Αιμορροΐδες – τι είναι; Αντιμετώπιση, θεραπεία, διατροφή

Αιμορροΐδες - αντιμετώπιση, θεραπεία, διατροφή

Οι αιμορροΐδες είναι διογκωμένες φλέβες γύρω από τον πρωκτό ή το κατώτερο τμήμα του ορθού. Το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του εντέρου και οδηγεί στον πρωκτό, το άνοιγμα στο τέλος του εντέρου από όπου τα κόπρανα εξέρχονται από το σώμα.

Όλοι μας έχουμε αιμορροϊδικό ιστό σε αυτή την περιοχή που αποτελείται από αιμοφόρα αγγεία, συνδετικό ιστό και κάποιους μύες. Ωστόσο, δεν διογκώνονται σε όλους τους ανθρώπους, αλλά όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο συχνή είναι η αιμορροϊδοπάθεια.

Οι αιμορροΐδες μπορεί να έχουν σχέση με πολλές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η δυσκολία στην κένωση. Όταν κάποιος σηκώνει βαριά αντικείμενα, και κάνει δραστηριότητες που μπορεί να καταπονούν το σώμα, τότε μπορεί να εμφανίζει αιμορροΐδες. Η αυξημένη πίεση στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ειδικά η αύξηση του βάρους είναι παράγοντες που συμβάλλουν στην αιμορροϊδοπάθεια.

Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι επώδυνες και ενοχλητικές ειδικά αν κάνουν την εμφάνισή τους επαναλαμβανόμενα, αλλά σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα τους συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες. Επίσης, υπάρχουν διαθέσιμες πολλές θεραπευτικές επιλογές.

Ποιοι είναι οι τύποι των αιμορροΐδων;

Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι εσωτερικές ή εξωτερικές.

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες αναπτύσσονται στο κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου, στο ορθό, και συνήθως δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι. Δεν προκαλούν πόνο, αλλά συχνά αιμορραγούν.  Σε κάποιες περιπτώσεις οι εσωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να προεξέχουν μέσω του πρωκτού και να φαίνονται, μια κατάσταση γνωστή ως πρόπτωση. Όταν αυτό συμβαίνει, συνήθως συρρικνώνονται πίσω στο εσωτερικό του ορθού από μόνες τους ή μπορούν να ωθηθούν ξανά προς τα μέσα.

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες αναπτύσσονται στο δέρμα γύρω από το εξωτερικό τμήμα του πρωκτού. Αυτές είναι οι πιο ενοχλητικές αιμορροΐδες και μπορεί να προκαλούν φαγούρα ή πόνο. Όταν ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται μέσα στις εξωτερικές αιμορροΐδες, μια κατάσταση γνωστή ως  αιμορροϊδική θρόμβωση, μπορεί να προκαλεί σοβαρό και συνεχή πόνο. Μερικές φορές ένας θρόμβος μπορεί να διαλυθεί από μόνος του αλλά αν αυτό δεν συμβεί, είναι ανάγκη ο γιατρός σας να αφαιρέσει το θρόμβο με χειρουργική επέμβαση.

Ποια είναι τα συμπτώματα των αιμορροΐδων;

Όταν κάποιος βλέπει αίμα στη λεκάνη της τουαλέτας μετά την κένωση αυτό είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι και ένα από τα κύρια συμπτώματα των αιμορροΐδων. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κόκκινο αίμα στο χαρτί της τουαλέτας ή στα κόπρανα μετά την κένωση
• Φαγούρα στην περιοχή του πρωκτού
• Πόνο στην περιοχή του πρωκτού, ειδικά όταν κάποιος κάθεται
• Πόνο κατά την κένωση
• Ένα ή περισσότερα επώδυνα εξογκώματα γύρω από τον πρωκτό

Αν ένα άτομο έχει συμπτώματα αιμορροΐδων, καλό είναι να αποφεύγει την υπερβολική πίεση, το τρίψιμο και το καθάρισμα γύρω από τον πρωκτό, γιατί μπορεί να προκαλεί ερεθισμό και φαγούρα.

