Πότε βγαίνουν τα όνειρα αληθινά
Γιατί ονειρευόμαστε; Έχουν τα όνειρα σχέση με την ζωή μας όταν είμαστε ξύπνιοι; Πότε βγαίνουν τα όνειρα αληθινά; Μπορούν τα όνειρα να προβλέψουν το μέλλον; Αυτή είναι μια ερώτηση που απασχολεί τους ανθρώπους εδώ και αιώνες. Πολλοί αποδίδουν μια προγνωστική δύναμη στα όνειρα που συνδέεται με μεταφυσικούς παράγοντες. Και όμως, πολλά όνειρα μπορεί να βγαίνουν αληθινά με τρόπους που δεν είναι αναμενόμενοι. Τα περισσότερα "προφητικά" όνειρα δεν έχουν καμία σχέση με μεταφυσικά φαινόμενα, αλλά με ασυνείδητες διεργασίες.
Η επιστήμη πίσω από τα όνειρα
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα τα οποία βγαίνουν αληθινά. Από τα αρχαία χρόνια όπου τα όνειρα είχαν προφητικές δυνάμεις μέχρι την εξέλιξη της νευρολογίας στις μέρες μας, τα όνειρα παραμένουν ένα μυστήριο. Για αυτό υπάρχουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις.
Τα όνειρα μπορεί να περιλαμβάνουν γεγονότα που ένα άτομο δεν έχει απαραίτητα σκεφτεί όταν είναι ξύπνιο. Όταν κάποιος βλέπει ένα όνειρο ότι αποτυγχάνει ή περνά τις εξετάσεις, μπορεί να αρχίζει να πιστεύει σε αυτό. Σε αυτό το παράδειγμα, η συμπεριφορά του ατόμου μπορεί να αλλάξει, μπορεί να μελετά περισσότερο ή λιγότερο για τις εξετάσεις μετά από το όνειρο. Αυτό μπορεί να συμβεί επειδή το όνειρο μπορεί να θεωρηθεί μια αντανάκλαση για το πιο πιθανό αποτέλεσμα, που γίνεται πολύ ζωντανό στην ονειρική κατάσταση. Η δύναμη των ονείρων, ωστόσο, ισχύει μόνο για αποτελέσματα που μπορούν τουλάχιστον εν μέρει να ελεγχθούν από ένα άτομο που γνωρίζει το όνειρο.
Ωστόσο, κάποια όνειρα μπορεί να γίνουν πραγματικότητα χωρίς καμία παρέμβαση ή συμπεριφορά από το άτομο που τα έχει δει. Αυτά τα όνειρα μπορεί να είναι μια σύνθεση των συνειδητών και υποσυνείδητων αναμνήσεων , μια σύνθεση πραγματικών ενδείξεων που το καθιστούν ευκολότερο να προβλέψει με ακρίβεια την πιθανότητα ορισμένων αποτελεσμάτων. Αυτή η θεωρία επίσης, δείχνει ότι οι προφανείς ενδείξεις μπορεί να μην θεωρηθούν σημαντικές μέχρι να συγκεντρωθούν όλα τα γεγονότα. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει στη διάρκεια του ύπνου.
Η φύση των ονείρων
Τα όνειρα ορίζονται ως μια σειρά από σκέψεις, οράματα ή συναισθήματα που εμφανίζονται αρκετές φορές τη νύχτα στη διάρκεια του ύπνου.
Σαν διαδικασία, ο ύπνος είναι κυκλικός. Περιλαμβάνει πέντε στάδια, κάθε ένα από τα οποία βοηθά το σώμα να επιδιορθώνει και να αναγεννά τα κύτταρα. Καθώς τα στάδια 1-4 δεν έχουν κάποια ειδική ονομασία, το στάδιο 5 ονομάζεται ύπνος REM. Αποτελεί το 20-25% του ύπνου.
Το στάδιο REM είναι η φάση στην οποία ονειρευόμαστε. Τα όνειρα συνήθως διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα ως 30 λεπτά. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι ονειρεύονται 4-6 φορές κάθε βράδυ, και οι ενήλικες ονειρεύονται περίπου 2 ώρες για κάθε 8 ώρες ύπνου.
Η φάση REM είναι η στιγμή που το σώμα μας επεξεργάζεται πληροφορίες, δημιουργεί αναμνήσεις και αυξάνει κάποιες ενώσεις, όπως η σεροτονίνη. Αν και η αναγκαιότητα του ύπνου είναι δεδομένη, τα τελευταία χρόνια έγινε κατανοητό ότι τα όνειρα έχουν χρηστική αξία.
