Ποιες είναι οι ανησυχίες των γονέων;

Οι ανησυχίες των γονέων

Το να είναι κανείς γονιός δίνει ικανοποίηση και μια αίσθηση ολοκλήρωσης. Όμως αυτά δεν χαρίζονται, το να είναι κανείς γονιός απαιτεί μεγάλη επένδυση χρόνου, ενέργειας και υπομονής. Οι πιο συνειδητοποιημένοι γονείς ασχολούνται με τις ανάγκες των παιδιών καθημερινά και τα βοηθούν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους. Αυτές οι ικανότητες περιλαμβάνουν καθημερινές συνήθειες, κοινωνικές δεξιότητες και τρόπους συμπεριφοράς. Και για να γίνουν τα πράγματα πιο περίπλοκα, οι γονείς που έχουν περισσότερα από ένα παιδιά, πρέπει να συνυπολογίζουν και να διαχειριστούν και την προσωπικότητα του κάθε παιδιού ξεχωριστά!

Τόσο οι νέοι γονείς, όσο και εκείνοι που κατακλύζονται από προβλήματα, όπως και εκείνοι με υπερβολικό άγχος ή κατάθλιψη, μπορούν να έχουν πολλά οφέλη από την υποστήριξη ενός ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θα τους βοηθήσει να ανταπεξέλθουν σε στις δύσκολες καταστάσεις και στις ανησυχίες τους.

Ποιος είναι ο “καλός γονέας”;

 Από τη στιγμή που ανακοινώνεται μια εγκυμοσύνη, οι μέλλοντες γονείς αρχίζουν να δέχονται συμβουλές και προτάσεις για το πώς θα πρέπει να μεγαλώσουν το παιδί τους από τους πάντες! Οι παιδίατροι δίνουν συμβουλές στους νέους γονείς για την υγεία και την ασφάλεια των παιδιών. Στην τηλεόραση προβάλλονται συνεχώς υπερβολικές συμβουλές για τους γονείς. Και τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας δίνουν τη δική τους άποψη για το τι είναι καλύτερο για το παιδί.

Είναι συχνό λοιπόν οι νέοι γονείς να νιώθουν πως κατακλύζονται από πληροφορίες και συμβουλές για την ανατροφή των παιδιών, πολλές φορές αντικρουόμενες. Δεν ξέρουν με βεβαιότητα τι είναι καλό για το παιδί τους. Για αυτό στρέφονται σε ένα παιδίατρο ή ψυχοθεραπευτή για να ζητήσουν συμβουλές. Οι ειδικοί συμφωνούν στο ότι καμιά μέθοδος διαπαιδαγώγησης δεν είναι η ʺκαλύτερη.ʺ Οι γονείς θα πρέπει να ενημερωθούν για τους διαφορετικούς τρόπους διαπαιδαγώγησης, να τους δοκιμάσουν για να δουν τι ταιριάζει καλύτερα τόσο στους ίδιους όσο και στα παιδιά τους.

Οι μελέτες γενικά ενισχύουν τις συμβουλές που δίνουν οι παιδίατροι και οι άλλοι ειδικοί της υγείας. Για παράδειγμα, ενθαρρύνουν τους γονείς να βάζουν τα βρέφη για ύπνο ανάσκελα ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο για αιφνίδιο βρεφικό θάνατο. Όπως καταλαβαίνετε οι συμβουλές από τους γύρω μας δεν έχουν την ίδια αξία. Καλό θα ήταν λοιπόν οι γονείς να συζητήσουν με κάποιον ειδικό ψυχοθεραπευτή πριν ακολουθήσουν κάποιες συμβουλές που θα τους κάνουν να νιώσουν άβολα.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς

 Το μεγάλωμα ενός παιδιού τις περισσότερες φορές είναι μια δύσκολη υπόθεση για πολλούς λόγους. Μερικές προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι γονείς είναι:

