Ψυχολογία

Ψυχολογία - πως επηρεάζει τη ζωή μας

Η ψυχολογία είναι ένα τεράστιο πεδίο που περιλαμβάνει τη μελέτη της συμπεριφοράς των ανθρώπων, τις γνωστικές ικανότητες, την απόδοση. Όταν μπορούμε να κατανοούμε πως λειτουργεί το μυαλό,  αυτό είναι βοηθητικό για την καθημερινότητα. Μας επιτρέπει να δημιουργούμε πιο δυνατές σχέσεις και να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις. Καθώς η ψυχολογία αφορά κάθε πτυχή της ζωής μας, συνειδητά ή ασυνείδητα την εφαρμόζουμε στην καθημερινότητα, όταν συζητάμε με τους φίλους μας, διαφωνούμε με το σύντροφό μας ή έχουμε θέματα με τα παιδιά μας. Συχνά, δεν γνωρίζουμε την επιστημονική βάση πίσω από τις πράξεις μας.

Πώς η ψυχολογία επηρεάζει την προσωπική και επαγγελματική μας ζωή;

• Δημιουργία σχέσεων: η ψυχολογία κάνει πιο εύκολο να ζούμε με τους άλλους, να τους κατανοούμε περισσότερο και να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας.
• Βελτίωση της επικοινωνίας: μπορούμε να επικοινωνούμε καλύτερα όταν κατανοούμε πως οι άνθρωποι σκέφτονται και συμπεριφέρονται. Έτσι, είναι πιο εύκολο να καταλάβουμε τι εννοεί ένα άτομο μέσα από τις χειρονομίες, τα συναισθήματα και τις πράξεις του.
• Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: όταν γνωρίζουμε περισσότερα για τον εαυτό μας και την προσωπικότητά μας, έχουμε περισσότερη αυτοπεποίθηση. Μαθαίνουμε για τις αδυναμίες μας και μπορούμε να κάνουμε βήματα για την βελτίωσή μας.
• Επαγγελματική επιτυχία: η ψυχολογία μας βοηθά να κατανοούμε καλύτερα τους συνεργάτες μας και να δημιουργούμε φιλίες.

Η απόκτηση γνώσεων για τη συμπεριφορά των ανθρώπων μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν με συγκεκριμένο τρόπο στις καταστάσεις. Κατά συνέπεια, αυτή η γνώση μας βοηθά να έχουμε καλύτερη επαφή με τους άλλους, πιο βαθιά, και να βελτιώνουμε τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις μας.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τομείς της ψυχολογίας;

1. Μη φυσιολογική/ανώμαλη ψυχολογία

Η ανώμαλη ψυχολογία μελετά τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές που μπορεί να σηματοδοτούν ένα θέμα ψυχικής υγείας. Αν μια συμπεριφορά προκαλεί θέματα σε κάποιον άλλο ή άλλους, αυτό είναι "ανώμαλο" και μπορεί να είναι αναγκαία η θεραπεία.

2. Γνωσιακή ψυχολογία

Μελετά ψυχικές διαδικασίες όπως η επίλυση προβλημάτων, η μνήμη, η ομιλία και η μάθηση, εξερευνά τους τρόπους σκέψεις των ανθρώπων, τους τρόπους επικοινωνίας. Έχει στενή σχέση με την νευροεπιστήμη, την φιλοσοφία, και τη γλωσσολογία και επικεντρώνεται στο πως γίνεται η επεξεργασία και η αποθήκευση των πληροφοριών.

3. Βιοψυχολογία

Εξερευνά την σύνδεση ανάμεσα στη βιολογία και στη συμπεριφορά, και επικεντρώνεται στο πως ο εγκέφαλος και οι νευροδιαβιβαστές ελέγχουν και ρυθμίζουν την συμπεριφορά. Στόχος της είναι να κατανοήσει πως οι βιολογικές αλλαγές επηρεάζουν την συμπεριφορά.

4. Κοινωνική ψυχολογία

Μελετά πως οι κοινωνικές επιρροές επιδρούν στην ανθρώπινη συμπεριφορά με τη χρήση επιστημονικών μεθόδων. Σκοπός της είναι να κατανοήσει πως τα συναισθήματα, η συμπεριφορά και οι σκέψεις μπορεί να έχουν την επίδραση από την πραγματική, την φανταστική ή την υπονοούμενη παρουσία άλλων ανθρώπων.

5. Αναπτυξιακή ψυχολογία

Οι ψυχολόγοι αναλύουν πως μεγαλώνουν οι άνθρωποι και την προσαρμογή τους σωματικά και ψυχολογικά από τη γέννηση ως το θάνατο. Σκοπός τους είναι να κατανοούν τους ανθρώπους ώστε να φτάνουν στο μέγιστο των ικανοτήτων τους.

6. Κλινική ψυχολογία

Η εφαρμογή επιστημονικών αρχών για την διάγνωση, την θεραπεία και την πρόληψη θεμάτων ψυχικής υγείας που επηρεάζουν την λειτουργικότητα των ανθρώπων. Επίσης, βοηθά τους ανθρώπους να προσαρμοστούν και να εξελιχθούν προσωπικά.

7. Ψυχολογία της εργασίας

Οι ψυχολόγοι αξιολογούν και δίνουν συμβουλές σχετικά με την εργασιακή απόδοση και την εκπαίδευση. Δίνουν τη δυνατότητα στις εταιρείες να βελτιώνουν τις δραστηριότητές τους και να κατανοούν τη συμπεριφορά στο χώρο εργασίας, ώστε οι εργαζόμενοι να νιώθουν ικανοποίηση και να έχουν καλύτερη απόδοση.