Λειτουργία των ονείρων
Η φάση REM του ύπνου εξαρτάται από τη δομή και τη λειτουργία πολλών περιοχών του εγκεφάλου. Μια μελέτη έδειξε ότι οι ασθενείς με αμφοτερόπλευρες βλάβες της κοιλιακής περιοχής δεν είχαν τη δυνατότητα να ονειρευτούν στη διάρκεια του ύπνου.
Ο ύπνος REM χαρακτηρίζεται από την αναγνώριση συγκεκριμένων μοτίβων. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει μια σύνδεση των γεγονότων που συμβαίνουν στη διάρκεια των ονείρων που δεν συμβαίνουν πάντα όταν κάποιος είναι ξύπνιος.
Η αϋπνία μπορεί να έχει άμεση σχέση με τη φάση REM του ύπνου. Υποθέτοντας ότι η χρόνια υπερδιέγερση είναι η αιτία της αϋπνίας, καθώς η αϋπνία αντανακλά μια υβριδική κατάσταση ύπνου σε συνδυασμό με μια αλλοιωμένη αντίληψη ύπνου.
Παρατηρείται ένας τροποποιημένος τύπος του ύπνου REM στους ανθρώπους με αϋπνία, έτσι τα όνειρα μπορεί να έχουν τη μορφή εφιάλτη, ένα όνειρο που προκαλεί στρες.
Υπνική παράλυση και ψευδαισθήσεις
Τα όνειρα δεν είναι μια πτυχή των διαδικασιών που συμβαίνουν στη διάρκεια του ύπνου REM. Η υπνική παράλυση και οι ψευδαισθήσεις στον ύπνο είναι κάποιες άλλες εμπειρίες που μπορεί να είναι ιδιαίτερα τρομακτικές για κάποιους ανθρώπους. Κάποιοι περιγράφουν την εμπειρία σαν να ξυπνάνε στη μέση της νύχτας, να έχουν πλήρη συνείδηση του χώρου γύρω τους αλλά να μην μπορούν να κουνηθούν, νιώθουν σαν να έχουν παραλύσει. Όσο τα δευτερόλεπτα περνούν νιώθουν όλο και πιο τρομοκρατημένοι μέχρι να αποκοιμηθούν ξανά ή να μπορέσουν αργά να κινηθούν. Άλλοι περιγράφουν ότι αισθάνονται μια παρουσία στο δωμάτιο μαζί τους.
Όμως, εκτός από τον τρόμο που προκαλούν είναι αβλαβή. Είναι απλά αποτέλεσμα του διαταραγμένου ύπνου. Φυσικά, αυτό δεν βοηθά στο να αντιμετωπίζουν το φόβο όταν εμφανίζεται. Αυτές οι εμπειρίες συμβαίνουν όταν υπάρχει μια δυσλειτουργία ανάμεσα στον ύπνο REM και στην αϋπνία. Και συμβαίνουν στο 10% του πληθυσμού.
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα που περνούν από το μυαλό μας στη διάρκεια του ύπνου REM, κάποια από τα οποία τα θυμόμαστε ως όνειρα. Και ένας από τους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας προστατεύει στη διάρκεια του ύπνου REM είναι να παραλύουμε.
Όσοι βιώνουν υπνική παράλυση, το πρόβλημα προκύπτει όταν υπάρχει μια διαταραχή στη μετάβαση ανάμεσα στον ύπνο REM και στο ξύπνημα. Συνειδητά κάποιος ξυπνά, αλλά η προστατευτική παράλυση από τον ύπνο REM δεν έχει απενεργοποιηθεί ακόμη.
Θεωρίες για τα όνειρα
1. Φρόυντ και η εκπλήρωση των επιθυμιών
Ο διάσημος ψυχαναλυτής Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν ο πρώτος που πρότεινε ότι τα όνειρα εξυπηρετούν ένα συγκεκριμένο επιστημονικό σκοπό. Πίστευε ότι τα όνειρα συχνά αποτελούν μια μορφή εκπλήρωσης των επιθυμιών. Σε ένα όνειρο, ένα άτομο θα μπορούσε να εκπληρώσει τις επιθυμίες που δεν θα μπορούσε να εκπληρώσει στην κανονική ζωή. Κάποια όνειρα, ωστόσο, αποδεικνύονται προβληματικά σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, όπως τα όνειρα που περιλαμβάνουν τιμωρία ή τραυματικά γεγονότα. Αυτό οδήγησε το Φρόυντ να πιστεύει ότι τα όνειρα μερικές φορές αποτελούν έναν τρόπο ώστε οι άνθρωποι να εκφράσουν τις ενοχές ή να αντιμετωπίσουν ένα τραύμα. Όλες αυτές οι υποθέσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη θεωρία του Φρόυντ για τα όνειρα: ότι ήταν εκδηλώσεις ασυνείδητων λειτουργιών του εγκεφάλου.