• Η συνεχής φροντίδα για τις ανάγκες του βρέφους ή του μικρού παιδιού
• Η διατήρηση των κοινωνικών και προσωπικών σχέσεων των ιδίων
• Οι οικονομικές δυσκολίες
• Η πίεση του χρόνου
• Ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός του ημερήσιου προγράμματος των παιδιών
• Η έλλειψη ύπνου

Εάν ο ένας γονιός μένει σπίτι με ένα παιδί (ή περισσότερα)μπορεί να αισθάνεται εξαντλημένος, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ίσως να αγανακτά με τον άλλο γονέα που δουλεύει εκτός σπιτιού. Αυτό μπορεί να φέρει ένταση σε μια σχέση. Το μεγάλωμα των παιδιών απαιτεί και σωματικές αντοχές. Οι γονείς με μικρά παιδιά περνούν τον περισσότερο χρόνο κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού.

Οι γονείς δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο όταν βλέπουν ότι το παιδί τους έχει κάποια προβλήματα συμπεριφοράς. Η διαπαιδαγώγηση μπορεί να γίνει πολύπλοκη αν ένα παιδί έχει μια σωματική ή διανοητική αναπηρία. Τα πράγματα γίνονται πολύ δυσκολότερα όταν ένα παιδί χρειάζεται ειδική ιατρική θεραπεία ή επιπλέον φροντίδα. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι γονείς δυσκολεύονται να δώσουν στα παιδιά τους την ίδια προσοχή, και αυτό οδηγεί σε ενοχές και σε μεγαλύτερο στρες.

Οι μελέτες αναδεικνύουν ορισμένους παράγοντες στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών που αυξάνουν τα προβλήματα συμπεριφοράς. Ένας από αυτούς είναι όταν οι γονείς δεν είναι ενωμένοι και δεν επικοινωνούν σωστά, με αποτέλεσμα τα παιδιά να λαμβάνουν μπερδεμένα μηνύματα. Τα παιδιά ίσως να αισθάνονται αβέβαια για αυτό που προσδοκούν οι γονείς από αυτά, με αποτέλεσμα να αντιδρούν στην ασυνέπεια των γονέων με άσχημη συμπεριφορά. Οι παιδοψυχολόγοι δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη συντονισμένη ανατροφή των παιδιών.

Οι τέσσερις τύποι ανατροφής των παιδιών

 Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν τέσσερις τύποι γονέων:

• Οι αυστηροί αλλά δημοκρατικοί γονείς. Ίσως πρόκειται για την πιο αποτελεσματική μορφή διαπαιδαγώγησης. Οι εξουσιαστικοί γονείς έχουν μεν μεγάλες προσδοκίες και υψηλούς στόχους για τα παιδιά τους, αλλά ταυτόχρονα κατανοούν τα όρια των παιδιών και τις ανάγκες τους. Αυτοί οι γονείς είναι πρόθυμοι να επικοινωνήσουν με τα παιδιά για να τα καταλάβουν, με αποτέλεσμα η επικοινωνία γονέα-παιδιού να είναι πιο εύκολη.
• Οι αμελείς/αδιάφοροι γονείς. Αυτοί οι γονείς δεν έχουν χρόνο να περάσουν με τα παιδιά τους. Για παράδειγμα μπορεί να μην γνωρίζουν τους δασκάλους και τους φίλους των παιδιών τους. Κάποιες φορές φτάνουν στο σημείο να μην φροντίζουν ούτε για τις βασικές ανάγκες των παιδιών τους. Αυτός ο τρόπος διαπαιδαγώγησης έχει καταστροφικές συνέπειες για τα παιδιά μακροπρόθεσμα.
• Οι ανεκτικοί γονείς. Αυτοί οι γονείς είναι στοργικοί, τρυφεροί και υποστηρικτικοί. Αλλά πολλές φορές το παρακάνουν, όπως όταν αποφεύγουν τις διαφωνίες με κάθε κόστος, όταν σπάνια βάζουν κανόνες και αυτό θα είναι επιβλαβές για τα παιδιά.
• Οι απολυταρχικοί γονείς. Δεν είναι το ίδιο με τους αυστηρούς αλλά δημοκρατικούς γονείς. Οι απολυταρχικοί γονείς είναι αυστηροί και απαιτητικοί με τα παιδιά τους χωρίς να είναι ευέλικτοι, και βασίζονται στην τιμωρία για να διατηρήσουν την υπακοή των παιδιών. Σπάνια επικοινωνούν ανοιχτά με τα παιδιά τους.

