Ανεπάρκεια βιταμίνης D

Ανεπάρκεια Βιταμίνης D

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D πλέον έχει μορφή επιδημίας και επηρεάζει συνολικά τον οργανισμό μας, όπως το ανοσοποιητικό σύστημα , το καρδιαγγειακό σύστημα, τα κύρια όργανά μας και τον εγκέφαλό μας. Οι υποδοχείς της βιταμίνης D υπάρχουν στα περισσότερα κύτταρα του σώματός μας και για αυτό το λόγο η ανεπάρκεια της βιταμίνης D έχει αρνητική επίδραση στην συνολική μας υγεία.

Πώς λαμβάνουμε βιταμίνη D;

Η βιταμίνη D υπάρχει σε μερικές τροφές, αλλά μόνο σε μικρό ποσοστό το οποίο είναι αδύνατο να έχει μια διαρκή ή σημαντική επίδραση στην υγεία σας. Το φως του ήλιου είναι αυτό που χρειαζόμαστε. Η UV ακτινοβολία του ήλιου οδηγεί στη σύνθεση της βιταμίνης D που χρειαζόμαστε. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι, το χρώμα του δέρματος, η ηλικία, η ώρα της ημέρας, η εποχή του χρόνου , το γεωγραφικό πλάτος (πόσο κοντά ή μακριά ζούμε από τον ισημερινό) επηρεάζουν την ποσότητα της βιταμίνης D που μπορεί να συνθέσει το σώμα μας.

Γιατί η UV ακτινοβολία είναι τόσο σημαντική;

Η UV ακτινοβολία, η υπεριώδης ακτινοβολία, είναι απαραίτητη ώστε να μπορέσει να συνθέσει το δέρμα μας βιταμίνη D η οποία συχνά αποκαλείται ως η "βιταμίνη του ήλιου". Χρειαζόμαστε την βιταμίνη D για να έχουμε καλή υγεία και ισορροπία στο σώμα μας. Στην εποχή μας όλο και περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν ανεπάρκεια βιταμίνης D επειδή περνάμε λιγότερο χρόνο έξω, μακριά από το φως του ήλιου που είναι ζωτικό για την επιβίωση μας.

Η ραχίτιδα είναι μια νόσος των οστών, που πλέον παρατηρείται σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Και η ραχίτιδα δεν αποτελεί το μοναδικό πρόβλημα. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση , οστεομαλακία, σκλήρυνση κατά πλάκας, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακά νοσήματα, κατάθλιψη, ρευματοειδή αρθρίτιδα, διαβήτη και μερικές μορφές καρκίνου.

Οι υποδοχείς των κυττάρων για τη βιταμίνη D βρίσκονται σχεδόν σε κάθε κύτταρο του σώματος για αυτό είναι τόσο σημαντικό να έχουμε φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D. Επίσης ρυθμίζει τα επίπεδα του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα, τα οστά και βοηθά τα κύτταρα σε όλο το σώμα να επικοινωνούν σωστά μεταξύ τους. Η βιταμίνη D είναι ζωτική για την επιβίωση μας. Χρειαζόμαστε την έκθεση στην UV ακτινοβολία, και την κατανάλωση τροφών με βιταμίνη D, ώστε να εξασφαλίζουμε τις καθημερινές μας ανάγκες, καθώς από μόνες τους δεν επαρκούν για τη διατήρηση των επιπέδων της βιταμίνης D.

Βιταμίνη D και οστά

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι γνωστό ότι προκαλεί ραχίτιδα στα παιδιά. Επίσης είναι υπεύθυνη για παθήσεις των οστών όπως η οστεοπόρωση και η οστεομαλακία. Πολλοί άνθρωποι έχουν μη ειδικούς πόνους στα οστά και στους μύες και τελικά έχουν διαγνωστεί με έλλειψη της βιταμίνης D. Η βιταμίνη D είναι πολύ σημαντική για υγιή και δυνατά οστά καθώς βοηθά το σώμα να μεταβολίσει το ασβέστιο και το φώσφορο που είναι ουσιαστικά για τη δημιουργία δυνατών και υγιών οστών. Χωρίς βιταμίνη D ,το ασβέστιο και ο φώσφορος δεν μπορούν να απορροφηθούν από το σώμα.

Βιταμίνη D και σκλήρυνση κατά πλάκας

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι αλλοιώσεις της σκλήρυνσης κατά πλάκας μειώνονται κατά 50-70% το καλοκαίρι που είναι μέγιστη η έκθεση στον ήλιο σε αντίθεση με το χειμώνα. Η επαρκής έκθεση στο φως του ήλιου, ειδικά το χειμώνα, στις ηλικίες 6-15 ετών μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας αργότερα στη  ζωή κατά 2/3.

Μερικά κύτταρα του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος έχουν υποδοχείς της βιταμίνης D πράγμα που σημαίνει ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο και σε αυτά τα κύτταρα. Σε εργαστηριακά τεστ, όταν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού εκτίθενται στη βιταμίνη D, γίνονται λιγότερο φλεγμονώδη, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η βιταμίνη D ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, και έτσι είναι λιγότερο πιθανό να επιτεθεί στα κύτταρα του σώματος. Τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D μειώνουν την εξέλιξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας και τον βαθμό της αναπηρίας που αυτή προκαλεί.

Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Η βιταμίνη D επιδρά σε ένα μηχανισμό στο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος, στην ικανότητα των δενδριτικών κυττάρων να ενεργοποιούν τα Τ-κύτταρα. Στους υγιείς ανθρώπους , τα Τ-κύττατα παίζουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Στους ανθρώπους με αυτοάνοσα νοσήματα, ωστόσο, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στους ιστούς του σώματος.

Βιταμίνη D και σακχαρώδης διαβήτης

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου-1 φαίνεται να έχει στενή σχέση με τη βιταμίνη D. Ο διαβήτης τύπου-1 είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο σώμα. Πιο συγκεκριμένα, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα β-κύτταρα τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Ακόμη και για τους ανθρώπους με φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε προ-διαβήτη και έτσι να διπλασιαστεί ο κίνδυνος για την εξέλιξη του σε διαβήτη τύπου-2.

Οι υποδοχείς των κυττάρων της βιταμίνης D εντοπίζονται στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, στο λιπώδη ιστό, στο συκώτι και στους μύες, και όλα παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της γλυκόζης στο αίμα. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο κοντά στον ισημερινό είμαστε, ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη μειώνεται κατά 15 φορές. Επίσης, τα παιδιά που λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμίνης D τον πρώτο χρόνο της ζωής τους είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη αργότερα στη ζωή τους.

Βιταμίνη D και καρκίνος

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η επίπτωση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου μειώνεται όσο πιο κοντά στον ισημερινό ζούμε. Τα υψηλά επίπεδα UVB ακτινοβολίας φαίνεται να βοηθούν το σώμα να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα που εντοπίζονται στο στήθος, στο παχύ έντερο, στις ωοθήκες, στη μήτρα και στον προστάτη. Ο λόγος είναι ότι η βιταμίνη D βοηθά στην αποτροπή του καρκίνου στα συγκεκριμένα όργανα και ότι οι υποδοχείς της εντοπίζονται σε αυτά τα όργανα και αυτά τα κύτταρα είναι σημαντικά για την ρύθμιση της ωρίμανσης των κυττάρων και πιθανόν να προλαμβάνουν την εξέλιξη των κυττάρων σε καρκινικά.

Μερικές έρευνες έχουν δείξει ότι η ανάπτυξη αυτών των μορφών καρκίνου μπορεί να μειωθεί κατά 50% αν λαμβάνονται συμπληρώματα βιταμίνης D και συμβάλλουν στην κάλυψη του ελλείμματος σε ανθρώπους που ζουν σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη (μακριά από τον ισημερινό).

Βιταμίνη D και ρευματοειδής αρθρίτιδα

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Συχνά η θεραπεία της περιλαμβάνει τη χρήση στεροειδών που μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση στα επίπεδα της βιταμίνης D στο σώμα. Σε αυτή τη μορφή θεραπείας πρέπει να λαμβάνεται και συμπλήρωμα βιταμίνης D. Πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D βοηθά στην αναστολή της φλεγμονής στο σώμα.

Βιταμίνη D και άνοια

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Η μέτρια ανεπάρκεια της βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο για άνοια κατά 53%, σε περιπτώσεις σοβαρής ανεπάρκειας ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας ήταν διπλάσιος. Οι υποδοχείς της βιταμίνης D εντοπίζονται σε κύτταρα των περιοχών που εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και τη σκέψη. Η βιταμίνη D βοηθά να μειωθούν οι πλάκες στον εγκέφαλο που είναι υπεύθυνες για την έναρξη της άνοιας.

Βιταμίνη D και κατάθλιψη

Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της κλινικής κατάθλιψης. Η βιταμίνη D επιδρά στα επίπεδα της σεροτονίνης που παράγονται στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη βοηθά στην καλή διάθεση και στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Τα συμπληρώματα με βιταμίνη D σε ανθρώπους με κατάθλιψη έδειξαν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων μετά από 12 εβδομάδες.

Βιταμίνη D και καρδιαγγειακά νοσήματα

Οι καταστάσεις όπως η ανακοπή, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, το εγκεφαλικό επεισόδιο έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή κατά 50%. Μεγαλύτερος κίνδυνος θανάτου από καρδιακή προσβολή έχει συνδεθεί με ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Οι άνθρωποι που ζουν σε υψηλά υψόμετρα και πιο κοντά στον ισημερινό έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιακά νοσήματα. Οι άνθρωποι που ζουν μακριά από τον ισημερινό έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τα περιστατικά είναι περισσότερα τους χειμερινούς μήνες. Οι υποδοχείς της βιταμίνης D εντοπίζονται σε πολλούς τύπους κυττάρων του καρδιαγγειακού συστήματος, όπως αυτά του καρδιακού μυ, τα κύτταρα στα τοιχώματα των αρτηριών και του ανοσοποιητικού συστήματος.

Συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης D

Καλό είναι να κάνετε εξετάσεις για να ελέγξετε τα επίπεδα της βιταμίνης D αλλά αν έχετε ανεπάρκεια μπορεί να έχετε παρατηρήσει τα εξής συμπτώματα:

Εφίδρωση

Αν το υπόλοιπο σώμα σας δεν ιδρώνει, δεν εκτελείτε έντονη άσκηση, η θερμοκρασία του σώματός σας είναι 37^ο C , αλλά το κεφάλι σας ιδρώνει, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ανεπάρκειας της βιταμίνης D.

Κακή διάθεση

Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που επηρεάζει το πως νιώθουμε. Όταν νιώθουμε πεσμένοι, μπορεί τα επίπεδα της σεροτονίνης να είναι χαμηλά. Το φως του ήλιου, επειδή βοηθά στην παραγωγή της βιταμίνης D, επηρεάζει και τα επίπεδα της σεροτονίνης που παράγονται από τον οργανισμό μας, για αυτό αν έχουμε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ,είναι πολύ πιθανό να χρειάζεται να ενισχύσουμε τα επίπεδα της σεροτονίνης. Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, που μπορεί να αντιμετωπιστεί με την έκθεση σε ένα θάλαμο σε υπεριώδες φως, που βοηθά στην ενίσχυση των επιπέδων της βιταμίνης D τους χειμερινούς μήνες.

Αίσθημα λήθαργου

Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για να νιώθουμε ότι έχουμε κίνητρο. Αν συνεχώς νιώθετε κουρασμένοι ενώ κοιμάστε καλά, ίσως να πρέπει να ελέγξετε τα επίπεδα της βιταμίνης D.

Μυϊκή αδυναμία

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι υπεύθυνη για την μυϊκή αδυναμία. Μπορεί να οδηγήσει στην αίσθηση ότι τα πόδια σας είναι βαριά, κουράζεστε εύκολα, δεν μπορείτε να ανεβείτε τα σκαλοπάτια. Η μυϊκή αδυναμία εξαιτίας της ανεπάρκειας της βιταμίνης D είναι πιο αισθητή στα πόδια και όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουν ο κίνδυνος πτώσεων αυξάνεται λόγω της μειωμένης μυϊκής δύναμης.

Πόνοι στα οστά

Οι πόνοι στα οστά αποτελούν ένδειξη της ανεπάρκειας της βιταμίνης D. Η βιταμίνη D είναι αναγκαία για το σώμα ώστε να απορροφηθεί το ασβέστιο και ο φώσφορος, τα οποία είναι ζωτικά για την υγιή ανάπτυξη των οστών και τη συντήρησή τους. Όταν αυτά τα επίπεδα πέφτουν, τα σπασίματα, οι πόνοι στα οστά και στις αρθρώσεις γίνονται μακροχρόνια προβλήματα. Στους ενήλικες η ανεπάρκεια βιταμίνης D οδηγεί σε οστεομαλακία και γενικώς προβλήματα με τα κόκκαλα, όπως οστεοπενία, οστεοπόρωση.

Στομαχικά προβλήματα

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D έχει αρνητική επίδραση στα βακτήρια που φυσιολογικά ζουν στο στομάχι μας. Αυτά τα βακτήρια βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας στο σώμα, όπως επίσης συμμετέχουν στην παραγωγή των βιταμινών του συμπλέγματος Β. Σε αυτή την περίπτωση , η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της βιταμίνης Β. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Η βιταμίνη D βοηθά στη μείωση της φλεγμονής και μειώνει τις επιπλοκές που συνδέονται με χειρουργεία, κολοστομίες και καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι απειλητική για τη ζωή

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D δεν αποτελεί επιλογή. Όχι μόνο έχουμε ανάγκη την επάρκεια της βιταμίνης D, αλλά ιδανικά πρέπει ο στόχος μας να είναι τα φυσιολογικά επίπεδα. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να περνάτε χρόνο έξω, και να εκτίθεστε με ασφάλεια στο ηλιακό φως. Η έκθεση στον ήλιο σημαίνει ότι αφήνετε όσο περισσότερο δέρμα μπορείτε στον ήλιο μέχρι να  γίνει αμυδρά ροζ, φυσικά χωρίς να καείτε.

Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι ζωτική για τη συνολική μας υγεία. Είναι ξεκάθαρο ότι αν στερηθούμε το φυσικό φως, στερούμαστε την υγεία μας. Η απόφαση είναι εύκολη: σε καθημερινή βάση βγείτε έξω για μια βόλτα τουλάχιστον για 20 λεπτά, και αν είναι δυνατό αφήστε ακάλυπτο όσο περισσότερο δέρμα μπορείτε.