Αυτό-σαμποτάζ

Αυτό-σαμποτάζ

Το αυτό-σαμποτάζ είναι ουσιαστικά οι ενεργητικές ή οι παθητικές συμπεριφορές που μας απομακρύνουν από την επίτευξη των στόχων μας. Επίσης, περιλαμβάνει όλες τις περιοριστικές πεποιθήσεις που παρεμποδίζουν την εξέλιξή μας. Είναι συχνά ένας φαύλος κύκλος που μειώνει την αυτοπεποίθηση μας και μας κάνει να νιώθουμε κολλημένοι. Οι συμπεριφορές του αυτό-σαμποτάζ δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα όπως η αναβλητικότητα, τα θέματα στις σχέσεις ή η αίσθηση της αποτυχίας.

Μερικές φορές αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να είναι παθητικές και οι άνθρωποι μπορεί να μην τις αναγνωρίζουν, πράγμα που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την ανίχνευσή τους.

Γιατί σαμποτάρω τον εαυτό μου;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι πίσω από το αυτό-σαμποτάζ. Κάνει την εμφάνισή του όταν δεν έχουμε αυτοπεποίθηση και δεν πιστεύουμε στον εαυτό μας. Επίσης μπορεί να έχει τις ρίζες του στο φόβο της επιτυχίας, όταν έχουμε την αίσθηση ότι δεν έχουμε τα προσόντα για μια δουλειά ή τις δεξιότητες για να φτάσουμε στην επιτυχία.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται την αποτυχία και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο για την  επίτευξη των στόχων τους. Όταν νιώθουνε ότι θα αποτύχουμε, αποφεύγουμε να κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα.

Φυσικά, όλοι νιώθουμε πολύ καλύτερα όταν έχουμε τον έλεγχο μιας κατάστασης. Όταν νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο, κάνουμε αρνητικές σκέψεις και τις αποδεχόμαστε ως πραγματικότητα. Επίσης, είναι πολύ πιο εύκολο να ρίχνουμε αλλού τις ευθύνες. Αν έχουμε προβλέψει την αποτυχία μας, και αυτό γίνει πραγματικότητα, είναι εύκολο να κατηγορούμε τους άλλους παρά τον εαυτό μας.

Οι συμπεριφορές του αυτό-σαμποτάζ είναι συνήθως αποτέλεσμα του φόβου, ο οποίος οδηγεί στην τελειοθηρία ή στην αναβλητικότητα. Αυτό προκαλεί άγχος και οδηγεί τους ανθρώπους να κάνουν σκέψεις για τα χειρότερα δυνατά σενάρια. Οι περιοριστικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο,  μας κάνουν να αποφεύγουμε το συναισθηματικό πόνο όπως η απόρριψη και η αποτυχία.

Αυτή η αίσθηση του κινδύνου μερικές φορές προκύπτει από τα τραύματα της παιδικής ηλικίας, τις ασταθείς οικογενειακές σχέσεις, ή τα ανθυγιεινά μοτίβα προσκόλλησης. Αυτές οι αρνητικές εμπειρίες μπορεί να προκαλούν το φόβο της εγκατάλειψης και της απόρριψης.

Ποιες είναι οι μορφές του αυτό-σαμποτάζ;

Αναβλητικότητα

Η αναβλητικότητα είναι κάτι πολύ σύνηθες, και μπορεί να προκύπτει από την κακή διαχείριση του χρόνου ή από τις αμφιβολίες που έχουμε για τον εαυτό μας. Συνήθως κάνει την εμφάνισή της με τον εξής τρόπο. Έχουμε προετοιμαστεί για μια εργασία, έχουμε κάνει την έρευνά μας, ένα πλάνο και έχουμε επενδύσει χρόνο σε αυτό. Ωστόσο, όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε, δεν έχουμε πλέον κίνητρο. Έτσι, αποφεύγουμε την υλοποίησή του. Μπορεί να λέμε δικαιολογίες στον εαυτό μας ότι δεν έχουμε χρόνο. Αλλά στο τέλος της ημέρας πάλι το αναβάλλουμε.

Θέματα στις σχέσεις

Μια ακόμη μορφή του αυτό-σαμποτάζ είναι η δημιουργία προβλημάτων στις σχέσεις. Κάποιοι άνθρωποι δημιουργούν διαμάχες, βγαίνουν ραντεβού με λάθος άτομα και δεν μπορούν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά για τις ανάγκες τους.

Υπονομεύουν σταδιακά μια σχέση καθώς συνεχώς προκαλούν αντιπαραθέσεις, και αυτό είναι ένα σημάδι του αυτό-σαμποτάζ. Αρχίζουν ένα καβγά από μικρά πράγματα όπως η επιλογή ενός εστιατορίου ή μιας ταινίας. Από την άλλη πλευρά μπορεί να είναι εύθικτοι, να θυμώνουν ή να νευριάζουν εύκολα.

Η συνεχής επιλογή λάθος συντρόφων είναι και αυτό μια μορφή αυτό-σαμποτάζ. Αν ένα άτομο δημιουργεί σχέσεις με ακατάλληλα άτομα, τότε δεν μπορεί να βρει την ασφάλεια και την ευτυχία που αποζητά.

