Αντικαταθλιπτικά και αλκοόλ – είναι ασφαλές; Παρενέργειες

Αντικαταθλιπτικά και αλκοόλ - Παρενέργειες

Για τα άτομα που παλεύουν με την κατάθλιψη ή το άγχος, το αλκοόλ είναι συχνά ένας τρόπος αυτοθεραπείας. Μερικοί άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ ως στήριγμα, για να αντιμετωπίζουν τα συναισθήματά τους, το αδιέξοδο και τη μοναξιά ή την αϋπνία, πρακτικές που συχνά καταλήγουν σε εξάρτηση και εθισμό. Η χρήση αλκοόλ ως τρόπου αντιμετώπισης προβλημάτων είναι τόσο συνηθισμένη που το 65% των ατόμων με διαταραχή χρήσης αλκοόλ έχουν επίσης κατάθλιψη. Όμως υπάρχουν πολλοί ασθενείς που παίρνουν ήδη αντικαταθλιπτικά επιθυμούν να πίνουν λίγο αλκοόλ για κοινωνικούς λόγους. Η κατανάλωση αλκοόλ ενώ παίρνετε αντικαταθλιπτικά γενικά δεν συνιστάται. Και σαφώς τα αντικαταθλιπτικά δεν πρέπει να λαμβάνονται ταυτόχρονα (την ίδια ώρα) με αλκοόλ, χωρίς εξαιρέσεις.

Σε αρκετές περιπτώσεις όμως, μια πρωϊνή ή μεσημεριανή δόση αντικαταθλιπτικού και ένα βραδυνό ποτήρι αλκοόλ, δεν αποτελεί κάποιο πρόβλημα. Μερικοί γιατροί λοιπόν επιτρέπουν μια μέτρια ή περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ στους ασθενείς τους, όμως οι πιθανές παρενέργειες διαφέρουν από άτομο σε άτομο και για αυτό είναι απαραίτητο να συζητήσετε το θέμα με τον ψυχίατρό σας.

Παρενέργειες από τη χρήση αντικαταθλιπτικών και αλκοόλ 

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να σας κάνει να νιώθετε καλύτερα προσωρινά, αλλά η συστηματική κατανάλωση μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή σας μακροπρόθεσμα, καθώς το αλκοόλ είναι ένα κατασταλτικό του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και μπορεί να προκαλέσει αισθήματα κατάθλιψης. Το αλκοόλ λοιπόν μπορεί να προκαλέσει από μόνο του κατάθλιψη και επίσης εμποδίζει ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα να λειτουργήσουν όπως θα έπρεπε. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιδείνωση της κατάθλιψης.

Έπιπρόσθετα, η λήψη αντικαταθλιπτικών και η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τα αντανακλαστικά σας, την συγκέντρωσή σας, την ικανότητά σας να σκέφτεστε καθαρά, καθώς και τα δύο επηρεάζουν το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (εγκέφαλο). Εάν ασχολείστε με δραστηριότητες που απαιτούν τη συγκέντρωσή - όπως η οδήγηση - αυτός ο συνδυασμός μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος.

Μπορούν επίσης να προκαλέσουν και άλλες παρενέργειες, όπως πονοκέφαλο, ζάλη και υπνηλία. Τα άτομα που βιώνουν εκ των προτέρων αυτές τις παρενέργειες από το αντικαταθλιπτικό τους, πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να ανεχθούν το συνδυασμό αλκοόλ και αντικαταθλιπτικών.

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν να αλλάξουν την ανοχή στο αλκοόλ, με αποτέλεσμα πιο έντονη ή ακραία μέθη, πιο γρήγορη μέθη, ναυτία, ληθαργικότητα, εξάντληση, απώλεια αναστολών και λιποθυμίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ασυνήθιστη, μη χαρακτηριστική, ακόμη και βίαιη συμπεριφορά.

