Αυτοέλεγχος

Αυτοέλεγχος

Ο αυτοέλεγχος είναι η ικανότητα να ελέγχουμε και να αλλάζουμε τις αντιδράσεις μας. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να  αποφύγουμε δυσάρεστες συμπεριφορές, και να επιτύχουμε τους μακροπρόθεσμους στόχους μας. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ο αυτοέλεγχος είναι πολύ σημαντικός για την υγεία και την ευεξία μας.

Τι είναι ο αυτοέλεγχος;

Καθώς πολλοί πιστεύουν ότι ο αυτοέλεγχος είναι συνώνυμο με την πειθαρχία, την αποφασιστικότητα, την θέληση και το σθένος κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Ο αυτοέλεγχος, γενικά είναι:

• Η ικανότητα να ελέγχουμε τις συμπεριφορές μας ώστε να αποφύγουμε τους πειρασμούς και να επιτύχουμε τους στόχους μας.
• Η ικανότητα να καθυστερούμε την αίσθηση της ικανοποίησης και να αντιστεκόμαστε στις ανεπιθύμητες συμπεριφορές ή στις παρορμήσεις.

Γιατί είναι σημαντικός ο αυτοέλεγχος;

Πόσο σημαντικός είναι ο αυτοέλεγχος στην καθημερινότητα; Πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι δεν έχουν την θέληση για να επιτύχουν τους στόχους τους. Είτε ο στόχος είναι η απώλεια βάρους , η απόκτηση ενός πτυχίου ή η διακοπή του καπνίσματος, είναι εύκολο να πιστεύουν ότι η επίτευξη του στόχου έχει να κάνει με τον έλεγχο της συμπεριφοράς. Η πλειοψηφία των ανθρώπων πιστεύει ότι ο αυτοέλεγχος είναι μια δεξιότητα που μπορεί κάποιος να την μάθει.

Γενικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν αυτοέλεγχο είναι πιο ευτυχισμένοι και υγιείς. Τα οφέλη του αυτοελέγχου δεν περιορίζονται όπως φαίνεται μόνο στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι με αυτοέλεγχο στην παιδική ηλικία συνεχίζουν να έχουν καλή σωματική και ψυχική υγεία στην ενήλικη ζωή τους.

Καθυστέρηση της ικανοποίησης

Η ικανότητα να καθυστερούμε την ικανοποίηση, ή να περιμένουμε να πάρουμε αυτό που θέλουμε, είναι πολύ σημαντικό κομμάτι του αυτοελέγχου. Οι άνθρωποι μπορούν να ελέγχουν την συμπεριφορά τους και να καθυστερούν την ικανοποίηση από τις ορμές τους. Για παράδειγμα, ένα άτομο που ακολουθεί μια συγκεκριμένη διατροφή ίσως να προσπαθεί να αποφύγει τους πειρασμούς και τα ανθυγιεινά φαγητά. Σαν αποτέλεσμα, καθυστερεί την ικανοποίηση και περιμένει μέχρι να έρθει η μέρα για να απολαύσει μια λιχουδιά.

Η καθυστέρηση της ικανοποίησης περιλαμβάνει την αποφυγή των άμεσων επιθυμιών με σκοπό την μακροχρόνια επιβράβευση. Η ικανότητά μας να καθυστερούμε την ικανοποίηση είναι σημαντική όχι μόνο για την επίτευξη στόχων αλλά και για την ευεξία και την επιτυχία στη ζωή μας.

Πώς μας βοηθά ο αυτοέλεγχος;

Ο αυτοέλεγχος είναι επίσης σημαντικός για την διατήρηση των υγιών συμπεριφορών. Η διατροφή μας, η άσκηση, οι επισκέψεις στο γιατρό είναι όλα αποφάσεις που επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τον αυτοέλεγχο και έχουν σημαντική επίδραση στην υγεία μας.

Ο αυτοέλεγχος μπορεί να έχει πολλές θετικές επιδράσεις στην υγεία και στην ευεξία μας:

• Τα παιδιά με μεγαλύτερο αυτοέλεγχο έχουν λιγότερες πιθανότητες για παχυσαρκία στην εφηβεία.
• Τα παιδιά που έχουν θέματα αυτοελέγχου στην παιδική τους ηλικία είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουν χρήση ουσιών και αλκοόλ στο λύκειο.

Αν και είναι ξεκάθαρο ότι ο αυτοέλεγχος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των υγιών συμπεριφορών, η υπερβολική εστίαση στη θέληση μπορεί να είναι καταστροφική. Η πεποίθηση ότι ο αυτοέλεγχος μόνος του μπορεί να μας βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων μας , μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να κατηγορούμε τον εαυτό μας όταν υποκύπτει σε πειρασμούς. Αυτό όμως οδηγεί στην εκμαθημένη αβοηθητότητα όπου οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να αλλάξουν. Σαν αποτέλεσμα, τα παρατάνε εύκολα ή δεν κάνουν προσπάθειες για να αντιμετωπίζουν τα εμπόδια και τις δυσκολίες.

Κίνητρο

Η έλλειψη θέλησης δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που επηρεάζει την επίτευξη των στόχων. Αν κάποιος δουλεύει για να επιτύχει ένα στόχο τότε είναι ανάγκη:

• Να έχει ξεκάθαρους στόχους και κίνητρο για αλλαγή. Όταν ο στόχος δεν είναι ξεκάθαρος ή πολύ γενικός τότε τα ανεπαρκή κίνητρα μπορεί να οδηγούν στην αποτυχία. Είναι πολύ πιο πιθανό κάποιος να επιτύχει ένα ξεκάθαρο στόχο.
• Να ελέγχει τις κινήσεις του για την επίτευξη του στόχου του. Το να θέτει κάποιος απλά ένα στόχο δεν είναι αρκετό. Είναι ανάγκη να παρακολουθεί τα βήματα του κάθε μέρα ώστε να γνωρίζει ότι έχει κάνει όσα είναι απαραίτητα για την επίτευξη του στόχου του.
• Να έχει θέληση. Ο έλεγχος της συμπεριφοράς είναι σημαντικός για την επίτευξη των στόχων.

Ενίσχυση αυτοελέγχου

Ο αυτοέλεγχος σημαίνει ότι κατευθύνουμε συνειδητά τη θέληση μας για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Κάποιες φορές σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουμε κάτι όπως όταν θέλουμε να κόψουμε το κάπνισμα. Και άλλες φορές, σημαίνει ότι έχουμε την πειθαρχία να κάνουμε κάτι, όπως το να υιοθετήσουμε νέες καλές συνήθειες.

Για την καλλιέργεια του αυτοελέγχου, υπάρχουν δεξιότητες όπως:

• Έλεγχος των συναισθημάτων: όταν γνωρίζουμε πως να έχουμε τον έλεγχο των συναισθημάτων μας τότε μπορούμε να αντιμετωπίζουμε με ηρεμία τις προκλήσεις που προκύπτουν.
• Συμπόνια προς τον εαυτό: όταν κάποιος είναι ευγενικός με τον εαυτό του τότε δεν υποκύπτει εύκολα σε κακές συνήθειες.
• Σθένος: αυτή η μορφή αποφασιστικότητας είναι ουσιαστική για να ξεπερνάμε τις δυσκολίες.
• Αυτογνωσία: όταν γνωρίζουμε τον εαυτό μας τότε μπορούμε να κατευθύνουμε την ενέργειά μας προς την αυτοβελτίωσή μας.

Αυτές οι συμπεριφορές αυτοελέγχου δεν μας στερούν τίποτα από τη ζωή. Στην πραγματικότητα μας βοηθούν να βρίσκουμε νόημα στην καθημερινότητα.

Αυτοέλεγχος και επίτευξη στόχων

Οι στόχοι και ο αυτοέλεγχος έχουν μια συμβιωτική σχέση. Ενισχύουν ο ένας τον άλλο, και δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο αυτοβελτίωσης. Πώς συμβαίνει αυτό;

• Οι στόχοι ενισχύουν τον αυτοέλεγχο μέσω της επιβράβευσης της καλής συμπεριφοράς.
• Ο αυτοέλεγχος μας βοηθά να επιτύχουμε τους στόχους μας και να μένουμε προσηλωμένοι σε αυτό που θέλουμε.

Για να επιτύχετε λοιπόν τους στόχους σας μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:

• Θέστε μικρούς, ρεαλιστικούς στόχους: αν μπορείτε να επιτύχετε τους στόχους σας, τότε είναι πιο πιθανό να δουλεύετε για αυτούς μακροχρόνια.
• Εξασκηθείτε στην καθυστερημένη ικανοποίηση: με την βοήθεια του αυτοελέγχου μπορείτε να αποφύγετε τις στιγμιαίες απολαύσεις μέχρι να επιτύχετε το στόχο σας.
• Θέστε ξεκάθαρα όρια: δεν χρειάζεστε αυστηρό αυτοέλεγχο σε όλες τις πτυχές της ζωής σας.

Αυτογνωσία

Για να μπορεί κάποιος να βελτιώσει τον αυτοέλεγχό του πρέπει να γνωρίζει πραγματικά τα όριά του και να δουλεύει για αυτά. Είναι ανάγκη να δει μέσα του και να αναγνωρίζει τις ικανότητες, τις αδυναμίες, τα κίνητρα και τις ανάγκες του. Τότε μπορεί να οργανώνει τη ζωή του ώστε να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητές του.

Κάθε άνθρωπος έχει μοναδικές ανάγκες και έρχεται αντιμέτωπος με μοναδικές προκλήσεις, για αυτό ο αυτοέλεγχος δεν έχει μόνο μια προσέγγιση.

Οφέλη αυτοελέγχου

Ο αυτοέλεγχος είναι στοιχείο κλειδί για την επίτευξη όλων όσων θέλουμε στη ζωή μας. Διαφορετικά, μπορεί οι γύρω μας να επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας με τρόπο που δεν θέλουμε.

Επίσης μας βοηθά να αποκτήσουμε δεξιότητες ώστε να επιτύχουμε στη ζωή και στη δουλειά. Χωρίς αυτοέλεγχο, το ταξίδι της αυτοβελτίωσης θα έχει πολλά εμπόδια.

Ο αυτοέλεγχος έχει πολλαπλά οφέλη όπως:

• Καλύτερη λήψη αποφάσεων
• Περισσότερες πιθανότητες για επιτυχία στη ζωή
• Υγιείς σχέσεις
• Περιορισμό των ανθυγιεινών συνηθειών
• Καλύτερη ακαδημαϊκή απόδοση
• Καλή φυσική κατάσταση
• Καλή ψυχική υγεία και ευεξία
• Ικανότητα δημιουργίας στόχων
• Διαχείριση του θυμού και της απογοήτευσης
• Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης
• Καλύτερες ηγετικές ικανότητες