Ανιδιοτέλεια

Ανιδιοτέλεια

Από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουμε ότι είναι λάθος να είμαστε εγωιστές και ότι η ανιδιοτέλεια είναι το ιδανικό. Και είναι αλήθεια ότι το να βοηθάμε τους άλλους δεν είναι μόνο καλό για τους άλλους, αλλά επίσης μας κάνει πιο ευτυχισμένους και υγιείς. Αλλά υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες οι άνθρωποι ξεφεύγουν από αυτή την κατεύθυνση, και καταλήγουν να βάζουν πάντα πρώτους τους άλλους εις βάρος του εαυτού τους.

Στην πραγματικότητα ο κόσμος είναι γεμάτος με ανθρώπους που βοηθούν τους άλλους όχι από ανιδιοτέλεια, αλλά μόνο και μόνο για να ξεφύγουν από τα δικά τους προβλήματα ή για να έχουν την καλή γνώμη των άλλων. Πόσοι άνθρωποι πιστεύετε ότι βοηθούν τους φίλους τους να ξεπεράσουν ένα πρόβλημα, ενώ θάβουν τα δικά τους θέματα;

Αυτή η διαφυγή είναι μερικές φορές μια λανθασμένη επιλογή. Φυσικά, στις μέρες μας η αγάπη προς τον εαυτό, η ενίσχυση της ευεξίας προκαλούν σύγχυση, και πολλοί πιστεύουν ότι είναι εγωισμός.

Τι είναι η χρόνια αυτοθυσία και ανιδιοτέλεια;

Επιφανειακά, η αυτοθυσία μοιάζει με κάτι θετικό. Όταν κάποιος αυτοθυσιάζει τον εαυτό του, βοηθά τους άλλους. Επιπλέον, μοιάζει ευγενικός, γενναιόδωρος και ανιδιοτελής. Για αυτό το λόγο, πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να κατανοήσουν γιατί η αυτοθυσία δεν είναι πάντα κάτι καλό.

Αν και δεν υπάρχει τίποτε κακό στο να είναι κάποιος γενναιόδωρος και να βοηθά όσους αγαπά, πρέπει να υπάρχει ένα όριο. Και όταν κάποιος θυσιάζει τα πάντα για τους άλλους, τότε μπορεί να υποφέρει από χρόνια αυτοθυσία. Στην ψυχολογία, η αυτοθυσία είναι η εγκατάλειψη των προσωπικών ενδιαφερόντων για την ευεξία κάποιου άλλου.

Οι άνθρωποι που αυτοθυσιάζονται αρνούνται τις ανάγκες τους και τις προσωπικές τους επιθυμίες, καταπιέζουν τα συναισθήματά τους ή τα αγνοούν, πράγμα που σημαίνει ότι απορρίπτουν ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού τους. Οι αξίες των άλλων είναι πάνω από τις δικές τους. Αυτό όμως,  έχει τελικά σημαντικό κόστος στην ψυχική και στην σωματική υγεία.

Οι άνθρωποι που αυτοθυσιάζονται είναι συνεχώς απασχολημένοι με τους άλλους, και ζουν συνεχώς κάτω από συνθήκες στρες. Σαν αποτέλεσμα, νιώθουν άγχος, κατάθλιψη, δυσαρέσκεια και κάποιες φορές καταλήγουν στο burnout.

Η χρόνια αυτοθυσία καταλήγει να είναι μια ακραία μορφή αλτρουισμού. Αν και θεωρείται κάτι θετικό από την κοινωνία, είναι δυσλειτουργικό και κακό για ένα άτομο.

Πότε η αυτοθυσία και η ανιδιοτέλεια γίνονται παθολογικός αλτρουισμός;

Παραδείγματα αυτοθυσίας υπάρχουν παντού γύρω μας. Πολλές μαμάδες βάζουν σε δεύτερη μοίρα την καριέρα τους για να μείνουν σπίτι και να φροντίσουν τις οικογένειές τους. Οι στρατιωτικοί αφήνουν τις οικογένειές τους για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Τα παιδιά θυσιάζουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους για να φροντίσουν τους ηλικιωμένους γονείς τους.

Ωστόσο, υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα παραδείγματα και στην χρόνια αυτοθυσία. Αν και πολλές από αυτές τις συμπεριφορές δεν είναι προβληματικές, υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες η χρόνια αυτοθυσία μπορεί να οδηγεί σε θέματα αυτοεκτίμησης.

Ένα άτομο που έχει μάθει να αυτοθυσιάζεται δεν χρειάζεται ένα λόγο για να θυσιάσει τις δικές του ανάγκες. Το κάνει επειδή υποτιμά τη δική του αξία, και αυτό είναι μια παθολογική κατάσταση. Ένα τέτοιο άτομο πιστεύει ότι δεν αξίζει να είναι προτεραιότητα και σταματά να δίνει προσοχή στον εαυτό του.

Σαν αποτέλεσμα, ποτέ δεν ικανοποιεί τις δικές του ανάγκες και αρνείται πράγματα που μπορούν να το κάνουν ευτυχισμένο. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να σκεφτούν λογικά, χάνουν τις αξίες τους και τυπικά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν δίνετε πάρα πολλά;

Όλοι μας μαθαίνουμε από μικρή ηλικία να είμαστε ευγενικοί, γενναιόδωροι και να προσφέρουμε τη φροντίδα μας. Σε ένα βαθμό, θυσιάζουμε τον εαυτό μας για τους άλλους. Στην πραγματικότητα, οι στενές σχέσεις απαιτούν θυσίες και αυτό αν και δεν είναι πάντα εύκολο, ενισχύει την εμπιστοσύνη και την ευτυχία.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα ζευγάρια είναι πιο πιθανό να μείνουν μαζί αν και οι δύο σύντροφοι είναι πρόθυμοι να κάνουν θυσίες ο ένας για τον άλλο. Οι θυσίες σε μια σχέση για κάποιον που αγαπάμε δείχνουν ότι πραγματικά νοιαζόμαστε και μας κάνουν να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας.

Πώς θα καταλάβετε ότι δίνετε υπερβολικά πολλά; Αν η απάντηση σας είναι "ναι" στις περισσότερες από τις παρακάτω ερωτήσεις, τότε ίσως να αυτοθυσιάζεται τον εαυτό σας:

• Πιστεύετε ότι η αυτοφροντίδα είναι εγωισμός ή έχετε ενοχές όταν βάζετε τις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες πρώτες;
• Αναλαμβάνετε την ευθύνη για τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων;
• Νιώθετε ένα μεγάλο συναισθηματικό κενό;
• Δεν έχετε χρόνο, ενέργεια και χρήμα για να φροντίσετε τον εαυτό σας επειδή τα ξοδεύετε στους άλλους;
• Πιστεύετε ότι η αυτοθυσία είναι υποχρέωση και όχι μια πράξη καλής θέλησης;
• Οι άνθρωποι γύρω σας πιστεύουν ότι αξίζουν τις αυτοθυσίες σας;
• Λέτε "ναι" σε όλα ακόμη και αν μέσα σας θέλετε να πείτε "όχι";
• Στις περισσότερες σχέσεις σας δίνετε περισσότερα από όσα παίρνετε;

Για ποιους λόγους θυσιάζετε τις ανάγκες σας για τους άλλους;

Αν αναγνωρίζετε την τάση να αυτοθυσιάζεστε και πιστεύετε ότι αυτό είναι ένα μοτίβο συμπεριφοράς, προφανώς αναρωτιέστε πως φτάσατε ως εκεί. Οι πιθανότητες λένε ότι έχετε προσπαθήσει να σταματήσετε αυτή τη συνήθεια χωρίς επιτυχία.

Δεν είστε οι μοναδικοί άνθρωποι στον κόσμο που προσπαθούν να σταματήσουν μια συμπεριφορά που έχουν μάθει με τον καιρό. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να γίνει από μόνο του. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε όλα τα σχήματα που σας επηρεάζουν και να ενισχύσετε την αυτοεκτίμησή σας.

Οι άνθρωποι εμφανίζουν την τάση για αυτοθυσία για διαφορετικούς λόγους.

Συνήθεια λόγω περιστάσεων

Μερικοί άνθρωποι βιώνουν καταστάσεις στις οποίες η αυτοθυσία είναι αναπόφευκτη συμπεριφορά. Όλα ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Ίσως να έπρεπε να φροντίσετε τους ανάπηρους γονείς σας ή τα μικρότερα αδέρφια σας. Μπορεί να ήσασταν ένα παιδί που είχε αναλάβει ευθύνες ενηλίκου.

Σταδιακά, αρχίσατε να συνδέετε την αξία του εαυτού σας και την αξία να βοηθάτε τους άλλους. Έτσι, τελικά πιστέψατε ότι πρέπει να βάζετε πρώτες τις ανάγκες των άλλων γιατί οι δικές σας ανάγκες και επιθυμίες δεν είναι τόσο σημαντικές.

Θετικά συναισθήματα

Η αυτοθυσία είναι μια συμπεριφορά που συνδέεται με το άγχος που έχει σχέση με το φόβο ότι κάποιος μπορεί να θεωρηθεί εγωιστής. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι οι άλλοι θα τους απορρίψουν αν δεν τους βοηθούν. Έτσι, καταλήγουν στην αυτοθυσία για να νιώσουν ότι η προσπάθειά τους έχει αξία.

Όταν βοηθάμε τους άλλους ακόμη και αν θυσιάζουμε τον εαυτό μας , νιώθουμε καλά. Νιώθουμε ικανοποίηση. Επίσης, νιώθουμε ότι είμαστε καλοί άνθρωποι. Και όταν επικεντρωνόμαστε στις δικές μας ανάγκες νιώθουμε εγωιστές και εγωκεντρικοί.

Φόβος της σύγκρουσης

Οι άνθρωποι που θυσιάζουν τον εαυτό τους συχνά θέλουν να ευχαριστούν τους άλλους, και έτσι ζουν στο φόβο ότι αν αρνηθούν τότε οι άλλοι θα θυμώσουν ή δεν θα τους συμπαθούν πια.

Ίσως να δυσκολεύονται να πούνε όχι, και αυτό να βάζει σε κίνδυνο τις σχέσεις τους. Έτσι, παίρνουν τον εύκολο δρόμο και θυσιάζουν τον εαυτό τους.

Τι μπορείτε να κάνετε για να δίνετε προσοχή στον εαυτό σας και στις ανάγκες σας;

Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο διαλογισμός είναι ένας καλός τρόπος για να κατευθύνουν τις σκέψεις τους. Άλλοι κάνουν άσκηση, όπως το περπάτημα και αυτό τους βοηθά να κάνουν την απαραίτητα ενδοσκόπηση.

Όμως, η διαδικασία της ανακάλυψης του εαυτού μπορεί να είναι επώδυνη και πολύπλοκη. Ίσως, κάποιοι άνθρωποι να μην μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους και έτσι να πιστεύουν ότι δεν αξίζουν την προσοχή που δίνουν στους άλλους.

Η αγάπη προς τον εαυτό και η προθυμία να του προσφέρουμε χρόνο, προσοχή και φροντίδα είναι βασικά στοιχεία για την αυτοφροντίδα.

Πολλοί άνθρωποι σαμποτάρουν τον εαυτό τους, βάζουν σε δεύτερη μοίρα τις ανάγκες τους.  πράγμα που οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση με αποτέλεσμα να πιστεύουν ότι δεν αξίζουν. Με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας συνειδητοποιούν ότι δεν είναι εγωιστικό να φροντίζουν τον εαυτό τους, είναι ευθύνη τους. Μόνο έτσι, θα μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά τους άλλους.

Αυτοφροντίδα : η ισορροπία ανάμεσα στην ανιδιοτέλεια και στον εγωισμό

Σε πολλές συνεδρίες οι θεραπευόμενοι αναφέρουν ότι η φροντίδα των άλλων είναι μια σημαντική αξία. Πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να φροντίζουν την οικογένεια και τους φίλους τους, τους ευάλωτους ανθρώπους, και ότι αυτό είναι μια ένδειξη αγάπης. Όταν συμπεριφέρονται σύμφωνα με αυτή την αξία, αυτό δίνει στη ζωή τους νόημα και ικανοποίηση.

Οι ίδιοι άνθρωποι φαίνεται να δειλιάζουν μπροστά στην ιδέα της αυτοφροντίδας. Συχνά λένε, "Είναι πολύ εγωιστικό αυτό." Αν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι ουσιαστικό να νοιάζονται για τους άλλους, γιατί δεν αναγνωρίζουν ότι το ίδιο ισχύει και για τον εαυτό τους;

Η εμπειρία μου λέει ότι οι άνθρωποι παγιδεύονται στην αντίληψη ότι ο εγωισμός και η ανιδιοτέλεια είναι αντικρουόμενες έννοιες. Για παράδειγμα, επικεντρώνονται στις ανάγκες των άλλων (είναι ανιδιοτελείς) ή αγνοούν τις ανάγκες των άλλων (είναι εγωιστές). Δεν βλέπουν ότι υπάρχει μια συνέχεια και ένα σημείο στη μέση που ονομάζεται αυτοφροντίδα.

Πώς γίνεται οι άνθρωποι που νοιάζονται για τους άλλους να μην νοιάζονται για τον εαυτό τους; Αυτό μπορεί να συμβαίνει στην προσπάθειά τους να αποφύγουν δυσάρεστα συναισθήματα και σκέψεις όπως, "δεν είμαι αρκετά καλός, δεν είμαι αρκετά καλός γονέας, φίλος, εργαζόμενος". Αυτό όμως επηρεάζει την συμπεριφορά των ανθρώπων που δεν μπορούν να πουν όχι, δυσκολεύονται να τηρήσουν τα όριά τους και να έχουν ισορροπημένες σχέσεις στις οποίες θα δίνουν και θα παίρνουν.

Μετά υπάρχει η αποστροφή του να φανούν εγωιστές. Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από μηνύματα που λένε πως όταν δίνουμε κάτι στον εαυτό μας αφαιρούμε κάτι από τους άλλους. Πώς εξηγείται αυτό;

• Ο εγωισμός σημαίνει ότι βάζετε τις ανάγκες σας πάνω από τις ανάγκες των άλλων.
• Η ανιδιοτέλεια σημαίνει ότι βάζετε τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές σας.
• Η αυτοφροντίδα βοηθά να αναγνωρίσετε και να τηρήσετε την ισορροπία ανάμεσα στις δικές σας ανάγκες και στις ανάγκες των άλλων.

Πώς μπορείτε να φροντίσετε τον εαυτό σας;

Να θυμάστε ότι δεν είναι ανάγκη να υποκύπτετε σε πράγματα. Αν και αυτό είναι μια πρόκληση, δεν είναι αδύνατο. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μην παραμελείτε τον εαυτό σας ή τους άλλους.

Θέστε υγιή όρια και τηρήστε τα

Τα όρια δεν σημαίνουν ότι θα χτίσετε τείχη για να κρατούν τους άλλους μακριά. Είναι ένας τρόπος να προστατεύσετε την ευεξία σας. Όταν αναγνωρίζετε τα συναισθηματικά σας όρια, μπορείτε να καταλάβετε πότε τελειώνει η ενέργειά σας. Πάρτε λίγο χρόνο για να δείτε τα συναισθήματά σας. Πότε νιώθετε κουρασμένοι, δυσαρεστημένοι ή θυμωμένοι;

Αν νιώθετε έτσι, τότε κάποια όρια έχουν ξεπεραστεί. Για αυτό είναι καλό να τηρείτε τα όριά σας ώστε να μην θυσιάζετε τον εαυτό σας.

Οι επιθυμίες σας πρέπει να είναι προτεραιότητα

Δεν είναι κακό να βοηθάτε τους ανθρώπους που αγαπάτε. Ωστόσο, πρέπει να θυμάστε ότι οι ανάγκες σας έχουν αξία, και το μυστικό είναι στην ισορροπία. Δεν είναι εγωιστικό να αγαπάτε τον εαυτό σας. Είναι αναγκαίο να είστε ευγενικοί και υποστηρικτικοί με τον εαυτό σας.

Κατανοήστε τι θέλετε να επιτύχετε και βάλτε το στην κορυφή των προτεραιοτήτων σας. Αν οι ανάγκες των άλλων ταιριάζουν με το στόχο σας , τότε μπορείτε να βοηθήσετε.

Η εξάρτηση δεν είναι ωφέλιμη

Οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται την ανιδιοτέλεια αν τους το επιτρέψετε. Για αυτό πρέπει να μάθετε να λέτε όχι. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά. Δεν θα μάθουν ποτέ να είναι ανεξάρτητα αν συνεχώς κάνετε τα πάντα για αυτά.

Η αυτοθυσία είναι μια συνήθεια που δεν θα σταματήσει σε μια νύχτα. Χρειάζεται προσπάθεια, χρόνο και κόπο για να τα καταφέρετε. Πρέπει πάντα να θυμάστε ότι δεν είναι κακό να κυνηγάτε τα όνειρά σας, να φροντίζετε τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας και να είστε ευτυχισμένοι.