Ο φόβος της γήρανσης και του θανάτου

Ο φόβος της γήρανσης και του θανάτου

Όσο μεγαλώνουμε, κάποιοι φόβοι υποχωρούν, ωστόσο κάποιοι άλλοι υπονομεύουν την καθημερινότητά μας. Όλοι μας σε ένα βαθμό νιώθουμε σε ένα βαθμό φόβο για τη γήρανση και το θάνατο, αυτό είναι κάτι ανθρώπινο. Δυστυχώς όμως πολλοί άνθρωποι, ειδικά οι ηλικιωμένοι, νιώθουν πολύ έντονο φόβο και ανησυχία για τη γήρανση και το θάνατο.

Η γήρανση είναι κάτι με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι κάποια στιγμή στη ζωή μας, αλλά αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι πόση δύναμη έχει αυτός ο φόβος που μας κρατά πίσω και επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας (ίσως μάλιστα και από τα νεανικά χρόνια).

Ο φόβος ότι απομακρυνόμαστε από τις προσδοκίες μας, ότι δεν παίρνουμε ρίσκα, ο φόβος της συνταξιοδότησης και της αποτυχίας μπορεί να επηρεάζουν σημαντικά την ψυχολογία μας. Ωστόσο αυτό οφείλεται και σε μια κουλτούρα που προωθείται κατά κύριο λόγο από τις διαφημίσεις και τα social media σε καθημερινή βάση, που θέλουν να μας τραβήξουν την προσοχή ή να πουλήσουν τα προϊόντα τους, πατώντας σε ανασφάλειες.

Γιατί φοβόμαστε να μεγαλώσουμε;

Για μερικούς ανθρώπους ο φόβος των φυσικών αλλαγών λόγω γήρανσης τους τρομάζει. Για άλλους, ο φόβος της απώλειας της ανεξαρτησίας τους προκαλεί μεγάλη ανασφάλεια.

Και για πολλούς, είναι ο φόβος του θανάτου. Δεν έχει σημασία ποιος είναι ο φόβος που αντιμετωπίζει ο καθένας. Είναι η ανησυχία για όσα μπορεί να φέρει το μέλλον που μας παρεμποδίζει από το να απολαμβάνουμε την παρούσα στιγμή.

Ο φόβος της γήρανσης προκύπτει από τους μύθους σχετικά με τη γήρανση και τις αρνητικές αντιλήψεις σχετικά με τους ηλικιωμένους ανθρώπους.

Δυστυχώς, στις μέρες μας η κοινωνία βλέπει τη γήρανση ως κάτι ανεπιθύμητο και κάτι που δημιουργεί φόβο. Ωστόσο αυτό, δεν απέχει μόνο από την πραγματικότητα, αλλά είναι μια μορφή ηλικιακού ρατσισμού, μια κοινωνική διάκριση σε βάρος των ηλικιωμένων.

Είναι ανάγκη όλοι μας να ξεπεράσουμε την ιδέα ότι η γήρανση είναι μια "ασθένεια". Οι άνθρωποι ανησυχούν μήπως χάσουν την νεότητα, την υγεία και την ανεξαρτησία τους. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανάγκη να φοβόμαστε τη γήρανση. Είναι μια φυσιολογική διαδικασία που συμβαίνει σε όλους. Και φυσικά μπορεί να είναι μια υπέροχη περίοδος ψυχικά, συναισθηματικά και πνευματικά.

Γιατί φοβόμαστε το θάνατο;

Ο θάνατος είναι το μεγαλύτερο άγνωστο, και ο φόβος για το άγνωστο είναι ένα πανίσχυρο συναίσθημα. Δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε, που πάμε όταν πεθαίνουμε, έτσι είναι φυσιολογικό να φοβόμαστε κάτι που δεν καταλαβαίνουμε.

Επίσης φοβόμαστε το θάνατο επειδή αντιπροσωπεύει το τέλος της ζωής όπως την ξέρουμε. Φοβόμαστε πως δεν θα μπορούμε να κάνουμε, να δούμε και να ζήσουμε πράγματα. Ο θάνατος είναι κάτι οριστικό και αυτό μπορεί να είναι πολύ τρομακτικό.

Για μερικούς ανθρώπους, ο φόβος της γήρανσης έχει άμεση σχέση με το φόβο του θανάτου. Μπορεί να νιώθουν ότι τελειώνει ο χρόνος τους και δεν κατάφεραν να κάνουν όσα ήθελαν.

Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι να ζούμε τη ζωή μας και όχι να σκεφτόμαστε πότε θα πεθάνουμε. Αντί να μένουμε προσκολλημένοι στους φόβους, είναι σημαντικό να ζούμε τη ζωή μας και να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή χωρίς να νιώθουμε τύψεις και ενοχές για το παρελθόν.

Φόβος μήπως γίνουμε ανεπιθύμητοι

Οι σωματικές αλλαγές είναι κομμάτι της γήρανσης. Όταν ζούμε σε ένα κόσμο με επίκεντρο τη νεότητα, στον οποίο οι ρυτίδες, οι λεπτές γραμμές και η χαλάρωση του δέρματος θεωρούνται μη ελκυστικά χαρακτηριστικά, τότε είναι λογικό να νιώθουμε άγχος για τη γήρανση. Βέβαια, όλα αυτά τα πρότυπα ομορφιάς απασχολούν περισσότερο τις γυναίκες παρά τους άνδρες.

Φόβος για τις ασθένειες

Όσο μεγαλώνουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν είναι τόσο δυνατό, με αποτέλεσμα να είμαστε πιο ευάλωτοι σε νοσήματα όπως οι παθήσεις του καρδιαγγειακού, ο καρκίνος και η άνοια. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι θα αποκτήσουν κάποια πάθηση.

Φόβος της απώλειας

Αυτός ο φόβος μπορεί να είναι διαπροσωπικός, σωματικός ή νοητικός. Όσο μεγαλώνουμε χάνουμε σημαντικά πρόσωπα από τη ζωή μας (μέλη της οικογένειας και φίλους), πράγμα που αποτελεί μια μεγάλη προσωπική απώλεια. Οι σωματικές απώλειες μπορεί να αφορούν την κινητικότητα, την ανεξαρτησία και την ζωντάνια. Σε όλους αυτούς τους φόβους προσθέστε και το φόβο για την απώλεια των γνωστικών ικανοτήτων.

Φόβος του θανάτου

Πολλοί άνθρωποι νιώθουν φόβο όταν σκέφτονται πως δεν θα υπάρχουν, πως δεν θα βλέπουν τα εγγόνια τους να μεγαλώνουν. Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι δεν φοβούνται πάντα τον ίδιο το θάνατο, αλλά τη διαδικασία του θανάτου.

Πώς μπορώ να ξεπεράσω το φόβο της γήρανσης και του θανάτου;

Σωστή ενημέρωση

Πρώτα από όλα, πρέπει να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας για όσα φέρνει η γήρανση. Γύρω μας υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση για αυτό πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τα γεγονότα από την φαντασία. Επειδή απλά μεγαλώνουμε αυτό δεν σημαίνει ότι αυτόματα αρρωσταίνουμε και δεν μπορούμε να απολαύσουμε τη ζωή.

Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι ο κάθε άνθρωπος μεγαλώνει διαφορετικά. Αν κάποιος έχει θέματα υγείας ή έκπτωση των νοητικών ικανοτήτων, αυτό δεν σημαίνει ότι συμβαίνει σε όλους. Ο καθένας μεγαλώνει με το δικό του ρυθμό και δεν πρέπει να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους.

Μια μελέτη έδειξε ότι όσο πιο αρνητικές αντιλήψεις έχει κάποιος για τη γήρανση, τόσο πιο πιθανό είναι να φοβάται το θάνατο και να νιώθει άγχος και ακόμη και κατάθλιψη. Και καθώς το στρες οδηγεί στην απελευθέρωση ορμονών όπως η κορτιζόλη, αυτό αποτρέπει την επούλωση.

