Somatic tracking

Somatic tracking

Το Somatic tracking (παρατήρηση/παρακολούθηση του σώματος) είναι μια τεχνική της Pain Reprocessing Therapy (την θεραπεία επανεπεξεργασίας του πόνου). Η συγκεκριμένη τεχνική βοηθά στην μείωση του πόνου που νιώθουν οι ασθενείς. Αυτό συμβαίνει μέσω της ανάπτυξης πιο ασφαλών αντιδράσεων ως απόκριση στις αισθήσεις του σώματος. Με αυτό τον τρόπο ο κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει σωστή διαχείριση του πόνου.

Το somatic tracking είναι μια τεχνική ενσυνειδητότητας

Η ενσυνειδητότητα είναι η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε την παρούσα στιγμή, χωρίς κριτική. Μπορούμε να την καλλιεργήσουμε δίνοντας προσοχή στην παρούσα στιγμή, χωρίς να αντιδράμε, και να κρίνουμε κάθε σκέψη, αίσθηση και συναίσθημα.  Στη διάρκεια του somatic tracking, κατευθύνουμε τη συνειδητή επίγνωση στην αίσθηση του πόνου. Βέβαια, καλό είναι κάποιος να χρησιμοποιεί αυτή την τεχνική με την καθοδήγηση ενός ψυχοθεραπευτή.

Η ενσυνείδητη επίγνωση είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τις συνήθεις αντιδράσεις μας στον πόνο, τον οποίο συχνά θέλουμε να διορθώσουμε ή να καταπολεμήσουμε. Ενώ οι συνήθεις αντιδράσεις έχουν ως σκοπό την βελτίωση της κατάστασης, συχνά προκαλούν συναισθηματική απορρύθμιση, αρνητικές σκέψεις και εμμονές, που οδηγούν σε περισσότερο πόνο. Η ενσυνείδητη παρατήρηση των σωματικών αισθήσεων με περιέργεια, χωρίς κριτική, δημιουργεί ασφάλεια στο νευρικό μας σύστημα και μειώνει τον πόνο.

Το somatic tracking αφορά την ασφάλεια

Όταν κάνουμε εξάσκηση στο somatic tracking, εκπαιδεύουμε τον εγκέφαλό μας να δέχεται μηνύματα ασφάλειας. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν μηνύματα όπως, ο πόνος δεν είναι επικίνδυνος, είναι φυσιολογικό να νιώθω έτσι, το σώμα μου είναι ασφαλές, ή ο εγκέφαλός μου παρερμηνεύει τα σήματα ασφάλειας.

Το somatic tracking περιλαμβάνει έκθεση

Όπως σε ένα φόβο ή σε μια φοβία, για τη μείωση του νευροπλαστικού πόνου, είναι ανάγκη να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλο μας να νιώθει ασφάλεια. Ο πόνος είναι ένας προστάτης που μας κάνει να φοβόμαστε ή να αποφεύγουμε τους κινδύνους. Όταν κάποιος σκόπιμα αντιμετωπίζει τον πόνο και τα δύσκολα συναισθήματα, με περιέργεια, χωρίς κριτική, δείχνει στον εγκέφαλό του ότι είναι ασφαλής στην παρουσία όλων των σωματικών αισθήσεων. Αυτό παρέχει την ευκαιρία για "διορθωτικές εμπειρίες", στις οποίες ο εγκέφαλός μας συνειδητοποιεί ότι είμαστε ασφαλείς. Η ασφάλεια οδηγεί τελικά στη μείωση του πόνου.

Το somatic tracking είναι αποδοχή

Η εξάσκηση στο somatic tracking, μας βοηθά να έχουμε μια στάση αποδοχής για όλες τις αισθήσεις που νιώθουμε, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι επιτρέπουμε στον εαυτό μας να βιώσει κάθε συναίσθημα, αντί να το καταπολεμάμε. Φυσικά, η αποδοχή δεν σημαίνει ότι παραιτούμαστε, πιστεύοντας ότι ο νευροπλαστικός πόνος θα είναι μόνιμος. Σημαίνει, ότι επειδή ο πόνος είναι ήδη εδώ, η πιο σοφή αντίδραση είναι η αίσθηση ασφάλειας στο νευρικό σύστημα. Να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια διορθωτική εμπειρία στον εγκέφαλο αποδεχόμενοι κάθε αίσθηση με περιέργεια, χωρίς κριτική.

Το somatic tracking δεν είναι μια γρήγορη λύση

Μερικές φορές, κατά την εξάσκηση στο somatic tracking, μπορεί κάποιος να παρατηρεί ότι ο πόνος μετακινείται, μειώνεται ή εξαφανίζεται. Η αίσθηση της ηρεμίας και της ασφάλειας στο σώμα και στο μυαλό έχει αυτή την επίδραση, και είναι μαγικό όταν αυτό συμβαίνει! Άλλες φορές, ο πόνος μπορεί να παραμένει ίδιος, ή να έχει άλλη θέση εντοπισμού.

Φυσικά, ο στόχος του somatic tracking δεν είναι να μειώσει αμέσως τον πόνο. Ο στόχος είναι να διευκολύνει τις διορθωτικές εμπειρίες για τον εγκέφαλο, όπου ο εγκέφαλος μαθαίνει να νιώθει ασφάλεια με τις σωματικές αισθήσεις. Αυτές οι διορθωτικές εμπειρίες συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου, επανεκπαιδεύουν τον εγκέφαλο. Μπορεί να χρειάζονται χρόνο, αλλά τα αποτελέσματα θα σας ανταμείψουν.

