Διαζύγιο και παιδί – πως επηρεάζεται σε κάθε ηλικία

Διαζύγιο και παιδί - πως επηρεάζεται σε κάθε ηλικία

Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως θα νιώθει κάθε παιδί με το διαζύγιο, οι αντιδράσεις του έχουν σχέση με την ηλικία του. Δεν υπάρχει καλή ή κακή ηλικία για το διαζύγιο για τα παιδιά. Αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι να μιλήσουν οι γονείς στα παιδιά για το χωρισμό ανάλογα με το αναπτυξιακό τους στάδιο. Όμως, πως επηρεάζει ένα διαζύγιο ένα παιδί σε κάθε ηλικία; 

Το διαζύγιο είναι μια μεγάλη αλλαγή για ένα παιδί, ωστόσο αναλόγως του πως θα χειριστούν τις καταστάσεις οι γονείς δεν είναι πάντα τραυματικό. Όταν μαθαίνουν για το διαζύγιο, είναι φυσιολογικό να νιώσουν θλίψη, θυμό ή άγχος. Βέβαια, υπάρχουν και κάποια παιδιά που νιώθουν ανακούφιση όταν ακούνε για το διαζύγιο, αλλά και πάλι ανησυχούν για το πως αυτό θα επηρεάσει τη ζωή τους ή θα αλλάξει τη ρουτίνα τους. Επειδή, τα 3/4 των διαζυγίων συμβαίνουν στα πρώτα 13 χρόνια γάμου, τα μικρά παιδιά βιώνουν συχνά αυτές τις επιπτώσεις.

Διαζυγίο και βρέφη (από τη γέννηση ως 18 μηνών)

Αν και μπορεί να είναι έκπληξη για κάποιους, ακόμη και τα μωρά μπορεί να νιώθουν την επίδραση από το διαζύγιο. Ειδικά αν οι συγκρούσεις και οι διαφωνίες των γονιών προκαλούν ένταση στο σπίτι. Στη βρεφική ηλικία, τα μωρά μπορούν να νιώθουν το στρες στο περιβάλλον τους, ακόμη και αν δεν κατανοούν το λόγο πίσω από τις διαφωνίες. Αν υπάρχει ένταση, τα μωρά μπορεί να γίνουν νευρικά και επιθετικά, ειδικά όταν είναι με άγνωστους ανθρώπους.  Επίσης, μπορεί να έχουν συναισθηματικά ξεσπάσματα. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν κάποια σημάδια καθυστέρησης στην ανάπτυξη.

Οι γονείς που χωρίζουν μπορούν να κάνουν πιο εύκολη τη μετάβαση για τα μωρά τους και να δημιουργούν ένα συναισθηματικά ασφαλές περιβάλλον για τα μωράκια. Τα μωρά χρειάζονται συνέπεια και ρουτίνα, και νιώθουν καλά σε οικεία περιβάλλοντα.

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα βρέφη που αλλάζουν σπίτι εμφανίζουν ανασφαλή προσκόλληση, έχουν περισσότερο άγχος και λιγότερη εμπιστοσύνη στους φροντιστές τους, όσο προχωρούν στην  παιδική ηλικία. Αν είναι δύσκολο το μωρό να μένει για ύπνο σε ένα σπίτι, καλό είναι να έχει μια φυσιολογική ρουτίνα καθημερινά.  Όπως το πρόγραμμα ύπνου και οι τακτικές ώρες γευμάτων στη διάρκεια και μετά το διαζύγιο. Καλό είναι οι γονείς να δίνουν στα παιδιά τα αγαπημένα τους παιχνίδια και τα λούτρινα ζωάκια, και να τους αφιερώνουν περισσότερο χρόνο για να νιώθουν ασφάλεια.

Διαζύγιο και νήπια (από 18 μηνών ως 3 ετών)

Το διαζύγιο μπορεί να επηρεάζει συναισθηματικά και ψυχολογικά τα παιδιά από 19 μηνών ως 3 χρονών. Στη νηπιακή ηλικία, ο κύριος δεσμός ενός παιδιού είναι με τους γονείς του.  Για αυτό οποιαδήποτε σημαντική διαταραχή στη ζωή του στο σπίτι μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή και κατανοητή. Όταν οι γονείς χωρίζουν τα νήπια μπορεί να κλαίνε και να θέλουν περισσότερη προσοχή από το συνηθισμένο, να πιπιλάνε τα δάχτυλά τους, να μην θέλουν να μάθουν να πηγαίνουν στην τουαλέτα, ή να έχουν θέματα με τον ύπνο και να μην θέλουν να είναι μόνα τους τη νύχτα.

Οι γονείς πρέπει να έχουν προτεραιότητα την ρουτίνα του παιδιού ώστε  να προσαρμοστεί στη νέα ζωή μετά το διαζύγιο. Αν είναι δυνατό, οι γονείς πρέπει μαζί να δημιουργούν μια ρουτίνα που θα μπορεί εύκολα να ακολουθήσει το παιδί. Είναι σημαντικό να περνούν ποιοτικό χρόνο με το παιδί και να του δίνουν την έξτρα προσοχή που έχει ανάγκη.

Οι γονείς καλό είναι να ελέγχουν τα συναισθήματά τους μπροστά στο παιδί. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γονείς που έχουν πολλές συγκρούσεις ανταποκρίνονται στα αρνητικά συναισθήματα των παιδιών τους με περισσότερη αγωνία, πράγμα που μπορεί να κάνει τα παιδιά να απομακρύνονται συναισθηματικά ή να έχουν πιο έντονα συναισθήματα στρες. Οι γονείς είναι ανάγκη να βοηθούν τα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να διαβάζουν βιβλία μαζί, να μένουν ήρεμοι.

Διαζύγιο και παιδιά 3 έως 6 ετών

Το διαζύγιο είναι αρκετά δύσκολο για τα παιδιά 3-6 ετών, λόγω της αβεβαιότητας που μπορεί να προκαλεί. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να καταλαβαίνουν ότι οι γονείς τους δεν τα πάνε καλά αλλά να μην κατανοούν την έννοια του διαζυγίου και να μην θέλουν οι γονείς τους να χωρίσουν, ανεξάρτητα με την ένταση που υπάρχει στο σπίτι.

Όπως τα νήπια, έτσι και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας πιστεύουν ότι είναι απολύτως υπεύθυνα για το χωρισμό των γονιών τους. Νιώθουν αβεβαιότητα για το μέλλον , συσσωρεύουν το θυμό μέσα τους, έχουν δυσάρεστες σκέψεις ή ιδέες, ή έχουν εφιάλτες.

Για να αντιμετωπίζουν τα παιδιά 3-6 ετών τη μετάβαση αυτή, οι γονείς πρέπει να μείνουν δεσμευμένοι στη συμπεριφορά τους.

Οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίζουν το διαζύγιο ανοιχτά και θετικά, αν είναι δυνατό. Καθώς τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν την τάση να μιμούνται τους γονείς. Πιθανό να θέλουν να μιλήσουν σε έναν ψυχοθεραπευτή για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να διαβάζουν βιβλία με τα παιδιά τους για το διαζύγιο. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία έχουν ανάγκη να νιώθουν ασφάλεια. Επίσης,  είναι ανάγκη να γνωρίζουν ότι θα βλέπουν τον άλλο γονέα που δεν έχει την επιμέλεια τακτικά. Καλό είναι να υπάρχει ένα πρόγραμμα επισκέψεων που θα τηρούν με συνέπεια οι γονείς.

Διαζύγιο και παιδιά 6 έως 11 ετών

Το διαζύγιο μπορεί να προκαλεί στα παιδιά σχολικής ηλικίας συναισθήματα εγκατάλειψης. Τα παιδιά του δημοτικού δεν μπορούν να κατανοήσουν τους πολύπλοκους λόγους για τους οποίους δύο ενήλικες δεν θέλουν πλέον να είναι μαζί και νιώθουν ότι οι γονείς "χωρίζουν" μαζί τους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά του δημοτικού είναι πιο πιθανό από ότι τα μεγαλύτερα παιδιά να κατηγορούν τον εαυτό τους για το διαζύγιο των γονιών τους.

Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, μπορεί να κατηγορούν τον έναν γονέα για το χωρισμό. Ίσως να παίρνουν το μέρος του "καλού" γονέα ενάντια στον "κακό". Μπορεί να κατηγορούν τους γονείς τους ότι είναι κακοί ή εγωιστές και να εκφράζουν το θυμό τους με πολλούς τρόπους όπως οι καβγάδες με τους συμμαθητές, οι επιθετικές συμπεριφορές προς τους άλλους, το άγχος, η απομόνωση ή η κατάθλιψη. Μερικά παιδιά μπορεί να μην τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο, προσωρινά.

Τα παιδιά του δημοτικού νιώθουν έντονη την απώλεια και την απόρριψη στη διάρκεια ενός διαζυγίου, αλλά οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού και την αίσθηση της ασφάλειας. Κάθε γονιός πρέπει να περνά ποιοτικό χρόνο με το παιδί του, να μιλάει για τα συναισθήματά του. Να το επιβεβαιώνει ότι δεν τον έχει εγκαταλείψει, και να υπογραμμίζει ότι το διαζύγιο δεν είναι λάθος του παιδιού. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει ένα πρόγραμμα επισκέψεων ώστε το παιδί να έχει μια ρουτίνα, στη διάρκεια αυτού του χάους.

Φυσικά, τα παιδιά είναι ανάγκη να συνεχίζουν να κάνουν τις δραστηριότητες που αγαπούν.  Να διατηρούν τις φιλίες τους και να φροντίζουν τα μαθήματά τους.