Άγχος, Κατάθλιψη – πως επηρεάζουν την καρδιά

Άγχος, Κατάθλιψη - πως επηρεάζουν την καρδιά

Η ψυχική υγεία είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της συνολικής μας υγείας και αφορά την συναισθηματική, ψυχολογική και κοινωνική ευεξία μας. Η ψυχική υγεία περιλαμβάνει τον τρόπο σκέψης , τα συναισθήματά, τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές μας.

Οι ψυχικές διαταραχές μπορεί αφορούν βραχυχρόνιες ή μακροχρόνιες καταστάσεις που παρεμβαίνουν στην διάθεση, στη συμπεριφορά, στον τρόπο σκέψης και στην ικανότητα αλληλεπίδρασης με τους άλλους. Πολλές μελέτες  έχουν δείξει την επίδραση των ψυχικών τραυμάτων, της κατάθλιψης και του άγχους στο σώμα και στην καρδιά.

Ποιες ψυχικές διαταραχές έχουν σχέση με τα νοσήματα του καρδιαγγειακού;

Συνήθως οι παθήσεις της καρδιάς έχουν σχέση με τις εξής διαταραχές:

Διαταραχές της διάθεσης: οι άνθρωποι που ζουν με κάποια διαταραχή της διάθεσης, όπως η μείζονα κατάθλιψη ή η διπολική διαταραχή, η διάθεσή τους επηρεάζει την ψυχολογική τους ευεξία σχεδόν κάθε μέρα για τις περισσότερες ώρες της ημέρας.

Διαταραχές άγχους: οι άνθρωποι νιώθουν φόβο για συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις. Οι διαταραχές άγχους περιλαμβάνουν την διαταραχή γενικευμένου άγχους, το κοινωνικό άγχος, τις κρίσεις πανικού και τις φοβίες.

Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD): οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μετατραυματικό στρες λόγω τραυματικών εμπειριών, όπως ο πόλεμος, οι φυσικές καταστροφές ή κάποιο σοβαρό ατύχημα.

Στρες: οι άνθρωποι είναι διαρκώς σε κατάσταση χρόνιου στρες, το οποίο προκαλεί βιοχημικές, φυσιολογικές αλλαγές.

Ποια είναι η σύνδεση ανάμεσα στις διαταραχές ψυχικής υγείας και στις παθήσεις του καρδιαγγειακού;

Πολλές μελέτες δείχνουν ότι η ψυχική υγεία έχει άμεση σχέση με τους παράγοντες κινδύνου που έχουν σχέση με τα νοσήματα του καρδιαγγειακού πριν τη διάγνωση της ψυχικής διαταραχής και στη διάρκεια της θεραπείας. Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να είναι άμεσες και να επηρεάζουν τα βιολογικά μονοπάτια ή έμμεσες όπως οι ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.

Οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη, άγχος και ακόμη και μετατραυματικό στρες για μεγάλο χρονικό διάστημα ίσως να παρουσιάζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα. Αυτές περιλαμβάνουν την αυξημένη λειτουργία της καρδιάς (π.χ. αυξημένοι παλμοί και αυξημένη αρτηριακή πίεση), μείωση της ροής του αίματος στην καρδιά, και υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Με τον καιρό, αυτές οι φυσιολογικές επιδράσεις μπορεί να οδηγούν στη συσσώρευση του ασβεστίου στις αρτηρίες. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε παθήσεις της καρδιάς.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και το μετατραυματικό στρες μπορεί να οδηγούν σε καρδιακά επεισόδια, όπως το εγκεφαλικό, η καρδιακή ανεπάρκεια και το έμφραγμα. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μετά από ένα οξύ καρδιακό επεισόδιο. Πολλοί άνθρωποι μετά από ένα επεισόδιο έχουν φόβο για το θάνατο ή την αναπηρία. Επίσης, ανησυχούν για τα οικονομικά προβλήματα που έχουν σχέση με την κατάσταση.

Κάποιες μελέτες επισημαίνουν την επίδραση των φαρμάκων για τις ψυχικές διαταραχές στον κίνδυνο καρδιομεταβολικής νόσου. Ιδίως η χρήση κάποιων αντιψυχωσικών φαρμάκων έχει σχέση με την παχυσαρκία, την αντίσταση στην ινσουλίνη, το διαβήτη, το έμφραγμα, την κολπική μαρμαρυγή και το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος ίσως να αυξάνουν τις πιθανότητες για την υιοθέτηση ανθυγιεινών συμπεριφορών. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την καθιστική ζωή ή τη διακοπή των απαραίτητων φαρμάκων. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι που έχουν κάποια ψυχική διαταραχή ίσως να μην μπορούν να αντιμετωπίζουν με υγιή συμπεριφορές τις ψυχοπιεστικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν και να έχουν άγχος για τα πάντα.

Πώς η κατάθλιψη επηρεάζει την καρδιά;

Όταν νιώθουμε ανήσυχοι, είναι πολύ εύκολο να καταφύγουμε σε έτοιμα φαγητά ή να παραλείπουμε την άσκησή μας. Αλλά είναι πολύ σημαντικό να μένουμε δεσμευμένοι σε συνήθειες που βελτιώνουν την υγεία της καρδιάς μας.

Σε καταστάσεις στρες δεν είναι εύκολο να κάνουμε υγιεινές επιλογές. Είναι πολύ πιο πιθανό να καπνίσουμε από το να κάνουμε άσκηση, να μην κοιμόμαστε πολύ, να πίνουμε αλκοόλ και τελικά να μην παίρνουμε τα φάρμακά μας. Με τον καιρό, όλες αυτές οι ανθυγιεινές συμπεριφορές αυξάνουν τον κίνδυνο για παχυσαρκία, αυξημένα λιπίδια και χοληστερίνη, και παθήσεις του καρδιαγγειακού.

Τα ψυχικά τραύματα, η κατάθλιψη και το άγχος μπορεί να μας οδηγούν σε αλλαγές που επηρεάζουν την υγεία μας, όχι μόνο επειδή έχουμε κακές συνήθειες. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι διαταραχές ψυχικής υγείας έχουν σημαντική επίδραση στο σώμα μας.

Μπορεί η κατάθλιψη να προκαλεί νοσήματα του καρδιαγγειακού;

Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη ή άγχος τότε υπάρχει μια αύξηση στο ρυθμό της καρδιάς και στην αρτηριακή πίεση, η ροή του αίματος στην καρδιά είναι μειωμένη και το σώμα παράγει υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Με τον καιρό, αυτές οι επιδράσεις μπορεί να προκαλούν προβλήματα στην καρδιά. Η κατάθλιψη και το άγχος μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο όπως το εγκεφαλικό ή το έμφραγμα.

Ποιοι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα στην καρδιά λόγω των ψυχικών διαταραχών;

Υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού που έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης παθήσεων του καρδιαγγειακού ως αποτέλεσμα μιας προϋπάρχουσας ψυχικής διαταραχής:

Βετεράνοι: οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι βετεράνοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα του καρδιαγγειακού, λόγω του μετατραυματικού στρες.

Γυναίκες: οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες με μετατραυματικό στρες και κατάθλιψη ίσως να έχουν θέματα στην σωματική τους υγεία, και πιο συγκεκριμένα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

Ζευγάρια με τον ένα σύντροφο που έχει μετατραυματικό στρες: σε αυτές τις περιπτώσεις οι συγκρούσεις στα ζευγάρια είναι περισσότερες. Ο θυμός και οι φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα ως απόκριση στο στρες μπορεί να επηρεάζουν το καρδιαγγειακό.

Φυλετικές και εθνικές μειονότητες: η κατάθλιψη και το άγχος που έχουν τη ρίζα τους στις κοινωνικές ανισότητες , στις τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, στον ρατσισμό μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο για υπέρταση και προβλήματα του καρδιαγγειακού.

Τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές;

Η πρώιμη διάγνωση, η θεραπεία, η πρόσβαση στις κατάλληλες δομές και η υποστήριξη μπορεί να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής ενός ατόμου (διακοπή του καπνίσματος, ισορροπημένη διατροφή) και έτσι να μειωθεί ο κίνδυνος για τα νοσήματα του καρδιαγγειακού.

Αν έχετε κατάθλιψη ή άγχος, τότε τα παρακάτω βήματα μπορεί να είναι βοηθητικά:

1. Αναγνώριση της αιτίας της κατάθλιψης ή του άγχους

Φυσικά, όλοι έχουμε κάποιες κακές μέρες. Ωστόσο, αν αυτές οι μέρες επιμένουν για πάνω από δύο εβδομάδες τότε είναι ανάγκη να ζητήσετε βοήθεια. Η κατάθλιψη είναι μια νόσος που προκαλεί θλίψη και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν απολαμβάνατε. Αναλόγως το στάδιο της κατάθλιψης, εμφανίζονται συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα, μειώνοντας την λειτουργικότητά του ανθρώπου.

2.Δημιουργία υγιεινών συνηθειών

Αν δεν κάνετε άσκηση, τότε είναι η στιγμή να την βάλετε στη ζωή σας. Μπορείτε απλά να κάνετε ένα περίπατο 30 λεπτά την ημέρα, αυτό θα βοηθήσει στην υγεία της καρδιάς σας. Η σωματική άσκηση βελτιώνει την διάθεση και την ευεξία, μειώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και βελτιώνει την συνολική ποιότητα της ζωής μας. Αν το ανθυγιεινό φαγητό έχει γίνει μια συνήθεια, καλό είναι να αρχίσετε να μαγειρεύετε τροφές με λιγότερα λιπαρά χωρίς τηγάνισμα (πχ με φριτέζα αέρος) στο σπίτι. Επίσης, τα υγιεινά σνακ όπως τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά, και τα fitness meals μέσα στην ημέρα, είναι εξαιρετικές επιλογές.

3. Αλλαγές στον τρόπο ζωής 

Μην προσπαθείτε να κάνετε αμέσως όλες τις αλλαγές, γιατί αυτό μπορεί να είναι τελικά καταστροφικό. Για παράδειγμα, η διακοπή του καπνίσματος είναι για πολλούς ανθρώπους δύσκολη υπόθεση. Αν θέλετε να κόψετε το κάπνισμα καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας ώστε να δημιουργήσετε ένα πλάνο. Υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές όπως η αντικατάσταση της νικοτίνης ή φάρμακα που βοηθούν στη διακοπή του καπνίσματος.

Είναι ανάγκη να φροντίζετε τον εαυτό σας και να κάνετε γιόγκα, τάι τσι, διαλογισμό ή οτιδήποτε σας χαλαρώνει.