριση με το 45% των ασθενών που χρησιμοποίησαν rTMS. Οι συνεδρίες συνήθως διαρκούν 20-30 λεπτά και ολόκληρη η πορεία της θεραπείας απαιτεί εβδομάδες για να ολοκληρωθεί.

3. SAINT TMS (Pasadena iTBS - SNT)

Το νέο πρωτόκολλο SAINT TRD μελετήθηκε το 2020 στο Στάνφορντ. Η SAINT (Stanford Accelerated Intelligent Neuromodulation Therapy) είναι μία εξέλιξη των τεχνικών TMS, καθώς εξατομικεύει, βελτιώνει και επιταχύνει ακόμα περισσότερο τη θεραπεία. Χρησιμοποιείται η μαγνητική εγκεφάλου (fcMRI) για να εντοπιστεί ο καλύτερος δυνατός στόχος στον εγκέφαλο. Οι συνεδρίες TBS (theta burst stimulation, διέγερση θήτα), διαρκούν πέντε λεπτά και γίνονται συνολικά 10 φορές ανά 50 λεπτά μέσα σε μία ημέρα, ενώ η θεραπεία ολοκληρώνεται μέσα σε πέντε ημέρες (συγκριτικά με τις 6 εβδομάδες που χρειάζονται τα rTMS και dTMS). Οι μόνες παρενέργειες ήταν μια προσωρινή κόπωση και οι πονοκέφαλοι.

Και εδώ υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα εφαρμογής theta burst stimulation με διάφορα ακρωνύμια, όπως το iTBS και το cTBS, τα οποία έχουν ορισμένες μικρές διαφορές, αλλά ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια μέθοδο μαγνητικής διέγερσης του εγκεφάλου. Οι σύντομοι χρόνοι θεραπείας και το ποσοστό επιτυχίας του cTBS που φτάνει το 80% (σε σύγκριση με το 50% του rTMS) καθιστούν το SAINT TMS το καλύτερο πρωτόκολλο για τη ανθεκτική κατάθλιψη και τον αυτοκτονικό ιδεασμό. Προς το παρόν είναι εγκεκριμένο στην Αμερική για την θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης και την αγχώδη κατάθλιψη, αλλά υπάρχει επίσης η πιθανότητα το iTBS να ανακουφίσει όσους υποφέρουν από PTSD και εθισμούς. Οι ασθενείς (που μπορεί να πάσχουν χρόνια από ανθεκτική κατάθλιψη) συνήθως βελτιώνονται εντός λίγων ημερών, για αυτό το SAINT TMS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταχύτερη θεραπεία ασθενών που βρίσκονται σε κρίση.

Το πρωτόκολλο ονομάστηκε SAINT (Stanford accelerated intelligent neuromodulation therapy), προκειμένου να διαφοροποιηθεί από άλλες προσπάθειες επιτάχυνσης των πρωτοκόλλων TMS χωρίς εξατομικευμένη στόχευση στον εγκέφαλο, υψηλή δόση παλμών ή τα 50λεπτα διαστήματα επανάληψης.

4. tDCS - Διακρανιακός Ηλεκτρικός Ερεθισμός

Ενώ οι παραπάνω τρεις τεχνικές (rTMS, dTMS, Saint TMS) χρησιμοποιούν μαγνητισμό, το tDCS χρησιμοποιεί χαμηλής έντασης ηλεκτρισμό για την διέγερση του εγκεφάλου. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία της κατάθλιψης, και έχει ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως το μειωμένο κόστος θεραπείας συγκριτικά με το rTMS, όπως και ότι μπορεί να γίνει υπό την εποπτεία του ψυχιάτρου στο σπίτι του ασθενούς μιας, και οι συσκευές διέγερσης είναι φορητές. Οι παρενεργειές του είναι ελάχιστες.

Άλλες μέθοδοι για την αντιμετώπιση της ανθεκτικής κατάθλιψης

Για τη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης υπάρχει η επιλογή της ηλεκτροσπασμοθεραπείας ECT και πλέον έχει εγκριθεί και η χρήση της ΚΕΤΑΜΙΝΗΣ. Άλλες εναλλακτικές θεραπείες χωρίς φάρμακα για την κατάθλιψη είναι η φωτοθεραπεία, και η στέρηση ύπνου.