Πολλές φορές, οι άνθρωποι που σαμποτάρουν τον εαυτό τους δεν επικοινωνούν αποτελεσματικά για τις ανάγκες τους. Επιτρέπουν στους συντρόφους, στους φίλους, στα μέλη της οικογένειας να τους συμπεριφέρονται με τρόπους που δεν τους αρέσουν.

Αρνητική συζήτηση με τον εαυτό

Μια ακόμη μορφή αυτόσαμποτάζ είναι η αρνητική συζήτηση με τον εαυτό. Αυτό είναι αποτέλεσμα της χαμηλής αυτοπεποίθησης. Μόνο εμείς μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας ότι δεν είναι ικανός να επιτύχει τους στόχους του επειδή πάντα αποτυγχάνει. Πολλές φορές έχουμε πολύ υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό μας από ότι για τους άλλους.

Σημάδια του αυτό-σαμποτάζ

Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πάντα ότι σαμποτάρουν τον εαυτό τους, αλλά μια προσεκτική ματιά δείχνει την αποφυγή, την δημιουργία συγκρούσεων και τις ελεγκτικές συμπεριφορές. Μόνο όταν ένα άτομο αναγνωρίζει ότι σαμποτάρει τον εαυτό του μπορεί να αλλάξει. Κάποια σημάδια του αυτό-σαμποτάζ περιλαμβάνουν:

1. Αποφυγή των ανθρώπων και των καταστάσεων που σας κάνουν να νιώθετε άβολα
2. Αποφυγή της αλλαγής και παραμονή στην comfort zone
3. Δημιουργία στόχων που δεν εξασφαλίζουν την επιτυχία
4. Συνεχείς συγκρούσεις με τους συντρόφους, τους φίλους, τα αγαπημένα σας πρόσωπα ή τους συνεργάτες σας
5. Ελεγκτικές συμπεριφορές
6. Αναζήτηση της επιβεβαίωσης από τους άλλους
7. Δικαιολογίες
8. Πράξεις που δεν ταιριάζουν με τις αρχές και στους στόχους σας
9. Σύγκριση με τους άλλους
10. Κοινωνική απομόνωση

Πώς το αυτό-σαμποτάζ επηρεάζει τη ζωή;

Το αυτό-σαμποτάζ είναι μια συμπεριφορά που υπονομεύει την πρόοδο και την επίτευξη στόχων και σας απομακρύνει από τη ζωή που ονειρεύεστε. Μερικοί άνθρωποι δημιουργούν εμπόδια για την επιτυχία και την ευτυχία τους. Το αυτό-σαμποτάζ μπορεί να επηρεάζει τις ερωτικές σχέσεις, την ακαδημαϊκή απόδοση, τις οικογενειακές, φιλικές και επαγγελματικές σχέσεις.

1. Αυτό-σαμποτάζ και ρομαντικές σχέσεις

Μερικές φορές οι άνθρωποι κάνουν πράγματα που υπονομεύουν τις μακροχρόνιες ρομαντικές σχέσεις τους, και έχουν συμπεριφορές που τελικά οδηγούν στο χωρισμό. Το αυτόσαμποτάζ σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνει συγκρούσεις, παθητικά-επιθετικές συμπεριφορές, ελεγκτικές συμπεριφορές ζήλιας, συνεχή αναζήτηση επιβεβαίωσης, προσκόλληση στο σύντροφο, και τελικά διάλυση της σχέσης.

2. Αυτό-σαμποτάζ και καριέρα

Το αυτό-σαμποτάζ στο κομμάτι της καριέρας μπορεί να περιλαμβάνει πράγματα που σας απομακρύνουν από τους στόχους σας. Ο φόβος της αποτυχίας,  η ανησυχία και η αβεβαιότητα μπορεί να σας κρατάνε παγιδευμένους στη ζώνη άνεσής σας και έτσι να μην μπορείτε να κατακτήσετε όσα επιθυμείτε. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα η δουλειά να δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα και αυτό να έχει συνέπειες στην ψυχική υγεία και στην ευεξία σας. Για αυτό το λόγο πολλοί άνθρωποι αλλάζουν συχνά δουλειές.

3. Αυτό-σαμποτάζ και ακαδημαϊκή απόδοση

Το αυτό-σαμποτάζ στον τομέα της εκπαίδευσης μπορεί να συμβαίνει εσκεμμένα ή ακούσια. Πολλές φορές το άγχος ή η έλλειψη αυτοπεποίθησης εξηγούν γιατί πολλοί μαθητές έχουν χαμηλή απόδοση. Η αποτυχία μπορεί να είναι αποτέλεσμα της αναβλητικότητας ή της έλλειψης προσπάθειας, και αυτό αποτελεί μια ένδειξη ότι είναι επιλογή και όχι έλλειψη ικανοτήτων.

4. Αυτό-σαμποτάζ και σχέσεις με τους φίλους και την οικογένεια

Αυτός ο τύπος αυτό-σαμποτάζ συνήθως έχει τη ρίζα του στην αίσθηση του ανταγωνισμού, που προκύπτει από την ανάγκη να αποδείξει κάποιος την αξία του ή την ανωτερότητά του. Επίσης, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να περιλαμβάνει ελεγκτικές συμπεριφορές προς τους άλλους ή την αναζήτηση της επιβεβαίωσης. Οι αρνητικές συμπεριφορές παρεμβαίνουν στις θετικές σχέσεις με τα αγαπημένα σας πρόσωπα και μπορεί να περιλαμβάνουν παθητικά επιθετικά μοτίβα.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω το αυτό-σαμποτάζ;

Το αυτό-σαμποτάζ δεν είναι ένα εγγενές κομμάτι του χαρακτήρα, και δεν καθορίζει τον εαυτό μας, τις ικανότητες και τα ταλέντα μας. Για αυτό το λόγο το αυτό-σαμποτάζ μπορεί να αλλάξει σε πιο θετικές συμπεριφορές. Καλό είναι να αρχίσετε με μικρά και σταδιακά βήματα και να περιορίζετε την εσωτερική επικριτική σας φωνή που σας κρατά μακριά από την επιτυχία και την ευτυχία.

1. Ενίσχυση της αυτογνωσίας

Είναι πολύ σημαντικό να επενδύουμε χρόνο στην αυτογνωσία ώστε να περιορίζουμε το αυτό-σαμποτάζ. Το ημερολόγιο είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να καταγράφετε τις σκέψεις και τις συμπεριφορές σας και να αναγνωρίζετε από που προκύπτουν. Καθώς αποκτάτε όλο και περισσότερη αυτογνωσία, είναι πολύ πιο πιθανό να αναγνωρίσετε τις αλλαγές που χρειάζεται να κάνετε.

2. Σκεφτείτε καλά πριν πράξετε

Αυτή η παλιά παροιμία δείχνει όλη την σοφία για το αυτό-σαμποτάζ. Όταν αρχίσετε να παρατηρείτε αρνητικές συμπεριφορές, σκέψεις και συναισθήματα είναι καλό να σκέφτεστε αν αυτές σας βοηθούν ή σας πληγώνουν. Πολλές φορές, νιώθουμε πίεση να κάνουμε κάτι (ή αποφεύγουμε να κάνουμε κάτι) λόγω φόβου, έτσι καλό είναι να πάρετε ένα λεπτό για να αποφασίσετε αν κάτι σας κρατά πίσω ή σας βοηθά να προχωρήσετε.

3. Θέστε ρεαλιστικούς στόχους και δημιουργήστε ένα πλάνο δράσης

Οι ρεαλιστικοί στόχοι μας βοηθούν να διατηρούμε το κίνητρό μας. Είναι ακόμη καλύτερο να συνδέουμε τους ουσιαστικούς στόχους με συγκεκριμένες πράξεις. Ποιες είναι οι αξίες σας; Τι θέλετε περισσότερο στη ζωή σας; Τι είναι αυτό που σας δίνει νόημα και σκοπό; Τι σας δίνει ενέργεια και ζωή; Στη συνέχεια μπορείτε να κάνετε μικρά βήματα προς το στόχο σας.

4. Κάντε μικρές αλλαγές

Οι θετικές συμπεριφορές σίγουρα καταπολεμούν το αυτό-σαμποτάζ, αλλά καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας ότι οι συνήθειες μπορούν να αλλάξουν αποτελεσματικά με μικρά βήματα. Η αλλαγή πρέπει να γίνει σταδιακά. Μπορείτε να αντικαταστήσετε μια σκέψη ή μια συμπεριφορά κάθε μέρα και να δίνετε χρόνο στον εαυτό σας για την αλλαγή.

5. Αποδοχή του εαυτού

Η εσωτερική επικριτική φωνή είναι μια από τις κύριες μορφές αυτό-σαμποτάζ. Η αντικατάσταση των αυτόματων, αρνητικών, επικριτικών σκέψεων με πιο θετικές είναι πολύ σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του αυτό-σαμποτάζ. Καλό είναι να δείχνετε ευγένεια, αποδοχή και συμπόνια στον εαυτό σας, να κατανοείτε τα συναισθήματά σας και να αποδέχεστε τα λάθη σας.

6. Αναγνωρίστε τις ικανότητές σας

Ο καθένας μας έχει δυνατότητες και ταλέντα με τα οποία μπορεί να ευημερεί αν τις αναγνωρίζει. Η αναγνώριση των ικανοτήτων μας δεν σημαίνει ότι απλά γνωρίζουμε όσα κάνουμε καλά αλλά μας δημιουργεί και θετικά συναισθήματα. Πότε νιώθετε καλά; Όταν γνωρίζετε πως να χρησιμοποιήσετε τις ικανότητές σας ώστε να νιώθετε αγάπη προς τον εαυτό σας.

7. Εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα

Με την ενσυνειδητότητα απολαμβάνουμε το παρόν και την κάθε στιγμή. Μας βοηθά να διαχωρίσουμε το παρελθόν από το παρόν και τις σκέψεις από την  πραγματικότητα. Αυτό, με τη σειρά του μας βοηθά να επιλέξουμε πως θα ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της καθημερινότητας.