Τι συμβαίνει όταν η απογοήτευση και ο θυμός συσσωρεύονται σε μια σχέση;

Απογοήτευση και θυμός σε μια σχέση

Πολύ συχνά όταν τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν μια κρίση, δεν υπάρχει μόνο ένα συγκεκριμένο θέμα που είναι η αιτία. Δηλαδή δεν υπάρχει μόνο ένα θέμα που υπονομεύει τη σχέση, αλλά πολλαπλά θέματα που συσσωρεύονται με τα χρόνια. Η προσπάθεια να φτάσει ένα ζευγάρι στη ρίζα του προβλήματος είναι δύσκολη καθώς υπάρχουν ζητήματα χρόνιας απογοήτευσης, δυσπιστίας, έλλειψης επικοινωνίας και θυμού, που περιπλέκουν τα πράγματα. Περισσότερο από όλα τα περισσότερα ζευγάρια αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω του θυμού που έχει συσσωρευτεί. Αυτός ο θυμός είναι εμπόδιο στη σωστή επικοινωνία, υπονομεύει την εμπιστοσύνη και δημιουργεί ένα περιβάλλον απελπισίας και οργής, και βλάπει την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Κάθε φορά που ακούω ότι ένα ζευγάρι χωρίζει και τα ξαναφτιάχνει, ή έχει μια σχέση ʺαγάπης-μίσουςʺ ή ʺμαζί δεν κάνουν, και χώρια δεν μπορούνʺ ή οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία, είμαι βέβαιος ότι η απογοήτευση και ο θυμός κατατρώνε τη σχέση.

Από που προέρχεται ο θυμός; Πως δημιουργείται;

Ο θυμός δημιουργείται όταν ο ένας σύντροφος αισθάνεται ότι οι ανάγκες του ή οι προσδοκίες του δεν καλύπτονται. Για παράδειγμα, αν ο ένας σύντροφος αισθάνεται ότι κάνει πάντα ότι θέλει ο άλλος σύντροφος, τότε ξεκινά να αισθάνεται πικρία, αν αυτή η κατάσταση δεν επιλυθεί. Η έλλειψη σεξ, η έλλειψη οικειότητας, η έλλειψη σύνδεσης και η έλλειψη κατανόησης, είναι όλοι λόγοι που δημιουργούν θυμό. Οι κύριες αιτίες του θυμού είναι: (α) Οι ανάγκες ή οι προσδοκίες δεν καλύπτονται και (β) ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς επαναλαμβάνεται. Με άλλα λόγια, ο πραγματικός θυμός μπορεί να δημιουργηθεί από το συναίσθημα ότι οι προσδοκίες του ενός αγνοούνται και αυτό αποτελεί μια σταθερή κατάσταση που ποτέ δεν αλλάζει. Ο ένας σύντροφος μπορεί να μην βλέπει ότι υπάρχει πρόβλημα, να μην τον νοιάζει να αλλάξει, να μην προσπαθεί να κάνει αλλαγές ή να κάνει κάποια μικρή προσπάθεια και γρήγορα να ξαναγυρίζει στις παλιές συνήθειες.

Αυτό που συμβαίνει όταν ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο που αισθάνονται ότι οι ανάγκες τους δεν καλύπτονται (π.χ. δεν εκτιμώνται, δεν αγαπιούνται, δεν τους κατανοούν), είναι ότι προσπαθούν να επικοινωνήσουν είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο (φωνές, κατηγορίες κλπ.) είτε έμμεσα μέσω παθητικό-επιθετικής συμπεριφοράς (ψέματα, υποσχέσεις ότι θα αλλάξουν τα πράγματα αλλά σκόπιμα ξεχνιούνται, κλπ). Αυτό με τη σειρά του οδηγεί τον άλλο σύντροφο να αγνοεί ή να αποφεύγει αυτό το θέμα ή να νιώθει θυμό και να κάνει πίσω όταν προσεγγίζεται με αρνητικό τρόπο. Αυτό οδηγεί με τη σειρά του το σύντροφο να ενεργεί διαφορετικά και ούτω καθεξής. Με αυτό τον τρόπο, τίποτα δεν επιλύεται, και καθώς η ρίζα του προβλήματος καλύπτεται λόγω της κακής επικοινωνίας, πολλές φορές τα προβλήματα μένουν άλυτα για μήνες ή για χρόνια, με το θυμό και την απογοήτευση να μεγαλώνουν και να εδραιώνονται, κάνοντας τα πράγματα χειρότερα. Όταν τα ζευγάρια τελικά συνειδητοποιούν ότι έχουν πρόβλημα απαιτείται ειδική παρέμβαση όπως η ψυχοθεραπεία. Η ρίζα του προβλήματος που προκαλεί όλο αυτό το χάος είναι κρυμμένη και αυτό που είναι εμφανές είναι ότι ο θυμός σιγοβράζει και δημιουργείται ένα τέρας, που καταστρέφει τη σχέση.

Ο θυμός είναι σαν τη λάβα του ηφαιστείου, η οποία συσσωρεύεται κάτω από την επιφάνεια. Όλα είναι καλά στην επιφάνεια προς το παρόν, μέχρι να γίνει κάτι και το ηφαίστειο να εκραγεί και η λάβα να βγει στην επιφάνεια. Αυτό συμβαίνει όταν τα ζευγάρια έχουν συσσωρευμένο θυμό και τίποτα δεν θυμίζει τις ερωτευμένες και ευτυχισμένες στιγμές του παρελθόντος καθώς η πικρία καλύπτει τα πάντα. Οι διακοπές και μερικά διαλείμματα μέσα στο χρόνο δεν μπορούν να σταματήσουν αυτή τη λάβα. Είναι δύσκολο, σχεδόν αδύνατο ένα ζευγάρι από μόνο του να ξαναβρεί την ευτυχία όταν ο θυμός και η απογοήτευση υπάρχουν για πολλά χρόνια και κατατρώνε τη σχέση.

Με την ψυχοθεραπεία ζεύγους τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν, αλλά όχι σε μια συνεδρία, κάτι τέτοιο απαιτεί συστηματική δουλειά κάποιων μηνών και προσπάθεια και από τους δύο συντρόφους. Μία σχέση δεν μπορεί να σωθεί όταν μόνο ο ένας από τους δύο συντρόφους προσπαθεί. Απαιτείται ψυχοθεραπευτική δουλειά και από τους δύο συντρόφους (έστω, σε διαφορετικό βαθμό) για να ξεπεραστεί ο θυμός, και να χτιστεί η επικοινωνία.

Θυμός και έλλειψη σεξ

Τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι το 15-20% των γάμων και των σχέσεων είναι “χωρίς σεξ”, δηλαδή με τα ζευγάρια να βρίσκονται σεξουαλικά 10 φορές το χρόνο ή και λιγότερες. Αυτό οδηγεί τους συντρόφους να καταλήγουν σαν συγκάτοικοι και να ζουν παράλληλες ζωές.

Υπάρχουν πολλές καταστάσεις λόγω των οποίων μπορεί να επέλθει αυτό το αποτέλεσμα. Ένας από τους κύριους λόγους που τα ζευγάρια καταλήγουν “χωρίς σεξ”, είναι εξαιτίας του θυμού και της απογοήτευσης (άλλοι σημαντικοί λόγοι όπως δείχνουν οι έρευνες είναι η γέννηση ενός παιδιού και η απιστία) που απομακρύνουν το ζευγάρι. Με τον καιρό η απογοήτευση και ο συσσωρευμένος θυμός μπορεί να φτάσουν μέχρι την αντιπάθεια και το μίσος για τον σύντροφο. Με αυτά τα συναισθήματα βεβαίως, είναι αδύνατο για τον ένα ή και τους δύο συντρόφους να λειτουργήσουν ερωτικά.

Πολλές φορές ο θυμός πηγάζει από την κριτική, όταν ένας σύντροφος επικρίνει συνεχώς τον άλλο. Η κριτική τραυματίζει τη σχέση, είναι σαν το νερό που κυλά σταγόνα σταγόνα σε ένα βράχο, αργά μα σταθερά θα οδηγήσει στη διάβρωση της σχέσης και στο χωρισμό.

Ίσως να είναι δύσκολο για ένα σύντροφο να παραδεχτεί ότι είναι δυσαρεστημένος ή θυμωμένος. Οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται άσχημα όταν θυμώνουν. Όμως ο θυμός δεν κάνει ένα άτομο καλό ή κακό. Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα (και πολύ ισχυρό μάλιστα) το οποίο μπορεί να εκφραστεί με διαφόρους τρόπους, καλούς ή κακούς, παραγωγικούς ή μη. Ο θυμός μπορεί να λειτουργήσει καταστροφικά, και να διαλύσει ένα γάμο ή να απομακρύνει δύο συντρόφους. Μπορεί όμως να είναι δημιουργικός και εποικοδομητικός και να επιδιορθώσει ένα γάμο, φέρνοντας το ζευγάρι πιο κοντά.

“Η αγάπη είναι συναίσθημα, ο γάμος συμβόλαιο και η σχέση δουλειά”

(Lori Gordon)

Τελικά, εκτός από τις διαφωνίες μεταξύ δύο ανθρώπων,υπάρχει πάντα η δυνατότητα όχι μόνο να επιδιορθωθεί μια σχέση αλλά επίσης να ξαναχτιστεί το αρχικό δέσιμο, πάνω στην αγάπη και την αμοιβαία κατανόηση. Το ευτυχισμένο τέλος δεν αποτελεί  μόνο σενάριο για τις ταινίες του Χόλυγουντ, μπορεί να συμβεί και στην πραγματική ζωή.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε το θυμό και την απογοήτευση στη σχέση;

Μην αφήνετε τη σχέση σας να πνιγεί στην απογοήτευση και στο θυμό. Αυτό βέβαια είναι εύκολο να λέγεται, αλλά δύσκολο να εφαρμοσθεί, υπάρχουν όμως πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε αυτή την τοξική κατάσταση:

1. Μην αφήνετε το θυμό να σιγοβράζει. Αν ο σύντροφός σας έκανε κάτι που σας ενόχλησε, συζητήστε το άμεσα με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο, χωρίς να χρησιμοποιείτε επίθετα, και περιγράφοντας τις συμπεριφορές και όχι τα πρόσωπα.
2.  Μάθετε να ακούτε ενεργά. Το να ακούτε είναι το πιο σημαντικό πράγμα για τη σωστή επικοινωνία. Μάθετε καταρχήν να ακούτε χωρίς να ανταπαντάτε άμεσα, ώστε να μπορέσετε να καταλάβετε τι πραγματικά θέλει να σας πει ο σύντροφός σας.
3. Φροντίστε τη σχέση σας. Μπορείτε να βγαίνετε ραντεβού τακτικά και να κάνετε πιο συχνά μικρά ταξίδια-αποδράσεις αντί για ένα μεγάλο ταξίδι το χρόνο. Κάντε πράγματα για τον εαυτό σας τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα και περάστε χρόνο σαν ζευγάρι χωρίς περισπασμούς. Έτσι μονάχα μπορείτε να επικοινωνήσετε σωστά.
4. Αν αισθάνεστε ότι τα πράγματα βγαίνουν συχνά εκτός ελέγχου, κινητοποιηθείτε. Ένα πρόβλημα είναι πιο εύκολο να διορθωθεί στην αρχή παρά όταν θα έχει επιδεινωθεί. Αν αισθάνεστε ότι η επικοινωνία σας είναι σε κακό επίπεδο, μην ντραπείτε να κλείσετε ένα ραντεβού με ένα ψυχοθεραπευτή. Εφόσον δράσετε έγκαιρα, μπορείτε να σώσετε τη σχέση σας.