2. Καρλ Γιουνγκ: Τα όνειρα ως άμεσες πνευματικές εκφράσεις
Αν και ο Φρόυντ και ο Γιουνγκ υπήρξαν συνεργάτες, διαφωνούσαν για τη φύση των ονείρων. Ο Φρόυντ πίστευε ότι τα όνειρα από τη φύση τους, έκρυβαν πολλά νοήματα. Σε αντίθεση, ο Γιουνγκ πίστευε ότι τα όνειρα ήταν στην πραγματικότητα άμεσες εκφράσεις του μυαλού. Τα όνειρα εξέφραζαν την ασυνείδητη κατάσταση ενός ατόμου μέσα από μια "γλώσσα" συμβόλων και μεταφορών. Αυτή η γλώσσα ήταν φυσιολογική για το ασυνείδητο, αλλά δύσκολο να την καταλάβουμε επειδή είχε τεράστια διαφορά από την γλώσσα όταν είμαστε ξύπνιοι. Ο Γιουνγκ επίσης πίστευε ότι τα αρχέτυπα υπάρχουν στη συνείδηση σε αυτή τη γλώσσα. Πίστευε ότι τα όνειρα εξυπηρετούν δύο σκοπούς: αντισταθμίζουν τις ανισορροπίες στην ψυχή των ανθρώπων και δείχνουν μια οπτική για το μέλλον.
3. Ύπνος REM και ενεργοποίηση-σύνθεση
Μια ακόμη θεωρία προέκυψε με την ανακάλυψη του ύπνου REM. Η θεωρία της Ενεργοποίησης-Σύνθεσης ήταν σύλληψη των καθηγητών του Χάρβαρντ Allan Hobson και Robert McCarley το 1970. Αυτοί οι δύο ανακάλυψαν ότι στη διάρκεια του ύπνου REM, ηλεκτρικά σήματα περνούν από τον εγκέφαλο. Θεωρούσαν ότι ο εγκέφαλος αντιδρούσε φυσικά προσπαθώντας να κατανοήσει ένα τυχαίο ερέθισμα. Έτσι, τα όνειρα ήταν απλά μια "παρενέργεια" της φυσιολογικής δραστηριότητας του εγκεφάλου. Αν και αυτή η θεωρία ήταν επαναστατική για την εποχή της, η συνεχής πρόοδος της επιστήμης οδήγησε στην αναθεώρηση της.
4. Θεωρία προσομοίωσης της απειλής
Ο Φιλανδός ψυχολόγος Antti Revonsuo είναι ένας από τους σύγχρονους επιστήμονες που συνέλαβε μια θεωρία για τη λειτουργία των ονείρων. Ο Revonsuo ανακάλυψε ότι στη διάρκεια του ύπνου REM, η αμυγδαλή ενεργοποιείται με παρόμοιο τρόπο όπως όταν υπάρχει μια απειλή για τη ζωή. Η αρχική λειτουργία των αρνητικών ονείρων είναι να κάνουν πρόβα για παρόμοια πραγματικά γεγονότα, έτσι ώστε η αναγνώριση των απειλών να γίνεται πιο γρήγορα και αυτόματα. Ουσιαστικά, τα όνειρα είναι ένα εξελικτικό χαρακτηριστικό που έχει σχεδιαστεί για να μας βοηθήσει να εξασκηθούμε στο να είμαστε ασφαλείς.
Τα όνειρα μας προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τον εαυτό μας
Τα όνειρα αποτελούν ακόμη και στις μέρες μας ένα μυστήριο και μας προσφέρουν μια συναρπαστική ματιά στο ασυνείδητο μυαλό μας. Επίσης, μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική και σωματική μας υγεία. Κάποιες φορές μπορεί να συνδέονται με το άγχος της καθημερινότητας ή τα ψυχικά τραύματα.
Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να φροντίζουμε την ψυχική μας υγεία με ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ και άλλες μεθόδους χαλάρωσης όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός.