Ανεπίλυτα τραύματα και σχέσεις

Ανεπίλυτα τραύματα και σχέσεις

Οι περισσότερες πληγές που δεν έχουν επουλωθεί, οι σωματικές και οι ψυχικές, συνήθως γίνονται χειρότερα μέχρι να αναγκαστούμε να κάνουμε κάτι για αυτές ή αφήνουν σημάδια με τα οποία μαθαίνουμε να ζούμε. Σε αντίθεση με τις σωματικές πληγές, οι συναισθηματικές και οι ψυχολογικές δεν είναι τόσο προφανείς. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μια αόρατη αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά, ενώ άλλοι απλά να τις αποδέχονται ως κομμάτι της ζωής τους. Ωστόσο, οι επιδράσεις των ψυχικών τραυμάτων στη ζωή και στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους μπορεί να είναι πολύ σοβαρές.

Οι πληγές που αφήνουν τα ανεπίλυτα τραύματα μπορεί να μας αφήνουν με μια διαστρεβλωμένη αίσθηση για τον εαυτό και τους ανθρώπους γύρω μας. Δρουν σαν φίλτρο μέσα από το οποίο παρατηρούμε τον κόσμο, που μας εμποδίζει να δούμε αντικειμενικά και βλέπουμε τα πράγματα μόνο κακά και τρομακτικά. Όταν αυτή η νοοτροπία επικρατεί σε μια σχέση, όταν είμαστε τρομαγμένοι και πάντα περιμένουμε το χειρότερο, εσφαλμένα αποδίδουμε κακές προθέσεις στους ανθρώπους και ενστικτωδώς αντιδράμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Δυστυχώς, αυτές οι αντιδράσεις συχνά καθοδηγούνται από το φόβο, το θυμό ή άλλα αρνητικά συναισθήματα.

Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο να αναγνωρίσουμε τις αντιδράσεις σε ένα τραύμα. Οι αρχικές αντιδράσεις σε ένα οξύ τραύμα μπορεί να είναι έντονες. Οι άνθρωποι με μακροχρόνια ανεπίλυτα τραύματα συχνά προσπαθούν να θάψουν τα επώδυνα συναισθήματα και να καταστείλουν τις δυσάρεστες αναμνήσεις. Σαν αποτέλεσμα, συχνά εκδηλώνονται ως κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, που οδηγούν στην αδυναμία σύνδεσης με τους άλλους και δημιουργίας υγιών , ουσιαστικών σχέσεων. Οι αιτίες ενός τραύματος μπορεί να είναι διαφορετικές, αλλά πολλά συμπτώματα και επιδράσεις είναι όμοιες.

Μπορούν τα ανεπίλυτα τραύματα να επηρεάζουν τις σχέσεις;

Οι άνθρωποι που ποτέ δεν έχουν αποκαλύψει το τραύμα που έχουν βιώσει ή δεν το έχουν αντιμετωπίσει, συνήθως αναπτύσσουν αμυντικούς μηχανισμούς για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από την αναβίωση του τραύματος και τον πόνο. Δυστυχώς, μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν ανθυγιεινούς ή δυσλειτουργικούς τρόπους αντιμετώπισης με αποτέλεσμα να προκαλούν σημαντικές δυσκολίες που τους παρεμποδίζουν να έχουν υγιείς σχέσεις με τους άλλους. Όλες οι σχέσεις μπορεί να επηρεάζονται, οι φιλικές, οι οικογενειακές, οι ερωτικές.

Ο κύριος λόγος πίσω από αυτό είναι συνήθως η διαστρεβλωμένη αίσθηση για τον εαυτό. Όταν δεν νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, έχουμε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε την προσοχή και την αγάπη, είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι και οι άλλοι μας βλέπουν έτσι. Αυτό όμως απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Όταν δεν μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας αντικειμενικά είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι οι άλλοι δεν βλέπουν το ίδιο πράγμα.

Πολλοί άνθρωποι βλέπουν μια διαστρεβλωμένη εκδοχή του εαυτού τους χωρίς να αναγνωρίζουν τις υποκείμενες αιτίες της συμπεριφοράς τους. Δεν εκφράζουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους και τα διοχετεύουν μέσα από επιβλαβή πρότυπα συμπεριφοράς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι άλλοι να μην μπορούν να τους προσεγγίσουν και να τους προσφέρουν την υποστήριξη που έχουν ανάγκη.

Πώς τα ανεπίλυτα τραύματα επηρεάζουν τις σχέσεις;

Όλα τα αρνητικά γεγονότα και οι εμπειρίες στις οποίες έχουμε εκτεθεί στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ή της ενήλικης ζωής αφήνουν σημάδια στην αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους. Υπάρχουν συμπεριφορές που υιοθετούμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Επίσης, μας βοηθούν να προσαρμοστούμε και να επιβιώσουμε και επηρεάζουν σημαντικά την ικανότητα να δημιουργούμε υγιείς σχέσεις. Τα τραύματα της πρώιμης παιδικής ηλικίας συνήθως διαμορφώνουν την προσκόλληση και την αίσθηση της αξίας του εαυτού μας. Αλλά ακόμη και όταν βιώνουμε ένα έντονο τραύμα αργότερα στη ζωή μας, ως ενήλικες, νιώθουμε το ίδιο ευάλωτοι, ανήσυχοι και δύσπιστοι ενώ ταυτόχρονα έχουμε την ανάγκη μιας υγιούς σχέσης.

