Μελάσα: ιδιότητες και οφέλη

 Μελάσα

Η μελάσα είναι ένα υποπροϊόν της παρασκευής ζάχαρης. Περιέχει περισσότερες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία συγκριτικά με άλλα γλυκαντικά αλλά έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Μπορεί να γίνει μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις θερμίδες που περιέχει.

Τι είναι η μελάσα;

Η μελάσα είναι ένα παχύρευστο σιρόπι που χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό. Προκύπτει από τα ζαχαροκάλαμα ή τα ζαχαρότευτλα.

Αρχικά, γίνεται η σύνθλιψη του ζαχαροκάλαμου ή του ζαχαρότευτλου για την εξαγωγή του χυμού. Στη συνέχεια ο χυμός αυτός βράζει ώστε να σχηματιστούν οι κρύσταλλοι της ζάχαρης. Η μελάσα, είναι το παχύρευστο σκούρο σιρόπι που περισσεύει μετά την αφαίρεση των κρυστάλλων της ζάχαρης.

Βέβαια, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μελάσας.

Ποιοι είναι οι τύποι της μελάσας;

Οι διαφορετικοί τύποι μελάσας ποικίλουν σε χρώμα, υφή, γεύση και περιεκτικότητα σε ζάχαρη:

• Ελαφριά μελάσα: αυτό είναι το σιρόπι που προκύπτει από τον πρώτο βρασμό. Έχει το πιο απαλό χρώμα και την πιο γλυκιά γεύση. Χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην μαγειρική.
• Σκούρα μελάσα: αυτό είναι το σιρόπι που προκύπτει από το δεύτερο βρασμό. Είναι πιο παχύρευστο, πιο σκουρόχρωμο και λιγότερο γλυκό. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, αλλά δίνει στα φαγητά ξεχωριστό χρώμα και γεύση.
• Blackstrap μελάσα (τελική μελάσα): αυτό είναι το σιρόπι που προκύπτει από τον τρίτο βρασμό. Είναι ο πιο παχύρευστος και σκουρόχρωμος τύπος μελάσας και έχει μια πικρή γεύση. Είναι η πιο συμπυκνωμένη μορφή μελάσας, και περιέχει τις περισσότερες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. Για αυτό έχει και τα περισσότερα οφέλη στην υγεία.
• Καθαρή μελάσα: είναι ο πιο καθαρός τύπος μελάσας που δεν έχει υποστεί καμία επεξεργασία.

Θρεπτική αξία μελάσας

Σε αντίθεση με την επεξεργασμένη ζάχαρη, η μελάσα περιέχει βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη Β6, το μαγνήσιο, το μαγγάνιο, ο χαλκός.

Η μελάσα είναι εξαιρετική πηγή καλίου. Το κάλιο βοηθά στην μείωση της συστολικής πίεσης, στην μείωση της χοληστερόλης και συμβάλλει στην υγεία του καρδιαγγειακού.

Το κάλιο παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην ενυδάτωση του σώματος και μαζί το νάτριο βοηθά στις κυτταρικές λειτουργίες στο σώμα.

Μια κουταλιά της σούπας περιέχει 58 θερμίδες, οι οποίες προέρχονται από τους υδατάνθρακες, που είναι κυρίως σάκχαρα.

Παρά τις βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει η μελάσα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Για αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωσή της.

Η αυξημένη πρόσληψη ζάχαρης έχει συνδεθεί με κάποια σοβαρά προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι παθήσεις του καρδιαγγειακού.

Βέβαια, η μελάσα είναι μια πιο υγιεινή εναλλακτική επιλογή για την ζάχαρη.

Ποια είναι τα οφέλη της μελάσας;

Τα περισσότερα από τα παρακάτω οφέλη αφορούν την blackstrap μελάσα.

Ανακούφιση του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου

Η μελάσα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, πράγμα που έχει σημαντικά οφέλη για τις γυναίκες. Γενικά, οι γυναίκες έχουν ανάγκη περισσότερο σίδηρο από τους άνδρες επειδή χάνουν αρκετό σίδηρο στη διάρκεια του φυσιολογικού εμμηνορροϊκού κύκλου κάθε μήνα.

Στην εφηβεία, όπου ξεκινά η έμμηνος ρύση των γυναικών , οι ημερήσιες ανάγκες για σίδηρο είναι αυξημένες, αλλά τα επίπεδα του σιδήρου πέφτουν ξανά στην εμμηνόπαυση. Οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στην μείωση του σιδήρου και στην έμμηνο ρύση.

Ο σίδηρος επίσης βελτιώνει τη διάθεση, που βασίζεται στην ισορροπία των νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και άλλες, που δεν μπορούν να συντεθούν σωστά όταν δεν υπάρχουν επαρκή επίπεδα οξυγόνου στον εγκέφαλο. Για αυτό πολλές φορές η έλλειψη σιδήρου οδηγεί σε πεσμένη διάθεση, κακό ύπνο, χαμηλά επίπεδα ενέργειας και έλλειψη κινήτρου.

