Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κριτική

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κριτική;

Η κριτική για τους περισσότερους ανθρώπους είναι κάτι πολύ σκληρό και επώδυνο καθώς νιώθουν βαθιά απογοήτευση για τον εαυτό τους. Πολλές φορές η κριτική μας δημιουργεί φόβο και αμφιβολίες για τις ικανότητές μας.

Γιατί είναι τόσο δύσκολη η κριτική;

Πολλές φορές οι άνθρωποι γίνονται στόχος σκληρής κριτικής επειδή είναι διαφορετικοί. Αυτό όμως επηρεάζει την αυτοεκτίμηση τους και κάνει την κριτική να ακούγεται πιο επώδυνη από όσο είναι πραγματικά. Η κουλτούρα μας ή  η ίδια μας η οικογένεια μπορεί να μας επιβάλλει να μην είμαστε  συναισθηματικοί, ευαίσθητοι, ήσυχοι αλλά να αντιδρούμε. Όταν προσπαθούμε συνεχώς να ταιριάξουμε σε αυτά τα καλούπια, η κριτική μας πιέζει.  Για τους περισσότερους από εμάς η κριτική είναι πιο σκληρή από το ίδιο το άτομο που μας την κάνει. Προσπαθούμε να επεξεργαστούμε το νόημα της κριτικής και να κατανοήσουμε τα συναισθήματα μας.

Εποικοδομητική και αρνητική κριτική

Η διαφορά ανάμεσα στην εποικοδομητική κριτική και στην αρνητική κριτική είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται τα σχόλια. Αν και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να θίγονται οι ιδέες, ο χαρακτήρας σας ή οι ικανότητές σας, όταν κάποιος το κάνει με αρνητικό τρόπο πληγώνει την περηφάνια σας και αυτό έχει αρνητική επίδραση στην αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή σας. Συνήθως η αρνητική κριτική είναι αποτέλεσμα της απερισκεψίας ενός ατόμου, αλλά μπορεί να είναι σκόπιμα κακόβουλη. Η μη εποικοδομητική κριτική σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί στο θυμό και/ή στην επιθετικότητα.

Η εποικοδομητική κριτική, από την άλλη πλευρά, έχει ως σκοπό να σας επισημάνει τα λάθη σας αλλά επίσης να σας δείξει πως μπορείτε να βελτιωθείτε. Είναι μια θετική ανατροφοδότηση που θα σας βελτιώσει και δεν θα σας ρίξει ψυχολογικά. Όταν η κριτική είναι εποικοδομητική είναι συνήθως πιο εύκολο να την αποδεχτούμε, ακόμη και αν μας πονά. Σε κάθε περίπτωση πάντα να θυμάστε ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κριτική προς όφελος σας.

Τυπική αντίδραση στην κριτική

Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιδρούν στην κριτική με αμυντική συμπεριφορά. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό όταν κάποιος σας προσβάλλει για το χαρακτήρα σας, την καταγωγή σας, τους τρόπους σας ή τις ικανότητες σας. Όμως μην αφήνετε τον παρορμητισμό να σας παρασύρει. Κάντε ένα βήμα πίσω ακούστε όσα σας λένε και κατανοήστε ποια σχόλια αφορούν πραγματικά εσάς. Η λύση δεν είναι να ανταποκριθείτε με χαρακτηρισμούς και χειρονομίες αλλά να κάνετε έναν εποικοδομητικό διάλογο και να δείτε τι φταίει.

Διαχείριση κριτικής

Σε κανέναν μας δεν αρέσει η κριτική ή οι διαφωνίες, αλλά η εμπειρία μπορεί να είναι λιγότερο έντονη από όσο την αισθανόμαστε. Η ευαισθησία κάνει πολλές φορές δύσκολες τις συγκρούσεις.

Δείξτε αυτοσυγκράτηση

Όταν γινόμαστε αποδέκτες της κριτικής μπορεί  να νιώθουμε άβολα γιατί μας λένε ότι δεν ταιριάζουμε σε κάτι ή ότι έχουμε ατέλειες και αυτό ενεργοποιεί το μηχανισμό πάλης ή φυγής. Είναι σημαντικό να μείνετε ήρεμοι για να σκεφτείτε καθαρά και να νιώσετε συμπόνια.

Δείτε τα γεγονότα στις πραγματικές τους διαστάσεις

Όταν επεξεργάζεστε μια κριτική, είναι σημαντικό να δείτε όλα τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτό. Μπορεί να είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι αυτό που λέει κάποιος είναι γεγονός, αλλά μπορεί να μην αφορά εμάς. Ίσως το άτομο που μετέφερε την κριτική να προβάλλει κάποια άλλη απογοήτευση σε εσάς, μπορεί να έχει άσχημη διάθεση και όλα να του φαίνονται στραβά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αντιδρούν με συγκεκριμένο τρόπο, ειδικά αν σκεφτούμε ότι κάθε στιγμή είναι διαφορετική και εξαρτάται από τις μοναδικές εμπειρίες της ζωής. Η κριτική μπορεί να μην αφορά πάντα εσάς, για αυτό καλό είναι να πάρετε λίγο χρόνο για να δείτε τη συνολική εικόνα πριν κατηγορήσετε τον εαυτό σας.

