Ψηφιακή μοναξιά

Ψηφιακή μοναξιά

Η μοναξιά αποτελεί μια επείγουσα κρίση σε έναν όλο και πιο συνδεδεμένο αλλά παράδοξα απομονωμένο κόσμο. Οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε , με τον χρόνο μπροστά στην οθόνη να αντικαθιστά τις παραδοσιακές επαφές πρόσωπο με πρόσωπο. Φυσικά, η πανδημία του covid-19 αύξησε σημαντικά την κοινωνική απομόνωση και την μοναξιά. Και δεν είναι μονάχα το συναισθηματικό κόστος που έχει η ψηφιακή μοναξιά αλλά οι επιδράσεις στην υγεία.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας στο γενικό πληθυσμό. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από καταστάσεις όπως ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά προβλήματα είναι πιο επιρρεπείς στις αρνητικές επιδράσεις της μοναξιάς.

Το παράδοξο από τη χρήση των οθονών

Στις μέρες μας προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι αυξάνεται ο χρόνος που περνάμε μπροστά στις οθόνες και τα social media κατακλύζουν τη ζωή των νέων. Σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι πλέον τα παιδιά δεν βγαίνουν έξω για να παίξουν. Ωστόσο, αυτό δεν είναι μονάχα θέμα των νέων. Οι ενήλικες επίσης παγιδεύονται από τον ψηφιακό κόσμο, τις online συναντήσεις, την μοναχική εξ’αποστάσεως εργασία, την ψηφιακή διασκέδαση που έχει αντικαταστήσει τις παραδοσιακές κοινωνικές δραστηριότητες.

Όσο οι διαδικτυακές επαφές μεγαλώνουν, τόσο οι πραγματικές επαφές συρρικνώνονται. Το αποτέλεσμα είναι ένας κόσμος στον οποίο οι άνθρωποι είναι συνέχεια σε επαφή με τους άλλους ενώ νιώθουν μόνοι.

Κατανοώντας την κοινωνική απομόνωση

Η κοινωνική απομόνωση είναι μια κατάσταση στην οποία νιώθουμε αποσυνδεδεμένοι από τις κοινωνικές μας σχέσεις ή έχουμε ένα περιορισμένο κοινωνικό δίκτυο. Μπορεί να εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους όπως η φυσική απομόνωση, η συναισθηματική αποσύνδεση ή η αίσθηση της μοναξιάς. Στην ψηφιακή εποχή , η κοινωνική απομόνωση μοιάζει μη αναμενόμενη, καθώς τα social media μας δίνουν την αίσθηση ότι είμαστε συνέχεια συνδεδεμένοι. Είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ της ποσότητας και της ποιότητας αυτών των αλληλεπιδράσεων.

Ποσότητα vs Ποιότητα των αλληλεπιδράσεων

Αν και μπορεί να έχουμε άφθονες διαδικτυακές συνδέσεις, η ποιότητα αυτών των αλληλεπιδράσεων δεν είναι τόσο υψηλή. Οι διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις, τα likes, τα emoji, οι αντιδράσεις και τα σχόλια στις αναρτήσεις στα social media δημιουργούν την ψευδαίσθηση της σύνδεσης χωρίς να υπάρχει ουσιαστική δέσμευση. Οι πραγματικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις περιλαμβάνουν βαθιές συναισθηματικές συνδέσεις, κοινές εμπειρίες και ειλικρινή ενσυναίσθηση, στοιχεία που δεν υπάρχουν στις διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις.

Το παράδοξο της μοναξιάς

Η ψηφιακή εποχή έχει ενισχύσει το ʺπαράδοξο της μοναξιάςʺ. Αυτό το παράδοξο αφορά την συνύπαρξη της αυξημένης διαδικτυακής σύνδεσης και της αύξησης της μοναξιάς. Παρά το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να έχει εκατοντάδες ʺφίλουςʺ στα social media, μπορεί την ίδια στιγμή να νιώθει απομονωμένος και μόνος. Οι διαδικτυακές επαφές, αν και είναι άνετες, δεν μπορούν να καλύψουν την θεμελιώδη ανάγκη για αυθεντική ανθρώπινη επαφή και οικειότητα.

Παράδοξο ή πραγματικότητα;

Είναι η κοινωνική απομόνωση στην ψηφιακή εποχή παράδοξο ή η σκληρή πραγματικότητα; Η απάντηση βρίσκεται στη σύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ των πλεονεκτημάτων και των περιορισμών της ψηφιακής σύνδεσης.

