Αντιτετανικός ορός
Ο τέτανος είναι μια λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από το gram θετικό βακτήριο Κλωστηρίδιο του τετάνου (clostridium tetani). Το συγκεκριμένο βακτήριο εισέρχεται στο σώμα μέσα από τραύματα και πληγές στις οποίες δεν έχει γίνει σωστός καθαρισμός. Στο σώμα, οδηγεί στην παραγωγή νευροτοξινών, οι οποίες επηρεάζουν τα περιφερικά νεύρα, το νωτιαίο μυελό και τους νευρώνες της σπονδυλικής στήλης. Οι νευρώνες όπως αυτοί που υπάρχουν στο φλοιονωτιαίο δεμάτιο προκαλούν ανεξέλεγκτες συσπάσεις, τους τετανικούς σπασμούς. Συνήθως για την αντιμετώπιση του τετάνου χορηγείται στους ασθενείς ο αντιτετανικός ορός.
Τι είναι ο αντιτετανικός ορός;
Ο αντιτετανικός ορός είναι διαθέσιμος για ενδομυϊκή ή υποδόρια χρήση και είναι ένα διάλυμα αντισωμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόληψη και την θεραπεία του τετάνου. Η λήψη τους γίνεται από καθαρό αίμα αλόγου. Η μέθοδος προετοιμασίας περιλαμβάνει την υπερανοσοποίηση των αλόγων στην τοξίνη του τετάνου. Συνήθως χρησιμοποιούνται για ασθενείς που δεν έχουν ανοσία κατά του τοξοειδούς και έτσι είναι πιο ευαίσθητοι στην επίθεση από το βακτήριο.
Τι είναι το τοξοειδές του τετάνου;
Το αντιτετανικό εμβόλιο περιλαμβάνει το τοξοειδές του τετάνου , ένα αντιγόνο, το οποίο προκύπτει από την τοξίνη του τετάνου, η οποία έχει απενεργοποιηθεί σε φορμαλδεΰδη. Στη συνέχεια ακολουθεί ο καθαρισμός με θειϊκό αμμώνιο και η προσρόφηση σε φωσφορικό άργιλο. Προκαλεί μια ισχυρή ανοσολογική απόκριση από τα Τ-κύτταρα ενάντια στη νευροτοξίνη του κλωστηριδίου του τετάνου μετά τον εμβολιασμό.
Και τα δύο μπορούν να χορηγηθούν στους ασθενείς σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει πάντα διαθέσιμη επινεφρίνη σε περιπτώσεις υπερευαισθησίας και σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης όπως η αναφυλαξία.
Διαφορές ανάμεσα στα δύο εμβόλια του τετάνου
Το τοξοειδές του τετάνου γίνεται σε 5 δόσεις για την πρωτογενή ανοσία (0,5 ml χορηγούνται σε όχι λιγότερο από 4 εβδομάδες ανάμεσα στην πρώτη και στη δεύτερη δόση, και 6 μήνες ανάμεσα στη δεύτερη και στην τρίτη δόση). Μια επιπλέον δόση γίνεται ένα χρόνο μετά την αρχική δόση και μετά από ένα χρόνο γίνεται η 5η δόση. Μια ενισχυτική δόση μπορεί να γίνει μετά από 10 χρόνια εκτός και αν υπάρχει κάποιος τραυματισμός (δύο χρόνια μετά την ενισχυτική δόση).
Προφύλαξη
Μια δόση 1500 IU της αντιτοξίνης του τετάνου πρέπει να γίνει υποδόρια ή ενδομυϊκά, μετά από την εξέταση για την ευαισθησία στον ορό. Η ένεση πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό μετά τον τραυματισμό, όπως σε πληγές που περιέχουν χώμα, βρωμιά κλπ. Πρέπει να γίνει η κατάλληλη χειρουργική επέμβαση στα τραύματα , χρήση κατάλληλων αντιβιοτικών μαζί με την προφυλακτική ένεση της αντιτοξίνης. Αν ο ασθενής είναι ευαίσθητος στον ορό ή έχει ανοσοποιηθεί ενεργά με το αντιτετανικό εμβόλιο πρέπει να κάνει μια δόση αντιτετανικού και όχι την αντιτοξίνη του τετάνου. Η χρήση της αντιτοξίνης προστατεύει μόνο για 1-3 εβδομάδες. Ενώ το εμβόλιο κατά του τετάνου προσφέρει χρόνια ανοσία και είναι πιο φθηνό και δεν έχει παρενέργειες.
Η ταυτόχρονη χορήγηση με την προφυλακτική δόση της αντιτοξίνης του τετάνου οδηγεί στην ενεργή ανοσία. Αυτό μπορεί να γίνει με την ταυτόχρονη ένεση στο άλλο χέρι 0,5 ml του αντιτετανικού εμβολίου, καθώς το εμβόλιο προκαλεί ενεργή ανοσία ενάντια στον τέτανο ακόμη και με την παρουσία της αντιτοξίνης του τετάνου. Μια 2η δόση με 0,5ml εμβολίου κατά του τετάνου μπορεί να γίνει 1-2 μήνες μετά την 1η δόση και η 3η δόση στους 6-12 μήνες μετά τη δεύτερη δόση, ώστε να υπάρχει μακροχρόνια προστασία.
Σωστή φροντίδα των τραυμάτων
Είναι πολύ σημαντικό μετά από τραυματισμούς να καθαρίζουμε πολύ καλά την πληγή ώστε να αποφύγουμε τυχόν μολύνσεις. Αν και στις μέρες μας ο τέτανος δεν είναι κάτι σύνηθες, δυνητικά κάθε τραύμα μπορεί να είναι επικίνδυνο. Για αυτό είναι ανάγκη να κάνουμε τα απαραίτητα εμβόλια για τον τέτανο και να ζητάμε άμεση ιατρική βοήθεια όταν το έχουμε ανάγκη.