Όταν κάποιος κατανοεί τη διαδικασία της γήρανσης και ξέρει τι να περιμένει τότε μπορεί να καταλαγιάζει τους φόβους του.

Συγκέντρωση στο παρόν

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να καταπολεμήσει κανείς το φόβο της γήρανσης και του θανάτου είναι να ζει στο παρόν και να απολαμβάνει τα οφέλη της ενσυνειδητότητας. Όταν μένουμε συγκεντρωμένοι σε όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, είναι δύσκολο να ανησυχούμε για πράγματα που ακόμη δεν έχουν συμβεί.

Η ενσυνειδητότητα ενισχύει την αίσθηση της ηρεμίας, η οποία απαλύνει τους φόβους.

Δώστε προσοχή στις μικρές λεπτομέρειες της ζωής και απολαύστε τις καλές στιγμές. Με αυτό τον τρόπο θα εκτιμήσετε περισσότερο τη ζωή. Η ενσυνειδητότητα είναι ο καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση του άγχους.

Είναι επίσης σημαντικό να μένετε δραστήριοι και να κάνετε πράγματα που αγαπάτε και σας κάνουν να νιώθετε όμορφα όπως το να περνάτε χρόνο με τους φίλους ή αγαπημένα σας πρόσωπα, να αφιερώνετε χρόνο σε αγαπημένες δρστηριότητες (χόμπι).

Συζήτηση για το θάνατο

Όσο μεγαλώνουμε είναι φυσιολογικό να σκεφτόμαστε περισσότερο τη θνητότητα. Για κάποιους ανθρώπους, αυτό είναι πολύ δύσκολο. Αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι όλοι μας βιώνουμε τα ίδια συναισθήματα κάποια στιγμή στη ζωή μας.

Για αυτό καλό είναι να συζητάμε για τους φόβους μας με ανθρώπους που εμπιστευόμαστε. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να κατανοήσουμε τις αιτίες του φόβου του θανάτου και πως να τον αντιμετωπίσουμε. Όταν εκφράζουμε λεκτικά τα συναισθήματά μας, τότε αυτά έχουν μικρότερη ένταση.

Όταν κρατάμε το φόβο για τον εαυτό μας, τότε μοιάζει πιο μεγάλος και τρομακτικός, όταν όμως μιλάμε για αυτό, τότε βλέπουμε πιο ρεαλιστικά τα πράγματα.

Εξάσκηση στην ευγνωμοσύνη  

Η ευγνωμοσύνη είναι ένα πανίσχυρο συναίσθημα. Έχει την ικανότητα να αλλάζει την προοπτική μας και να μας κάνει να νιώθουμε θετικά συναισθήματα για τη ζωή.

Είτε έχετε ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης είτε εκφράζετε δυνατά την ευγνωμοσύνη σας, είναι πιο εύκολο να ξεπεράσετε τους φόβους και τις ανησυχίες σας. Κάθε μέρα βρείτε λίγο χρόνο να εκφράσετε την ευγνωμοσύνη σας και θα αρχίσετε να βλέπετε θετικές αλλαγές απέναντι στη ζωή και στη γήρανση.

Κίνητρο  

Ο φόβος της γήρανσης και του θανάτου μπορεί στην πραγματικότητα να αποτελούν κίνητρο για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Αν κάποιος φοβάται το θάνατο, τότε μπορεί να χρησιμοποιεί αυτό το φόβο για να κάνει μια πιο υγιεινή ζωή. Να τρώει σωστά, να κάνει άσκηση και να φροντίζει το σώμα και το μυαλό του.

Αυτό το κίνητρο μπορεί να είναι μια υπενθύμιση ώστε να ζει κάποιος όσο καλύτερα μπορεί τη ζωή του.  Όταν κάποιος έχει σκοπό και νόημα στη ζωή του, τότε εκτιμά κάθε στιγμή με τα αγαπημένα του πρόσωπα. Αυτό είναι που έχει σημασία στο τέλος.