Σε κάποιες περιπτώσεις οι παρενέργειες από το συνδυασμό αλκοόλ και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων μπορεί να είναι μεγάλες (τοξικότητα, επιληπτικές κρίσεις, κώμα, ακόμα και θάνατος) για αυτό το θέμα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται επιπόλαια, αλλά να το συζητήσετε με τον ειδικό γιατρό που σας παρακολουθεί.

Είναι ασφαλές να πιω ένα ή δύο ποτά;

Το αν είναι ασφαλές για εσάς συγκεκριμένα να πίνετε ένα ή δύο ποτά ενώ παίρνετε αντικαταθλιπτικά φάρμακα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία σας, πιο αντικαταθλιπτικό παίρνετε και σε ποια δόση, άλλα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζετε και άλλα φάρμακα που παίρνετε. Και μην ξεχνάμε πως το αλκοόλ επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο διαφορετικά και πως καθώς μεγαλώνουμε χρειάζεται λιγότερο αλκοόλ για να επιφέρει τις δράσεις/παρενέργειές του.

Σε γενικές γραμμές, σε υγιείς κατά τα άλλα ενήλικες που δεν παίρνουν άλλα φάρμακα και δεν έχουν άλλα προβλήματα υγείας, ένα ποτήρι αλκοόλ περιστασιακά (πχ εβδομαδιαία, και όχι σε ημερήσια βάση) δεν αποτελεί πρόβλημα, έχοντας πάντα στο μυαλό τα όσα γράψαμε παραπάνω. Ένα ποτήρι αλκοόλ σημαίνει σημαίνει περίπου 150ml κρασιού ή 350ml μπύρας. Όσον αφορά άλλα ποτά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοολ (πχ ουϊσκι), ένα ασφαλές όριο μπορεί να είναι τα 30ml (τριάντα ml) καθαρού ποτού.

Αλκοόλ και αντικαταθλιπτικά φάρμακα

Στον παραπάνω πίνακα φαίνεται η σχετική σοβαρότητα των παρενεργειών του συνδυασμού αλκοόλ και αντικαταθλιπτικών. Όσον αφορά συγκεκριμένα τα SSRI αντικαταθλιπτικά, το κάθε ένα εμφανίζει διαφορετική ασφάλεια, για παράδειγμα το Ladose (φλουοξετίνη) είναι πιο ασφαλές σε σύγκριση με το Seropram (σιταλοπράμη) όταν συνδυάζονται με αλκοόλ. Τα τρικυκλικά χρειάζονται πολύ μεγάλη προσοχή, καλύτερα να μην γίνεται καμία χρήση αλκοόλ.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μην συνδυάσετε το αλκοόλ με τα αντικαταθλιπτικά. Όμως εάν επιθυμείτε να πίνετε αλκοόλ ενώ παίρνετε ένα αντικαταθλιπτικό, κάντε το με μέτρο και με ασφάλεια αφού απαραιτήτως συζητήσετε πρώτα το θέμα με τον ψυχίατρό σας.

Χρειάζεται επίσης μεγάλη προσοχή, στην περίπτωση παράλληλης χρήσης ηρεμιστικών χαπιών (όπως το Xanax) και αλκοόλ.

Αλκοόλ, κατάθλιψη και εναλλακτικές λύσεις

Αν κάποιος ασθενής δεν είναι διατεθειμένος να διακόψει το αλκοόλ, τότε:

• μπορεί να χρειάζεται αλλαγή του αντικαταθλιπτικού που λαμβάνει.
• σε μερικές περιπτώσεις η παράλειψη μίας δόσης αντικαταθλιπτικού μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή παρενεργειών ή να εμφανιστούν λιγότερες παρενέργειες, χωρίς όμως αυτό επίσης να είναι μία απόλυτη λύση στο θέμα ή να συνίσταται ως πρακτική.
• μπορείτε να τρώτε φαγητό ενώ καταναλώνετε αλκοολούχα ποτά, για να μειώσετε εν μέρει τις επιπτώσεις του αλκοόλ.