Υπερβολικό άγχος – Διαταραχή γενικευμένου άγχους (ΓΑΔ)

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ)

Όλοι μας ανησυχούμε κάποιες φορές. Αλλά αν νιώθετε πως έχετε υπερβολικό άγχος για τα πάντα και αγχώνεστε με το παραμικρό τόσο που επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής σας, μάλλον έχετε Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή (ΓΑΔ). Το άγχος εν μέρει είναι μια φυσιολογική αντίδραση στο στρες ή σε ένα ψυχοπιεστικό γεγονός, και συνήθως υποχωρεί από μόνο του. Αλλά τι ακριβώς συμβαίνει όταν το άγχος είναι υπερβολικό σε διάρκεια ή σε ένταση; Μερικοί άνθρωποι ανησυχούν συνέχεια, ακόμη και όταν όλα πάνε καλά. Ίσως η ανησυχία τους να είναι εκτός ελέγχου ή να νιώθουν ότι δεν μπορούν να σταματήσουν να κάνουν αγχώδεις σκέψεις. Άλλοι δεν παρατηρούν το πρόβλημά, τη συνεχή ανησυχία, μέχρι να νιώσουν τα σωματικά σημάδια του άγχους, όπως για παράδειγμα οι πονοκέφαλοι, οι ενοχλήσεις στο στομάχι και η κόπωση.

Τι είναι η διαταραχή γενικευμένου άγχους;

Η Γενικευμένη Αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ ή GAD, generalized anxiety disorder) είναι μια ψυχική νόσος. Ανήκει στην κατηγορία των νοσημάτων που αποκαλούνται "διαταραχές άγχους". Οι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους ανησυχούν πολύ περισσότερο από τους άλλους ανθρώπους, και πολύ πιο συχνά. Πολλές φορές ανησυχούν για διαφορετικές υποχρεώσεις της καθημερινότητας όπως το σπίτι, η δουλειά, τα οικονομικά, η οικογένεια, η υγεία και το μέλλον, αλλά ακόμα και για μικροπράγματα. Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή επίσης δυσκολεύονται να ελέγξουν ή να σταματήσουν να ανησυχούν. Ανησυχούν όλη την ώρα  για τα πάντα, και αυτό έχει τις επιπτώσεις του στο σώμα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους ξεκινούν θεραπεία εξαιτίας των σωματικών συμπτωμάτων που τους οδηγούν στο γιατρό. Η διαταραχή γενικευμένου άγχους μπορεί να σας κάνει να νιώθετε κουρασμένοι, ανήσυχοι και ευερέθιστοι όλη την ώρα. Μπορεί να προκαλέσει ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως μυϊκούς πόνους, μουδιάσματα και προβλήματα αϋπνίας. Επίσης μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα, πονοκεφάλους και άλλα σωματικά προβλήματα υγείας.

Υπερβολικό άγχος για τα πάντα

Οι καθημερινές ανησυχίες είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής μας. Στην πραγματικότητα, η ανησυχία σε φυσιολογικά πλαίσια είναι καλή. Η φυσιολογική ανησυχία μας κινητοποιεί όταν είμαστε σε κίνδυνο ή κάτι πάει λάθος. Αν δεν ανησυχούσαμε, θα δυσκολευόμασταν να σηκωθούμε από το κρεβάτι για να πάμε στη δουλειά. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθετε ανησυχία όταν περνάτε μια δύσκολη κατάσταση στη ζωή σας, όπως το να χάσετε τη δουλειά σας.

Η ανησυχία μετατρέπεται σε Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους όταν υπάρχει υπερβολικό άγχος στην καθημερινότητα ακόμα και για μικροπράγματα, δηλαδή όταν το άγχος είναι κακοήθες και δύσκολο να ελεγχθεί, και αυτό συμβαίνει τις περισσότερες μέρες για αρκετούς μήνες, επηρεάζοντας το σώμα και τη ζωή σας. Πολλοί άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους δεν μπορούν να θυμηθούν την τελευταία φορά που ένιωσαν χαλαροί. Η διαταραχή μπορεί να διαρκεί για καιρό, με τα συμπτώματα να υποχωρούν ή να επιδεινώνονται.

Διαταραχή γενικευμένου άγχους - Συμπτώματα 

Αν έχετε κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε ίσως να έχετε διαταραχή γενικευμένου άγχους:

• Υπερβολικό άγχος, πολύ περισσότερο σε σχέση με τους υπόλοιπους ανθρώπους, άγχος για τα πάντα
• Αν αρχίσει η ανησυχία και το άγχος, είναι δύσκολο να τα ελέγξετε
• Ανησυχείτε ακόμη και όταν όλα είναι καλά, για παράδειγμα ανησυχείτε μήπως αρρωστήσετε ακόμη και όταν ο γιατρός σας λέει ότι είστε υγιής.
• Το σώμα σας δείχνει την ανησυχία σας: ταχυκαρδία, εφίδρωση, μυϊκή ένταση.
• Αισθάνεστε ανήσυχοι ή νευρικοί. Δυσκολεύεστε να μείνετε ακίνητοι σε ένα σημείο.
• Είστε ευερέθιστοι και θυμώνετε εύκολα.
• Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε και νιώθετε κουρασμένοι όλη την ώρα.
• Έχετε έλλειψη συγκέντρωσης ή δυσκολεύεστε να πάρετε αποφάσεις, ακόμη και μικρές.
• Φοβάστε συνεχώς για το μέλλον.

Αν έχετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα καλό θα ήταν να μιλήσετε σε ένα ψυχίατρο.

Μπορείτε να κάνετε το τεστ Γενικευμένης Αγχώδης Διαταραχής για μια πρώτη εκτίμηση σχετικά με το άγχος και τα συμπτώματα που εμφανίζετε.

Ποιους επηρεάζει η διαταραχή γενικευμένου άγχους;

Η διαταραχή γενικευμένου άγχους επηρεάζει περίπου το 5%-6% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους. Συχνά εμφανίζεται ανάμεσα στην ώριμη παιδική ηλικία και την πρώιμη ενηλικίωση, χωρίς να είναι ασυνήθιστο να εμφανίζεται αργότερα στη ζωή. Τα παιδιά επίσης μπορεί να έχουν τη διαταραχή. Στα παιδιά, το άγχος αποχωρισμού, η διαταραχή κοινωνικού άγχους και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να μοιάζουν με διαταραχή γενικευμένου άγχους, για αυτό ένας παιδοψυχίατρος πρέπει να εξετάσει προσεκτικά από πού προέρχεται η ανησυχία του παιδιού πριν κάνει τη διάγνωση.

Υπάρχουν κάποιες ομάδες ανθρώπων που έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν τη διαταραχή:

• Οι γυναίκες : Έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν διαταραχή γενικευμένου άγχους από ότι οι άνδρες.
• Οι ηλικιωμένοι: Δεν είναι ασυνήθιστο για τους ανθρώπους να εμφανίζουν τη διαταραχή αργότερα στη ζωή τους.
• Άνθρωποι με άλλα ψυχικά νοσήματα ή εθισμούς σε ουσίες: Οι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους συχνά έχουν και κάποια άλλη ψυχική νόσο. Οι διαταραχές της διάθεσης όπως η κατάθλιψη και άλλες διαταραχές συνυπάρχουν με τη GAD. Οι άνθρωποι που εμφανίζουν τη διαταραχή όταν είναι νέοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με περισσότερες από μία ψυχικές νόσους.
• Οικογένειες: Η διαταραχή γενικευμένου άγχους διατρέχει οικογένειες , για αυτό έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν τη διαταραχή όσοι έχουν συγγενείς με GAD.

Αντιμετώπιση της διαταραχής γενικευμένου άγχους

Η διαταραχή γενικευμένου άγχους συνήθως θεραπεύεται με το συνδυασμό ψυχοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής και αλλαγές στον τρόπο ζωής.

• Ψυχοθεραπεία : Πολλοί άνθρωποι που ζουν με τη διαταραχή γενικευμένου άγχους ωφελούνται από την ψυχοθεραπεία. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει να δουλέψετε τις σκέψεις ή τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές που οδηγούν ή διατηρούν την ανησυχία. Η ψυχοθεραπεία βοηθά να διαχειριστείτε την ανησυχία σας καθώς μαθαίνετε δεξιότητες διαχείρισης, χαλάρωσης και επίλυσης προβλημάτων. Η ψυχοθεραπεία είναι συνήθως βραχυπρόθεσμη. Μπορείτε να ωφεληθείτε στο μέγιστο βαθμό αν εφαρμόζετε όσα μαθαίνετε στην ψυχοθεραπεία. Η ενσυνειδητότητα επίσης βοηθά. Πολλοί άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους ανησυχούν για το μέλλον. Η ενσυνειδητότητα σας μαθαίνει τρόπους να επικεντρώνεστε σε όσα συμβαίνουν γύρω σας αυτή τη στιγμή, ενώ η ψυχοθεραπεία σας μαθαίνει πράγματα για τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις ή τις συμπεριφορές σας.
• Φαρμακευτική αγωγή: Δύο διαφορετικά είδη φαρμακευτικής αγωγής χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής γενικευμένου άγχους. Τα αγχολυτικά φάρμακα, που συνήθως περιλαμβάνουν  βενζοδιαζεπίνες (όπως το Ζάναξ), που προσφέρουν παροδικά χαλάρωση. Συνήθως χορηγούνται για μικρή χρονική περίοδο για την αντιμετώπιση του έντονου στρες. Επίσης, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα βοηθούν στη διαχείριση του άγχους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
• Ομάδες υποστήριξης: Να γνωρίζετε ότι δεν είστε μόνοι. Οι ομάδες υποστήριξης για τις διαταραχές άγχους είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μοιραστείτε εμπειρίες και να μάθετε από τις εμπειρίες των άλλων.
• Άσκηση: Η τακτική σωματική άσκηση, ή δραστηριότητες όπως γιόγκα, διαλογισμός και ασκήσεις ενσυνειδητότητας.
• Φροντίδα του εαυτού : Υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να σας βοηθήσουν. Η μείωση της καφεϊνης, ο ποιοτικός ύπνος και η διατήρηση μιας ρουτίνας ύπνου, η διαχείριση του χρόνιου στρες, ο χρόνος με τους φίλους και την οικογένεια, η πνευματικότητα και η αποφυγή χρήσης ουσιών και αλκοόλ μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του άγχους. Ίσως να έχετε ακούσει για την ομοιοπαθητική και για άλλες εναλλακτικές θεραπείες που βοηθούν στο άγχος.