Κάθε τύπος γονέα από τους παραπάνω αντιπροσωπεύει μια διαφορετική νοοτροπία διαπαιδαγώγησης. Εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να ανήκετε σε διαφορετικό τύπο, οπότε καλό θα ήταν σαν γονείς να συζητήσετε για το ποιον τύπο διαπαιδαγώγησης προτιμάτε ώστε σαν γονείς να επικοινωνείτε καλύτερα και να υπάρχουν λιγότερες συγκρούσεις.

Η επιρροή των γονέων στα παιδιά

Συνήθως, ένας γονιός ασκεί την μεγαλύτερη επιρροή στη ζωή του παιδιού του, πέρα από κάθε άλλο πρόσωπο. Ακόμη και αφού το παιδί μεγαλώσει, μπορεί να ζητά την καθοδήγηση των γονιών του, για παράδειγμα συμβουλές για ηθικά ζητήματα ή για τις ανησυχίες της καθημερινότητας. Η συμπεριφορά και οι πεποιθήσεις των γονέων επηρεάζουν τα παιδιά τους, ειδικά όταν είναι σε μικρή ηλικία. Οι προκαταλήψεις των γονέων συχνά μεταβιβάζονται στα παιδιά.

Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς, τον τρόπο έκφρασής τους, ενστερνίζονται τις πεποιθήσεις τους και τις συμπεριφορές τους.

Τα παιδιά ίσως να υιοθετούν αυτές τις συμπεριφορές σαν κομμάτι των δικών τους πεποιθήσεων. Οι αξίες, οι πεποιθήσεις και οι πολιτικές απόψεις των γονέων διαμορφώνουν την άποψη των παιδιών για τον κόσμο. Αυτές οι απόψεις μπορεί να αλλάξουν μόνο όταν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο σε ηλικία ώστε να διαμορφώσει τις δικές του πεποιθήσεις, συνήθως εκφράζοντας έντονα και την αμφισβήτησή του προς τους γονείς. Μερικοί γονείς πιέζουν τα παιδιά τους να αποδεχτούν τις δικές τους ιδέες και απόψεις. Αυτό όμως αποθαρρύνει τα παιδιά να σκέφτονται ελεύθερα, και με αυτό τον τρόπο γίνονται άκαμπτα πράγμα το οποίο θα τους δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στη ζωή.

Οι περιορισμοί των γονέων

Τα παιδιά δεν επηρεάζονται όμως από τους γονείς ολοκληρωτικά. Τα παιδιά μαθαίνουν νέα πράγματα από τους φίλους τους, από την τηλεόραση, από το σχολείο τους και από τους υπόλοιπους συγγενείς/φροντιστές.

Ένα ψυχικό τραύμα μπορεί επίσης να επηρεάζει την εξέλιξη και τη συμπεριφορά ενός παιδιού. Η πίεση που ασκείται στα παιδιά μπορεί να οδηγήσει σε προβληματικές συμπεριφορές. Αυτό συμβαίνει αρκετές φορές όταν οι γονείς προσπαθούν να κρατήσουν τα παιδιά ασφαλή. Πολλοί γονείς επιλέγουν να ακολουθήσουν τον τρόπο διαπαιδαγώγησης των δικών τους γονέων. Πιστεύουν ότι αφού δούλεψε σε αυτούς, θα δουλέψει και στα παιδιά τους. Αλλά κάθε παιδί και κάθε εποχή είναι διαφορετική. Μια συγκεκριμένη μέθοδος διαπαιδαγώγησης δεν θα λειτουργήσει το ίδιο με όλα όλα τα παιδιά. Για αυτό χρειάζεται μια ευελιξία από τους γονείς, και να έχουν ανοιχτά τα μάτια τους για τις ανάγκες τις προσωπικότητας του παιδιού που έχουν.