Αυτό δημιουργεί ένα συγκεκριμένο τύπο αμφίθυμης συμπεριφοράς που μπορεί να προκαλεί σύγχυση στους συντρόφους. Οι άνθρωποι με ανεπίλυτα τραύματα μπορεί συχνά να έχουν δυσλειτουργικές συμπεριφορές που μπορεί να περιπλέκουν ακόμη και μικρά ζητήματα και διαφωνίες:

• Φόβο της μοναξιάς
• Φόβο της εγκατάλειψης
• Δυσκολία να εμπιστευτούν τους άλλους
• Ελεγκτικές συμπεριφορές
• Εκφοβισμό
• Τελειομανία
• Συνεχή φόβο ή πανικό
• Κοινωνική απομόνωση
• Φόβο για τις αλλαγές
• Αναποφασιστικότητα
• Σχέσεις εξάρτησης
• Υπερβολική ανάγκη να ικανοποιούν τους άλλους
• Ανάγκη επιβεβαίωσης από τους άλλους
• Έλλειψη υγιών ορίων
• Υποτίμηση του εαυτού

Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει κάποιο τραύμα μπορεί να έχουν και κάποιο άλλο θέμα ψυχικής υγείας που να τους παρεμποδίζει να δημιουργούν στενές σχέσεις με τους άλλους. Κάποιες από τις πιο συχνές συναισθηματικές και ψυχικές δυσκολίες που στέκονται εμπόδιο στις υγιείς σχέσεις περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές προσαρμογής
• Διαταραχές άγχους
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες
• Φοβίες
• Κατάθλιψη
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Πώς μπορώ να προστατεύσω τις σχέσεις μου από τα ψυχικά τραύματα;

Ακόμη και όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν τις υποκείμενες αιτίες των δυσκολιών στις σχέσεις τους, αυτό δεν είναι αρκετό για να λύσουν το πρόβλημα. Εκτός από την αναγνώριση ενός ψυχικού τραύματος, είναι ανάγκη η συνειδητή αντιμετώπισή του. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται καθοδήγηση και υποστήριξη για να διαχειριστούν τα τραύματά τους.

Το πρώτο βήμα για να ξεπεράσει κάποιος ένα ψυχικό τραύμα είναι να αναγνωρίσει τις επιδράσεις του. Αυτό θα τον βοηθήσει να αποδεχτεί τα θέματά του και θα του δώσει κίνητρο για την επούλωση.

• Έτσι, σταδιακά θα μπορεί να αποκαλύψει το τραύμα του. Όταν ένα άτομο μοιράζεται όσα νιώθει με έναν άνθρωπο που εμπιστεύεται ή έναν ψυχοθεραπευτή τότε μπορεί να νιώσει καλύτερα.
• Θα ενισχύσει την αυτογνωσία και την ενσυνειδητότητα του. Μπορεί να ανακαλύψει ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν τα αρνητικά συναισθήματα. Η αναγνώρισή τους βοηθά στην καταπολέμηση της επιθυμίας για την καταστολή τους.
• Με τον καιρό θα μπορεί να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις. Να σκεφτεί όλα όσα τον κάνουν να νιώθει καλά με τον εαυτό του και να τα χρησιμοποιεί για να τονώνει την διάθεσή του σε δύσκολες καταστάσεις.
• Επιπλέον μπορεί να παρατηρεί την πρόοδό του.  Ένα ημερολόγιο βοηθά ώστε να έχει μια νέα οπτική για τις επώδυνες εμπειρίες και τους τρόπους με τους οποίους τις αντιμετώπιζε προηγουμένως.

Το ταξίδι για την επούλωση των ψυχικών τραυμάτων μπορεί να είναι μεγάλο και επώδυνο, αλλά τα οφέλη του είναι πολλαπλά και θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την ευεξία σας και τη δυναμική των σχέσεων σας. Θα μάθετε να:

• Προστατεύετε τον εαυτό σας όταν είναι ανάγκη.
• Θέτετε όρια.
• Είστε αποφασιστικοί.
• Βρίσκετε κουράγιο.
• Εκτιμάτε τον κίνδυνο και να αποφεύγετε τις ριψοκίνδυνες καταστάσεις, περιλαμβανομένων των ανθυγιεινών σχέσεων.
• Απολαμβάνετε την παρούσα στιγμή.
• Δείχνετε συμπόνια στους άλλους και στον εαυτό σας.
• Να ακούτε πιο ενεργά.