Ποιες καταστάσεις συμβάλλουν στην εμφάνιση των αιμορροΐδων;

Υπάρχουν αρκετές καταστάσεις που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση των αιμορροΐδων, όπως:

• χρόνια δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• πίεση κατά τη διάρκεια της κένωσης
• παραμονή στην τουαλέτα για πολλή ώρα

Η πίεση, η δυσκοιλιότητα και η καθιστική ζωή μπορεί να επηρεάζουν τη ροή του αίματος στην περιοχή, με αποτέλεσμα το αίμα να μην κινείται φυσιολογικά στα αγγεία, και αυτό να οδηγεί στην εμφάνιση των αιμορροΐδων.

Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των αιμορροΐδων και περιλαμβάνουν:

• Την έλλειψη φυτικών ινών στη διατροφή.
• Το αυξημένο βάρος και η παχυσαρκία μπορεί να προκαλούν πίεση στον αιμορροϊδικό ιστό.
• Την ηλικία, καθώς ο συνδετικός ιστός στο ορθό και στον πρωκτό γίνεται πιο αδύναμος, με αποτέλεσμα την διόγκωση των αιμορροΐδων.
• Την εγκυμοσύνη, καθώς το έμβρυο μεγαλώνει και ασκεί πίεση στην κοιλιακή χώρα, οι φλέβες στον πρωκτό και στο ορθό διογκώνονται. Το πρόβλημα υποχωρεί μετά τον τοκετό.

Αιμορροΐδες και εγκυμοσύνη 

Οι αιμορροΐδες είναι ένα συχνό πρόβλημα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ειδικά στο τρίτο τρίμηνο, όταν η μήτρα πιέζει την λεκάνη και τις φλέβες κοντά στο ορθό και στον πρωκτό. Τα υψηλά επίπεδα της ορμόνης προγεστερόνης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επίσης να συμβάλλουν στη διόγκωση των αιμορροΐδων. Η προγεστερόνη προκαλεί χαλάρωση στα τοιχώματα των φλεβών, έτσι είναι πιο πιθανή η διόγκωσή τους.

Μερικές γυναίκες εμφανίζουν πρώτη φορά θέμα με τις αιμορροΐδες τους στην εγκυμοσύνη. Ωστόσο, αν είχαν θέματα και πριν, είναι πιο πιθανό να τα εμφανίσουν ξανά στην εγκυμοσύνη.

Ευτυχώς, οι αιμορροΐδες συνήθως δεν είναι επικίνδυνες για την υγεία της μητέρας ή την υγεία του μωρού και τυπικά υποχωρούν μετά τη γέννηση. Μια έγκυος μπορεί να αντιμετωπίζει τα συμπτώματα με την κατάλληλη φροντίδα και τις οδηγίες του γιατρού της.

Πώς γίνεται η διάγνωση των αιμορροΐδων;

Ο γιατρός θα σας ζητήσει να περιγράψετε τα συμπτώματα και θα πάρει το ιστορικό σας. Επίσης θα κάνει κλινική εξέταση για να διαπιστώσει αν υπάρχει ερεθισμός, διογκώσεις, εξωτερικές αιμορροΐδες, πρόπτωση εσωτερικών αιμορροΐδων, ραγάδες στον πρωκτό.

Ο γιατρός επίσης θα ελέγξει αν υπάρχει αίμα στα κόπρανα, θα δει τον μυϊκό τόνο στον πρωκτό και θα εξετάσει το ορθό για να διαγνώσει τις εσωτερικές αιμορροΐδες. Επίσης, μπορεί ο γιατρός να προτείνει να γίνουν κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις αίματος για τον αποκλεισμό άλλων αιτιών αιμορραγίας, ειδικά αν ένα άτομο είναι άνω των 40 ετών.

Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων υπάρχουν αρκετοί τρόποι που μπορεί να εφαρμόσει κάποιος στο σπίτι, τα συμπτώματα πρέπει να υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα. Αν ωστόσο, αυτό δεν συμβεί και ένα άτομο έχει αιμορραγία από το ορθό, καλό είναι να μιλήσει άμεσα με το γιατρό του. Η αιμορραγία από το ορθό μπορεί να είναι σημάδι κάποιου προβλήματος της γαστρεντερικής οδού όπως:

• η ελκώδης κολίτιδα
• η νόσος του Crohn 
• ο καρκίνος του πρωκτού
• ο καρκίνος του παχέος εντέρου

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τις αιμορροΐδες;

Θεραπεία των αιμορροΐδων στο σπίτι

Η αποφυγή της δυσκοιλιότητας είναι το κλειδί για την θεραπεία των αιμορροΐδων. Η διατροφή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ειδικά η κατανάλωση άφθονων φυτικών ινών, μπορεί να μειώνουν τα συμπτώματα των αιμορροΐδων. Καλό είναι να αποφεύγετε τα καθαρτικά, τα οποία προκαλούν διάρροια και επιδεινώνουν τα συμπτώματα των αιμορροΐδων.

Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων των αιμορροΐδων στο σπίτι μπορείτε να κάνετε τα εξής:

• Κάντε ένα ήπιο μπάνιο στην περιοχή.
• Χρησιμοποιήστε μια παγοκύστη.
• Αποφύγετε την πίεση κατά την κένωση.
• Καθαρίστε τον πρωκτό καλά μετά από κάθε κένωση.
• Καλό είναι να κάθεστε σε ένα μαξιλάρι και όχι σε σκληρές καρέκλες, για να μειωθεί το πρήξιμο και να προλάβετε το σχηματισμό νέων αιμορροΐδων.
• Αν χρειαστεί μπορείτε να πάρετε κάποιο παυσίπονο όπως η ιβουπροφαίνη , η ακεταμινοφαίνη ή η ασπιρίνη.
• Δοκιμάστε κρέμες, αλοιφές ή επιθέματα που περιέχουν υδροκορτιζόνη ή αμαμελίδα. Όλα αυτά ανακουφίζουν το πρήξιμο, τον πόνο και τη φαγούρα.

Θεραπεία των αιμορροΐδων στο γραφείο του γιατρού, με ή χωρίς χειρουργικές επεμβάσεις

Κάποιες φορές είναι ανάγκη να γίνει εκτομή των επώδυνων εξωτερικών αιμορροΐδων από το γιατρό με τη βοήθεια της εφαρμογής τοπικής αναισθησίας στην περιοχή.

Για τις εσωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να εφαρμοστεί μια μέθοδος που ονομάζεται ενδοσκοπική απολίνωση των αιμορροΐδων. Αυτή η διαδικασία είναι απλή, ασφαλής και μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία. Γενικά, οι ασθενείς μετά την επέμβαση αναφέρουν ότι νιώθουν ένα αίσθημα βάρους στον πρωκτό.

Άλλες μέθοδοι περιλαμβάνουν την σκληροθεραπεία, στην οποία γίνεται έγχυση χημικών ενώσεων στη βάση των αιμορροΐδων, και αυτό οδηγεί στη συρρίκνωση και στη σκλήρυνση των αιμορροΐδων.

Αν ένα άτομο έχει εξωτερικές και εσωτερικές αιμορροΐδες, ή εσωτερικές αιμορροΐδες σε πρόπτωση τότε η χειρουργική επέμβαση που είναι γνωστή ως αιμορροϊδεκτομή μπορεί να είναι αναγκαία.

Στη διάρκεια της αιμορροϊδεκτομής, οι αιμορροΐδες και ο περιβάλλων ιστός αφαιρούνται μέσω μιας μικρής τομής, η οποία κλείνει με τη βοήθεια συρραπτικού εργαλείου. Η διαδικασία μπορεί να γίνει με τοπική ή ολική αναισθησία. Η επέμβαση είναι επιτυχής στο 95% των περιπτώσεων, και οι ασθενείς μπορεί να έχουν μετεγχειρητικό πόνο.

Αιμορροϊδες και φάρμακα

Υπάρχουν κάποια αγγειοδιασταλτικά φάρμακα τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση αιμορροϊδικών κρίσεων (έξαρσης), όπως το Daflon. Επίσης υπάρχουν κάποιες φαρμακευτικές κρέμες που μπορούν να ανακουφίσουν το πρόβλημα σε περίπτωση έξαρσης, όπως το Procto-Synalar.

