Ναρκισσισμός: οι 7 τύποι Νάρκισσου

Ναρκισσισμός: οι 7 τύποι Νάρκισσου

O όρος ναρκισσισμός προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα, όπου σύμφωνα με το μύθο ένας ωραίος νέος (ο Νάρκισσος) ερωτεύτηκε τον εαυτό του όταν είδε το είδωλό του στο νερό. Ως όρος περιγράφει την υπερβολική αυταρέσκεια, τον υπερβολικό αυτοθαυμασμό, τη ματαιοδοξία και τον εγωϊσμό. Ο ναρκισσισμός είναι ένα από τα κύρια θέματα που απασχολούν το κοινό στις μέρες μας.

Το φαινόμενο "ναρκισσισμός"

Αν και όλοι έχουμε μέσα μας λίγο ναρκισσισμό (διαφορετικά δεν θα ασχολούμασταν με την εμφάνισή μας), όταν ξεπερνά τα υγιή φυσιολογικά όρια και γίνεται τοξικός, τότε δημιουργεί πολλά προβλήματα όχι μόνο στον ίδιο τον νάρκισσο, αλλά και στους γύρω του. Τα στοιχεία δείχνουν ότι παρατηρούμε μια δραματική αύξηση στους νάρκισσους και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

Τα μέσα ενημέρωσης καταρχήν (και ειδικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) έχουν συμβάλλει στην ενίσχυση του ναρκισσισμού. Τα reality στην τηλεόραση προβάλλουν συνεχώς ανθρώπους με άσχημες συμπεριφορές, που αποζητούν την προσοχή και δίνουν τα πάντα για ένα λεπτό δημοσιότητας. Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στην υπερβολική χρήση των social media και στο ναρκισσισμό. Τα social media ενθαρρύνουν τις selfies, την προώθηση του εαυτού μας και ενισχύουν την πεποίθηση ότι όλοι ενδιαφέρονται για το τι κάνουμε κάθε στιγμή. Η εστίαση στα υλικά αγαθά, η έμφαση στην απόκτηση πραγμάτων και όχι στις σχέσεις και στην καλλιέργεια του πνεύματος, και στην επίδειξη του πλούτου συμβάλλουν στο ναρκισσισμό.

Επίσης, πολλοί γονείς έχουν παρεξηγήσει την έννοια της αυτοεκτίμησης στα παιδιά με αποτέλεσμα να λένε συνέχεια στα παιδιά τους πόσο υπέροχα είναι ώστε να τα βοηθήσουν να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους. Αλλά αυτοί οι έπαινοι έχουν δημιουργήσει μια γενιά νάρκισσων που περιμένουν να τους χαϊδεύουν τα αυτιά συνέχεια και να τους επαινούν για την απόδοση ή την συμπεριφορά τους, και οι οποίοι αδυνατούν να αποδεχθούν την οποιαδήποτε κριτική.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός νάρκισσου;

Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός νάρκισσου περιλαμβάνουν τα εξής:

• Νιώθει ότι είναι ο καλύτερος/καλύτερη, ο πιο επιτυχημένος, σε κάθε κατάσταση.
• Αποζητά συνεχώς το θαυμασμό. Χρειάζεται συνεχώς την προσοχή, την επιβεβαίωση και την αναγνώριση.
• Πιστεύει ότι αξίζει ιδιαίτερη μεταχείριση.
• Επιδεικνύει συνεχώς τα επιτεύγματα και τα όποια ταλέντα θεωρεί ότι έχει. Δεν έχει πρόβλημα να μεγαλοποιεί τα γεγονότα ή ακόμη και να λέει ψέματα για τη ζωή και τις εμπειρίες του.
• Αντιδρά αρνητικά στην κριτική. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχτεί την οποιαδήποτε κριτική, ακόμα και την καλοπροαίρετη, ή να παραδεχτεί τα λάθη του, επειδή όλα είναι λάθη κάποιου άλλου, ποτέ δικά του.
• Τίνει να δημιουργεί και να πιστεύει σε μη ρεαλιστικά πρότυπα γύρω από την επιτυχία και τις σχέσεις.
• Εκμεταλλεύεται τους άλλους. Δεν σκέφτεται αν θα χρησιμοποιήσει τους άλλους για να επιτύχει τους στόχους του.
• Δεν έχει την ικανότητα ενσυναίσθησης ή την προθυμία να αναγνωρίσει τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων.

Τύποι νάρκισσων

Για την διάγνωση της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας ένα άτομο πρέπει να εμφανίζει εννέα χαρακτηριστικά. Τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM ωστόσο δεν διαχωρίζουν σε υποκατηγορίες την ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν αρκετές παραλλαγές στη συμπεριφορά των νάρκισσων. Είναι βοηθητικό να μπορείτε να τους αναγνωρίζετε ώστε την επόμενη φορά που θα συναντήσετε κάποιο νάρκισσο να ξέρετε πως να τον αντιμετωπίσετε.