Χρησιμοποιήστε την ευαισθησία σαν προτέρημα

Οι πιο ευαίσθητοι άνθρωποι νιώθουν συμπόνια για τον εαυτό τους και τους άλλους. Αυτό μερικές φορές μοιάζει σαν φραγμός, αλλά όταν μπορούμε να κατανοήσουμε τι νιώθει ο άλλος είναι στην πραγματικότητα ένα δώρο. Η συμπόνια συνήθως συνοδεύεται από την ικανότητα να νιώθουμε ένα εύρος συναισθημάτων και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε συναισθηματικοί ηγέτες στη σχέση. Μπορούμε να κατανοήσουμε πολλά για τους άλλους ακόμη και αυτά που δεν κατανοούν οι ίδιοι για τον εαυτό τους.

Πολλές φορές βοηθά να μπαίνουμε στη θέση αυτού που μας κάνει την κριτική, σκεφτείτε:

• Τι χρειάζεται αυτό το άτομο;
• Τι θα μπορούσε να του συμβαίνει;
• Το θέμα αφορά πραγματικά εμένα;

Αυτή η προσέγγιση θα σας βοηθήσει να δείτε τα πράγματα ξεκάθαρα, να μην δίνετε μεγάλη σημασία στην κριτική και να κάνετε έναν ουσιαστικό διάλογο με το άτομο που σας ασκεί κριτική.

Καλό είναι να επεξεργάζεστε προσεκτικά τα δεδομένα πριν πάρετε κάποια απόφαση ή πριν μιλήσετε ή αντιδράσετε. Ο εγκέφαλος χρειάζεται χρόνο για να επεξεργαστεί τις πληροφορίες που του δίνουμε. Μπορείτε να σκεφτείτε τα εξής:

• Υπάρχει κάποιο κομμάτι της κριτικής που να είναι αληθινό ή χρήσιμο;
• Έχω αντιμετωπίσει ξανά την ίδια κατάσταση; Τι δούλεψε και τι όχι;
• Τι μπορώ να αποκομίσω από αυτό και να το εφαρμόσω στο μέλλον;

Δώστε στον εαυτό σας το χρόνο και μιλήστε σε έναν έμπιστο φίλο σας, γράψτε τις σκέψεις σας ή επεξεργαστείτε τα στοιχεία με τον ψυχοθεραπευτή σας.

Δείξτε συμπόνια στον εαυτό σας

Η συμπόνια προς τον εαυτό μας μπορεί να αυξήσει την αντοχή και την ικανότητα να διαχειριστούμε τα λάθη μας. Το να φερόμαστε ευγενικά στον εαυτό μας όπως θα φερόμασταν σε ένα φίλο που μας έχει ανάγκη, μπορεί να μας ανακουφίσει από το βάρος της κριτικής.

Η κριτική είναι σκληρή και επώδυνη για κάποιον που νιώθει βαθιά συναισθήματα. Όμως είναι ταυτόχρονα ένα μεγάλο δώρο όταν μπορείτε να δείτε τη μεγάλη εικόνα μιας κατάστασης. Όταν προκύπτουν διαφωνίες, εφαρμόστε όσα έχετε μάθει από την εμπειρία σας και φερθείτε με συμπόνια στην κριτική.

Δείτε την θετική πλευρά της κριτικής

Η θετική αντιμετώπιση της κριτικής είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα. Κάποια στιγμή στη ζωή μας όλοι μας έχουμε δεχθεί κριτική. Κάποιες φορές είναι δύσκολο να την αποδεχτούμε αλλά όλα εξαρτώνται από την αντίδρασή μας.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κριτική με θετικό τρόπο για να βελτιωθείτε ή με αρνητικό τρόπο που θα σας ρίξει την αυτοεκτίμηση και θα σας προκαλέσει στρες, θυμό ή επιθετικότητα.

Όταν ένα άτομο σας προκαλεί, είναι πολύ συχνό να αντιδράτε με αρνητικό τρόπο. Σκεφτείτε πως φαίνονται οι αρνητικές αντιδράσεις και πως σας κάνουν να νιώθετε. Ο τρόπος με τον οποίο επιλέγετε να αντιμετωπίσετε την κριτική έχει αλυσιδωτές επιδράσεις σε πολλές πτυχές της ζωής σας, για αυτό είναι καλύτερο να αναγνωρίσετε τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να ωφεληθείτε από την κριτική και να γίνετε πιο δυνατοί και ικανοί άνθρωποι.

Όλοι κάνουμε λάθη, είναι και αυτό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Η ζωή μας δίνει άφθονες ευκαιρίες για να μάθουμε και να βελτιωθούμε. Ανεξάρτητα με την κριτική που δέχεστε, καλό είναι να αναλύετε την κατάσταση και να βρίσκετε κάτι που μπορείτε να μάθετε από αυτή. Είτε πρόκειται για τη δουλειά, το σχολείο, τις σχέσεις προσπαθήστε να δείτε την κριτική ως κίνητρο για βελτίωση. Όταν κάποιος σας επιτίθεται με άσχημους χαρακτηρισμούς είναι δύσκολο να το αποδεχτείτε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το αγνοήσετε.

Καλό είναι να λάβετε υπόψη σας ότι η κριτική που δέχεστε μπορεί να έχει μια δόση αλήθειας. Μπορεί να είναι κάποιο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς σας που να καθορίζει το πως σας βλέπει κάποιος. Κάντε ένα βήμα πίσω και προσπαθήστε να δείτε  τα πράγματα από την οπτική γωνία του άλλου ανθρώπου, ίσως να ζητήσετε την γνώμη ενός φίλου και να χρησιμοποιήσετε την κριτική σοφά. Δείτε αν μπορείτε να μάθετε κάτι για το πως σας βλέπουν οι άλλοι.

Όλοι μαθαίνουμε από τα λάθη μας και η αντιμετώπιση της κριτικής με θετικό τρόπο μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους.