Coming out

Coming out

Το "coming out" είναι ένα κομβικό σημείο στη ζωή των ανθρώπων που ανήκουν στην LGBTQ (ΛΟΑΤΚΙ) κοινότητα (π.χ. λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι). Ουσιαστικά αποτελεί τη γνωστοποίηση του σεξουαλικού προσανατολισμού ενός LGBTQ ατόμου στην οικογένεια, στους φίλους και στο περιβάλλον του. Πέρα από τις εσωτερικές διαδικασίες που συμβαίνουν σε αυτούς τους ανθρώπους, το coming out είναι μια διαπροσωπική διαδικασία αποκάλυψης ενός μυστικού. Στη διάρκεια της ζωής τους, τα συγκεκριμένα άτομα έχουν πολλές ευκαιρίες να αποκαλύψουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις προς τρίτους, ωστόσο δεν είναι τόσο απλό ως προς την οικογένεια. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και αρκετά εμπόδια.

Οι άνθρωποι που ξεκινούν ψυχοθεραπεία ώστε να είναι έτοιμοι για τη διαδικασία του coming out, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουν την πίεση που ασκεί η κοινωνία. Βέβαια, υπάρχουν πολλά οφέλη από το coming out.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα στη διαδικασία του coming out;

Οι άνθρωποι που ανήκουν σε σεξουαλικές μειονότητες αντιμετωπίζουν πολλά προσωπικά διλλήματα σχετικά με το coming out. Το coming out από μόνο του μπορεί να είναι μια απειλητική ψυχολογικά διαδικασία. Καθώς το στίγμα και η περιθωριοποίηση είναι αποτελέσματα των σεξουαλικών προκαταλήψεων. Οι παράγοντες άγχους περιλαμβάνουν , αλλά δεν περιορίζονται, στους φόβους που αφορούν την αποδοχή, το bullying, την παρενόχληση, την ασφάλεια και την καταπίεση.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι στη διάρκεια της διαδικασίας του coming out, τα άτομα μπορεί να βιώνουν αρνητικά συναισθήματα. Η εσωτερική σύγκρουση μπορεί να προκαλεί συναισθήματα μοναξιάς, αποσύνδεσης, σύγχυσης, πένθους, ντροπής, θυμού, φόβου, ευαλωτότητας. Σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα βιώνουν κατάθλιψη, ακόμη και  αυτοκτονικές σκέψεις.

Τα άτομα που έρχονται αντιμέτωπα με αυτή την εσωτερική σύγκρουση μπορεί να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση όπως επίσης και χαμηλή αυτοπεποίθηση και ασυμφωνία ταυτότητας με αποτέλεσμα  να σπαταλούν ενέργεια για να καταπιέζουν την ταυτότητά τους. Αυτή η καταπίεση συνήθως οδηγεί σε παρορμητικούς, αρνητικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης. Όπως  η κατάχρηση ουσιών, οι αυτοτραυματισμοί και οι επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές.

Τι ρόλο παίζει η αποδοχή από τους άλλους στο coming out;

Οι σεξουαλικές μειονότητες αντιμετωπίζουν το φόβο ότι οι άλλοι δεν θα καταλάβουν ή δεν θα αποδεχτούν την ταυτότητά τους. Κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά σε αυτή την αποκάλυψη, κάποιοι νιώθουν σοκ, άλλοι θυμό, σύγχυση και απογοήτευση. Οι αντιδράσεις μπορεί να φτάνουν στο επίπεδο της παρενόχλησης και της κακοποίησης. Όταν κάποιος επιλέγει να αποκαλύψει την σεξουαλική ταυτότητά του, πρέπει να αποδεχτεί το ρίσκο που μπορεί αυτό να έχει στις σχέσεις του ανεξάρτητα με το πόσο κοντά είναι με κάποιους ανθρώπους. Όλοι οι άνθρωποι δεν είναι έτοιμοι να αποδεχτούν οτιδήποτε διαφέρει από εκείνους, και ορισμένες σχέσεις θα αλλάξουν μόνιμα, θα διαλυθούν. Ωστόσο, η σχέση που βελτιώνεται πάντα, είναι η σχέση με τον εαυτό!

Ανεξάρτητα από την αυτεπίγνωση κάθε ανθρώπου, η αποδοχή είναι πολύ σημαντική για να κατανοήσει κάποιος το ρίσκο που παίρνει κάθε φορά που επιλέγει να μιλήσει ανοιχτά για την ταυτότητά του. Αυτή είναι μια κυκλική, επαναλαμβανόμενη διαδικασία δύσκολης απόφασης.

Ο κύκλος του coming out

Η διαδικασία του coming out είναι επαναλαμβανόμενη και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες (π.χ. την κοινωνία, την οικογένεια, τους συναδέλφους) που μπορεί να επικαλύπτονται ή να εναλλάσσονται. Επιπλέον, ο κύκλος του coming out είναι ένα ταξίδι ζωής που επηρεάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων.

Ο κύκλος του coming out είναι σημαντικός για την κατανόηση, την αναγνώριση και την υποστήριξη προς τους ανθρώπους που έχουν μπει σε αυτή τη διαδικασία. Αυτός ο κύκλος περιλαμβάνει τις φάσεις της επίγνωσης, της αξιολόγησης και της απόφασης. Αυτές οι φάσεις δεν ακολουθούν μια γραμμική πορεία στη διαδικασία του coming out, αλλά είναι ρευστές και το άτομο μπορεί να κινείται σε αυτές (π.χ. μπορεί να συμβαίνουν αλλαγές στη σειρά, να παρακάμπτεται μια φάση, οι φάσεις να συνυπάρχουν ταυτόχρονα).

Ο κύκλος του coming out αναγνωρίζει ότι ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει σε αυτόν είναι η εξωτερική διαδικασία της αποκάλυψης. Η αποκάλυψη είναι ο πυρήνας αυτής της κυκλικής διαδικασίας. Οι τρεις φάσεις του coming out περιλαμβάνουν:

1. Τη φάση της επίγνωσης
2. Τη φάση της αξιολόγησης
3. Τη φάση της απόφασης
4. Τη φάση της αποκάλυψης

Φάση της επίγνωσης

Στη γενική διαδικασία ανάπτυξης της σεξουαλικής ταυτότητας, η επίγνωση συνεπάγεται  την αναγνώριση της σεξουαλικής ταυτότητας από το άτομο και την εξωτερική διαδικασία στην οποία το άτομο αναγνωρίζει μια ευκαιρία για να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Αν και τα ερεθίσματα ποικίλλουν, κοινά παραδείγματα περιλαμβάνουν την συνάντηση με ένα καινούργιο άτομο για πρώτη φορά. Σε αυτή τη συνθήκη μπορεί να επικρατεί  η επιθυμία ενός ατόμου να είναι ανοιχτό και ειλικρινές με τους άλλους. Ένα άτομο μπορεί να αναγνωρίζει την σεξουαλική του ταυτότητα, ωστόσο κοινωνικοί παράγοντες μπορεί να αποτελούν την αφορμή για την διαδικασία της αποκάλυψης.

Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να ξέρει ότι σεξουαλικά ανήκει στην ομάδα LGBTQ. Και αυτό να είναι γνωστό στην οικογένεια ή στους φίλους του. Ωστόσο, μπορεί κάποιος συνάδελφος στη δουλειά να κάνει ερωτήσεις. Έτσι, το άτομο αρχίζει να σκέφτεται εάν πρέπει ή αν θέλει να αποκαλύψει την ταυτότητά του.

Επομένως, αυτοί οι παράγοντες μπορεί να κάνουν το άτομο να ζει ξανά τη διαδικασία του coming out. Επίσης, άγνωστες καταστάσεις εγείρουν το ερώτημα για το πότε ένα άτομο πρέπει να επιλέξει να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Όταν συμβαίνει αυτό, τα άτομα ζουν ξανά το άγχος που έχει σχέση με το coming out και συναισθήματα όπως η ανησυχία, η κατάθλιψη, η απομόνωση, η απογοήτευση και ο θυμός. Σε αυτή τη διαδικασία, τα άτομα έχουν κίνδυνο να αναπτύξουν αρνητικούς μηχανισμούς και αντιδράσεις, όπως οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και η χρήση ουσιών, ώστε να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα που βιώνουν.

Φάση της αξιολόγησης  

Η φάση της αξιολόγησης χαρακτηρίζεται από την ανάλυση του εάν η αποκάλυψη είναι σωστή, αναγκαία ή δικαιολογημένη. Στη φάση της αξιολόγησης, η ενέργεια κινείται προς το σχεδιασμό και την αξιολόγηση όλων των πιθανών αποτελεσμάτων. Ανεξάρτητα με το πόσο καιρό ένα άτομο έχει αναγνωρίσει ανοιχτά την σεξουαλική του ταυτότητα, η αξιολόγηση επηρεάζεται από εμπειρίες του παρελθόντος σχετικά με τον κύκλο του coming out.

Οι ανησυχίες που προκύπτουν από τη φάση της ευαισθητοποίησης αυξάνονται όσο σχεδιάζεται η δράση. Ως εκ τούτου οι κίνδυνοι στη διάρκεια της φάσης της αξιολόγησης, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, μπορεί να επιδεινώνονται. Αν ένα άτομο έχει μια θετική εμπειρία αποκάλυψης, η φάση αξιολόγησης μπορεί να μην είναι τόσο δύσκολη διαδικασία. Ωστόσο, αν ένα άτομο έχει αρνητικές αντιδράσεις μετά την αποκάλυψη, η φάση αξιολόγησης μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερο δισταγμό, ανησυχία και ανάλυση. Ένα άτομο είναι ανάγκη να δει ξανά τα υπέρ και τα κατά του coming out δεδομένης μιας κατάστασης.

Σε αυτή τη φάση, είναι σημαντικό τα άτομα να είναι μέσα τους έτοιμα να διαχειριστούν την διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το άτομο είναι ανάγκη να αναγνωρίζει τις εξωτερικές επιρροές που επηρεάζουν τις αποφάσεις του, όπως οι ανησυχίες για την υγεία ή το πένθος. Η φάση της αξιολόγησης μπορεί να προκαλεί αρνητικά συναισθήματα όπως το στρες, η ανησυχία και η κατάθλιψη που είναι ανάγκη να αντιμετωπιστούν.

Η δημιουργία ενός θετικού υποστηρικτικού δικτύου είναι απαραίτητο συστατικό ώστε να είναι κάποιος κατάλληλα προετοιμασμένος για τη φάση της αξιολόγησης. Το υποστηρικτικό δίκτυο μπορεί να περιλαμβάνει άτομα με θετικές εμπειρίες αποκάλυψης, ομάδες υποστήριξης, συνεργάτες, φίλους.

Φάση της απόφασης

Η φάση της απόφασης περιλαμβάνει τη δέσμευση του ατόμου στην αποκάλυψη ή στην απόκρυψη της ταυτότητας. Η δέσμευση σε μια απόφαση πρέπει να συνοδεύεται από συναισθήματα αποδοχής του εαυτού, περηφάνιας, αντοχής, χαράς, κουράγιου. Ωστόσο, η φάση της απόφασης μπορεί να επηρεάζεται από συναισθήματα όπως ο φόβος, η σύγχυση, η ευαλωτότητα και η αβεβαιότητα. Λόγω αυτών των κινδύνων, είναι ωφέλιμο τα άτομα να αντιμετωπίζουν τα αντικρουόμενα συναισθήματα.

Η δύναμη της επιλογής είναι κάτι αδιαμφισβήτητο. Ωστόσο, ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ρεαλιστής, ανοιχτός , ειλικρινής και αυθεντικός. Βέβαια, για να πάρει κάποιος μια απόφαση πρέπει να παρακολουθεί τις αντιδράσεις των άλλων, τις αλλαγές στις σχέσεις του και να έχει ένα ασφαλές πλάνο για κάθε απόφαση.

Φάση της αποκάλυψης

Η αποκάλυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού LGBTQ πρέπει να γίνεται με σύνεση. Δηλαδή καλό είναι να διαλέγετε το χρόνο και τον τρόπο, και όχι να δράσετε παρορμητικά. Μπορεί να βλέπετε στις ειδήσεις για διασημότητες που προβαίνουν σε αποκαλύψεις (μετά από αρκετά χρόνια σκέψης) αλλά καλό είναι οι αποκαλύψεις να γίνονται πιο προστατευμένα και όχι δραματικά. Αν δεν έχετε μιλήσει σε κανέναν ποτέ για τη σεξουαλική σας ταυτότητα ή προτιμήσεις, δοκιμάστε να μιλήσετε σε όποιον εμπιστεύεστε περισσότερο αρχικά.

Ποια είναι τα οφέλη του coming out;

Αν και στη διαδικασία του coming out πάντα θα υπάρχουν παράγοντες στρες, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει πολλαπλά οφέλη στα άτομα που επιτέλους μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά για όσα νιώθουν. Βέβαια, ο δρόμος για να φτάσει κάποιος στο coming out δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, αλλά τελικά το αποτέλεσμα αξίζει. Και φυσικά, βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου. Επίσης, όταν κάποιος αποκαλύπτει την ταυτότητά του έχει λιγότερο στρες. Η αποκάλυψη της ταυτότητας ενισχύει θετικά την ταυτότητα ενός ατόμου και βελτιώνει την αντοχή του και την ψυχική του υγεία συνολικά.

Η διαπροσωπική διαδικασία του να μοιράζεται κάποιος ένα κομμάτι του εαυτού του έχει ως αποτέλεσμα να νιώθει πιο ειλικρινής, ανοιχτός και αυθεντικός προς τους άλλους. Έτσι, το coming out βελτιώνει τις κοινωνικές δεξιότητες. Όταν ένα άτομο αποκαλύπτει την ταυτότητά του τότε αυτό βοηθά να δημιουργήσει νέες σχέσεις ή να εμβαθύνει στις υπάρχουσες σχέσεις. Η παρουσία ή η απουσία υποστήριξης μετά την αποκάλυψη της ταυτότητας βοηθά τα άτομα να δημιουργήσουν υγιή όρια.