1. Έκδηλος ναρκισσισμός

Είναι επίσης γνωστός ως ναρκισσισμός μεγαλείου, και περιλαμβάνει τυπικά όσα σκεφτόμαστε για έναν νάρκισσο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι συνήθως εξωστρεφείς, επιθετικοί και αποζητούν την προσοχή. Μπορεί να είναι πολύ γοητευτικοί και τυπικά πιστεύουν ότι χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Μπορεί να είναι επιθετικοί και να μην μπορούν να δείξουν συμπόνια στους άλλους και να τους χρησιμοποιούν προς όφελός τους. Είναι πολύ ανταγωνιστικοί και είναι πρόθυμοι να εξευτελίσουν τους άλλους ώστε να κερδίσουν αυτό που θέλουν.

2. Συγκαλλυμένος ναρκισσισμός

Μερικές φορές αυτή η κατηγορία αφορά την ναρκισσιστική ευαλωτότητα, όπου ένας νάρκισσος εμφανίζεται ως ανήμπορος, αλλά είναι παθητικά-επιθετικός. Συνήθως αυτοί οι νάρκισσοι εμφανίζουν τον εαυτό τους ως θύμα, κλαίνε γρήγορα ή παθαίνουν κρίσεις για να κερδίσουν την προσοχή. Επίσης, συχνά υποφέρουν από άγχους ή κατάθλιψη.

3. Ο υπερευαίσθητος νάρκισσος

Αυτός ο τύπος νάρκισσου είναι πολύ ευαίσθητος στην γλώσσα του σώματος, στις εκφράσεις του προσώπου, στον τόνο της φωνής και στις αντιδράσεις των άλλων. Τείνει να παίρνει τα πράγματα προσωπικά και να είναι υπερευαίσθητος στην κριτική. Είναι επιρρεπής στα συναισθήματα ντροπής ή εξευτελισμού και μπορεί να είναι διακριτικός. Είναι πολύ πιθανό να κατευθύνει την προσοχή στους άλλους και δεν προτιμά να είναι στο επίκεντρο.

4. Ο νάρκισσος που έχει άγνοια για τα συναισθήματα των άλλων

Καθώς οι περισσότεροι νάρκισσοι δεν αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων, οι συγκεκριμένοι νάρκισσοι έχουν απόλυτη άγνοια και έλλειψη ευαισθησίας προς τους άλλους. Έχουν απόλυτη έλλειψη ενσυναίσθησης. Είναι απορροφημένοι με τον εαυτό τους, γεμάτοι αλαζονεία, επιθετικοί και έχουν ανάγκη να είναι στο επίκεντρο της προσοχής.

5. Ο επιδειξιομανής νάρκισσος

Η ανάγκη για συνεχή προσοχή είναι σαν μαύρη τρύπα για αυτούς τους ανθρώπους. Πιστεύουν ότι είναι  καλύτεροι από τους άλλους σωματικά και πνευματικά. Περιφρονούν τους άλλους, ακόμη και αν είναι φίλοι και μέλη της οικογένειας. Τους ενδιαφέρει πολύ το κοινωνικό τους στάτους και τα υλικά αγαθά. Πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστοί και έχουν την ανάγκη να τους θαυμάζουν συνέχεια.

6. Ο σεξουαλικός νάρκισσος

Ο σεξουαλικός νάρκισσος νιώθει ότι δικαιούται να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές του ανάγκες. Έχει μια εγωκεντρική άποψη για το σεξ και δεν έχει ίχνος συναισθηματικής οικειότητας και για αυτό δεν ενδιαφέρεται για τις ανάγκες του/της συντρόφου του. Συνήθως υπερεκτιμά τις ικανότητές του στο σεξ και δεν συντονίζεται με τους συντρόφους του. Έχει ανάγκη και προσδοκά την επιβράβευση για την απόδοσή του στο κρεβάτι. Αντιδρά άσχημα στην σεξουαλική απόρριψη. Περιμένει το σεξ ως ανταμοιβή για κάποιο δώρο, για μια όμορφη χειρονομία και πιέζει ή χειραγωγεί τους συντρόφους τους ώστε να κάνουν σεξ. Πιστεύει ότι μπορεί να βρει άλλο σύντροφο αν δεν ικανοποιούνται οι σεξουαλικές του απαιτήσεις, ανεξάρτητα με την συμφωνία για τη μονογαμία.

7. Κακοήθης νάρκισσος

Αυτός ο επικίνδυνος τύπος διαταραχής προσωπικότητας είναι πραγματικά μια διασταύρωση ανάμεσα στη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας και σε αυτό που ονομάζουμε αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι αδύνατο να νιώσουν συμπόνια. Είναι συνήθως ψυχοπαθείς ή κοινωνιοπαθείς. Η επιθετικότητα, η εχθρικότητα, η εκδικητικότητα και ο σαδισμός κάνει αυτούς τους ανθρώπους απάνθρωπους. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Χίτλερ ήταν κακοήθης νάρκισσος. Αυτός είναι ο πιο επικίνδυνος τύπου νάρκισσου και αν συναντήσετε ποτέ κάποιον, καλό είναι να φύγετε μακριά. Αυτοί οι άνθρωποι βλάπτουν τους άλλους σωματικά, συναισθηματικά, οικονομικά και σεξουαλικά χωρίς να νιώθουν τύψεις ή ενοχές.