Το somatic tracking δεν αφορά μονάχα στον πόνο

Εκτός από την αίσθηση του πόνου, το somatic tracking είναι βοηθητικό για την παρακολούθηση των συναισθημάτων, των ουδέτερων αισθήσεων και των ευχάριστων συναισθημάτων στο σώμα. Στις περιπτώσεις του χρόνιου πόνου, δίνουμε προσοχή στο σώμα μας, στον πόνο. Είναι πολύ σημαντική η ασφαλής σύνδεση με τις σωματικές μας αισθήσεις, τα συναισθήματα και το νευρικό μας σύστημα. Αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της αυτορρύθμισης και της επούλωσης.

Το somatic tracking δεν είναι μια δύσκολη άσκηση

Το "somatic" αφορά όλα όσα σχετίζονται με το σώμα και όχι με το μυαλό. Όταν κάποιος αλλάζει σκέψεις και πεποιθήσεις για το σώμα του, αυτό είναι σημαντικό κομμάτι της επούλωσης του ψυχικού και σωματικού πόνου, και των συμπτωμάτων τους, όμως αυτό δεν είναι στο επίκεντρο του somatic tracking.  Ο στόχος του somatic tracking είναι να διευκολύνει τις διορθωτικές εμπειρίες για τον εγκέφαλο μέσω της παρακολούθησης των σωματικών αισθήσεων σε κατάσταση ασφάλειας και περιέργειας.

Ενώ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απλές λέξεις για να περιγράψουμε όσα νιώθουμε, δεν θέλουμε να επιστρέφουμε σε σκέψεις, στην ανάλυση, στην κριτική, στην επίλυση προβλημάτων. Μην εκπλαγείτε αν το μυαλό σας ξεφεύγει από τις σωματικές αισθήσεις. Αυτό είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο, δεν υπάρχει ανάγκη να κρίνουμε την κρίση μας. Απλά παρατηρήστε πότε ο εγκέφαλός σας αρχίζει να σκέφτεται. Στη συνέχεια μπορείτε να τον επιβραβεύσετε που το παρατηρεί αυτό. Σταδιακά, μπορείτε να επανέλθετε στην παρατήρηση των σωματικών αισθήσεων.

Άσκηση somatic tracking

Όταν νιώθετε πόνο, δυσφορία, ή άλλες αρνητικές σκέψεις πάρτε δύο λεπτά:

1. Αρχικά,  μπορείτε να παρατηρήσετε όσα νιώθετε με ενδιαφέρον, με λίγη περιέργεια, αλλά με καμία συναισθηματική αντίδραση. Προσέξτε πως κινείται ο πόνος ή πως αλλάζει η ποιότητα του αλλά χωρίς συναίσθημα
2. Είναι σημαντικό να δείξετε την αποδοχή σας σε όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή. Και φυσικά να συνειδητοποιήσετε ότι η σκέψη ή η αίσθηση του σώματος  είναι παροδική και είναι αποτέλεσμα του εγκεφάλου.
3. Όσα νιώθετε είναι απλά αισθήσεις, δεν είναι κάτι που σας απειλεί. Αυτές οι αισθήσεις δεν είναι επικίνδυνες και δεν θα σας βλάψουν.
4. Πείτε στον εαυτό σας "Δεν είναι ανάγκη να κάνω τίποτε αυτή τη στιγμή επειδή δεν υπάρχει κάτι απειλητικό."
5. Πείτε στον εαυτό σας, "Είμαι εντάξει. Όλα θα πάνε καλά. Δεν συμβαίνει τίποτε κακό στο κεφάλι, στη μέση, στο στήθος, στο στομάχι μου".

Γιατί πρέπει να κάνω αυτή την άσκηση;

Να έχετε στο μυαλό σας ότι ο πόνος (ή το άγχος, η ναυτία ή η ζαλάδα) είναι ένα σήμα συναγερμού στον εγκέφαλο μας. Όταν κάνετε αυτή την άσκηση ενσυνείδητα, αυτό διδάσκει στον εγκέφαλό σας ότι ο πόνος ή η ανησυχία δεν είναι επικίνδυνος για εσάς. Παραμένετε ασφαλείς και έχετε τον έλεγχο της κατάστασης. Απλά εξετάζοντας τις αισθήσεις του πόνου χωρίς συναίσθημα, ο εγκέφαλός σας μαθαίνει ότι ο πόνος ή η δυσφορία δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβάστε, και χωρίς φόβο, ο πόνος χάνει τη δύναμή του.

Ο σκοπός της άσκησης δεν είναι να απαλλαγείτε από τον πόνο. Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο θέλετε να καταπολεμήσετε τον πόνο, τόσο περισσότερο ενεργοποιείτε τον μηχανισμό κινδύνου. Έτσι, είναι πιο πιθανό  να συνεχίσετε να ενισχύετε τον πόνο, την ανησυχία ή την δυσφορία. Ο στόχος της άσκησης είναι να μάθει ο εγκέφαλος να νιώθει ότι είναι ασφαλής και δεν κινδυνεύει. Αλλά να μην σας νοιάζει η αλλαγή στον πόνο (βελτίωση, επιδείνωση).

Πότε πρέπει να κάνω αυτή την άσκηση;

Κάντε αυτή την άσκηση όταν νιώθετε πόνο, δυσφορία ή αρνητικές αισθήσεις ή σκέψεις κάθε στιγμή της ημέρας. Όταν πιάνετε τον εαυτό σας να αποφεύγει τον πόνο ή την δυσφορία που νιώθει, πάρτε 2-3 λεπτά και κάντε την άσκηση somatic tracking όπου ενσυνείδητα εξερευνείτε και εξετάζετε τον πόνο ή την δυσφορία.