Επίσης, κάποια βασικά μεταλλικά στοιχεία στη μελάσα, όπως το μαγνήσιο, τα μαγγάνιο και το ασβέστιο, προλαμβάνουν το σχηματισμό θρόμβων, και έτσι ανακουφίζουν από τις κράμπες και διατηρούν την υγεία των μυών της μήτρας.

Καταπολέμηση του άγχους

Οι βιταμίνες Β, το ασβέστιο και το μαγνήσιο παίζουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση του στρες και του άγχους, και η μελάσα περιέχει πολλά από αυτά τα μεταλλικά στοιχεία.

Η βιταμίνη Β6 για παράδειγμα, αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Αυτός ο νευροδιαβιβαστής είναι σημαντικός για τον έλεγχο της διάθεσης και αποτρέπει τον πόνο, την κατάθλιψη και την κόπωση. Η μελάσα είναι μια καλή πηγή βιταμίνης Β6.

Σταθεροποίηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα

Η μελάσα βοηθά στην σταθεροποίηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, πράγμα το οποίο μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για τους ανθρώπους με διαβήτη. Έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και φυσιολογικά επιβραδύνει το μεταβολισμό της γλυκόζης και των υδατανθράκων , με αποτέλεσμα τη μικρότερη παραγωγή ινσουλίνης.

Επίσης περιέχει υψηλά ποσοστά χρωμίου, το οποίο αυξάνει την αντοχή στη γλυκόζη. Το χρώμιο παίζει σημαντικό ρόλο στο μονοπάτι της ινσουλίνης που επιτρέπει στο σώμα να ελέγχει τα ποσοστά γλυκόζης που λαμβάνουμε, και βοηθά στην ισορροπία των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

Το χρώμιο είναι επίσης σημαντικό για το μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπιδίων.

Πρόληψη του καρκίνου

Η μελάσα αποτελεί ένα υγιεινό υποκατάστατο της ζάχαρης επειδή έχει αντιοξειδωτική δράση. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην πρόληψη της κυτταρικής βλάβης, ειδικά της οξείδωσης. Η οξειδωτική βλάβη παίζει κύριο ρόλο στα νοσήματα και έχει συνδεθεί με πολλές παθήσεις , όπως ο καρκίνος.

Οι τροφές που είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, όπως η μελάσα, συμβάλλουν στην μείωση των ελεύθερων ριζών στο σώμα, η οποία είναι ίσως η κύρια αιτία του καρκίνου. Οι ελεύθερες ρίζες σχηματίζονται φυσιολογικά στο σώμα και παίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλές φυσιολογικές κυτταρικές διαδικασίες. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα των ελεύθερων ριζών μπορεί να είναι επιβλαβή για το σώμα και να προκαλούν βλάβη στα κύτταρα, στο DNA, στις πρωτεΐνες και στις κυτταρικές μεμβράνες.

Υγεία του δέρματος

Η μελάσα περιέχει γαλακτικό οξύ, το οποίο παράγεται από βακτήρια που παίζουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Το γαλακτικό οξύ αποτελεί μια φυσική θεραπεία για την ακμή και άλλα δερματικά θέματα.

Οι λοσιόν προσώπου με γαλακτικό οξύ μειώνουν την φλεγμονή σε ασθενείς με ακμή. Η μελάσα επίσης προάγει την ανάπτυξη των υγιών ιστών, έτσι αποτελεί ένα φυσικό επουλωτικό. Η κατανάλωση μελάσας  επιταχύνει την επούλωση των τραυμάτων, των εγκαυμάτων, και της ακμής και βοηθά στη διατήρηση του καθαρού δέρματος.

Υγεία των οστών

Επειδή η μελάσα είναι μια καλή πηγή ασβεστίου , συμβάλλει στην υγεία των οστών. Καθώς καθημερινά χάνουμε ασβέστιο από το δέρμα, τα μαλλιά, τα νύχια, τον ιδρώτα, τα ούρα και τα κόπρανα, και δεν μπορεί να το συνθέσει το σώμα μόνο του, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο.

Περίπου το 99% του ασβεστίου υπάρχει στα οστά και στα δόντια, και παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην διατήρηση των οστών.

Χωρίς επαρκές ασβέστιο, τα οστά γίνονται πιο ευαίσθητα, με αποτέλεσμα να είναι επιρρεπή σε κατάγματα.

Το ασβέστιο, μαζί με το σίδηρο και το χαλκό, στη μελάσα αναμφίβολα βελτιώνουν την υγεία των οστών.

Βελτίωση της αρθρίτιδας

Η μελάσα έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και έτσι ανακουφίζει από το οίδημα και τον πόνο των αρθρώσεων και βελτιώνει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Η παρουσία σιδήρου, ασβεστίου και αντιοξειδωτικών στη μελάσα επιτρέπουν τη μείωση της φλεγμονής και την ανακούφιση του πόνου.