Αραχνοφοβία

Αραχνοφοβία

Η αραχνοφοβία είναι ο φόβος για τις αράχνες και αποτελεί μια από τις πιο γνωστές φοβίες στον κόσμο και μια από τις πιο παλιές που έχουν καταγραφεί. Υπολογίζεται ότι περίπου το 1/3 του πληθυσμού παγκοσμίως έχει αραχνοφοβία. Βέβαια, οι γυναίκες με αραχνοφοβία είναι περισσότερες από τους άνδρες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι γυναίκες είναι πιο πρόθυμες να παραδεχτούν την φοβία τους, να μιλήσουν για αυτή και να ξεκινήσουν θεραπεία.

Τι είναι η αραχνοφοβία;

Η αραχνοφοβία ή ο φόβος για τις αράχνες, είναι ένας έντονος και παράλογος φόβος για τις αράχνες. Αυτός ο φόβος μπορεί να είναι τόσο έντονος που να επηρεάζει την καθημερινότητα ενός ατόμου. Μπορεί να είναι περιοριστική, καθώς ένα άτομο μπορεί να αποφεύγει μέρη όπου υπάρχουν αράχνες όπως το δάσος.

Είναι φυσιολογικό κάποιος να φοβάται τις αράχνες; Ο φόβος για τις αράχνες είναι πολύ συχνός και δεν πρέπει να ντρέπεστε για αυτόν. Αυτός ο αρχέγονος φόβος έχει ισχυρή βιολογική βάση και μπορεί να παρατηρηθεί και σε άλλα πρωτεύοντα εκτός από τον άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, θα ήταν περίεργο κάποιος να βλέπει μια μαύρη χήρα και να μην νιώθει άγχος. Ωστόσο, αν ο φόβος σας είναι σοβαρός και παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας, τότε ίσως να έχετε αραχνοφοβία.

Η αντίδραση στις αράχνες από ένα άτομο με αραχνοφοβία μπορεί να μοιάζει παράλογη στους άλλους αλλά και στο ίδιο το άτομο.

Η προέλευση της λέξης αραχνοφοβία είναι ελληνική, και προκύπτει από τη λέξη "αράχνη" και τη λέξη "φόβος". Υπάρχει ένας ελληνικός μύθος για μια νέα γυναίκα με το όνομα Αράχνη η οποία προκάλεσε τη Θεά Αθηνά σε ένα διαγωνισμό υφαντικής. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η Θεά Αθηνά να μεταμορφώσει την κοπέλα σε αράχνη.

​Ποιες είναι οι αιτίες της αραχνοφοβίας;

Οι αιτίες της αραχνοφοβίας δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά είναι συνδυασμός εξελικτικών, γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Μια εξελικτική θεωρία υποστηρίζει ότι ο φόβος για τις αράχνες ήταν ωφέλιμος για την ανθρώπινη επιβίωση στο παρελθόν, καθώς προστάτευε τους ανθρώπους από πιθανούς κινδύνους. Οι γενετικοί παράγοντες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Αλλά και οι προσωπικές εμπειρίες, όπως ένα τρομακτικό συμβάν με αράχνες στην παιδική ηλικία, μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της φοβίας.

Η κύρια αιτία της αραχνοφοβίας είναι πως αποτελεί μια εκμαθημένη συμπεριφορά. Μπορεί οι γονείς, ένας συγγενής, ένας φίλος ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας να έχει αραχνοφοβία.  Επίσης, η φοβία μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μια τρομακτική εμπειρία με μια αράχνη σε μικρή ηλικία. Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να μπλεχτεί τον ιστό της αράχνης ή να δει μια αράχνη ξαφνικά μπροστά του.

Οι ακριβείς αιτίες της αραχνοφοβίας είναι διαφορετικές για τον κάθε άνθρωπο:

1. Για μερικούς ανθρώπους είναι μια εκμαθημένη αντίδραση, έχουν μάθει να φοβούνται τις αράχνες επειδή έχουν δει κάποιον άλλο να φοβάται.
2. Μια ανισορροπία στις χημικές ενώσεις στον εγκέφαλο έχει σχέση με την αραχνοφοβία.
3. Ο φόβος για τις αράχνες μπορεί να είναι ένα οικογενειακό ή πολιτισμικό χαρακτηριστικό. Πολλοί άνθρωποι στην Αφρική φοβούνται τις μεγάλες αράχνες, ενώ στην Νότια Αφρική τρώνε τις αράχνες και δεν τις φοβούνται.
4. Οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος με αράχνες είναι μια ακόμη αιτία για την αραχνοφοβία.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο φόβος για τις αράχνες είναι κάτι έμφυτο. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αλήθεια γιατί όταν γεννιόμαστε φοβόμαστε τους δυνατούς ήχους και τις πτώσεις. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο φόβος θα μπορούσε επίσης να είναι μέρος της εξελικτικής επιλογής. Οι ερευνητές μελετούν το πως ο φόβος για τις αράχνες εμφανίστηκε στην ιστορία και πως οι αράχνες έχουν σχέση με τις ασθένειες και τις μολύνσεις. Κάποιοι αρχαίοι πολιτισμοί κατηγορούσαν τις αράχνες για την βουβωνική πανώλη. Έτσι, παρόλο που οι αράχνες κάνουν πολύ καλό στους ανθρώπους τρώγοντας τεράστιες ποσότητες επιβλαβών εντόμων, θεωρούνται αδίκως ως κακές εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Οι επιστήμονες που έχουν μελετήσει το φόβο για τις αράχνες εξηγούν ότι είναι αποτέλεσμα της εξελικτικής επιλογής. Αυτό σημαίνει ότι η αραχνοφοβία είναι μια εξελικτική αντίδραση, αφού οι αράχνες, ειδικά οι δηλητηριώδεις, έχουν πάντα σχέση με ασθένειες και μολύνσεις. Ο φόβος για τις αράχνες προκαλεί μια αντίδραση απέχθειας σε πολλούς ανθρώπους.

Μια μελέτη σε 261 ενήλικες έδειξε ότι το 32% των γυναικών και το 18% των ανδρών ένιωθε ανησυχία, νευρικότητα και τρόμο όταν έβλεπε αράχνες (πραγματικές ή σε εικόνες).

Ποια είναι τα συμπτώματα της αραχνοφοβίας;

Τα αρχικά συμπτώματα της αραχνοφοβίας μπορεί να εμφανιστούν στην παιδική ηλικία ή στην εφηβεία. ωστόσο, μετά από ένα τραυματικό γεγονός, κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία.

Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:

1. Ταχυπαλμία
2. Ζαλάδα
3. Εξάψεις ή ρίγη
4. Υστερία
5. Πόνο στο στήθος
6. Αίσθηση πνιγμού
7. Αδυναμία διαχωρισμού της πραγματικότητας και της φαντασίας
8. Τρέμουλο/εφίδρωση
9. Σκέψεις θανάτου
10. Ναυτία ή γαστρεντερικά θέματα

Κάποια άτομα με αραχνοφοβία μπορεί να εμφανίζουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα μόνο στην προσμονή της επαφής με μια αράχνη. Ακόμη και η αναφορά στις αράχνες μπορεί να προκαλεί μια τέτοια αντίδραση.

Αντιμετώπιση αραχνοφοβίας

Κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τις αράχνες, υπάρχουν παντού γύρω μας. Για αυτό και η αραχνοφοβία μπορεί να είναι εξουθενωτική. Οι αράχνες μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε, ανά πάσα στιγμή και αυτό σημαίνει ότι κάποιος υποσυνείδητα είναι συνεχώς σε κατάσταση στρες και έντασης. Πολλοί άνθρωποι με αραχνοφοβία χάνουν σημαντικές ευκαιρίες να ταξιδέψουν σε μακρινούς προορισμούς ή να επισκεφθούν τους συγγενείς τους. Άλλοι μένουν παγιδευμένοι στο σπίτι τους ή έξω από αυτό επειδή οι αράχνες εμφανίζονται σε συγκεκριμένα σημεία. Πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν ώρες καθημερινά για να ελέγχουν για αράχνες, ενώ άλλοι δέχονται το χλευασμό από τους φίλους, την οικογένεια και τους συναδέλφους. Η σοβαρή αραχνοφοβία είναι περιοριστική και εξουθενωτική.

Η καλύτερη θεραπεία για την αραχνοφοβία είναι η ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία βοηθά τους ανθρώπους να αλλάξουν   τις αρνητικές σκέψεις για τις αράχνες, αλλά η κύρια προσέγγιση είναι η θεραπεία έκθεσης, όπου ένα άτομο εκτίθεται σταδιακά και με ασφάλεια στους φόβους του. Σε κάποιες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή για το άγχος είναι ωφέλιμη.

Είναι σημαντικό να έχετε στο μυαλό σας ότι η θεραπεία είναι εξατομικευμένη. Είναι επίσης σημαντικό να ζητάτε βοήθεια από έναν ψυχοθεραπευτή ώστε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά τη φοβία σας.