Πολλοί γονείς συνεχίζουν να υποστηρίζουν και να καθοδηγούν τα παιδιά τους και στην ενήλικη ζωή. Αυτός είναι ο κανόνας αν το παιδί έχει κάποια χρόνια ή προσωρινά θέματα. Από την άλλη μεριά, πολλά παιδιά ακόμα και όταν ενηλικιωθούν αισθάνονται την πίεση από τους γονείς. Και μερικά παιδιά ως αντίδραση, αρνούνται την βοήθεια των γονέων, και ίσως να υιοθετούν ακόμα και επικίνδυνες ή καταστροφικές συμπεριφορές. Οι γονείς μπορεί ανεπιτυχώς να προσπαθούν να βοηθήσουν, και αυτή η αδυναμία τους προκαλεί έντονη ανησυχία. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να φανεί χρήσιμος και να βοηθήσει τους γονείς ώστε να διαχειριστούν τέτοιες καταστάσεις και να προσεγγίσουν τα παιδιά τους.

Μερικοί γονείς αντιμετωπίζουν οι ίδιοι προβλήματα εκτός σπιτιού ή στις προσωπικές τους σχέσεις. Ίσως να έχουν προβλήματα υγείας ή οικονομικές δυσκολίες. Αυτοί οι γονείς αγχώνονται πολύ για την ανατροφή των παιδιών τους, ιδίως αν το παιδί έχει κάποιο πρόβλημα υγείας ή συμπεριφοράς.

Μονογονεïκή οικογένεια

Μερικοί γονείς είναι ανύπαντροι γονείς από επιλογή, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν χάσει το σύντροφο τους λόγω θανάτου ή διαζυγίου. Ένας γονέας που είναι μόνος έχει μεγαλύτερο στρες καθώς οι ευθύνες είναι περισσότερες. Όταν μια οικογένεια χάνει τον ένα γονέα, τα παιδιά το αντιμετωπίζουν δύσκολα και μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς.

Οι χωρισμένοι γονείς συνήθως μοιράζονται την κηδεμονία των παιδιών. Τα παιδιά μπορεί να έρχονται αντιμέτωπα με κανόνες και ρουτίνα που είναι διαφορετικοί σε κάθε σπίτι. Αυτή η ασυνέπεια δυσκολεύει την προσαρμογή τους. Από την άλλη, οι νέοι γονείς μιας μονογονεϊκής οικογένειας ίσως να δυσκολεύονται να θέσουν όρια στα παιδιά, και να βιώνουν έντονο στρες λόγω των οικονομικών δυσκολιών και της πίεσης χρόνου.

Οι ανύπαντροι γονείς ίσως να δυσκολεύονται να βρουν σύντροφο ή να βγουν ραντεβού ώστε να συνεχίσουν τη ζωή τους, ειδικά όταν έχουν μικρά παιδιά. Αυτοί οι γονείς μπορεί να νιώθουν απομονωμένοι και μόνοι, και να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν άγχος ή κατάθλιψη.

Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους οι ανύπαντροι γονείς μπορούν να διαχειριστούν τις προκλήσεις της ανατροφής ενός παιδιού. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Να μείνουν σε επαφή με τους συγγενείς και τους φίλους
• Να δημιουργήσουν ένα δίκτυο υποστήριξης
• Να βρουν χρόνο για τον εαυτό τους και το παιδί
• Να γράψουν τα παιδιά σε δραστηριότητες μετά το σχολείο

Αυτές οι συμβουλές ίσως να βοηθήσουν τους γονείς που αντιμετωπίζουν μόνοι τους τις προκλήσεις της ανατροφής ενός παιδιού και να βοηθήσουν στη μείωση του στρες στη ζωή τους.