8. Ψυχολογία υγείας

Εξετάζει πως οι συμπεριφορές, η βιολογία και οι κοινωνικές επαφές επηρεάζουν την υγεία. Περιλαμβάνει την ολιστική προσέγγιση για την θεραπεία του ασθενή και λαμβάνει υπόψη την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, την εκπαίδευση και τις συμπεριφορές που μπορεί να επηρεάζουν το αποτέλεσμα.

Ψυχολογία των μέσων ενημέρωσης 

Όλα τα παραπάνω πεδία της ψυχολογίας χρησιμοποιούν αρχές και τεχνικές για να λύσουν τα προβλήματα των ανθρώπων και να βελτιώσουν τη ζωή τους. Η γνώση από όλες αυτές τις πτυχές της ψυχολογίας, μας δίνει τη δυνατότητα να βρίσκουμε λύσεις σε πολύπλοκα θέματα όπως η εργασία, η εκπαίδευση. Η εφαρμογή της ψυχολογίας είναι πολύ σημαντική για την διαμόρφωση και τη βελτίωση του κόσμου γύρω μας.

Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν μια πηγή εμπειριών που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν για να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους. Για αυτό είναι σημαντικό να εξερευνούμε τι μπορούμε να κερδίσουμε από αυτά τα μέσα. Η ψυχολογία των μέσων ενημέρωσης μελετά την επίδραση των μέσων ενημέρωσης και της τεχνολογίας στην ανθρώπινη συμπεριφορά, στα συναισθήματα.

Επίσης, αναλύει πως τα μέσα ενημέρωσης και τα συναισθήματα έχουν μια σύνδεση μεταξύ τους. Τα συναισθήματα έχουν σημαντική επίδραση στις αντιδράσεις μας στα μέσα ενημέρωσης , και αποκαλύπτουν πως νιώθουμε. Αυτές τις αντιδράσεις τις μαθαίνουμε μέσα από τις εμπειρίες μας αλλά μπορούν να αλλάξουν. Για να τις αλλάξουμε, είναι ανάγκη να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας.

Πώς η ψυχολογία μας βοηθά να κατανοήσουμε τους ανθρώπους;

Η ψυχολογία μας βοηθά να κατανοήσουμε τους ανθρώπους μέσα από την εξερεύνηση των πεποιθήσεων, των στάσεων και των εμπειριών, καθώς και μέσα από τους κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. Αυτοί περιλαμβάνουν την μελέτη των ψυχολογικών φαινομένων όπως η κοινωνική επιρροή, η λήψη αποφάσεων, το κίνητρο. Η ανάλυση του πως νιώθουν και σκέφτονται οι άνθρωποι σε καταστάσεις της καθημερινότητας, μπορεί να μας προσφέρει πολύτιμη γνώση για τους υποκείμενους μηχανισμούς που καθοδηγούν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Μπορούμε να δούμε πολλά παραδείγματα στην καθημερινότητα που δείχνουν πως η ψυχολογία μας επηρεάζει συνεχώς:

• Γιατί ένα παιδί έχει καλύτερη απόδοση στο σχολείο από ένα άλλο ή πως κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ήρεμοι και φιλικοί ενώ άλλοι είναι πιο νευρικοί;
• Μπορεί να έχετε ακούσει τη φοβία για τους κλόουν. Τον παράλογο φόβο για τους κλόουν που μπορεί να προκαλεί πανικό και ναυτία.  Η επικράτηση των κακών κλόουν στη λαϊκή κουλτούρα παίζει ρόλο, αλλά υπάρχουν και ψυχολογικοί λόγοι πίσω από αυτό το φόβο.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία, όταν ακούμε ένα κομπλιμέντο νιώθουμε το ίδιο καλά όπως όταν μας δίνουν χρήματα. Όταν επιβραβεύουμε τον εαυτό μας για κάτι που ολοκληρώσαμε, ο εγκέφαλος μας αποζητά αυτό το ευχάριστο συναίσθημα, πράγμα που έχει σχέση με τα συναισθήματα και την ψυχολογία.
• Οι διαφημίσεις που κάνουν την εμφάνισή τους στον υπολογιστή και χρησιμοποιούν ψυχολογικές τακτικές για να μας πείσουν να κάνουμε αγορές.

Παραδείγματα ψυχολογικών επιδράσεων στην καθημερινότητα 

Κάποια παραδείγματα ψυχολογικών επιδράσεων στην καθημερινότητα περιλαμβάνουν:

• Halo Effect:γνωστική μεροληψία, μια διαστρέβλωση της αντίληψης όταν κρίνουμε έναν άνθρωπο (ή ένα αντικείμενο) και στη λήψη αποφάσεων με βάση αυτή. Για παράδειγμα, αν βλέπουμε κάποιον ως ελκυστικό ή επιτυχημένο, υποθέτουμε ότι έχει και άλλα θετικά χαρακτηριστικά όπως η ευφυΐα ή η ευγένεια, ακόμη και αν δεν υπάρχουν στοιχεία να υποστηρίξουν αυτές τις υποθέσεις.
• Πλάνη της επιβεβαίωσης: αν κάποιος πιστεύει ότι όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι, ψάχνουν μόνο για πληροφορίες που επιβεβαιώνουν αυτή την πεποίθηση, όπως οι ιστορίες για πολιτικά σκάνδαλα και αγνοούν τις ιστορίες για ειλικρινείς πολιτικούς.
• Εφέ αγκύρωσης: αν ένας πωλητής αυτοκινήτων ξεκινά διαπραγματεύσεις προτείνοντας μια τιμή 50.000 €, ο αγοραστής είναι πιο πιθανό να συμφωνήσει σε υψηλότερη τιμή από ό,τι αν είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις στα 30.000€.