Παράδοξο: Η ψευδαίσθηση της σύνδεσης

Το παράδοξο της κοινωνικής απομόνωσης στην ψηφιακή εποχή έχει τη ρίζα του στην ψευδαίσθηση της σύνδεσης. Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες φίλους στα social media, και να νιώθουν μόνοι. Αυτό το παράδοξο δείχνει την διαφορά ανάμεσα στην ποσότητα των διαδικτυακών επαφών και στη ποιότητα της αυθεντικής ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Αν και η διαδικτυακή σύνδεση γίνεται από την άνεση του σπιτιού μας και μας προσφέρει μια ψευδαίσθηση κοινωνικής δέσμευσης, συχνά δεν καλύπτει τις βαθιές συναισθηματικές και ψυχολογικές μας ανάγκες.

Πραγματικότητα: Μοναξιά και απομόνωση

Από την άλλη πλευρά, η κοινωνική απομόνωση στην ψηφιακή εποχή είναι μια σκληρή πραγματικότητα για πολλούς ανθρώπους. Η επιπολαιότητα των διαδικτυακών αλληλεπιδράσεων, τα φίλτρα και η εθιστική φύση της χρήσης των social media μπορεί να οδηγούν σε συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης. Η συνεχής χρήση των social media συμβάλλει στη μοναξιά, και καθώς τα άτομα νιώθουν αποσυνδεδεμένα από τον πραγματικό κόσμο, δεν μπορούν να δημιουργήσουν ουσιαστικές σχέσεις.

Η επίδραση της ψηφιακής μοναξιάς στην εργασία  

Ο αντίκτυπος αυτής της απομόνωσης δεν είναι μόνο προσωπικός, αλλά και επαγγελματικός. Πολλοί εργαζόμενοι, ειδικά στην περίοδο της πανδημίας, άρχισαν να δουλεύουν από το σπίτι, μόνοι τους. Αν και υπάρχουν χιλιάδες εφαρμογές και πλατφόρμες για να συνδεθεί κάποιος με τους άλλους, δεν υπάρχουν πραγματικές, ουσιαστικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Αυτή η απομόνωση μπορεί να επηρεάζει σημαντικά την ψυχική υγεία των εργαζομένων, την απόδοσή τους και την ευεξία τους συνολικά. Για αυτό και οι εργοδότες πρέπει να γνωρίζουν την ζωτική σημασία των κοινωνικών σχέσεων. Μια εργασιακή κουλτούρα που θα δημιουργεί την αίσθηση του ανήκειν, θα ενθαρρύνει την συνεργασία και τις ουσιαστικές σχέσεις μπορεί να κάνει τους εργαζόμενους να νιώθουν ικανοποιημένοι, δεσμευμένοι και πιο παραγωγικοί.

Δημιουργία σύνδεσης σε έναν κόσμο αποσύνδεσης

Η αναγνώριση του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα, αλλά απαιτούνται και πράξεις. Οι επιχειρήσεις μπορούν να προωθήσουν την κοινωνική σύνδεση δημιουργώντας ειδικούς χώρους και ευκαιρίες για απλές συζητήσεις που δεν θα αφορούν την εργασία. Οι χώροι που κάνουν διάλλειμα οι εργαζόμενοι είναι ένας χώρος στον οποίο μπορούν να μοιράζονται τα ενδιαφέροντα ή να συζητούν για τα χόμπι τους.

Όλοι μας πρέπει να αναγνωρίσουμε την σημαντική επίδραση της κοινωνικής απομόνωσης και της μοναξιάς στην υγεία. Είναι ανάγκη να γίνουν βήματα που θα ενισχύουν την κοινωνική σύνδεση.

Αποκατάσταση της ισορροπίας

Σε μια εποχή που η τεχνολογία κυριαρχεί, είναι ανάγκη να θέσουμε προτεραιότητες. Είναι ανάγκη να θυμόμαστε ότι η τεχνολογία μας προσφέρει απίστευτα εργαλεία για σύνδεση, αλλά δεν αντικαθιστά τις αυθεντικές ανθρώπινες σχέσεις. Η ισορροπία ανάμεσα στην ψηφιακή και στην πραγματική ζωή είναι κάτι πολύ σημαντικό για την ποιότητα της ζωής μας.

Όσο ο κόσμος εξελίσσεται πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε όσα αφήνουμε πίσω μας. Η ανάγκη για σύνδεση, επαφή είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη και δεν πρέπει να την παραμελούμε. Η ψηφιακή μοναξιά έχει τεράστιο κόστος στην υγεία, στην ευτυχία μας και στο μέλλον μας.