Ομοιοπαθητική και αιμορροΐδες

Η ομοιοπαθητική σε πολλές περιπτώσεις αιμορροΐδων μπορεί να προσφέρει τη λύση. Ανεξαρτήτως της παρουσίας εσωτερικών ή εξωτερικών αιμορροϊδων, ο βαθμός του πόνου και των προβλημάτων εξαρτάται από την τοπική φλεβική κυκλοφορία. Η ομοιοπαθητική μπορεί να βελτιώσει την λειτουργία του φλεβικού συστήματος και ως εκ τούτου να βελτιώσει τα συμπτώματα εξαιρετικά, παρόλο που παραμένουν οι αιμορροϊδες. Είναι πλήθος των περιπτώσεων ασθενών που ενώ είχαν τεράστια και χρόνια προβλήματα με τις αιμορροϊδες, απέφυγαν το χειρουργείο με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής.

Επιπλοκές των αιμορροΐδων

Οι επιπλοκές των αιμορροΐδων είναι κάτι σπάνιο αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αναιμία: η αιμορραγία από τις αιμορροΐδες μπορεί να προκαλεί αναιμία. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια κουβαλούν οξυγόνο σε όλο το σώμα, έτσι η αναιμία μας κάνει να νιώθουμε κουρασμένοι, αδύναμοι.
• Θρόμβωση: σε σπάνιες περιπτώσεις, η διόγκωση των αιμορροΐδων μπορεί να αποκόπτει την μεταφορά του οξυγόνου σε μια αιμορροΐδα, με αποτέλεσμα το σχηματισμό θρόμβου. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι αρκετά επώδυνη και η μόνη λύση να είναι το χειρουργείο.

Πρόληψη των αιμορροΐδων

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για την πρόληψη των αιμορροΐδων είναι η φροντίδα να έχει κάποιος μαλακά κόπρανα και φυσιολογικές κινήσεις του εντέρου.

Πιο συγκεκριμένα για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας καλό είναι να:

Καταναλώνετε πολλές φυτικές ίνες: μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες κάνει τα κόπρανα πιο μαλακά με αποτέλεσμα να είναι πιο εύκολες οι κενώσεις. Γενικά, καλό είναι οι άνδρες ενήλικες κάτω των 50 ετών να καταναλώνουν 34 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα και οι γυναίκες κάτω των 50 ετών 25 γραμμάρια την ημέρα. Επίσης, οι άνδρες άνω των 50 ετών καλό είναι να καταναλώνουν 28 γραμμάρια φυτικών ινών και οι γυναίκες 22 γραμμάρια. Βέβαια, καλό είναι να προσέχετε με την κατανάλωση των φυτικών ινών για να αποφύγετε τα υπερβολικά αέρια και το φούσκωμα.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσθέσετε τις φυτικές ίνες στη διατροφή σας. Για παράδειγμα, τα φρούτα όπως το αβοκάντο και τα αχλάδια είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Το μπρόκολο, οι αγκινάρες, και τα λαχανάκια Βρυξελλών είναι ανάμεσα στα λαχανικά με τις περισσότερες φυτικές ίνες. Επίσης, τα προϊόντα ολικής άλεσης όπως το καστανό ρύζι, η κινόα, και η βρώμη είναι σημαντικές πηγές φυτικών ινών. Τα όσπρια όπως οι φακές, τα φασόλια και ο αρακάς, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι εξαιρετική πηγή φυτικών ινών.

Αν έχετε χρόνια δυσκοιλιότητα και υποπτεύεστε ότι αυτό συμβάλλει στις αιμορροΐδες, καλό είναι να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν λίγες ή ελάχιστες φυτικές ίνες, όπως το τυρί και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Καλό είναι να πίνετε άφθονο νερό και άλλα υγρά. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 2,7 λίτρα νερό την ημέρα και οι άνδρες 3,7 λίτρα. Φυσικά, τα υγρά μπορούν να προέρχονται από ποτά, χυμούς αλλά τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη και αλκοόλ μπορεί να προκαλούν αφυδάτωση.